Spółka komandytowo-akcyjna

Dematerializacja akcji spółek. Akcjonariusz, który nie przekazał swoich akcji spółce celem ich dematerializacji de facto może zostać pozbawiony wszelkich praw jakie wiążą się z posiadanymi akcjami. Spółki które nie podjęły czynności mający na celu wdrożenie obowiązkowej dematerializacji wciąż mogą tego dokonać. Skutki niewdrożenia dematerializacji akcji przez spółki akcyjne i spółki komandytowo-akcyjne wyjaśnia Sara Synowiec – aplikantka adwokacka z Lubasz i Wspólnicy – Kancelarii Radców Prawnych.

Jakkolwiek prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki, zarówno osobowej, jak i kapitałowej, służy ograniczeniu i podziałowi ryzyka personalnej odpowiedzialności całym majątkiem, osoby fizyczne mogą w praktyce osobiście odpowiadać za zobowiązania firmy i skutki nieumiejętnego nią zarządzania. Odpowiedzialność za długi spółki handlowej, w zależności od jej typu, grozi wspólnikom lub członkom zarządu. Mając na uwadze ryzyko pozwu cywilnego o naprawienie wyrządzonej spółce szkody, jak również sankcji karnoskarbowych, warto wiedzieć jak poradzić sobie w kryzysowej sytuacji.

Ministerstwo Finansów przypomina, że 13 lipca 2020 r. upływa termin na zgłoszenie informacji o beneficjentach rzeczywistych do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Obowiązek dotyczy spółek, które zostały wpisane do Krajowego Rejestru Sądowego (KRS) przed dniem wejścia w życie przepisów o CRBR, tj. przed 13 października 2019 r. Spółki, które zostały wpisane do KRS po 13 października 2019 r., mają obowiązek zgłaszać dane do CRBR nie później niż w terminie 7. dni od dnia wpisu do KRS.

Od 1 stycznia 2020 roku wprowadzono szereg zmian w funkcjonowaniu spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych, których częścią jest obowiązkowa dematerializacja akcji. Dokumentowa forma akcji zostanie zastąpiona elektronicznym rejestrem akcjonariuszy, który będzie prowadzony przez podmiot uprawniony do prowadzenia rachunków papierów wartościowych, czyli bank bądź dom maklerski.

Jakie są zasady działania Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR)? Które podmioty obowiązane są do dokonywania zgłoszeń? Jakie sankcje grożą z tytułu niewykonania obowiązków?

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) to system, w którym są gromadzone i przetwarzane informacje o beneficjentach rzeczywistych, tj. osobach fizycznych sprawujących bezpośrednią lub pośrednią kontrolę nad spółką. Termin na zgłoszenie spółek do systemu upływa 13 kwietnia 2020 r. Natomiast w przypadku spółek wpisanych do KRS po 13 października 2019 r. zgłoszenie musi być dokonane nie później niż w terminie 7 dni od dnia wpisu do KRS.

Do Centralnego Rejestru Beneficjentów Rzeczywistych muszą trafić wszystkie spółki wpisane do KRS z wyjątkiem spółek partnerskich oraz spółek akcyjnych, które są spółkami publicznymi. Wszystkie istniejące spółki muszą dokonać wpisu do 13 kwietnia 2020 r.

Od 13 października 2019 r. każda polska spółka handlowa oprócz spółki partnerskiej ma obowiązek zgłosić informacje o swoich beneficjentach rzeczywistych, a więc o osobach fizycznych sprawujących bezpośrednio lub pośrednio kontrolę nad spółką, do nowo powstałego rejestru. Za takie osoby są uważani między innymi wszyscy wspólnicy spółek osobowych oraz wspólnicy mający więcej niż 25% udziałów w spółce z o.o.

