Tematy - Kodeks spółek handlowych, Zarząd - INFOR.PL

Wiele przedsiębiorstw zostało dotkniętych skutkami pandemii COVID-19. W konsekwencji braku nowych zleceń bądź znacznego spadku sprzedaży produktów zdarza się, że przedsiębiorcy nie są w stanie na bieżąco realizować swoich zobowiązań pieniężnych. Jak w takiej sytuacji powinien zachować się zarząd i jakie ciążą na nim obowiązki?

Komisja ds. Reformy Nadzoru Właścicielskiego przy Ministerstwie Aktywów Państwowych opracowała projekt zmian w Kodeksie spółek handlowych oraz niektórych innych ustawach. 5 sierpnia 2020 r. rozpoczęły się konsultacje społeczne proponowanych przepisów, które zakończą się 19 września 2020 r. Ta nowelizacja ma wejść w życie po upływie trzech miesięcy od dnia ogłoszenia, za wyjątkiem kilku zmian, które mają obowiązywać od 1 marca 2021 r. (a jedna zmiana od 1 kwietnia 2022 r.).

Finał prac nad przygotowaną przez Ministerstwo Aktywów Państwowych nowelizacją Kodeksu spółek handlowych zaplanowano na czwarty kwartał 2020 r. - poinformowała Kancelaria Prezesa Rady Ministrów.

Jakkolwiek prowadzenie działalności gospodarczej w formie spółki, zarówno osobowej, jak i kapitałowej, służy ograniczeniu i podziałowi ryzyka personalnej odpowiedzialności całym majątkiem, osoby fizyczne mogą w praktyce osobiście odpowiadać za zobowiązania firmy i skutki nieumiejętnego nią zarządzania. Odpowiedzialność za długi spółki handlowej, w zależności od jej typu, grozi wspólnikom lub członkom zarządu. Mając na uwadze ryzyko pozwu cywilnego o naprawienie wyrządzonej spółce szkody, jak również sankcji karnoskarbowych, warto wiedzieć jak poradzić sobie w kryzysowej sytuacji.

W świetle art. 293 § 2 Kodeksu spółek handlowych członek zarządu, rady nadzorczej, komisji rewizyjnej oraz likwidator powinien przy wykonywaniu swoich obowiązków dołożyć staranności wynikającej z zawodowego charakteru swojej działalności. Oznacza to, że można rozsądnie oczekiwać (i w świetle prawa wymagać), że członek zarządu będzie znał bieżącą sytuację finansową spółki, zwłaszcza wówczas, gdy grozi jej niewypłacalność.

Od początku marca tego roku obowiązuje duża nowelizacja kodeksu spółek handlowych. Zmiany polegają m.in. na uproszczeniu dokonywania przekształceń spółek prawa handlowego, a więc możliwości zmiany formy prawnej prowadzonego biznesu. W ślad za tą zmianą idą kolejne, które mogą mieć duże znaczenie dla firm – m.in. korporacyjne prawo wyjścia, na nowo regulujące pozycję wspólników spółek, którzy – nie zgadzając się na planowane przekształcenia – postanowią opuścić spółkę.

Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością spółka komandytowa („sp. z o.o. sp. k.”) jest jedną z najczęściej spotykanych form prowadzenia działalności gospodarczej w naszym kraju. Warto przyjrzeć się zatem zaletom i wadom firm prowadzonych w takim modelu, w szczególności w zakresie odpowiedzialności za ich zobowiązania, jak również zasad opodatkowania.

Zgodnie z definicją wynikającą z przepisów prawa pracy, istotą stosunku pracy jest wykonywanie określonego rodzaju pracy na rzecz pracodawcy oraz pod jego nadzorem i kierownictwem, w miejscu i w czasie wyznaczonym przez niego, za odpowiednim wynagrodzeniem. Czy wobec tego wystarczające przesłanki w tym względzie spełnia umowa o pracę zawarta przez spółkę z jej większościowym udziałowcem? Czy tego typu postępowanie jest dopuszczalne w kontekście prawa pracy, jak i prawa spółek handlowych?

