Tematy - Organ podatkowy, Należyta staranność w VAT - INFOR.PL

Data 13 lipca 2018 r., czyli dzień wejścia w życie nowej ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu przeszedł dla większości podatników VAT w sposób niezauważony, mimo że jest to chyba najważniejsza data w najnowszej historii tego podatku.

Zgodnie z orzeczeniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z marca tego roku, data określająca nowy termin zwrotu podatku VAT nie może być późniejsza niż data zakończenia prowadzonych postępowań, w tym także kontroli podatkowej. Jakie znaczenie ma ten wyrok dla polskich przedsiębiorców? Czy dzięki temu skrócą się terminy zwrotu nadwyżki podatku VAT?

Jeżeli organ skarbowy odmawia przedsiębiorcy prawa do odliczenia VAT, to musi mu udowodnić, że budżet państwa został uszczuplony przez konkretne działania. To efekt przełomowego orzeczenia Naczelnego Sądu Administracyjnego z 18 grudnia 2017 r., które w znaczący sposób zmienia praktykę organów. Czy to oznacza koniec nadużyć fiskusa wobec podatników?

Z terminem należytej staranności w VAT wiążą się opracowane przez resort finansów standardy, dzięki którym podatnicy mogą zabezpieczyć się przed podjęciem współpracy z nieuczciwym podatnikiem VAT. Mimo że wytyczne zostały opracowane z myślą o urzędnikach, to przedsiębiorcy też mogą z nich skorzystać. Dlatego zanim nawiąże się relacje biznesowe, warto sprawdzić, z kim ma się do czynienia. Podpowiadamy jak to zrobić.

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Jednym z celów nowelizacji jest poprawa organizacji, zasad finansowania, a także doprecyzowanie i poszerzenie katalogu zadań KAS. Nowela zapewnia także dodatkowe uprawnienia, które wiążę się z odpowiedzialnością i kompetencjami.

Ministerstwo Finansów planuje powołanie Podatkowego Centrum Kompetencyjnego Podatków Lokalnych, które będzie działać w strukturze organizacyjnej Krajowej Informacji Skarbowej. Do zadań nowej jednostki, która zostanie utworzona prawdopodobnie w 2020 r., należało będzie wsparcie samorządowych organów podatkowych. Przedmiotem wsparcia będzie obszar ordynacji podatkowej oraz podatków lokalnych.

Poprawa realizacji zadań ustawowych Krajowej Administracji Skarbowej, czyli realizacji dochodów z podatków i innych należności, a tym samym zwiększenie skuteczności zwalczania szarej strefy oraz wyłudzeń podatkowych - to główny cel nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. W osiągnięciu tego celu ma pomóc zwiększenie uprawnień organów podatkowych w zakresie kontroli tak, aby ich prowadzenie było łatwiejsze i bardziej efektywne.

Ministerstwo Finansów skierowało do konsultacji projekt ustawy o Rzeczniku Praw Podatnika. Rzecznik ma być instytucją dbającą przede wszystkim o respektowanie praw podatników. Do jego zadań należała będzie też bieżąca analiza stosowania prawa podatkowego. Nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2020 r.

Organ podatkowy ma możliwość z uwagi na ważny interes podatnika lub publiczny przyznać ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych. A ważny interes podatnika to sytuacja, gdy z powodu nadzwyczajnych, losowych przypadków podatnik nie jest w stanie uregulować zaległości podatkowych.

Przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą muszą liczyć się z możliwością poddania kontroli podatkowej. Zwykle organy podatkowe informują o zamiarze wszczęcia kontroli, jednakże w określonych sytuacjach fiskus może rozpocząć czynności kontrolne bez wcześniejszej zapowiedzi.

