Faktury korygujące wystawia się w celu doprowadzenia dokumentacji księgowej do stanu odpowiadającego rzeczywistemu przebiegowi zdarzeń gospodarczych, przy czym w zależności od okoliczności, ich wystawienie wiąże się albo ze zwiększeniem, albo ze zmniejszeniem podstawy opodatkowania VAT i kwoty podatku naliczonego. Kwestią budzącą wątpliwość pozostaje moment rozliczenia korekt. W niniejszym artykule omówione zostaną zmiany, jakie w tym zakresie przyniosła ostatnia nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług (VAT), która weszła w życie 1 stycznia 2021 r.
Proporcja w VAT, tj. kwestia uwzględnienia transakcji finansowych (np. udzielone pożyczki, gwarancje) w obrocie dla celów obliczenia proporcji w VAT – zwłaszcza w kontekście ich pomocniczego charakteru – w dalszym ciągu budzi wątpliwości zarówno wśród podatników, jak i organów podatkowych, a także sądów administracyjnych, które próbują rozstrzygać spory zaistniałe pomiędzy tymi stronami.
Zwolnienia od podatku są wyjątkiem od ogólnych zasad opodatkowania, zatem nie mogą być interpretowane rozszerzająco. Często celem zastosowania zwolnienia jest chęć ochrony konsumentów niebędących zarejestrowanymi podatnikami przed wzrostem cen, bądź też – w przypadku zwolnienia podmiotowego – wsparcie dla drobnych przedsiębiorców. Warto jednak pamiętać, iż konsekwencją zwolnienia z podatku jest co do zasady brak prawa do odliczenia podatku naliczonego związanego z transakcją zwolnioną, wobec czego nie zawsze zwolnienie z podatku może być korzystne dla podatników. Zwolnienia z VAT można podzielić na dwa rodzaje: zwolnienia przedmiotowe i zwolnienia podmiotowe. Zwolnienia przedmiotowe w VAT mają głównie charakter obligatoryjny i nie można z nich zrezygnować. Natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, aby podatnicy spełniający kryteria zwolnienia podmiotowego w VAT, byli podatnikami niekorzystającymi z tego zwolnienia.
Do końca marca 2021 r. ma zostać przedłużone stosowanie klasyfikacji PKWiU 2008 do celów opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT), w zakresie niektórych towarów (np. kosmetyków, komputerów, wyrobów elektronicznych i optycznych, urządzeń elektrycznych i nieelektrycznego sprzętu gospodarstwa domowego, części samochodowych i towarów objętych podzieloną płatnością (załącznik 15 do ustawy o VAT) oraz w zakresie towarów, wymienionych odnośnie wyłączenia ze zwolnienia podmiotowego od podatku od towarów i usług (w art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f i g ustawy o VAT).
Pakiet zmian w VAT na 2021 r. zawiera zmiany obejmujące tzw. pakiet SLIM VAT (Simple Local And Modern VAT), dotyczące w szczególności fakturowania, eksportu, odliczania podatku VAT, a także doprecyzowanie niektórych konstrukcji VAT, m.in. w zakresie stosowania JPK_VAT. Nowe rozwiązania mają wejść w życie od 1 stycznia 2021 r., z wyjątkiem niektórych przepisów, które zaczną obwiązywać w innych terminach (m.in. zmiany w zakresie Tax Free).
28 października 2020 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo bankowe, przedłożony przez ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej. Projekt zawiera zmiany w szczególności w zakresie fakturowania, eksportu, odliczania VAT (pakiet Slim VAT), a także dotyczące WIS, JPK_VAT, wykazu podatników, kas rejestrujących i systemu Tax Free. Większość zmian ma obowiązywać od początku 2021 roku.
Jedną z fundamentalnych zasad podatku od towarów i usług, jest możliwość odliczenia podatku naliczonego. Dzięki takiemu rozwiązaniu, podatek może być neutralny dla przedsiębiorcy. Co do zasady - prawo do odliczenia nie powinno być ograniczane, ponieważ stanowi podstawową zasadę systemu podatku VAT, co wielokrotnie podkreślał Trybunał Sprawiedliwości (np. wyroku z 8.01.2002 r., C-409/99, Metropol Treuhand WirtschaftsstreuhandgmbH przeciwko Finanzlandesdirektion für Steiermark and Michael Stadler v Finanzlandesdirektion für Vorarlberg, EU:C:2002:2). Zdarzają się jednak sytuacje, gdzie błędy w fakturze mogą spowodować ograniczenie tego prawa – w szczególności, jeżeli taka zostanie uznana za nierzetelną.
Stwierdzenie nabycia przez podatnika pustych faktur w celu uzyskania korzyści podatkowych upoważnia organy do odmówienia mu prawa do odliczenia VAT. Nie oznacza jednak, że na tej podstawie mogą żądać od niego zapłaty VAT z faktur, które on wystawił. Jak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi, to, iż przedsiębiorca kupował puste faktury, nie oznacza, że sam takie wystawiał. Organy muszą to udowodnić.