W przypadku decyzji o zmianie formy prawnej działalności, przedsiębiorca ma do wyboru kilka możliwych rozwiązań. Niektórzy podatnicy decydują się na jej przekształcenie (restrukturyzację), inni wybierają przeniesienie własności składników majątkowych wchodzących w skład przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części do nowo utworzonego podmiotu. Wybór określonego modelu zależy m.in. od skutków podatkowych planowanej operacji, które będą odmienne w zależności od przyjętego scenariusza.

Tarcza antykryzysowa przyjęta 31 marca 2020 r. wprowadziła do ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw, liczne usprawnienia prac spółek i ich organów. Art. 27 Tarczy antykryzysowej przewiduje istotne zmiany dotyczące bieżącego funkcjonowania spółki w zakresie posiedzeń zarządu oraz zgromadzeń wspólników. Zmiany wprowadzone do Kodeksu spółek handlowych mają charakter trwały co oznacza, że będą obowiązywać także po zakończeniu epidemii.

Przekształcenie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w spółkę komandytową to coraz częściej wybierany scenariusz restrukturyzacji biznesu. Taka operacja niewątpliwie zapewnia liczne korzyści, eliminując de facto podwójne opodatkowanie dochodów z jakim mamy do czynienia w przypadku prowadzenia działalności gospodarczej w formie spółki kapitałowej. W niektórych sytuacjach organy KAS uznają ten model przekształcenia za sposób na unikanie opodatkowania, natomiast w innych dają podatnikom zielone światło dla dokonania transformacji.

W rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych oraz niektórych innych ustaw znalazły się rozwiązania wypracowane przez Komisję ds. reformy nadzoru właścicielskiego. Komisja ta działa w Ministerstwie Aktywów Państwowych. Zmiany mają umożliwić odbywanie posiedzeń organów spółek kapitałowych przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej.

W związku z rozprzestrzenianiem się epidemii koronawirusa mogą wystąpić problemy uniemożliwiające zwołanie zgromadzenia wspólników spółek i podejmowania przez nich uchwał. W takiej sytuacji spółka może zwołać posiedzenie zgromadzenia wspólników przy wykorzystaniu środków komunikacji elektronicznej (tj. w formie wideokonferencji lub telekonferencji). Musi to jednak uwzględniać umowa spółki.

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie uchylił decyzję organu podatkowego, odmawiającą spółce prawa do zwrotu podatku od czynności cywilnoprawnych, zapłaconego przy podejmowaniu uchwał, które następnie zostały uchylone.

W obrocie gospodarczym zdarzają się sytuacje, gdy przedsiębiorcy (osoby prawne) decydują się na połączenie, przekształcenie lub zmianę formy prawnej wykonywanej działalności. Istotne jest prawidłowe rozpoznanie skutków podatkowych takich transakcji, gdyż błędy w tym zakresie będą miały skutki zarówno finansowe, gospodarcze, jak i personalne dla osób zarządzających podmiotami.

Na kompetencje rad nadzorczych należy spojrzeć na nowo, żeby organ ten mógł na równych prawach współpracować z zarządem – ocenia w rozmowie z PAP Biznes przewodniczący zespołu ds. zwiększenia efektywności rad nadzorczych dr Radosław L. Kwaśnicki, partner w kancelarii RKKW. Kwaśnicki proponuje m.in., żeby członkowie rad nadzorczych spółki-matki mogli nadzorować także podmioty zależne wchodzące w skład grupy kapitałowej.

W październiku ubiegłego roku weszły w życie przepisy ustanawiające Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR). Czy mechanizm, czyli obowiązek ujawniania beneficjentów rzeczywistych polskich spółek, poprawi ściągalność podatków?

Ministerstwo Aktywów Państwowych rozpoczyna prace nad nowelizacją kodeksu spółek handlowych (ksh) w kilku dużych obszarach. Powołana w tym celu Komisja pierwsze projekty ustaw ma przedstawić jeszcze w pierwszym półroczu 2020 roku, a kompleksowa nowelizacja dotycząca prawa koncernowego ma być gotowa w 2021 roku.