W praktyce bywa, że forma przesyłania danych między organem podatkowym a podatnikiem nie jest ściśle określona, co wywołuje konkretne problemy z dostarczeniem dokumentacji podatkowej. W jednym z orzeczeń NSA uznał, że w przypadku gdy w wezwaniu organ nie zastrzegł papierowej formy żądanych dokumentów, podatnik ma możliwość zadośćuczynienia wezwaniu organu podatkowego za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych.

Obowiązujący od lipca 2018 r. tzw. mechanizm podzielonej płatności (ang. split payment) w podatku od towarów i usług w sposób raczej niezamierzony doprowadzi do głębokiej przebudowy funkcjonowania tego podatku. Będzie to jednak zaskakująca rewolucja, która – jak to często bywa – zmiecie swoich autorów – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) już w pierwszym roku swojej działalności znacząco uszczelniła system podatkowy i zmniejszyła liczbę kontroli podatkowych dzięki zwiększeniu ich efektywności. Utworzenie tej instytucji przyczyniło się do zwiększenia wpływów do budżetu państwa i wzrostu efektywności walki z przestępczością gospodarczą i oszustwami podatkowymi.

Skarga pauliańska jest dopuszczalna w postępowaniach podatkowych - tak orzekł Trybunał Konstytucyjny. Orzeczenie to może wywołać stan niepewności po stronie nabywców m.in. nieruchomości.

Przedsiębiorca powinien orientować się w przepisach regulujących podejmowane przez niego działania gospodarcze, a w szczególności uważać przy wykonywaniu obowiązków skarbowych. Co jednak w przypadku gdy przedsiębiorca, świadomie bądź nieświadomie, uszczupli lub choćby narazi na uszczuplenie należności publicznoprawne?

Zgodnie z obowiązującym prawem organy podatkowe wydają indywidualne interpretacje podatkowe, według których podatnicy przeprowadzają transakcje. Po ich dokonaniu wnoszą o przysługujący im zwrot VAT – wówczas fiskus odmawia, odwracając się od wydanej wcześniej interpretacji. W efekcie nie tylko wstrzymuje zwrot VAT, ale i żąda zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Sądy nazywają to szkodzeniem podatnikowi i wciąganiem go w pułapkę.

Pod koniec kwietnia tego roku resort finansów przedstawił zbiór zasad, do których należy się stosować, aby dochować tzw. należytej staranności przy transakcjach objętych podatkiem VAT. Ich zignorowanie skutkuje utratę prawa do odliczenia VAT. Wskazówki nie zostały jednak skierowane do przedsiębiorców, a do urzędników administracji skarbowej.

W dniu 18 czerwca 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny wydał uchwałę w zakresie obowiązków informacyjnych, jakie muszą zostać spełnione, aby Organ podatkowy skutecznie zawiesił bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Niestety po raz kolejny NSA orzekł profiskalnie. Oznacza to, że warunki formalne jakie musi spełnić organ podatkowy, by doprowadzić do zawieszenia biegu terminu przedawnienia, są zredukowane do minimum.

25 kwietnia 2018 r. Ministerstwo Finansów opublikowało „Metodykę w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych". Opracowanie ma być ułatwieniem dla organów podatkowych, zawiera bowiem wskazówki do oceny dochowania przez przedsiębiorców tzw. należytej staranności w zakresie rozliczeń podatku od towarów i usług.

Podatnicy mogą ubiegać się o wydanie zaświadczenia potwierdzającego fakt niezalegania z podatkami lub stwierdzającego stan zaległości. W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek do właściwego urzędu. Obecnie wniosek o zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzającego stan zaległości można złożyć również drogą elektroniczną.

Wyrycie przez organy podatkowe przychodów pochodzących z nieujawnionych źródeł, a także przychodów ujawnionych, ale w nieprawidłowej wysokości podlega surowym karom. Od przychodów bez pokrycia fiskus może bowiem wymierzyć sankcyjny 75% zryczałtowany podatek.

Do skutecznego przedłużenia terminu zwrotu podatku VAT dochodzi wyłącznie w przypadku, gdy postanowienie organu podatkowego zostanie doręczone stronie przed upływem ustawowego terminu zwrotu podatku.