W sytuacji przekształcenia spółki z o.o. w spółkę komandytowo-akcyjną, przekształcenie to nie spowoduje po stronie wspólnika będącego osobą prawną powstania przychodu w podatku CIT, bowiem art. 7b ust. 1 pkt 1 lit. j ustawy o CIT stanowiący, że za przychody z zysków kapitałowych uważa się przychody z udziału w zyskach osób prawnych, nie będzie miał w tym przypadku zastosowania. Tym samym na spółce komandytowo-akcyjnej powstałej z przekształcenia spółki z o.o. nie będzie spoczywał obowiązek poboru podatku dochodowego od osób prawnych.

Wygląda na to, że wkrótce doczekamy się upadku tradycyjnie rozumianego papieru wartościowego, tj. dokumentu, który ucieleśnia w sobie określone prawa. Zaproponowany przez Ministerstwo Sprawiedliwości projekt zmian kodeksu spółek handlowych zakłada zakaz wydawania dokumentów. Zasadą ma się stać dematerializacja. W praktyce oznaczać to będzie, że system obrotu akcjami wszystkich spółek akcyjnych będzie zbliżony do systemu dotyczącego spółek giełdowych. Wygląda na to, że cyfrowa rewolucja wkracza do spółek na dobre.

Podejmując decyzję o złożeniu działalności gospodarczej należy w pierwszej kolejności dokonać wyboru właściwej formy organizacyjno-prawnej planowanego przedsięwzięcia. Obowiązujące przepisy dają spore możliwości w tym zakresie. Zanim jednak przedsiębiorca zdecyduje się na daną formę prowadzenia działalności, powinien zastanowić się nad charakterem, jak i profilem prowadzonego w przyszłości biznesu. Co zatem powinni wiedzieć przedsiębiorcy planujący założenie spółki?

Rząd przygotował projekt ustawy wprowadzającej zmiany w Kodeksie spółek handlowych, które dotkną akcjonariuszy spółek akcyjnych i komandytowo-akcyjnych. Proponowana jest digitalizacji papierów wartościowych w celu uniemożliwienia anonimizacji akcjonariatu spółek.

Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok, w którym potwierdził ugruntowane już w orzecznictwie stanowisko, że komplementariusz będący jednocześnie jedynym akcjonariuszem w spółce nie stanowi nowej kategorii udziałowców w spółce komandytowo-akcyjnej.

Ministerstwo Rozwoju i Finansów opublikowało wzór informacji CIT-VC. Informację tę będą składać spółki kapitałowe oraz spółki komandytowo-akcyjne, pragnące skorzystać ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób prawnych dochodów z tytułu zbycia udziałów (akcji) przewidzianego w art. 14 ustawy z 25 września 2015 r. o zmianie niektórych ustaw w związku ze wspieraniem innowacyjności (Dz.U. poz. 1767).

Od 1 stycznia 2017 r. możliwe jest udzielanie przez spółki handlowe prokury pozwalającej prokurentowi na reprezentowanie spółki łącznie z innymi osobami (członkami zarządu lub wspólnikami). Jest to tzw. prokura łączna niewłaściwa.

Wypłata dywidendy w formie niepieniężnej stanowi nieodpłatne przeniesienie towarów i podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Jeżeli więc w ramach wypłaty dywidendy zamiast wypłaty pieniędzy spółka będzie przekazywać prawo własności nieruchomości to nastąpi nieodpłatne przekazanie towaru opodatkowane VAT.

Akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej nie ma obowiązku zapłacić PIT, jeśli walne zgromadzenie podejmie uchwałę o przekazaniu środków zgromadzonych na kapitale zapasowym na kapitał zakładowy spółki.

Trybunał Sprawiedliwości UE wydał 22 maja 2015 r. wyrok, zgodnie z którym spółka komandytowo-akcyjna jest spółką kapitałową na gruncie podatku od czynności cywilnoprawnych. Orzeczenie to przesądza o zwolnieniu z pcc niektórych czynności restrukturyzacyjnych (w tym np. przekształcenia, wnoszenie przedsiębiorstw do spółki), dotyczących spółki komandytowo-akcyjnej. Zainteresowani, którzy w podobnych sytuacjach płacili dotąd pcc mają 30 dni od momentu opublikowania orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości, aby złożyć stosowny wniosek o zwrot nadpłaty.

