VAT - rozliczanie, Cło

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

Kurs euro z 1 października 2024 r., według którego jest ustalany limit sprzedaży decydujący o statusie małego podatnika w 2025 r. oraz prawie do rozliczeń kwartalnych przez spółki rozliczające się według estońskiego CIT wynosił 4,2846 zł za euro. Kto zatem może rozliczać VAT raz na 3 miesiące w bieżącym roku?

ELO to cyfrowe rozwiązanie, które usprawni proces odprawy celnej na granicy między Francją a Wielką Brytanią. Jest to francuski odpowiednik GMR - system będzie wymagać utworzenia jednej elektronicznej „koperty logistycznej” dla każdego pojazdu, zawierającej wszystkie niezbędne dane celne oraz deklaracje bezpieczeństwa.

Od 1 kwietnia 2021 r. zmiana przepisów Prawa energetycznego oraz o energii odnawialnych wprowadziła nowe, mniej korzystne zasady rozliczania się prosumentów z dostawcą energii z sieci energetycznej. System net bilingu zastąpił net metering (który w okresie przejściowym jest dostępny dla wcześniej podłączonych użytkowników). Dodatkowo, dla prosumentów będących podatnikami VAT oznacza to opodatkowanie tym podatkiem energii wprowadzanej do sieci. Do dziś nie do końca wiadomo na jakich zasadach, a Krajowa Informacja Skarbowa robi wszystko by tak pozostało, czego doskonałym przykładem jest interpretacja indywidualna z 22 listopada 2024 r., znak: 0113-KDIPT1-1.4012.686.2024.1.WL.

Odpowiedzialność podatników VAT za „puste” lub nierzetelne faktury wywołuje od dłuższego czasu spore kontrowersje, szczególnie gdy wystawcą był pracownik. Po korzystnym wyroku TSUE pracodawca może uwolnić się od obowiązku zapłaty VAT wynikającego z faktur wystawionych przez nieuczciwych pracowników. Wymaga to jednak od niego dochowania należytej staranności przy kontrolowaniu poczynań pracowników. NSA w wyroku z 3 września 2024 r. (sygn. akt I FSK 1212/18) uznał, że pracodawca nie dochował staranności, skoro proceder trwał przez dłuższy okres (ponad 3 lata).

Minister Finansów od 1 kwietnia 2025 r. wprowadza dwa nowe wzory deklaracji VAT. Mają to być VAT-8 (wersja 12) i VAT-9M (wersja 11). Opublikowano już rozporządzenie określające nowe wzory tych formularzy. Co się zmieni?

W ostatnich dniach globalne rynki pogrążyły się w chaosie w następstwie historycznych ceł ogłoszonych przez prezydenta USA Donalda Trumpa – to najpoważniejsza perturbacja od czasu załamania wywołanego pandemią COVID-19. Nagły wzrost zmienności wywołał niepokój wśród inwestorów, którzy poszukują teraz jasnych wskazówek. Jacob Falkencrone, główny strateg inwestycyjny w Saxo, poniżej odpowiada na najistotniejsze pytania, z którymi mierzą się inwestorzy.

Osoba prowadząca spółkę A z siedzibą w Holandii, będąca czynnym podatnikiem VAT UE w Holandii, ale zarejestrowana też do VAT UE w Polsce, zleca polskiej firmie B (produkcyjnej) wykonanie mebli. Polski kontrahent B, aby ograniczyć koszty transportu, dokonuje dostawy za pośrednictwem firm transportowych bezpośrednio do C (trzeciego podmiotu) w Unii, ale też do C1 – poza Unię. Firma B wystawi fakturę dla firmy A z 23% VAT za dostawę mebli (i doliczy też koszt usługi transportu), z jej polskim numerem VAT. Firma A rozliczy transakcję netto w Holandii z uwzględnieniem odpowiedniej stawki VAT, a VAT naliczony odlicza w Polsce. Czy tak powinna wyglądać taka transakcja?