Jak zapewnia Ministerstwo Finansów, nowa Ordynacja podatkowa będzie oparta o przyjazne i przejrzyste regulacje dostosowane do rozwoju gospodarczego i technologicznego. Nowe zapisy w niej zawarte mają usprawnić relacje urzędu z podatnikiem, a także dać poczucie bezpieczeństwa i pewności podatnikom oraz zapewnić skuteczność administracji skarbowej.

W ubiegłym roku sądy administracyjne wydały 27 tys. wyroków w sprawach podatkowych. Okazuje się, że w 25 proc. przypadków były to orzeczenia uchylające decyzje organów podatkowych. Jednak część sądowych rozstrzygnięć w sprawach podatkowych budzi zastrzeżenia tak podatników, jak i ekspertów. Ich zdaniem to efekt nie tylko profiskalnej wykładni, lecz także niedoskonałości przepisów.

Według Trybunału Konstytucyjnego stosowanie skargi pauliańskiej nie jest „pułapką” na podatnika, lecz normalną i akceptowalną w orzecznictwie sądowym instytucją, z której organy podatkowe mają pełne prawo korzystać.

Przepisy w zakresie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania pozwalają organom podatkowym na zakwestionowanie czynności dokonywanych przez podatników, jeśli uznają, że czynności te mają charakter sztuczny i zmierzają jedynie do osiągnięcia korzyści podatkowej. Organy podatkowe, powołując się na te regulacje, odmawiają wydania interpretacji podatkowych. Niedawno jednak sąd administracyjny opowiedział się po stronie podatników.

Jak wynika z orzeczeń sądów, w przypadku spraw dotyczących wyłudzeń w VAT organ podatkowy ma obowiązek dokładnego ustalenia stanu faktycznego oraz udowodnienia podatnikowi wzięcia udziału w oszustwie podatkowym. Brak obiektywnych przesłanek skutkuje niemożliwością ukarania podatnika.

Dochowanie należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych to temat, który od dawna budzi wiele wątpliwości. Firmy obawiają się, że błąd może je wiele kosztować, w przypadku gdy organy udowodnią, że podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć przy dochowaniu należytej staranności, że przez nabycie towaru weźmie udział w transakcji związanej z oszustwem w podatku VAT. W takiej sytuacji mogą mu one odmówić prawa do odliczenia podatku VAT.

Uzasadnienie prawne organu podatkowego w indywidualnej interpretacji podatkowej musi stanowić rzetelną informację dla wnioskodawcy, dlaczego w jego sprawie określone przepisy znajdują zastosowanie, a także dlaczego wyrażony przez niego pogląd nie zasługuje na uwzględnienie.

Część ekspertów chwali Ministerstwo Finansów za przygotowanie metodyki dla urzędników skarbowych odnośnie należytej staranności w VAT. Zdaniem ekspertów, z którymi rozmawiała PAP to krok w dobrym kierunku, da pewność firmom, jeśli chodzi o działania fiskusa. Ale eksperci zastrzegli, że podatnicy liczyli na więcej.

Skończyło się tak, jak (nieskromnie mówiąc) przewidywałem. Zresztą nie mogło być inaczej. Sam pomysł, aby wydać ogólne objaśnienia, czy też ogólną interpretację, czyli pogląd urzędowy opisujący sposoby dołożenia należytej staranności przez podatników VAT wynikał albo z nieznajomości problemu, albo formułowany był w złej wierze. Rozbudziło to jednak naiwne oczekiwania podatników, którzy teraz czują się oszukani (słusznie). Wiarygodność działań publicznych dotyczących VAT-u spadła do poziomu z lat 2008 – 2015, a wydawało się, że gorzej być już nie może. Opinie podatników, których „po raz kolejny wprowadzono w błąd”, mogą mieć skutki sondażowe, a tego politycy raczej nie darują. I nie powinni, bo wizerunkowa klęska powstała na zamówienie autorów tego pomysłu.

