Tematy - Sprawozdanie finansowe, Jednolity Plik Kontrolny (JPK)

Ministerstwo Finansów w wykonało kolejny krok w kierunku pełnej digitalizacji rozliczeń podatkowych. Jego najnowsza inicjatywa oznacza, że podatnicy będą zobligowani wdrożyć JPK CIT - najwięksi już od 1 stycznia 2025 r. - pisze Michał Szwed, Partner w CRIDO.

Minister Finansów podpisał rozporządzenie w sprawie dodatkowych danych, o które przedsiębiorcy będą musieli uzupełnić prowadzone księgi rachunkowe. Rozporządzenie oczekuje na publikację w Dzienniku Ustaw. Jako pierwsze, obowiązkiem objęte zostaną podmioty o przychodzie powyżej 50 mln euro, a także podatkowe grupy kapitałowe. Równocześnie resort opublikował broszury dotyczące struktury logicznej księgi rachunkowej JPK_KR_PD i ewidencji środków trwałych.

Przedsiębiorstwa, które spełniają warunki wynikające z ustawy o rachunkowości, muszą poddać swoje sprawozdania finansowe obowiązkowemu badaniu przez biegłego rewidenta. Kiedy zatem najlepiej dokonać wyboru audytora?

Wielkimi krokami zbliża się wprowadzenie Jednolitego Pliku Kontrolnego dla podatku dochodowego osób prawnych (JPK CIT), który zapowiada kolejne istotne zmiany w sposobie raportowania danych podatkowych przez przedsiębiorstwa w Polsce. Nowy system ma na celu zwiększenie transparentności i efektywności rozliczeń podatkowych. Jakie zmiany przyniesie JPK CIT i jakie wyzwania mogą napotkać przedsiębiorcy?

Przejścia na estoński CIT w trakcie roku podatkowego wymaga zamknięcia ksiąg rachunkowych i sporządzenia sprawozdania finansowego. Fiskus twierdził, że obowiązków tych spółka musi dokonać przed upływem terminu na złożenie zawiadomienia o wyborze estońskiego CIT. Jak się okazało – błędnie.

Od 1 stycznia 2025 roku podatnicy objęci podatkiem CIT (osoby prawne) będą mieli obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych w formie elektronicznej i wysyłania ich w tej formie do urzędu skarbowego (tzw. JPK CIT). Aktualnie Ministerstwo Finansów konsultuje struktury logiczne pliku JPK_KR_PD oraz pliku JPK_ST, a także przygotowuje zmianę projektu rozporządzenia wykonawczego w sprawie dodatkowych danych dołączanych do przekazywanych ksiąg.

Przed sporządzeniem sprawozdania finansowego, kierownik jednostki zobowiązany jest dokonać oceny zdolności jednostki do kontynuacji prowadzenia działalności. Ta ocena jest istotna przede wszystkim ze względu na właściwy sposób wyceny aktywów.

Ważnym krokiem w procesie przygotowywania sprawozdania finansowego jest wybór składników, które zostaną w nim uwzględnione. Ten wybór zależy od rodzaju jednostki oraz jej statusu w rozumieniu ustawy o rachunkowości. Decyzję dotyczącą statusu jako jednostki mikro lub małej podejmuje organ zatwierdzający sprawozdanie finansowe.

Obecnie sprawozdania finansowe można sporządzać jedynie w formie elektronicznej, zgodnie wytycznymi określonymi przez Ministerstwo Finansów. W tym artykule omówimy, jak prawidłowo podpisywać e-sprawozdania finansowe, aby były zgodne z obowiązującymi przepisami.

W dobie cyfryzacji, obowiązki przedsiębiorców w zakresie raportowania finansowego ulegają zmianie. E-sprawozdanie finansowe to elektroniczna forma dokumentu, która zawiera podstawowe informacje o rocznej działalności przedsiębiorstwa, ujęte pod względem finansowym. W Polsce, zgodnie z obowiązującymi przepisami, wiele podmiotów gospodarczych musi składać sprawozdania finansowe w formie elektronicznej. W tym artykule przyjrzymy się, kto, kiedy i gdzie powinien złożyć e-sprawozdanie finansowe.