W związku z kolejnymi zmianami w prawie podatkowym, zwiększeniu uległ zakres odpowiedzialności osób zarządzających przedsiębiorstwami. Muszą oni dostosować się do nowych wymogów dotyczących raportowania schematów podatkowych oraz podatku u źródła. Za nieprawidłowości w tym zakresie grożą sankcje sięgające milionów złotych.

Wprowadzenie programu motywacyjnego dla kadry zarządzającej z pewnością nie jest łatwe. Projektujące go osoby stają bowiem przed trudnym zadaniem pogodzenia interesów sponsorów programu (właścicieli, akcjonariuszy) i jego odbiorców (menedżerów). Jak tworzy się programy motywacyjne dla zarządu oraz kluczowych pracowników?

Na początku marca 2020 r. miały wejść w życie przepisy wprowadzające nowy rodzaj spółki handlowej, czyli prostą spółkę akcyjną (PSA). Ostatnie doniesienia Ministerstwa Rozwoju wskazują jednak na to, że prosta spółka akcyjna pojawi się dopiero w 2021 r.

Zasady odpowiedzialności wspólników spółek osobowych za zaległości podatkowe tych spółek zostały uregulowana w Kodeksie Spółek Handlowych. Istnieją jednak także inne regulacje, które wprowadzają odrębne reżimy odpowiedzialności.

Zgromadzenia wspólników mogą odbywać się przy użyciu środków komunikacji elektronicznej. Przy czym, taką możliwość musi przewidywać umowa spółki. W przypadku braku odpowiednich zapisów w umowie zgromadzenie musi odbywać się w sposób tradycyjny.

Do podstawowych umiejętności lidera lean – bez względu na to, czy zarządza pięcioma osobami, czy wielomiliardową firmą – należy osobiste przewodzenie wysiłkom kaizen. Wiąże się to z pozyskiwaniem i angażowaniem do współpracy innych ludzi, którzy zechcą podążać wytyczonym tropem zmian, wspólnie uznanych za niezbędne.

Strategia lean koncentruje się na nauce konkurencyjności i polega na przyjęciu zasadniczo innego podejścia do kwestii myślenia w miejscu pracy. W lean chodzi o kształtowanie umiejętności odkrywania nowych faktów oraz pogłębiania wiedzy.

Jak kształtują się wynagrodzenia osób zasiadających w zarządach spółek giełdowych, a także osób pełniących poszczególne funkcje w zarządach spółek Skarbu Państwa?

Przed zawarciem umowy o pracę z członkiem zarządu spółki należy dokonać dokładnej analizy zakresu obowiązków członka zarządu. Może okazać się bowiem, że w przypadku nawiązania stosunku prawnego na podstawie takiej umowy, nie będzie on mógł być uznany za stosunek pracy.

Prosta spółka akcyjna (PSA) to nowa forma działalności, która ma pobudzić działalność innowacyjnych firm. Pojawi się w polskim systemie prawnym od 1 marca 2020 r.

Prezydent podpisał nowelizację Kodeksu spółek handlowych, która wprowadza nowy rodzaj spółki kapitałowej – Prostą Spółkę Akcyjną (PSA). Ten nowy typ spółki jest formą łączącą cechy spółki osobowej ze spółką kapitałową. Regulacje w tym zakresie zaczną obowiązywać od 1 marca 2020 r.

Naczelny Sąd Administracyjny wydał wyrok dotyczący przesłanki odpowiedzialności członka zarządu za długi osoby prawnej, polegającej na niezgłoszeniu wniosku o upadłość. Sąd wskazał, że członek zarządu może zwolnić się z odpowiedzialności, jeżeli wykaże m.in., że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające upadłości.