W obrocie gospodarczym transakcje z użyciem kryptowalut nie są czymś nowym. I mimo tego, że od pojawienia się bitcoina upłynęło już ponad 8 lat, fiskus nadal w jego sprawach zachowuje się jak schizofrenik, kłócąc się sam ze sobą.

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa we współpracy ze stroną społeczną wypracowały wskazówki pomocne urzędnikom skarbowym w ocenie dochowania należytej staranności w VAT przez przedsiębiorców - poinformował w środę 25 kwietnia 2018 r. resort finansów w komunikacie. Najważniejsze okoliczności, którymi mają się kierować urzędnicy skarbowi zostały zebrane w dokumencie "Metodyka w zakresie oceny dochowania należytej staranności przez nabywców towarów w transakcjach krajowych". Zdaniem MF zbyt wcześnie jest jeszcze na przedstawienie dokumentu adresowanego bezpośrednio do podatników w tym zakresie.

Szefa Krajowej Administracji Skarbowej oraz Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej posiadają liczne uprawnienia związane z instytucją interpretacji podatkowej. Z urzędu mają prawo zmienić interpretację podatkową, stwierdzić jej wygaśnięcie lub uchylić wydaną wcześniej interpretację.

Coraz częściej sądy orzekają, że fiskus powinien szukać prawdziwych oszustów, a nie ściągać należności z majątku oszukanych. Korzystne dla podatników wyroki zapadły ostatnio w WSA w Warszawie, a wcześniej w WSA we Wrocławiu oraz w Naczelnym Sądzie Administracyjnym.

Minister finansów dokonał zmian w zaświadczeniach wydawanych przez organy podatkowe. W wyniku wprowadzonych zmian pojawił się nowy wzór zaświadczenia ZAS-KP, który daje możliwość uzyskania informacji od organu podatkowego o wykonaniu obowiązków przez podatnika (kontrahenta).

Przed zawarciem umowy z nieznanym podmiotem sprawdza się jego wiarygodność i nie trzeba o tym podatnikom przypominać w sposób urzędowy – pisze profesor Witold Modzelewski. Rzeczywistym niebezpieczeństwem dla tych podmiotów jest działanie prawdziwych oszustów, którzy umieją „przekręcić” każdego. Zdaniem profesora Modzelewskiego przede wszystkim należy przyjąć inną definicję dobrej wiary: jeżeli właściciel lub zarząd zostali oszukani przez działających w złej wierze podwładnych, to podatnik nie może być uznany – tak jak teraz – za „świadomie uczestniczącego w oszustwie”.

Podatnik musi zostać powiadomiony o czynnościach organu podatkowego we właściwy sposób. Naruszenie przez organ przepisów o dokonywaniu doręczeń skutkować może podstawę do zaskarżenia, a następnie uchylenia decyzji w postępowaniu przed sądem administracyjnym. W konsekwencji prawomocnego uchylenia decyzji zawieszenie biegu przedawnienia nie nastąpi, a zobowiązanie podatkowe po upływie ustawowego terminu wygaśnie.

Liczba uchyleń zaskarżonych decyzji, postanowień, interpretacji lub stwierdzeń ich nieważności przez sądy administracyjne z dnia 19 stycznia 2018 r. wynosi 12. Jeśli dodać do tego przychylenie się sądu do skargi na bezczynność dyrektora izby administracji skarbowej, to liczba ta wzrośnie do 13 przypadków orzeczeń o bezprawnych działaniach organów podatkowych w ciągu zaledwie jednego dnia roboczego.

Gdy nawet udałoby się wydać jakieś „ogólne objaśnienia”, które zastosowałyby naiwnie jakiś podatnik VAT, to wpadłby w pułapkę, którą zapamiętałby na całe życie – pisze profesor Witold Modzelewski.