Jednym z głównych wyzwań przy imporcie alkoholu jest kwestia dokumentacji i formalności celnych. – Import towarów akcyzowych wymaga kompleksowego podejścia i znajomości wielu systemów. Kluczowe jest właściwe przygotowanie dokumentacji już na etapie jego planowania – podkreśla Joanna Porath, prezeska agencji celnej AC Porath. Akcyza wymaga rejestracji w innych systemach niż standardowe zgłoszenia celne. Konieczny warunek to dostarczenie alkoholu bezpiecznie zapakowanego w skrzynie lub palety. Kluczowym aktem prawnym regulującym zasady opodatkowania napojów alkoholowych jest ustawa z 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym.

Zarówno odprawa fiskalna, jak i ta z zastosowaniem art. 33a, dotyczą wprowadzenia towaru do wolnego obrotu na terenie Unii Europejskiej. Obie usprawniają ten proces importerom. Ale firmy mylą te dwie procedury celne, nazywając je wspólnie „odprawą z odroczonym VATem”. Importerzy powinni jednak pamiętać, w jakim przypadku i jakie dokumenty są niezbędne, by nie popełnić kosztownych błędów. 

Eksperci Krajowej Izby Gospodarczej szacują, że polski eksport w 2024 r. może zwiększyć się do 346,3 mld EUR tj. o 3,6 proc., a w roku 2025 - 383,8 mld EUR i może być wyższy niż rok wcześniej o 10,8 proc. Dla firm działających na rynkach międzynarodowych jednym z priorytetów powinno być zarządzanie ryzykiem celnym.  

Departament Ceł Ministerstwa Finansów poinformował, że Komisja Europejska przygotowała moduł e-learningowy opisujący założenia "Unijnej Odprawy Scentralizowanej w Imporcie (CCI), Faza 1" w ramach Unijnego Kodeksu Celnego. 

W razie sporu co do rozliczeń związanych z realizacją inwestycji, strony umowy o roboty budowlane często zawierają ugody sądowe i mediacyjne. Choć rozwiązanie to jest relatywnie szybkie i skuteczne, to w praktyce często bywa źródłem kolejnych nieporozumień pomiędzy inwestorem a wykonawcą. Dotyczą one ewentualnych skutków VAT płatności uzgodnionej w wyniku zawartej ugody. Zasadnicza wątpliwość sprowadza się do pytania – czy tego typu płatności podlegają opodatkowaniu VAT?

Każdy towar o statusie celnym nieunijnym w momencie wjazdu na terytorium UE obciążony jest długiem celnym. Dług ten wynika z unijnych przepisów prawa. Uzależniony jest od kodu taryfy celnej, wartości celnej towaru, pochodzenia oraz zastosowanej waluty dla danej transakcji. Unia Europejska stoi na straży konkurencyjności swoich rodzimych przedsiębiorstw, a to oznacza, że ma wielorakie narzędzia do swojej dyspozycji, aby zapewnić bezpieczne funkcjonowanie naszym przedsiębiorcom. Jednym z takich narzędzi jest cło ochronne (odwetowe), którego celem jest ochrona produkcji unijnej przed konkurencją z krajów trzecich. Często cło to występuje z cłem antydumpingowym, którego z kolei celem jest wyrównanie cen rynkowych towaru sprowadzanego z krajów trzecich z towarem produkowanym w UE.

Podatnik mający status małego podatnika świadczy usługi budowlane, a łączna wartość świadczonych przez niego usług przekracza 50 000 zł miesięcznie. Czy podatnik ten może wybrać składanie deklaracji VAT za okresy kwartalne?

Prowadzący działalność gospodarczą przedsiębiorca, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, zamierza wycofać samochód stanowiący środek trwały i prywatnie wynająć go członkowi rodziny. Czy w sytuacji gdy przy nabyciu tego samochodu przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia VAT, ma on obowiązek opodatkować wycofanie tego samochodu z działalności gospodarczej?

Próbka definiowana w rozporządzeniu UE o wspólnotowym systemie zwolnień celnych jest jako towar o ilości niehandlowej przywożony w celu promocji handlu. Musi być trwale oznaczona, że jest to towar niehandlowy, a jeszcze lepiej by było gdyby oddawała cechy towaru niehandlowego, a była np. w zminimalizowanym opakowaniu.

