Spółka akcyjna, Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR)

Po wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 22 listopada 2022 r. został zawieszony dostęp do strony luksemburskiego Rejestru Beneficjentów Gospodarczych. Zdaniem ekspertów, w Polsce ten wyrok może wpłynąć na funkcjonowanie Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Prezes UODO zarekomendował już zmianę przepisów ustawy o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy. Z kolei według Ministerstwa Sprawiedliwości, sytuacja wymaga jeszcze wypracowania rozwiązań normatywnych na poziomie UE. Do tego resort informuje, że nie rozważa zamknięcia dostępu do KRS-u. Natomiast uważa, że wyrok może mieć wpływ na zasady udostępniania niektórych kategorii danych, ale nie podważa legalności działania samego rejestru. Ewentualne zmiany powinny stanowić jedynie dopełnienie zasad dostępu do informacji zawartych w CRBR.

Od 13 października 2022 r. wchodzi w życie nowelizacja Kodeksu Spółek Handlowych, która w dużej mierze dotyczy rozszerzenia kompetencji rady nadzorczej w spółkach kapitałowych. Na czym polegają te zmiany?

67% spośród blisko 500 tys. zarejestrowanych w Polsce spółek z. o.o. zgłosiło dane do funkcjonującego od ponad 2 lat Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Jedynie w stosunku do 89 podmiotów wszczęto postępowania w związku z brakiem zgłoszenia. Karę administracyjną w średniej wysokości 13 tys. zł nałożono na 60 podmiotów – wynika z raportu „CRBR – z perspektywy 2 lat funkcjonowania” przygotowanego przez CRIDO Legal. Analiza i możliwość pozyskania wiarygodnych danych na temat beneficjenta rzeczywistego pomaga obecnie nie tylko przy przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy, ale i sprawdzeniu partnera biznesowego czy drugiej strony transakcji w kontekście wojny Rosji przeciwko Ukrainie.

Przekształcenie spółki akcyjnej. Spółka z o.o. czy PSA? Coraz więcej spółek akcyjnych rozważa możliwość przekształcenia się. Powodów takiej decyzji może być wiele. Wśród nich znajdują się m.in. wysokie koszty i duży stopień sformalizowania prowadzenia bieżącej działalności. Niebagatelny wpływ mają także zmienione w 2020 roku zasady obrotu akcjami oraz wprowadzony w związku z dematerializacją akcji obowiązek jawności rejestru dla spółki oraz jej akcjonariuszy, które to mają daleko idące konsekwencje, nie tylko finansowe. W co przekształcić spółkę akcyjną?

Spółka z o.o. Jedną z dostępnych form prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce jest spółka z o.o. Z uwagi na swoją odrębną osobowość prawną, stanowi bardzo popularną formę prawną przedsiębiorstwa. Co warto wiedzieć przed jej założeniem?

Dematerializacja akcji. Akcjonariusze, którzy nie oddali spółkom papierowych akcji nie tylko stracili po 1 marca 2021 roku prawo do głosowania na walnym zgromadzeniu, ale także mogą nie otrzymać dywidendy. Jak odzyskać prawa akcjonariusza?

Do 20 stycznia spółki notowane na głównym parkiecie GPW i rynku NewConnect mogą składać wnioski o obniżenie opłat rocznych za notowanie akcji w 2021 roku. W przypadku utraty przychodów powyżej 50 proc. należność ta może zostać obniżona nawet o 90 proc. To kolejny, w ramach programu „Warto być spółką giełdową”, sposób na wsparcie w czasie pandemii firm pozyskujących kapitał drogą emisji akcji.

Na stronach Rządowego Centrum Legislacji została opublikowana pełna treść projektu reformy Kodeksu spółek handlowych - poinformowało 9 grudnia 2020 r. Ministerstwo Aktywów Państwowych. Jak dodano, opublikowany w środę projekt trafi pod obrady Rady Ministrów; prace nad nim trwały od lutego 2020 r.

Jak wiadomo z dniem 30 września 2020 r. rusza, przekładana ze względu na COVID -19, dematerializacji akcji. Najpóźniej bowiem tego dnia spółki akcyjne niebędące spółkami publicznymi oraz spółki komandytowo-akcyjne zobowiązane są dokonać pierwszego (z pięciu) ogłoszenia wzywającego swoich akcjonariuszy do złożenia dokumentów akcji w spółce. Przed dokonaniem tego wezwania, a więc również nie później niż do 30 września 2020 r., spółki te powinny dokonać wyboru podmiotu uprawnionego do prowadzenia rejestru akcjonariuszy (wyboru takiego dokonuje walne zgromadzenie) oraz podpisać z wybranym przez walne zgromadzenie podmiotem umowę o prowadzenie rejestru akcjonariuszy. Jak zatem widać czasu jest już mało, a odpowiedzialność duża.

W Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych zarejestrowano 563 tys. beneficjentów rzeczywistych 326 tys. spółek - poinformowało Ministerstwo Finansów. Resort podkreśla, że baza CRBR powstała, aby wspierać walkę z praniem pieniędzy oraz finansowaniem terroryzmu.

Do 14 lipca 2020 r. Ministerstwo Finansów przesunęło termin na zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Obowiązek ten dotyczy spółek, które zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) przed dniem wejścia w życie przepisów o CRBR, tj. przed 13 października 2019 r. Spółki, które zostały wpisane do KRS po 13 października 2019 r., mają obowiązek zgłaszać dane do CRBR nie później niż w terminie 7. dni od dnia wpisu do KRS. Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że pełnienie funkcji członka rady nadzorczej w spółce nie stanowi przesłanki do zgłoszenia w CRBR jako jej beneficjenta rzeczywistego. Nie wyklucza to jednak możliwości zgłoszenia takiej osoby fizycznej jeżeli jest wspólnikiem, czy osobą faktycznie zarządzającą spółką na podstawie innych uprawnień.