Zanim biegły rewident przystąpi do badania sprawozdania finansowego, jednostka powinna odpowiednio się do tego przygotować. Poniżej przedstawione są kroki, które należy podjąć przed rozpoczęciem procesu rewizji.

Które podmioty gospodarcze są zobowiązane do sporządzania sprawozdań finansowych? Czy forma prowadzenia działalności gospodarczej ma wpływ na ten obowiązek, czy liczą się tutaj inne kryteria?

Przygotowując się do sporządzenia sprawozdania finansowego należy mieć na uwadze jedną z głównych zasad rachunkowości, czyli zasadę istotności. Zasada istotności koncentruje się na identyfikacji informacji, które mogą wpłynąć na decyzje użytkowników sprawozdań finansowych. Jest to fundamentalne kryterium, które pozwala ocenić, które dane są na tyle ważne, że powinny zostać ujawnione w sprawozdaniu finansowym, a które można pominąć bez szkody dla jasności i rzetelności prezentowanych informacji.

Niedopełnienie obowiązku złożenia sprawozdania finansowego daje sądom rejestrowym możliwość rozwiązania spółki i ustanowienia likwidatorów. W niektórych przypadkach może nawet dojść do rozwiązania spółki bez przeprowadzania postępowania likwidacyjnego. Jakie konsekwencje niesie wykreślenie podmiotu z Krajowego Rejestru Sądowego w toku toczącego się postępowania podatkowego?

Ministerstwo Finansów informuje, że od 1 lipca 2023 r. podmioty będące członkami grup VAT mają obowiązek prowadzenia elektronicznej ewidencji dostawy towarów i świadczenia usług na rzecz innego członka tej samej grupy VAT. Ewidencję według wzoru struktury JPK_GV(1) należy przesyłać do urzędu skarbowego za okresy miesięczne. Plik JPK_GV za lipiec 2023 r. należy przesłać do 25 sierpnia 2023 r.

W 2023 roku po raz pierwszy od kilku lat Ministerstwo Finansów nie przesunęło terminów składania sprawozdań finansowych. W Dzienniku Ustaw opublikowano natomiast rozporządzenie Ministra w sprawie zmiany daty złożenia podatku dochodowego od osób prawnych, CIT-8. Jak sprostać nowym oczekiwaniom Ministerstwa i poprawnie zamknąć rok finansowy?

Jak ująć w pliku JPK fakturę dla osoby fizycznej bez dopiętego paragonu z kasy fiskalnej. Dla osoby fizycznej została wystawiona faktura bez NIP, ale sprzedaży nie zaewidencjonowano na kasie fiskalnej (błąd pracownika). Czy taką fakturę ujmuję bez oznaczenia FP? Czy muszę ten błąd jakoś naprawić?

Czas kończyć pracę nad sprawozdaniami finansowymi! Sprawozdania finansowe za 2022 rok należy przygotować do 31 marca 2023 roku. Absolutnie nie należy się sugerować zeszłym rokiem, kiedy to z powodu pandemii COVID-19 terminy były wydłużone. A co trzeba wiedzieć o badaniu sprawozdań finansowych?

Ministerstwo Finansów przypomina terminy sprawozdawcze w 2023 roku. Sprawozdania finansowe za rok 2022 należy sporządzić do 31 marca 2023 r. Nie można się sugerować zeszłym rokiem, bo w 2022 roku terminy sprawozdawcze były dłuższe – z uwagi na pandemię COVID-19. W bieżącym 2023 roku Ministerstwo Finansów rozważa przedłużenie terminu na złożenie zeznań w podatku CIT.

Ministerstwo Finansów informuje, że sprawozdania finansowe za rok 2022 należy sporządzić do 31 marca 2023 roku. Resort przypomina, że w 2022 roku terminy sprawozdawcze były dłuższe – z uwagi na pandemię COVID-19. Natomiast w bieżącym 2023 roku MF rozważa przedłużenie terminu na złożenie zeznań w podatku CIT.