Należy wprowadzić przepis prawa o charakterze uściślającym, który w art. 29a ustawy o VAT dotyczącego podstawy opodatkowania, oraz w art. 86 ustawy o VAT wprowadzi uprawnienie do rozliczania w czasie ujemnego podatku należnego oraz nakaz takiego rozliczania ujemnego podatku naliczonego – postuluje prof. dr hab. Witold Modzelewski

Procedury celne stanowią kluczowy element zapewniający bezpieczeństwo i prawidłowy obrót towarem. Niestety, skomplikowana natura tych procedur czasami prowadzi do powstania sytuacji, które wymagają dogłębnej analizy i działań naprawczych. Przedstawiony poniżej przypadek dotyczy producenta busów, który w celu przeprowadzenia testów wywiózł swoje auto z terytorium UE do Szwajcarii.

W deklaracji JPK_V7 za styczeń 2024 r. podatnicy, którzy stosowali proporcję lub preproporcję albo zmienili przeznaczenie środków, mają obowiązek wykazać kwotę korekty rocznej za 2023 r. Ustalając proporcję ostateczną i kwotę korekty, pierwszy raz zastosują nowe regulacje w tym zakresie, które obowiązują od 1 lipca 2023 r., tzn. w niektórych przypadkach mogą zrezygnować z korekty rocznej i na nowych zasadach będą ustalać, że proporcja wynosi 100%.

Od początku października 2023 r. do końca grudnia 2025 r. trwa okres przejściowy stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2023/956 z 10 maja 2023 r. ustanawiającego mechanizm dostosowywania cen na granicach z uwzględnieniem emisji CO2 (2023/956). Mechanizm ten znany jest najbardziej pod swoim angielskim skrótem CBAM (ang. Carbon Border Adjustment Mechanism), a potocznie znany jest jako tzw. graniczny podatek węglowy. Departament Ceł Ministerstwa Finansów informuje, że dostęp do Rejestru przejściowego CBAM mogą uzyskać osoby fizyczne posiadające uprawnienie rozszerzone „Dostęp do rejestru CBAM” oraz powiązane ze Zgłaszającym CBAM zarejestrowanym na PUESC w obszarze „cło”.

Podatnicy spierający się z fiskusem o stwierdzenie nadpłaty w związku z tym, że pobrali od konsumentów i odprowadzili do organów podatkowych VAT według stawki wyższej niż właściwa, zyskali nowego sojusznika. 16 listopada 2023 r. Rzecznik Generalna Juliane Kokott wydała opinię w polskiej sprawie C-606/22, rozpatrywanej przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) w konsekwencji pytania prejudycjalnego zadanego przez Naczelny Sąd Administracyjny. Rzecznik uznała, że praktyka polskich organów podatkowych, polegająca na odmowie stwierdzenia nadpłat, uzasadniana m.in. ryzykiem bezpodstawnego wzbogacenia po stronie wnioskującego podatnika, jest niezgodna z przepisami UE.

Departament Ceł Ministerstwa Finansów poinformował, że 1 grudnia 2023 r. na Platformie Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC) zostanie wdrożona nowa usługa „AEO – uzyskaj status upoważnionego przedsiębiorcy”. Usługa ta zastąpi dotychczasową usługę AEO realizowaną na unijnym portalu przedsiębiorcy STP i e-AEO.

Odliczenie podatku naliczonego w przypadku, gdy na fakturze lub dokumencie celnym jest zawyżona stawka VAT, jest powszechną praktyką podatników, czyli jest „od zawsze” częścią tzw. prawa odczytanego. Natomiast w prawie jurysdykcyjnym, a zwłaszcza w interpretacjach urzędowych, jest to tzw. problem sporny – zresztą nie wiadomo dlaczego, bo przecież przepisy prawa są dość jednoznaczne – pisze profesor Witold Modzelewski. 

Polski podatnik wykonał w sierpniu usługę transportu towarów spożywczych na trasie Ukraina-Polska na zlecenie polskiego podatnika. Czy można ją uznać za transport międzynarodowy? Jak rozliczyć? W jakich pozycjach pliku JPK_V7 należy ująć tę sprzedaż?