22 kwietnia 2015 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: TSUE) wydał orzeczenie w sprawie C-357/13, w odpowiedzi na pytanie prejudycjalne Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, dotyczące charakteru spółki komandytowo-akcyjnej. Spór przed WSA w praktyce sprowadzał się do określenia, czy dla celów podatku od czynności cywilnoprawnych (dalej: PCC) spółka komandytowo-akcyjna powinna być uznawana za spółkę kapitałową. TSUE w wydanym orzeczeniu uznał, że polska spółka komandytowo-akcyjna w świetle unijnej dyrektywy powinna być uznawana za spółkę kapitałową.

W dniu18 grudnia 2014 r. Rzecznik Generalny TSUE Niilo Jääskinen przedłożył opinię w sprawie C-357/13 (Drukarnia Multipress sp. z o.o.) w zakresie kwalifikacji polskiej spółki komandytowo-akcyjnej jako spółki kapitałowej na gruncie Dyrektywy 2008/7.

Obowiązujące przepisy przewidują możliwość prowadzenia działalności gospodarczej w różnych formach prawnych. Wybór właściwej formy działalności dla naszego biznesu przynosi wiele skutków – determinuje sposób rozliczania podatków, prowadzenia księgowości, określa możliwości i ograniczenia firmy, ustala sposób kierowania przedsiębiorstwem.

Czy majątek likwidowanej spółki (spółki jawnej, partnerskiej, komandytowej lub komandytowo-akcyjnej) otrzymany przez wspólnika podlega opodatkowaniu PIT?

Spółki komandytowo-akcyjne tracą przywileje podatkowe. Od 1 stycznia 2014 r. będą opodatkowane CIT, podobnie jak spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Przekazanie dywidendy niepieniężnej w postaci rzeczy i praw, które zostały nabyte przez spółkę lub wytworzone w ramach prowadzonej działalności, podlega opodatkowaniu podatkiem VAT, jako nieodpłatna dostawa towarów lub nieodpłatne świadczenie usług.

Przychód osoby fizycznej, która jest akcjonariuszem spółki komandytowo-akcyjnej jest przychodem z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej i powoduje obowiązek podatkowy – tak wynika z uchwały Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Kwota przyznanej przez walne zgromadzenie spółki komandytowo-akcyjnej (SKA) akcjonariuszowi niebędącemu komplementariuszem (osobie fizycznej, osobie prawnej) i wypłaconej dywidendy stanowi przychód takiego akcjonariusza uzyskany z działalności gospodarczej. Otrzymana dywidenda zwiększać zatem będzie wysokość należnej od dochodów akcjonariusza zaliczki na podatek dochodowy za miesiąc, w którym dywidenda taka została przez akcjonariusza otrzymana.

Od 2014 r. spółki komandytowo-akcyjne będą objęte podatkiem CIT - takie rozwiązanie zakłada podpisana przez prezydenta ustawa z dnia 8 listopada 2013 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku tonażowym.

Projekt zmian w przepisach o podatkach dochodowych, nad którym obecnie pracuje Sejm, zakłada nałożenie na spółki komandytowo-akcyjne podatku dochodowego od osób prawnych (CIT). Nowe regulacje mają wejść w życie 1 stycznia 2014 r.

Spółki komandytowe nie będą jednak podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (CIT) - taką decyzję podjęli posłowie Komisji Finansów Publicznych, pracujący nad zmianami do ustaw o podatkach dochodowych. CIT zapłacą tylko spółki komandytowo-akcyjne.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok dotyczący legitymacji do złożenia wniosku o interpretację indywidualną przez akcjonariusza SKA w zakresie opodatkowania dochodów z tytułu uczestnictwa w spółce. WSA odniósł się także do kwestii możliwości odmowy wydania interpretacji w sytuacji złożenia wniosku, dotyczącego niedookreślonej liczby zdarzeń przyszłych.