Komitet Standardów Rachunkowości opublikował 31 stycznia 2023 r. nowe rekomendacje dotyczące sporządzania sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z działalności za 2022 rok. Zdaniem Komitetu rekomendacje te są potrzebne zwłaszcza w obecnych szczególnych warunkach związanych z niepewnością otoczenia gospodarczego, spowodowaną w szczególności skutkami wojny na Ukrainie i kończącej się pandemii COVID-19, takimi jak inflacja, rosnące ceny surowców i energii, zmiany kursów walut obcych. Co rekomenduje KSR?

Ministerstwo Finansów informuje, że sprawozdania finansowe składane do Szefa KAS a tajemnica skarbowa i nie mogą być udostępniane w trybie ustawy o dostępie do informacji publicznej.

Jakie zmiany zaszły w JPK_VAT w 2023 roku? Ministerstwo Finansów opublikowało zaktualizowaną 17 stycznia 2023 r. broszurę informacyjną dotyczącą JPK_VAT z deklaracją tj. JPK_V7M(2) i JPK_V7K(2). Aktualizacja broszury wynika ze zmian rozporządzenia w sprawie JPK_VAT, które weszły w życie od 1 stycznia 2023 r. i ma związek z publikacją na platformie ePUAP nowych wzorów Jednolitych Plików Kontrolnych z deklaracją, tj. JPK_V7M(2) dla rozliczeń miesięcznych i JPK_V7K(2) dla rozliczeń kwartalnych. Broszura uwzględnia również wszystkie zmiany prawne, które weszły w życie w okresie od 1 lipca 2021 roku do 1 stycznia 2022 roku.

JPK_V7 od 2023 r. Rząd szykuje zmiany w zasadach wypełniania ewidencji JPK_V7. Jak przygotować się do zmian w przepisach?

Jakie błędy można popełnić sporządzając sprawozdanie finansowe? Jak poprawić te błędy? Jak korygować błędy w sprawozdaniu finansowym przed jego zatwierdzeniem a jak po zatwierdzeniu?

Zamknięcie roku 2022. Zapraszamy na bardzo praktyczne szkolenie on-line, podczas którego szczegółowo omówimy najważniejsze zagadnienia związane z praktycznym stosowaniem przepisów rachunkowych podczas zamknięcia roku w zakresie zdarzeń po dniu bilansowym.

Bardziej niż skromne fiskalne wyniki dotychczasowego funkcjonowania JPK_VAT, czyli obowiązku przesyłania ksiąg podatkowych dla potrzeb podatku od towarów i usług, ma swoje oczywiste przyczyny. Niewielka jest bowiem przydatność przesyłanych organom podatkowym ewidencji: dane, które dzięki temu są dostępne dla organów podatkowych, w istotnej części nie mają żadnego znaczenia poznawczego. Dlaczego? Wyjaśnia prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Wprowadzenie w naszym kraju ustawowego obowiązku przesyłania organom podatkowym pierwszej instancji standaryzowanych części ewidencji prowadzonych dla potrzeb podatku od towarów i usług (JPK_VAT) było pierwszym przedsięwzięciem tego rodzaju i po sześciu latach obowiązywania trudno uznać to za sukces (być może tylko lobbingowy i propagandowy) – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Ministerstwo Finansów informuje, że 28 lipca 2022 r. zostanie zaktualizowany certyfikat klucza publicznego do szyfrowania klucza szyfrującego środowiska produkcyjnego usługi e-dokumenty.mf.gov.pl (JPK, CUK, ALK). Z tego powodu w tym dniu w godzinach 9-11 mogą wystąpić utrudnienia w dostępie do tego środowiska.

Struktura JPK_FA (4) jest wymagana w przypadku praktycznie każdej kontroli, niezależnie czy dotyczy ona VAT czy podatku dochodowego. Biorąc pod uwagę, że nie podlega ona korekcie, a na przestrzeni ostatnich sześciu lat zmieniała się już 4 krotnie, złożenie jej może stanowić nie lada wyzwanie. Brak przedstawienia prawidłowej struktury w terminie może wiązać się z poważnymi konsekwencjami dla podatnika.