Jakkolwiek prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki, zarówno osobowej, jak i kapitałowej, służy ograniczeniu i podziałowi ryzyka personalnej odpowiedzialności całym majątkiem, osoby fizyczne mogą w praktyce osobiście odpowiadać za zobowiązania firmy i skutki nieumiejętnego nią zarządzania. Odpowiedzialność za długi spółki handlowej, w zależności od jej typu, grozi wspólnikom lub członkom zarządu. Mając na uwadze ryzyko pozwu cywilnego o naprawienie wyrządzonej spółce szkody, jak również sankcji karnoskarbowych, warto wiedzieć jak poradzić sobie w kryzysowej sytuacji.

Wraz z ustawami powszechnie nazywanymi tarczami antykryzysowymi, uchwalanymi w obliczu pandemii wirusa COVID-19, przesuniętych lub odroczonych zostało wiele terminów nakładających obowiązki administracyjne na przedsiębiorców. Jednym z nich jest konieczność zgłoszenia przez firmy osób faktycznie zarządzających i kontrolujących spółki w Centralnym Rejestrze Beneficjentów Rzeczywistych. Pierwotny termin został ustalony na 14 kwietnia 2020 roku, został jednak przesunięty o trzy miesiące, na 13 lipca 2020 i według wyliczeń Ministerstwa Finansów może dotyczyć nawet pół miliona spółek. Spóźnienie lub brak zgłoszenia zobowiązanych do tego przedsiębiorstw może skutkować nałożeniem na nie kary do miliona złotych.

Dłuższy czas na złożenie deklaracji rocznej PIT, zaniechanie poboru opłaty prolongacyjnej, wsteczne rozliczenie strat podatkowych w PIT i CIT czy przesunięcie terminu obowiązywania nowego JPK_VAT i nowej matrycy stawek VAT - to niektóre rozwiązania podatkowe zawarte w tarczy antykryzysowej, o których informuje Ministerstwo Finansów.

Od 1 stycznia 2020 roku wprowadzono szereg zmian w funkcjonowaniu spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych, których częścią jest obowiązkowa dematerializacja akcji. Dokumentowa forma akcji zostanie zastąpiona elektronicznym rejestrem akcjonariuszy, który będzie prowadzony przez podmiot uprawniony do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, czyli bank bądź dom maklerski.

MF, ZUS, KAS, UOKiK, BGK, PFR i ARP oraz minister Jadwiga Emilewicz to większość stron pracujących nad rozwiązaniami w zakresie tzw. pakietu osłonowego dla przedsiębiorców.

Spółki wpisane do KRS przed 13 października 2019 r. powinny przekazać pierwsze zgłoszenie do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) do 13 kwietnia 2020 r.

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) to system, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, tj. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Termin na zgłoszenie spółek do systemu upływa 13 kwietnia 2020 r. Natomiast w przypadku spółek wpisanych do KRS po 13 października 2019 r. zgłoszenie musi być dokonane nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpisu do KRS.

Do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych muszą trafić wszystkie spółki wpisane do KRS z wyjątkiem spółek partnerskich oraz spółek akcyjnych, które są spółkami publicznymi. Wszystkie istniejące spółki muszą dokonać wpisu do 13 kwietnia 2020 r.

Z dniem 13 października 2019 r. zaczął działać Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Jest to baza, w której gromadzone i przetwarzane są informacje o osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką, zwanych beneficjentami rzeczywistymi. Jakie nowe obowiązki dla spółek wiąż się z powstaniem rejestru?

Zakres odpowiedzialności wspólników spółki za zaległości podatkowe różni się w zależności od przyjętej formy prawnej. Inne zasady obowiązują w przypadku wspólników spółek osobowych, czyli spółek cywilnych, jawnych, partnerskich oraz komplementariuszy w spółce komandytowej lub komandytowo-akcyjnej. Inne natomiast odnoszą się do wspólników spółek kapitałowych, czyli spółek z o.o. oraz spółek akcyjnych.

Dualizm w strukturze spółek kapitałowych w końcu zostanie przełamany – projekt ustawy wprowadzający prosta spółkę akcyjną (P.S.A.) jest już w Sejmie na ostatniej prostej. Czy od 1 marca 2020 roku czeka nas prawdziwy wysyp spółek startupów? Czy P.S.A. zadomowi się na dobre w naszym systemie prawnym? Czy naprawdę taka struktura organizacyjna jest niezbędna dla innowacyjnych pomysłów?

Ustawodawca wskazując, że wydatki na objęcie akcji stanowią koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych akcji, nie rozróżnia, czy chodzi o akcje objęte w związku z zawiązaniem spółki akcyjnej, czy też o akcje objęte w związku z przekształceniem innej spółki w spółkę akcyjną. Przy ustalaniu kosztów decydujące znaczenie ma wartość bilansowa majątku spółki.

Zakres zwolnienia z opodatkowania na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obejmuje przymusowe i warunkowe umorzenia udziałów przez spółkę. Zwolnienie z CIT nie dotyczyły natomiast umorzeń dobrowolnych.

Spółki przez wiele lat toczyły spory z organami podatkowymi, czy przekazując odchodzącemu udziałowcowi nieruchomość w zamian za jego umorzone akcje muszą odprowadzić podatek VAT z tego tytułu. Spór zakończył Naczelny Sąd Administracyjny uznając, że czynność ta podlega opodatkowaniu. Takie niekorzystne dla podatników stanowisko zajął również Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej.