Kodeks karny skarbowy, Kontrola celno-skarbowa

Niedawno w prasie i mediach społecznościowych rozgorzała dyskusja odnośnie skutków niezapewnienia obecności obrońcy przy różnego rodzaju czynności z udziałem podejrzanego w postępowaniu karnym. Waga udziału obrońcy dla zapewnienia praw osoby tylko podejrzanej, a tym bardziej już oskarżonej jest oczywistej nawet dla laików. To z czego jednak wiele osób nie zdaje sobie sprawy, to fakt, że obecność zawodowego pełnomocnika może mieć kluczowe znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.

W dniu 27 maja 2025 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy - Kodeks karny skarbowy (kks) oraz ustawy - Ordynacja podatkowa, przedłożony przez Ministra Finansów. Ta nowelizacja ma na celu uproszczenie administracyjnych obowiązków podatkowych oraz złagodzenie kar za przestępstwa skarbowe, które nie powodują bezpośrednich strat w podatkach.

W ostatnim czasie rośnie skuteczność kontroli celno skarbowych, a w tym kontrole post-importowe i post-eksportowe związane z obrotem międzynarodowym towarów. Pomagają w tym przepisy, które nakładają dodatkowe wymagania na eksporterów i importerów, takie jak środowiskowe, środki ochrony rynku, a w tym postępowania antydumpingowe czy antysubsydyjne, czy związane z sytuacją na świecie jak sankcje.

Oświadczenie producenta o tym, iż wie kto jest kupującym i sprzedającym towar oraz o tym, iż wie, że jego wyprodukowany towar będzie przejeżdżał przez Rosję w tranzycie i zna końcowego użytkownika produktu, ma być narzędziem do ograniczenia wywozu towarów które są wyszczególnione w rozporządzeniu Rady (UE) NR 833/2014 z dnia 31 lipca 2014 r. dotyczące środków ograniczających w związku z działaniami Rosji destabilizującymi sytuację na Ukrainie.

W lutym Dziennik Gazeta Prawna opublikował artykuł o zwiększającej się ilości kontroli celno-skarbowych. Kontrole te prowadzone przez organy celno-skarbowe są wysoko wyspecjalizowane. Wzmożona ich ilość wynika między innymi z poprawy funkcjonowania analizy ryzyka i przepływów komunikacji pomiędzy różnymi komórkami organizacyjnymi organów skarbowych.

Podlaska KAS zatrzymała kolejną osobę podejrzaną o udział w grupie przestępczej fałszującej na wielką skalę dokumentację handlową i faktury VAT za towary sprowadzane z Azji. W śledztwie prowadzonym pod nadzorem Prokuratury Regionalnej w Białymstoku zarzuty usłyszało dotąd szesnaście osób.

Na czym polega przestępstwo firmanctwa? Jakie skutki prawne i podatkowe wywołuje ten proceder dla firmanta, firmującego i ich kontrahentów?

Od bieżącego 2023 roku prowadzenie postępowań przygotowawczych oraz występowanie przed sądem w sprawach karnych skarbowych oraz z ustawy o rachunkowości powierzono 16 naczelnikom urzędów skarbowych – po jednym dla każdego z województw. Czy ta zmiana ma jakiś wpływ na określenie organu, do którego należy złożyć czynny żal?

Projekt zmian w Ordynacji podatkowej: zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego z powodu wszczęcia kontroli celno-skarbowej. Fiskus zyska nową broń – wszczęcie kontroli pod byle pretekstem i możliwość przeciągania jej w nieskończoność.

Złożenie PIT-u po terminie może spowodować sankcję finansową. Każdy spóźniony z rozliczeniem ma jednak szansę -  czynny żal. Sporządzenie tego pisma jest bardzo łatwe, usprawiedliwieniem może być zwykłe roztargnienie.

Nieujawnienie całości lub części przychodów. Skutkiem takiego działania może być zakwalifikowanie wzbogacenia się jako przychód z nieujawnionych źródeł oraz kara finansowa.

Puste faktury wystawiane są w dalszym ciągu pomimo wielu narzędzi kontrolnych w posiadaniu organów podatkowych.

O ponad 14% wzrosła rdr. liczba wszczętych kontroli celno-skarbowych. W pierwszej połowie 2022 pozytywnie zakończyło się przeszło 92% kontroli. To o ponad 3 p.p. więcej niż w początkowych sześciu miesiącach ub.r. Zdaniem części ekspertów, liczba kontroli celno-skarbowych będzie rosła.

Czym jest nabycie sprawdzające? Kto kogo sprawdza w trakcie nabycia sprawdzającego? Jakie są prawa i obowiązki sprawdzającego? Jakie prawa i obowiązki ma sprawdzany? Jakie kary mogą być nałożone w związku z nabyciem sprawdzającym?

Sezon urlopowy właśnie startuje i wyraźnie widać, że w 2022 roku Polacy chcą „odbić” sobie covidowe ograniczenia turystyczne z poprzednich lat. Aż 40% z nas deklaruje, że planuje wypoczynek za granicą (tak wynika z badania przeprowadzonego na początku 2022 r. przez Ogólnopolski Panel Badawczy Ariadna). Z takich wyjazdów, oprócz pięknych wspomnień, większość podróżnych będzie chciała również przywieźć pamiątki dla siebie oraz prezenty dla bliskich. Tymczasem niewielu z nas wie, że przewóz nawet tak „niewinnie” wyglądających przedmiotów, jak egzotyczna odmiana storczyka, pudełeczko kawioru, skórzana torebka, muszelka z plaży czy zapasowy kanister paliwa, może się skończyć grzywną w wysokości nawet kilku tysięcy złotych! Równie duże problemy możemy mieć, jeśli przekroczymy dozwolone limity przewozu alkoholu czy wyrobów tytoniowych, które należą przecież do najczęstszych „pamiątek”. A jeśli postanowimy zabrać ze sobą do Polski większą ilość gotówki i nie zgłosimy tego na granicy, to pieniądze będą skonfiskowane przez Służbę Celną, a my zostaniemy z mandatem, który może sięgnąć nawet 50% przewożonej kwoty! O czym więc należy wiedzieć, żeby zawartość wakacyjnej walizki nie stała się przyczyną dużych problemów finansowych, a nawet powstania długu w fiskusie? Przeczytasz o tym w kolejnym materiale Intrum z cyklu „Ogarniam finanse”!

Z uwagi na problemy związane z wejściem w życie Polskiego Ładu, w tym planowanych zmian podatkowych od lipca ze skutkiem wstecz od stycznia 2022 r., wśród wielu przedsiębiorców coraz częściej pojawia się pytanie: kto poniesie za to odpowiedzialność. Jak odpowiadają członkowie zarządów spółek za podatki?

W uchwale z 25 kwietnia 2022 r. Naczelny Sąd Administracyjny (w składzie 7 sędziów) orzekł, że pełnomocnictwo procesowe rozciąga się tylko na czynności w ramach jednej sprawy podatkowej, która objęta jest aktami.

Niekorzystne dla obywateli zmiany co do przedawniania karalności, przerzucenia ciężaru dowodu na oskarżonego, zaostrzenia kar – takie m.in. propozycje zmian w kodeksie karnym skarbowym (kks) krytycznie ocenia Rzecznik Praw Obywatelskich. Mogą one wzbudzać szczególne obawy podatników wobec skomplikowanych przepisów podatkowych „Polskiego Ładu", których wykładnia nastręcza wątpliwości nawet organom podatkowym. W opinii dla resortu sprawiedliwości RPO wyraża nadzieję na uwzględnienie swych uwag w dalszych pracach legislacyjnych.

Fikcyjne faktury. Mazowiecka Krajowa Administracja Skarbowa (KAS), we współpracy z Centralnym Biurem Antykorupcyjnym (CBA), rozbiła grupę przestępczą, która zajmowała się obrotem fałszywymi fakturami. Zatrzymano 33 osoby. 78 osób usłyszało zarzuty karne i karne-skarbowe. Sprawa ma charakter rozwojowy.

W ramach projektu Polskiego Ładu nastąpią zmiany w kodeksie karnym skarbowym, które dotyczyć będą pojawienia się nowych przepisów ograniczających możliwość uniknięcia odpowiedzialności za przestępstwo lub wykroczenie skarbowe. Art. 16a ust. 3 k.k.s., który o tym mówi, ma obowiązywać już od 2022 roku i dotyczyć deklaracji podatkowych oraz jednolitego pliku kontrolnego.

Korekta deklaracji VAT po zakończeniu kontroli. Dokonanie zmian w rozliczeniu VAT wymaga sporządzenia odpowiedniej korekty deklaracji. Uprawnienie do korekty ulega jednak zawieszeniu na czas trwania kontroli podatkowej w zakresie objętym tą kontrolą. Jeżeli kontrola podatkowa wykaże nieprawidłowości, a podatnik zgadza się z jej ustaleniami, ewentualnej korekty może dokonać zatem dopiero po zakończeniu kontroli. Istotne jest, aby odpowiednich zmian dokonać jeszcze przed wszczęciem postępowania podatkowego. Wtedy możemy uniknąć sankcji.

Polski Ład - nabycie sprawdzające. Wszczęcie kontroli celno-skarbowej lub podatkowej jest uregulowanym procesem wymagającym spełnienia kilku przesłanek. Celem takich regulacji jest zapewnienie podatnikowi odpowiednich warunków oraz poinformowanie o nadchodzącej kontroli. Polski Ład przewiduje jednak instytucję quasi kontroli podatkowej „bez formalności”, jaką jest „nabycie sprawdzające”. Nowym regulacjom będzie poświęcony cały nowy Rozdział 1b ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej.

Nowelizacja kodeksu karnoskarbowego zakłada m.in. podniesione kary za produkcję alkoholu i papierosów. Projekt nowych przepisów będzie gotowy w IV kw. tego roku – wynika z informacji zamieszczonych w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów.

Postępowanie egzekucyjne w administracji. W czasie kontroli na drodze lub na granicy będą mogły zostać zajęte tymczasowo ruchomości dłużnika. Organ egzekucyjny przejmie je na stałe, jeżeli potwierdzi, że zadłużenie nie zostało uregulowane ani nie wygasło.

Kontrole obrotu częściami samochodowymi. W czerwcu Krajowa Administracja Skarbowa rozpocznie kontrole dotyczące handlu częściami samochodowymi w internecie; sprawdzeni zostaną ci, którzy nie zgłosili do opodatkowania działalności gospodarczej, nie ewidencjonują sprzedaży lub zaniżają obroty.