Estoński CIT, Spółki

W dniu 25 stycznia 2024 r. Minister Finansów wydał interpretację ogólną w sprawie możliwości składania zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (tzw. estoński CIT) przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego. Zdaniem Ministra Finansów norma prawna zawarta w treści art. 28j ust. 5 ustawy CIT dopuszcza sytuację, w której podatnik najpierw złoży zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem (ZAW-RD), a dopiero później zamknie księgi rachunkowe na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem oraz sporządzi sprawozdanie finansowe za rok podatkowy poprzedzający pierwszy rok opodatkowania ryczałtem. Publikujemy w całości treść tej interpretacji.

Estoński CIT pozwala na znaczące obniżenie zobowiązań podatkowych. Jest w szczególności dedykowany spółkom, które nastawione są na inwestowanie wypracowanych zysków w celu dalszego rozwoju. Należy jednak pamiętać, że nie ogranicza się on tylko do podatku od wypłaconej dywidendy. Przypadków wymagających zapłaty podatku jest więcej, a niektóre z nich mogą być mniej zrozumiałe, co w efekcie grozi ryzykiem niewypełnienia wszystkich obowiązków podatkowych.

Aby skorzystać z możliwości opodatkowania wg tzw. estońskiego CIT, trzeba spełnić szereg warunków. Ustawodawca przedstawił te warunki w art. 28j ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT). 

Wypracowane w spółce cywilnej zyski wypłacone dopiero po jej przekształceniu w spółkę z o.o. nie mogą podlegać opodatkowaniu.

Powszechnie mówi się, że działalność gospodarcza jest opodatkowana „jednokrotnie", podczas gdy spółki „dwukrotnie". Z punktu widzenia przedsiębiorców „podatkiem" jest wszystko to, co płacą do Państwa lub instytucji Państwa. Nie ma dla nich znaczenia, czy zostało to nazwane „podatkiem", „składką", czy „daniną". Rozumiejąc „podatek" w szerokim tego słowa znaczeniu okazuje się, że działalności gospodarcze, spółki cywilne i jawne płacą 4 „podatki" a spółki kapitałowe i ich wspólnicy (sp. z o.o., p.s.a, S.A.) płacą 2 „podatki". Spółka komandytowa i komandytowo-akcyjna lokują się gdzieś pomiędzy tymi dwiema grupami.

Ostatnio ZUS wywołał duże kontrowersje, wydając szereg niekorzystnych interpretacji dotyczących wypłacania wynagrodzenia za powtarzające się świadczenia niepieniężne. Wywołało to wiele pytań dotyczących bezpieczeństwa uzyskiwania przez wspólników spółek z o.o. (i nie tylko) wynagrodzenia za takie świadczenia. Co ciekawe, fiskus nie ma przy tym szczególnych wątpliwości, że ze strukturami wynagradzania wykorzystującymi ten mechanizm nie ma najmniejszych problemów – w zakresie podatkowym pozytywne interpretacje wydawane są bez przeszkód.

Do obliczenia podatku od zysku wypłaconego komplementariuszowi konieczne jest poznanie wysokości podatku należnego od spółki. Skoro PIT od zysku komplementariusza pomniejszany jest o proporcjonalną część CIT zapłaconego przez spółkę komandytową, to pierwszy z wymienionych podatków będzie mógł zostać wyliczony i pobrany dopiero po złożeniu przez spółkę rocznego zeznania i podjęciu przez wspólników uchwały o zatwierdzeniu sprawozdania finansowego i podziale zysku. Spółka, jako płatnik, nie ma więc obowiązku pobierania zryczałtowanego podatku dochodowego przy wypłacie komplementariuszowi zaliczki na poczet zysku. Wyrok z 2 lutego 2023 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu (sygn. akt I SA/Wr 394/22).

Jakie skutki mają błędy i braki formalne we wnioskach do KRS?

Amortyzacji w spółkach nieruchomościowych. Od 1 stycznia 2023 roku w przypadku spółek nieruchomościowych odpisy dotyczące środków trwałych zaliczonych do grupy 1 Klasyfikacji nie mogą być wyższe w roku podatkowym niż dokonywane zgodnie z przepisami o rachunkowości odpisy amortyzacyjne lub umorzeniowe z tytułu zużycia środków trwałych, obciążające w tym roku podatkowym wynik finansowy jednostki. Wskazane ograniczenie przekłada się na bardzo negatywne konsekwencje finansowe dla przedsiębiorstw, w szczególności traktujących nieruchomości jako inwestycje i niedokonujących do nich odpisów amortyzacyjnych na potrzeby rachunkowe.

Estoński CIT stanowi interesującą przestrzeń do funkcjonowania dla podatnika i stosunkowo nadal nie do końca zagospodarowaną pod kątem prawnopodatkowym. W związku z tym pojawiają się nadal wśród podatników różnego rodzaju wątpliwości i pytania w zakresie możliwości dokonywania różnorodnych działań na gruncie tej specjalnej formy opodatkowania.

Spółki wybierają estoński CIT. W zeszłym roku prawie 7,5 tys. spółek wybrało tzw. estoński CIT. W porównaniu z 2021 r. nastąpił wzrost aż o blisko 1,4 tys. proc. Najwięcej podmiotów przyjęło to rozwiązanie w styczniu – w ub.r. ponad 5 tysięcy, a dokładnie rok wcześniej – poniżej 400. W 2022 roku podejmowały ten krok głównie spółki z o.o. Eksperci uważają, że ww. wzrost to głównie zasługa nowelizacji przepisów. 

Wdrożenie tzw. estońskiego CIT do polskiego systemu podatkowego ustanowiło ciekawą alternatywę w stosunku do klasycznego opodatkowania CIT. Kolejne nowelizacje istotnie stwarzają łatwiejszą przestrzeń do wdrażania i stosowania tego rozwiązania, choć niektóre kwestie pozostają nadal problematyczne i rodzą wiele niepewności wśród podatników, stąd tak wielu z nich dąży do rozwiązania swych wątpliwości, szukając odpowiedzi w interpretacjach podatkowych.  

W październiku 2022 r. wchodzi w życie największa reforma Kodeksu Spółek Handlowych w ostatnich latach, która wprowadza wiele nieznanych do tej pory polskiemu prawu instrumentów. Jednym z nich, a zarazem kluczowym dla nowej regulacji, jest instytucja sformalizowanego „wiążącego polecenia”, które spółka dominująca może wydać swojej spółce zależnej. Ma to istotne znaczenie, ponieważ członek zarządu spółki zależnej nie będzie ponosił odpowiedzialności jeżeli będzie działał w wykonaniu polecenia. A zatem, jakie warunki trzeba spełnić, żeby skutecznie wydać takie polecenie?