Nowelizacja ustawy o PIT (oraz niektórych innych ustaw) z 9 czerwca 2022 r. odroczyła terminy wejścia w życie przepisów dotyczących prowadzenia ewidencji podatkowych przy użyciu programów komputerowych, a także obowiązku ich przesyłania w formie ustrukturyzowanej do urzędu skarbowego (tzw. JPK/PIT i JPK/CIT). Od kiedy podatnicy będą mieli obowiązek elektronicznego prowadzenia ewidencji podatkowych i wysyłania JPK/PIT lub JPK/CIT?

Terminy na sporządzenie i zatwierdzenie sprawozdań finansowych za 2021 r. w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością zostały wydłużone o 3 miesiące. Do kiedy trzeba sporządzić i zatwierdzić sprawozdanie finansowe w spółce z o.o. oraz złożyć to sprawozdanie do KRS w 2022 roku?

Ministerstwo Finansów poinformowało o nowym rozporządzeniu dot. sprawozdań finansowych składanych przez podatników podatku dochodowego od osób fizycznych prowadzących księgi rachunkowe.

Jakie dokumenty i w jakim formacie zgodnie z ustawą o rachunkowości jednostka mająca siedzibę na terytorium Polski powinna złożyć do KRS? Jakie zmiany zajdą od 1 czerwca 2022 r.? Wyjaśnia Ministerstwo Finansów.

Od 1 stycznia 2022 r. sprawozdanie finansowe może podpisywać tylko jeden członek zarządu, jeżeli od pozostałych uzyska stosowne oświadczenia, że spełnia ono wymagania przewidziane w ustawie z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 217; ost.zm. Dz.U. z 2021 r. poz. 2106; dalej: u.r.). Pozwala na to zmieniony art. 52 u.r. Zanim jednak to zrobią, muszą zadbać o właściwą kolejność podpisów na dokumentach. I tak sprawozdanie najpierw musi sygnować główny księgowy (osoba, której powierzono prowadzenie ksiąg), następnie podpisy składają członkowie zarządu na oświadczeniu. Dopiero po tych czynnościach sprawozdanie podpisuje jeden członek zarządu. Co ważne data podpisania sprawozdania finansowego przez tego członka zarządu nie może być wcześniejsza niż data podpisania oświadczeń. Ponadto powinien on też zapewnić sporządzenie elektronicznej kopii oświadczenia podpisanego przez innych członków zarządu w wersji papierowej.

Ustawa o rachunkowości tekst jednolity, tj. ustawa z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości - stan prawny na 1 września 2023 r.

Ministerstwo Finansów wydłużyło czas na sporządzenie sprawozdań finansowych, w tym sprawozdań skonsolidowanych za 2021 r.

Które sprawozdania finansowe podlegają badaniu przez biegłego rewidenta?

10 marca 2022 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Finansów z 7 marca 2022 r. Wydłuża przypadające w 2022 r. terminy m.in. na sporządzenie, zatwierdzenie i przekazanie sprawozdań finansowych.

Minister Finansów wychodząc naprzeciw postulatom księgowych i przedsiębiorców, wydłużył czas na sporządzenie sprawozdań finansowych, w tym sprawozdań skonsolidowanych za 2021 r. Rozporządzenie przedłużające terminy ewidencyjne i sprawozdawcze zostało ogłoszone w Dzienniku Ustaw i wchodzi w życie 10 marca 2022 r. Jakie terminy zostały przedłużone i o ile?

W dniu 28 stycznia 2022 r. pojawił się projekt zmian w Rozporządzeniu Ministra Finansów z dnia 31 marca 2020 r. w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji, które wydłużają terminy sporządzania dokumentów finansowych. Do jakiego terminu ma zostać przedłużony obowiązek sporządzenia i złożenia sprawozdań finansowych za 2021 r.?

Od rozliczenia za styczeń 2022 r. podatnicy VAT składają JPK_V7 wersję (2). W porównaniu z poprzednią zawiera niewielkie zmiany. Nowej wersji nie będziemy jednak stosować korygując poprzednie okresy rozliczeniowe. Ponadto od rozliczenia za styczeń 2022 r., niezależnie od tego, którą część JPK_V7 korygujemy, nie musimy składać tzw. czynnego żalu. Ministerstwo Finansów opublikowało zaktualizowaną broszurę informacyjną dotyczącą wypełniania nowej struktury JPK_VAT.

Ministerstwo Finansów poinformowało o publikacji nowej struktury logicznej postaci elektronicznej ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych, dotyczącą Jednolitego Pliku Kontrolnego dla faktur VAT - JPK_FA(4). Nowa struktura będzie obowiązywać od 1 kwietnia 2022 roku.

Dla bardzo wielu firm zawarcie umowy o zbadanie sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta jest obowiązkiem ustawowym. Według naszych szacunków nawet około jedna trzecia podmiotów, które mają taki obowiązek, nie poddaje swoich sprawozdań badaniu - mówi w rozmowie z PAP Biznes prezes Polskiej Agencji Nadzoru Audytowego (PANA) Marcin Obroniecki. Od 7 lutego 2022 r. startuje ogólnopolska kampania społeczna PANA na temat znaczenia badania przez biegłych rewidentów sprawozdań finansowych.

Ministerstwo Finansów wychodząc naprzeciw postulatom księgowych i przedsiębiorców, wydłuży czas na sporządzenie sprawozdań finansowych, w tym sprawozdań skonsolidowanych za 2021 r., a także zeznań podatkowych CIT za 2021 r. Konsultacje gotowego już projektu rozporządzenia dotyczącego wydłużenia terminów sprawozdawczych i ewidencyjnych potrwają do 9 lutego 2022 r. Niedługo do konsultacji trafi też projekt rozporządzenia w sprawie wydłużenia terminów w CIT.

Ministerstwo Finansów przypomina, że rozliczenie VAT za styczeń 2022 roku trzeba przesłać już na nowym wzorze JPK_VAT z deklaracją - JPK_V7M(2) albo JPK_V7K(2).

Ministerstwo Finansów opublikowało zaktualizowaną na 2022 rok broszurę informacyjną dotyczącą JPK_VAT z deklaracją - JPK_V7M(2) i JPK_V7K(2).

Estoński CIT a bilans za 2021 rok. Spółki kapitałowe (czyli spółki z o.o. i spółki akcyjne), które od 1 stycznia 2022 r. przejdą na ryczałt od dochodów (czyli tzw. estoński CIT), będą musiały w bilansie za 2021 r. wykazać dodatkowe pozycje. Wymóg ten nie wynika jednak z prawa bilansowego, czyli ustawy o rachunkowości lecz z… ustawy o CIT.

Zmiany w JPK_VAT od 2022 roku. Z uwagi na to, że od początku 2022 roku w ustawie o VAT wprowadzone zostaną nowe, skrócone terminy zwrotu VAT, konieczna jest również zmiana przepisów rozporządzenia dotyczącego JPK_VAT. Chodzi o dostosowanie zakresu deklaracji podatkowych i ewidencji, tak aby możliwe było składanie przez podatników deklaracji w wykazanym podatkiem do zwrotu w proponowanych skróconych terminach. Poza tym w rozporządzeniu dot. JPK_VAT wprowadzone zostaną zmiany upraszczające oraz doprecyzowujące. Minister Finansów przygotował już projekt rozporządzenia zmieniającego.

Ustawa o rachunkowości - zmiany od 2022 roku. 15 listopada 2021 r. Prezydent RP podpisał ustawę z 14 października 2021 r. o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta dotyczy ustawy o rachunkowości a także ustawy o biegłych rewidentach, firmach audytorskich oraz nadzorze publicznym. Wprowadzane tą ustawą zmiany dostosowują przepisy prawa z zakresu sprawozdawczości oraz rewizji finansowej do nowych możliwości, jakie niesie ze sobą rozwój technologii.

Sprawozdanie finansowe, Jednolity Plik Kontrolny (JPK)

JPK CIT, czyli nowa era w rozliczeniach podatkowych. Co i dla kogo zmieni się od 2025, 2026 i 2027 roku?

Księgi rachunkowe tylko w formie elektronicznej od 2025 r. Struktury JPK_KR_PD, JPK_ST_KR

Sprawozdania finansowe. Do kiedy trzeba wybrać audytora?

JPK CIT: od kiedy, dla kogo? Jakie dane trzeba będzie raportować?

Skuteczne przejście na estoński CIT w trakcie roku podatkowego. Kiedy wymagane jest zamknięcia ksiąg rachunkowych i sporządzenie sprawozdania finansowego?

Zmiany w rachunkowości od 2025 roku. Oprócz JPK KR (księgi rachunkowe) będzie JPK ST (środki trwałe)

Obowiązki przed sprawozdaniem finansowym: ocena kontynuacji działalności

Wybór przysługujących jednostce uproszczeń a przygotowanie sprawozdania finansowego

Jak podpisywać e-sprawozdania finansowe?

Gdzie i kiedy złożyć e-sprawozdanie finansowe?

Jak przygotować firmę do badania sprawozdania finansowego. 8 kroków

Kto musi złożyć sprawozdanie finansowe?

Zasada istotności, czyli klucz do transparentnych sprawozdań finansowych

Wykreślenie spółki z KRS za niezłożenie sprawozdania finansowego. Co z toczącym się postępowaniem podatkowym?

JPK_GV - obowiązek przesyłania co miesiąc przez członków grupy VAT

CIT-8 i sprawozdanie finansowe w 2023 roku – terminy, zasady, rekomendacje

Faktura dla osoby fizycznej w JPK. Co zrobić gdy sprzedaży nie zarejestrowano na kasie fiskalnej?

Badanie sprawozdania finansowego w 2023 roku za 2022 rok – co warto wiedzieć

Sprawozdanie finansowe 2023 - terminy

Sprawozdanie finansowe i CIT-8 za 2022 rok - do kiedy w 2023 roku?

Sprawozdanie finansowe i sprawozdanie z działalności za 2022 rok. Rekomendacje KSR 2023

Sprawozdania finansowe składane do Szefa KAS a tajemnica skarbowa

JPK_VAT 2023 – zmiany

JPK_V7 od 2023 r. - na czym polegają zmiany?

Błędy w sprawozdaniu finansowym – rodzaje i korekta

Zamknięcie roku 2022 [szkolenie]

JPK_VAT z deklaracją po dwóch latach (JPK_V7M, JPK_V7K) - czas na zasadnicze zmiany

JPK_VAT po 6 latach. Czy przesyłanie ksiąg podatkowych dla potrzeb VAT ma sens?

e-dokumenty.mf.gov.pl - aktualizacja certyfikatu klucza publicznego w dniu 28 lipca 2022 r.

Nowa wersja JPK-FA - co się zmieni?

JPK/PIT i JPK/CIT - od kiedy?

Sprawozdanie finansowe w spółce z o.o. za 2021 rok (sporządzenie, zatwierdzenie i złożenie do KRS) - terminy w 2022 roku

Sprawozdanie finansowe 2022 - nowe rozporządzenie Ministra Finansów

Ustawa o rachunkowości - dokumenty składane do KRS - terminy, forma

Podpisywanie sprawozdań finansowych w 2022 roku - problemy, błędy

Ustawa o rachunkowości 2023 - tekst jednolity

Terminy sprawozdawcze za 2021 rok

Obowiązek badania sprawozdań finansowych 2021/2022

Rozporządzenie MF wydłuża terminy dla sprawozdań finansowych za 2021 r. [załącznik PDF]

Dłuższe terminy ewidencyjne i sprawozdawcze z ustawy o rachunkowości w 2022 roku

Dłuższe terminy na składanie sprawozdań finansowych za 2021 rok

JPK_V7 wersja (2) w 2022 roku - jak składać i korygować?

Nowa wersja struktury JPK FA od 1 kwietnia 2022 r.

Badanie sprawozdań finansowych przez biegłych rewidentów. 1/3 obowiązanych podmiotów tego nie robi

Wydłużenie terminów na złożenie sprawozdań finansowych i rocznych zeznań CIT

Rozliczenie VAT za styczeń 2022 r. - nowy wzór JPK_VAT z deklaracją

JPK_VAT 2022 - nowe formularze, aktualizacja broszury informacyjnej MF

Ryczałt od dochodów spółek kapitałowych (tzw. estoński CIT) a bilans za 2021 rok

Zmiany w JPK_VAT od 2022 roku - nowelizacja rozporządzenia

Ustawa o rachunkowości - zmiany od 2022 roku