Wynajem mieszkania

Czy w związku z prowadzoną jednoosobową działalnością gospodarczą, przedsiębiorca będący czynnym podatnikiem VAT jest również podatnikiem VAT w zakresie wynajmu własnego mieszkania na cele mieszkaniowe?

Przedsiębiorcy, którzy sobie dorabiają, wynajmując prywatny majątek, zostali w ostatnich dniach zaskoczeni informacjami od najemców. Ci zapowiedzieli, że będą płacić czynsz tylko na rachunek bankowy uwidoczniony w Wykazie podatników VAT (tzw. biała lista), prowadzonym przez Szefa KAS

Zarejestrowany, czynny podatnik VAT ma prawo do odliczenia (albo zwrotu) podatku naliczonego z tytułu nabycia lokalu użytkowego (dotyczy to także lokali mieszkalnych), który będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych VAT – np. wynajmu. Warunkiem odliczenia (albo zwrotu) podatku jest także niewystąpienie przesłanek negatywnych, wskazanych w art. 88 ustawy o VAT. Prawo do odliczenia (albo zwrotu) podatku naliczonego z faktur (w przypadku ratalnej formy płatności faktur może być kilka lub więcej) dokumentujących zakup ww. lokalu może zostać zrealizowane nie wcześniej niż w rozliczeniu za miesiąc, w którym nabywca otrzymał fakturę. Zdaniem Dyrektora KIS prawo do odliczenia podatku VAT podatnik może realizować sukcesywnie na podstawie otrzymanych faktur ratalnych dotyczących nabycia przedmiotowego lokalu. Podatnik nie musi czekać z odliczeniem na formalne nabycie własności lokalu ani tym bardziej na rozpoczęcie wynajmowania tego lokalu.

Usługi wynajmu lokali mieszkalnych przeznaczonych na zapewnienie miejsca zamieszkania dla pracowników podatnika, stanowią świadczenie korzystające ze zwolnienia z VAT. W takim przypadku wynajmujący powinni wystawiać faktury bez VAT, a pracodawcom, którzy wynajmują mieszkania dla swoich pracowników, nie przysługuje prawo do odliczenia VAT.

Najem realizowany poza działalnością gospodarczą, to częste źródło dochodów osób fizycznych. Dochody (przychody) z najmu, podnajmu, dzierżawy lub innych podobnych umów mogą być opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Krajowa Informacja Skarbowa publikuje odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące opodatkowania najmu prywatnego.

W przypadku gdy po upłynięciu okresu na jaki została zawarta umowa najmu okazjonalnego strony nadal realizują jej warunki, to w dalszym ciągu wiąże je umowa najmu, z tym jednak zastrzeżeniem, że jest to umowa na czas nieokreślony.

W praktyce często spotykamy się z sytuacją, że usługa najmu nie ogranicza się stricte do udostępnienia lokalu, lecz jest elementem kilku różnych, powiązanych ze sobą świadczeń. W takim przypadku mówimy o usłudze kompleksowej. Ustawa o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa o VAT) nie zawiera legalnej definicji usługi kompleksowej, jednakże ww. pojęcie zostało utrwalone w orzecznictwie sądów administracyjnych oraz organów podatkowych.

Tytuł tego artykułu mógłby brzmieć: "Uważaj komu wynajmujesz mieszkanie!" Dlaczego? Ponieważ od tego komu wynajmuje się lokal mieszkalny zależy stawka podatku od nieruchomości. Wynajęcie lokalu podmiotowi prowadzącemu w nim działalność gospodarczą może doprowadzić do „wskoczenia” w najwyższą z możliwych stawek, przewidzianą dla podmiotów prowadzących działalność.

Inwestowanie w nieruchomości jest jednym z ulubionych sposobów Polaków na zarabianie dodatkowych pieniędzy. Zakup mieszkania wydaje się bezpieczniejszy, niż fundusze czy lokaty bankowe, gdyż cztery ściany są czymś bardziej „namacalnym”. Dlatego pomimo wielu obowiązków, coraz większa grupa osób decyduje się na zakup dodatkowych nieruchomości, celem wynajmowania ich za pieniądze. Te trendy zauważa również Polski ustawodawca, który w 2019 roku postanowił uprościć pewne procedury podatkowe dla osób zajmujących się przede wszystkim tak zwanym najmem prywatnym.

Od 2019 r. zmianie ulegną przepisy dotyczące zasad informowania o wyborze opodatkowania przychodów z najmu prywatnego ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych. Podatnik będzie zobowiązany poinformować urząd skarbowy o wyborze tej formy opodatkowania do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym osiągnie pierwszy przychód.

Na początku 2019 r. ma wejść w życie ustawa wprowadzająca na polski rynek podmioty inwestujące w najem nieruchomości (FINN). Dla nowych spółek FINN przewidziano stosowanie preferencyjnej, 8,5 proc. stawki podatkowej, ale tylko z dochodów uzyskanych przez nie z najmu nieruchomości mieszkalnych.

Właściciele mieszkań na wynajem oczekują od najemcy terminowego regulowania czynszu, dbania o lokal, spokojnego i nieuciążliwego dla sąsiadów zachowania. Taki modelowy najemca zdarza się jednak rzadko. Warto więc poświęcić trochę czasu na znalezienie uczciwego najemcy, napisanie dobrej umowy najmu, protokołu zdawczo-odbiorczego. Analitycy WGN radzą wynajmującym, jak podejść do tematu, aby cały proces wynajmu mieszkania przeprowadzić komfortowo i być maksymalnie zabezpieczonym. Podopowiadają m.in. że nie warto próbować oszczędzać na podatku od wynajmu mieszkania (stawka ryczałtu wynosi jedynie 8,5 %).