Według założeń Ministerstwa Finansów w 2014 r. zostanie wprowadzony podatek od osób prawnych obejmujący spółki komandytowe i komandytowo akcyjne. Do tej pory wszystkie spółki osobowe były zwolnione z płacenia podatku CIT, a podatek dochodowy płacono na poziomie wspólników. Według rządu planowane zmiany mają zapewnić większą sprawiedliwość podatkową w prowadzeniu działalności gospodarczej, jednak znaczna część specjalistów jest odmiennego zdania.

Ministerstwo Finansów chce dokonać zmian w ustawie o CIT oraz ustawie o PIT, których efektem będzie podwójne opodatkowanie w spółkach komandytowych oraz komandytowo-akcyjnych. Proponowane zmiany miałyby obowiązywać od 2014 r. w przypadku spółek komandytowo-akcyjnych oraz od 2015 r. w przypadku spółek komandytowych.

Udział w zysku spółki komandytowo - akcyjnej stanowi dla akcjonariusza przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej i może zostać opodatkowany podatkiem PIT w sposób liniowy.

Po ubiegłorocznych próbach superszybkiego podatkowego zrównania spółek komandytowo-akcyjnych ze spółkami z ograniczoną odpowiedzialnością oraz spółkami akcyjnymi – zarzuconych na jakiś czas - temat ten niestety powrócił i to w zmultiplikowanej postaci.

Już od 2014 roku spółki komandytowe (sp.k.) i spółki komandytowo-akcyjne (S.K.A.) mają stać się podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych (ustawa o CIT), chociaż nie są osobami prawnymi. Tak wynika z projektu nowelizacji ustawy o CIT, ustawy o PIT i kilku innych ustaw przygotowanym przez Ministerstwo Finansów.

Jeżeli wynikiem przekształcenia spółki z o.o. w spółkę osobową nie będzie zwiększenie majątku spółki osobowej (komandytowo-akcyjnej, komandytowej), wówczas czynność przekształecenia nie będzie podlegała opodatkowaniu PCC.

Kwota dywidendy przyznanej przez walne zgromadzenie SKA akcjonariuszowi (osobie fizycznej lub osobie prawnej), na podstawie uchwały o podziale zysku tej spółki, stanowi przychód z działalności gospodarczej, od którego należy odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy (PIT lub CIT), stosownie do art. 25 ustawy o CIT oraz art. 44 ust. 1 pkt 1 ustawy o PIT za miesiąc, w którym go uzyskano.

Zdaniem NSA jeżeli akcjonariusz nie otrzyma faktycznie wypłaconej na podstawie uchwały walnego zgromadzenia dywidendy (ewentualnie zaliczki na jej poczet), nie jest także zobowiązany do uiszczania zaliczek na podatek dochodowy w ciągu roku podatkowego.

Dotychczas odpowiedź na to pytanie nie była jednoznaczna. Sądy prezentowały dwa różne stanowiska. Sprawą zajął się Naczelny Sąd Administracyjny, który 16 stycznia 2012 roku wydał uchwałę (sygnatura akt II FPS 1/11) w składzie siedmiu sędziów i rozstrzygnął sporne zagadnienie.

Spółka komandytowo-akcyjna jest spółką osobową, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Akcjonariuszem może być zarówno osoba fizyczna jak i osoba prawna.

Dochody, jakie uzyskuje akcjonariusz spółki komandytowo-akcyjnej z tytułu udziału w niej, należy opodatkować jako przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej. Obowiązek uiszczenia zaliczki na PIT aktualizuje się w momencie faktycznego otrzymania środków.

Z uwagi na uchwałę NSA z 16 stycznia 2012 r. jest prawdopodobne, że w niedługim czasie najmniej dotychczas popularna spółka komandytowo-akcyjna stanie się najczęściej wybieraną formą prowadzenia działalności gospodarczej.