W październiku ubiegłego roku resort finansów we współpracy z organizacjami zrzeszającymi przedsiębiorców rozpoczął prace nad opracowaniem jednolitych zasad należytej staranności, których przestrzeganie ma uchronić przed ryzykiem odmowy uzyskania zwrotu VAT. Co o pojęciu należytej staranności mówią sądy? A także, jakie propozycje w tym zakresie mają sami przedsiębiorcy?

Podatnicy, będący osobami fizycznymi, jak również osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą ubiegać się o wydanie zaświadczenia potwierdzającego fakt niezalegania z podatkami lub stwierdzającego stan zaległości. W tym celu należy złożyć odpowiedni wniosek do właściwego organu podatkowego.

Prace nad kodeksem należytej staranności w VAT są na ukończeniu, będzie on miał formę objaśnień podatkowych wiążących dla podatnika, jak i aparatu skarbowego - powiedział PAP Michał Kanownik, prezes Związku Importerów i Producentów Sprzętu Elektrycznego i Elektronicznego branży RTV i IT ZIPSEE "Cyfrowa Polska". Prezes Kanownik jest członkiem zespołu, który wspólnie z resortem finansów pracuje nad dokumentem.

Po raz kolejny resort finansów wyznaczył sam sobie termin ogłoszenia oficjalnych kryteriów „należytej staranności”, których dochowanie ma dać – działającym w dobrej wierze podatnikom VAT – prawo do odliczenia z fałszywej faktury. Ma to już nie być jakiś „kodeks dobrych praktyk”, lecz tzw. ogólne objaśnienia, czy nowa forma ogólnej interpretacji ministra finansów. Miesiącem ich ogłoszenia ma być luty 2018 r.: poczekamy, zobaczymy, co tam piszą.

Ministerstwo Finansów planuje kolejną zmianę w strukturze Krajowej Administracji Skarbowej. Zostanie wyodrębniony nowy urząd skarbowy pod nazwą Centrum Obsługi Kluczowych Podatników, w ramach którego weryfikowane będą rozliczenia podatkowe największych podatników na terenie całego kraju.

Prawo do korekty deklaracji podatkowej jest proceduralnym odzwierciedleniem prawa podmiotowego do uzyskania zwrotu podatku VAT. Jednocześnie okoliczności pozbawienia podatnika prawa do korekty nie może usprawiedliwiać wydanie przez organ podatkowy postanowienia o przedłużeniu terminu zwrotu podatku po upływie tego terminu.

Ustawa o STIR, która wchodzi w życie 13 stycznia 2018 roku, wprowadza możliwość blokowania rachunku bankowego w przypadku podejrzenia o wyłudzenie w podatku VAT. Jak wygląda procedura w tym zakresie? Na jak długo może zostać zablokowany rachunek? Czy możliwe jest ograniczenie lub uchylenie blokady rachunku?

Obecnie organy podatkowe odmawiają zwrotu podatku VAT polskim podatnikom, którzy dokonali transakcji z podmiotami wykreślonymi z rejestru VAT. Na szczęście jednak podejście Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest inne, dzięki czemu prawdopodobnie polskie organy podatkowe będą musiały zmienić utrwaloną praktykę.

Rządowe stanowisko w związku z wnioskiem Komisji Europejskiej dotyczącym rozporządzenia Rady (UE) w sprawie współpracy administracyjnej oraz zwalczania oszustw w dziedzinie podatku VAT spotkało się z aprobatą przedsiębiorców. Celem proponowanych zmian jest wprowadzenie narzędzi, dzięki którym poprawi się współpraca administracji podatkowych z administracjami celnymi i organami ścigania krajów UE.

Zastaw skarbowy stanowi zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej jeden ze sposobów zabezpieczenia wykonalności zobowiązań podatkowych, niemal pewnie gwarantujący ich realizację. W jaki sposób zastaw skarbowy zostaje ustanowiony? Kiedy organy skarbowe mogą ustanowić zastaw?

Organ podatkowy, Należyta staranność w VAT

„Dobra wiara” i „należyta staranność” w VAT w świetle nowej ustawy dotyczącej przeciwdziałania praniu pieniędzy

Organ podatkowy musi określić termin zwrotu VAT

Odmowa prawa do odliczenia VAT musi być udowodniona

Należyta staranność w VAT - jak sprawdzić kontrahenta?

Krajowa Administracja Skarbowa zyska dodatkowe uprawnienia

Podatkowe Centrum Kompetencyjne Podatków Lokalnych od 2020 r.

Usprawnienia w realizacji zadań Krajowej Administracji Skarbowej

Rzecznik Praw Podatnika od 1 stycznia 2020 r.

Kiedy można uzyskać ulgę w spłacie zobowiązań podatkowych?

Kiedy urząd skarbowy nie musi informować o wszczęciu kontroli?

Dokumentacja dla organu podatkowego w formie elektronicznej

Selektywne zastosowanie split payment jest dowodem braku dobrej wiary podatników VAT

Uszczelnienie podatków i mniejsza liczba kontroli – efekty działania KAS

Skarga pauliańska w postępowaniach podatkowych

Zarzut popełnienia przestępstwa skarbowego a przedawnienie

Ochrona prawa do zwrotu VAT w interpretacji podatkowej

Według jakich kryteriów oceniać dochowanie należytej staranności w VAT

Pozorność instytucji przedawnienia zobowiązania podatkowego

Wytyczne kierowane do organów podatkowych jako wyznacznik standardów w przedsiębiorstwie

Jak złożyć wniosek o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach

Podatek od przychodów z nieujawnionych źródeł

Zawiadomienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT

Nowa Ordynacja podatkowa - nowe otwarcie w relacjach urząd-podatnik

Sądy administracyjne uchylają decyzje organów podatkowych

Organy podatkowe mogą korzystać ze skargi pauliańskiej

Klauzula o unikaniu opodatkowania a odmowa wydania interpretacji

Organ podatkowy musi udowodnić wyłudzenie VAT

VAT – zadbaj o instrukcję wewnętrzną weryfikacji kontrahentów krajowych

Uzasadnienie w interpretacji podatkowej musi być rzetelne

Metodyka dot. należytej staranności w VAT to krok w dobrym kierunku

Nie będzie urzędowych objaśnień określających kryteria należytej staranności - czy warto było denerwować (kolejny raz) podatników VAT?

Opodatkowanie transakcji z użyciem kryptowalut - sprzeczne stanowiska fiskusa

Należyta staranność przy rozliczaniu VAT - metodyka dla urzędników skarbowych

Zmiana, wygaśnięcie lub uchylenie interpretacji podatkowej

Należyta staranność w VAT - korzystne dla podatników wyroki sądów

Wzór zaświadczenia ZAS-KP

Ważniejsza jest definicja „dobrej wiary” niż kryteria „dochowania należytej staranności”

Skutki naruszenia przez organ podatkowy przepisów o dokonywaniu doręczeń

Sądy orzekają o bezprawnych działaniach organów podatkowych

Ważniejszy jest centralny rejestr podatników VAT niż jakieś urzędowe „kryteria należytej staranności”

Sądy i przedsiębiorcy o należytej staranności w VAT

Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zaległości

Kodeks należytej staranności w VAT już niedługo

Oficjalne kryterium należytej staranności w VAT będzie prawdopodobnie martwe

Urząd skarbowy do weryfikacji rozliczeń największych podatników

Postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu VAT a prawo do korekty

Blokada rachunku bankowego w przypadku podejrzenia o wyłudzenie VAT

Zwrot VAT w przypadku transakcji z podmiotami wykreślonymi z rejestru VAT

Współpraca krajów UE w zwalczaniu oszustw w VAT

Zastaw skarbowy jako forma zabezpieczenia wykonania zobowiązania podatkowego