Trend wynajmu krótkoterminowego przyszedł do nas z Zachodu, gdzie już od dawna cieszy się ogromną popularnością, a serwisy internetowe mu poświęcone zdobywają kolejnych użytkowników na całym świecie. To dobry sposób na osiągnięcie zysku z mieszkania, które nie jest użytkowane przez właścicieli, a mogłoby generować przychody i na siebie zarabiać.

Wynajmowanie prywatnego mieszkania to dobry sposób na przychód – zarówno wśród osób prowadzących działalność gospodarczą, jak i nieposiadających firm. W zależności od sytuacji, wynajmujący może mieć kilka opcji opodatkowania przychodu z najmu.

Jeśli przedmiotem najmu jest jedno mieszkanie lub ewentualnie pokoje w tym mieszkaniu, a czynności związane z zawieraniem umów najmu nie są podejmowane w sposób zorganizowany i ciągły, to przyjąć należy, że najem lokalu mieszkalnego (pokoi w lokalu mieszkalnym) nie będzie odbywać się w warunkach prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.

Właściciel prywatnego mieszkania, który che je udostępniać pod kilkudniowy najem poprzez portal społecznościowy, powinien w tym celu zarejestrować się jako przedsiębiorca. Innymi słowy, jako działalność gospodarczą można rozumieć dzielenie się własną nieruchomością w ramach współpracy np. z portalem airbnb.com. Jako formę opodatkowania takiej działalności można wybrać kartę podatkową.

Osoby, które wynajmują własny dom, mieszkanie, czy nawet domek na drzewie, korzystając przy tym z zagranicznego portalu internetowego jako pośrednika, muszą pamiętać o rozliczeniu tzw. importu usług, a co za tym idzie, składaniu deklaracji VAT-9M.

Wynajem krótkoterminowy własnych mieszkań za pośrednictwem portali społecznościowych (online) może zostać uznany przez organy podatkowe za działalność gospodarczą. Fiskus bowiem raz dopuszcza stawkę 8,5-proc. typową dla najmu prywatnego, innym razem okazuje się, że trzeba w tym celu zakładać działalność gospodarczą.

Planujący zyski z wynajmu mieszkań i pokoi latem powinni wcześniej wystąpić z wnioskiem o udzielenie interpretacji. Najlepiej jeszcze przed sezonem. Nie jest bowiem obecnie jasne, czy taka działalność może być opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, czy po prostu podatkiem dochodowym (PIT).

Organy podatkowe zaostrzają stanowisko w zakresie rozliczania zysków z najmu. Właściciele wynajmowanych mieszkań powinni zwrócić uwagę nie na liczbę wynajętych mieszkań, ale na czas wynajmu. Jeśli bowiem mieszkanie wynajmowane jest krótkoterminowo, wynajmujący nie będzie mógł wybrać ryczałtu od przychodów z takiego najmu. Dotyczy to także sytuacji, w których wynajem na krótkie pobyty odbywa się jedynie w okresie wakacyjnym.

Minister finansów konsultuje obecnie projekt nowej ustawy o spółkach rynku wynajmu nieruchomości. Projekt przewiduje też zmiany w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych mające na celu zwolnienie podatkowe takich spółek, przede wszystkim w zakresie ich dochodów z najmu nieruchomości oraz ze sprzedaży nieruchomości. Ustawa ma wejść w życie już od 1 stycznia 2017 r. i ma na celu rozwój krajowego rynku nieruchomości komercyjnych na wynajem, zwłaszcza dzięki aktywności polskiego kapitału.

Rząd przygotowuje nowy program wsparcia i rozwoju budownictwa mieszkaniowego "Mieszkanie plus", który jeszcze w bieżącym tygodniu zostanie zaprezentowany opinii publicznej. W ramach tego programu mają funkcjonować od 2017 roku tanie mieszkania na wynajem i kasy oszczędnościowo-budowlane. Rząd planuje także usprawnienie działalności spółdzielni mieszkaniowych.

Podatni ma zamiar prowadzić działalność gospodarczą w zakresie najmu lokali. Większość wpłat dokonywana będzie przelewem. Jednak mogą również zdarzyć się wpłaty gotówkowe. Za każda dokonaną wpłatę za najem będzie wystawiana faktura w momencie dokonania wpłaty. Wpłaty dokonywane przez najemców będą opisywane czego dotyczą: najmu, zwrotu za tzw. media. Czy ten sposób dokumentowania najmu zwalnia podatnika z rejestrowania przychodów za pomocą kasy rejestrującej?

Podatnicy osiągający przychody z najmu prywatnego (poza działalnością gospodarczą) i rozliczający je 8,5% ryczałtem mają obowiązek złożyć deklarację PIT-28 do urzędu skarbowego do końca stycznia następnego roku. W 2016 r. termin złożenia tego zeznania podatkowego upływa w poniedziałek 1 lutego (bo 31 stycznia wypada w niedzielę). Do 20 stycznia można zgłaszać formę opodatkowania przychodów z najmu nieruchomości lub jej zmiany. W PIT-28 można uwzględnić ulgę rehabilitacyjną czy darowiznę na cele kultu religijnego, a także przekazać 1 proc. podatku na organizację pożytku publicznego.

Rozwiązywanie sporów między właścicielem mieszkania a wynajmującym ma być możliwe bez udziału sądów i adwokatów. Pomoże w tym powołany przez stowarzyszenie „Mieszkanicznik” sąd arbitrażowy. Toczące się przed nim postępowania mają być znacznie krótsze niż przed sądem powszechnym, mniej sformalizowane i tańsze. Koszty z nimi związane to obecnie od 300 do 1300 zł.