Uchwała zgromadzenia wspólników o rozwiązaniu spółki i otwarciu likwidacji dopiero rozpoczyna cały proces likwidacji. Nawet jeśli na jego końcu sąd dokona wykreślenia spółki z KRS, a postanowienie w tej sprawie się uprawomocni, spełnione muszą zostać jeszcze obowiązki zgłoszenia likwidacji i wezwanie wierzycieli.

Zgromadzenie wspólników spółki kapitałowej może udzielić pełnomocnictwa rodzajowego, a zatem do reprezentowania spółki w zakresie określonej kategorii umów lub sporach z członkiem zarządu. Co oznacza, że zgromadzenie wspólników nie musi powoływać pełnomocnika osobno dla każdej z czynności.

"ZWINNOLOGIA. Innowacyjne podejście do zarządzania zmianą", której autorami są Jarosław Rubin, Wiesław Grabowski, Marek Naumiuk, to pierwsza na polskim rynku książka opisująca zastosowanie praktyk zwinnych (agile) w zarządzaniu zmianą. Zrywa ona z klasycznym zarządzaniem zmianą, pokazując współczesne podejście, które zakłada, że nastawienie na informację zwrotną, dialog i eksperymentowanie to droga do sukcesu. Patronat medialny nad książką objął Infor.

Członek zarządu związany jest ze spółką tzw. stosunkiem korporacyjnym. Na jego podstawie, w konsekwencji powołania do organu zarządzającego, członek zarządu może wykonywać swoją funkcję. Jednak to nie stosunek korporacyjny jest tym, na podstawie którego najczęściej swoją funkcję pełnią członkowie zarządu. Zdarza się też, że obok stosunku korporacyjnego występuje stosunek pracy lub stosunek cywilnoprawny oparty o umowę zlecenia lub tzw. umowę menadżerską.

Kwestia rezygnacji z członkostwa w Zarządzie spółki z o.o. budziła dotąd wiele kontrowersji – rozbieżność stanowisk dotyczących sposobu rezygnacji występowała zarówno w praktyce gospodarczej, jak i w doktrynie i orzecznictwie. Przyczyną niejasności w tym zakresie była niedostatecznie szczegółowa regulacja kodeksu spółek handlowych (dalej: k.s.h.). Przepisy wskazywały jedynie, że mandat członka Zarządu wygasa m.in. wskutek rezygnacji, a do jej złożenia stosuje się odpowiednio przepisy o wypowiedzeniu zlecenia przez przyjmującego zlecenie (art. 202 §4-5 k.s.h.). Kwestią sporną było natomiast to, komu członek Zarządu winien złożyć swoją rezygnację.

Przez część roku podatkowego wspólnik spółki odprowadzał zaliczki na podatek dochodowy według proporcji pierwotnej, zaś po zakończeniu roku jego udział w zysku wzrośnie i będzie odnoszony do zakończonego już roku obrotowego. Czy taki wspólnik powinien zwiększyć podatek do zapłaty w zeznaniu rocznym PIT?

Co grozi za brak podpisu pod sprawozdaniem finansowym? Czy mimo braku podpisu (np. jednego z kilku członków zarządu) sprawozdanie finansowe jest ważne? Za brak podpisu pod sprawozdaniem finansowym mogą grozić wysokie kary – grzywna lub dwa lata więzienia. Zdaniem Krzysztofa Burnosa, prezesa Krajowej Rady Biegłych Rewidentów trudno wyobrazić sobie nałożenie takiej kary jedynie za samo spóźnienie członka zarządu w złożeniu podpisu pod sprawozdaniem. Jego zdaniem brak podpisu oznacza co najwyżej, że dokument zawiera braki formalne.

Ustawa o prostej spółce akcyjnej (PSA). Projekt dotyczący prostej spółki akcyjnej to ostatnia zmiana z tzw. pakietu 100 zmian dla firm. Ustawa wprowadzająca nowy rodzaj spółki trafiła już do Sejmu. Zakłada się, że projektowane regulacje miałyby wejść w życie na początku 2020 r.

Mówiąc o odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania spółki z o.o. należy sięgnąć do przepisów Kodeksu spółek handlowych, Kodeksu cywilnego oraz orzecznictwa. W przypadku dochodzenia roszczenia na drodze sądowej jedną z podstawowych kwestii wymagających zdefiniowania jest wyznaczenie granic tego roszczenia, a także poprawne określenie wartości przedmiotu sporu.

Jak powinien wyglądać skuteczny systemy wynagrodzeń kadry zarządzającej? Przede wszystkim należy go tak skonstruować, aby wspierał realizację trzech głównych zadań: rekrutacji, retencji i motywowania najlepszych menadżerów. Można wykorzystać Short Term Incentive Plans (STI), jako formę premii rocznej przyznawanej za realizację określonych wskaźników. W Polsce są one często nazywane programami zarządzania przez cele - management by objectives (MBO).

W celu ustalenia właściwej wysokości wynagrodzenia pracownika niezbędne jest dysponowanie odpowiednim porównaniem (benchmarkiem). W przypadku wynagrodzeń wyższej kadry zarządzającej cały proces jest dużo bardziej skomplikowany niż ma to miejsce w przypadku pracowników szeregowych.

Jeżeli w spółce z o.o. w danym roku obrotowym zaliczka na poczet przewidywanej dywidendy została wypłacona wspólnikom, a spółka odnotowała stratę albo osiągnęła zysk w wysokości mniejszej od wypłaconych zaliczek, wspólnicy zwracają zaliczki w całości lub w części. Oznacza to, że zgodnie z nowymi przepisami, zaliczka na poczet dywidendy w spółce z o.o. będzie miała definitywnie charakter zwrotny.

Odpowiedzialność subsydiarna wspólników spółki jawnej za zobowiązania spółki trwa tak długo, jak długo istnieje zobowiązanie spółki. Przy czym wniesienie powództwa tylko przeciwko wspólnikom nie przerywa biegu przedawnienia roszczenia przeciwko samej spółce.

Kwestia opodatkowania członków zarządów podatkiem od towarów i usług (dalej jako VAT) budzi wiele sporów i kontrowersji. Niezwykle istotne jest by umowa zawarta z zarządzającym spełniała łącznie wszystkie trzy warunki wynikające z art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej jako ustawa VAT).

Podatnicy chcący zaniechać działalności spółki jawnej powinni przeprowadzić jej likwidację. Zdarzenie to może powodować powstanie obowiązku podatkowego po stronie byłych wspólników spółki. Jakie skutki podatkowe wiążą się z likwidacją spółki jawnej?

Zakończenie działalności spółki kapitałowej wymaga przeprowadzenia czasochłonnego i sformalizowanego procesu jej likwidacji. Natomiast spółkę osobową można rozwiązać z pominięciem tego etapu. W związku z tym coraz częściej wspólnicy spółki kapitałowej, przed likwidacją spółki, decydują się przekształcenie jej w osobową.

Wprowadzenie do polskiego prawa od 2019 r. prostej spółki akcyjnej (PSA) dedykowanej start-upom – takie rozwiązanie zawiera projektem zmian Kodeksu spółek handlowych, nad którym pracuje Ministerstwo Rozwoju. Czy to nowe rozwiązanie stworzy odpowiednie warunki prawne do rozwoju innowacyjnych projektów?

W przypadku gdy egzekucja z majątku spółki z o.o. staje się bezskuteczna, to za jej zobowiązania podatkowe całym swym majątkiem odpowiadają solidarnie członkowie jej zarządu. Jednakże, powstanie zaległości musi nastąpić w okresie pełnienia funkcji członka zarządu, a on w odpowiednim czasie nie dokonał zgłoszenia wniosku o upadłość bądź otwarcie postępowania restrukturyzacyjnego.

Wynagrodzenie prezesa jednoosobowej spółki z o.o., pełniącego funkcję na podstawie powołania uchwałą nadzwyczajnego zgromadzenia wspólników stanowi koszt uzyskania przychodów. Taką wykładnię potwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 28 czerwca 2018 r.

Często spotykaną praktyką jest łączenie funkcji prezesa członka zarządu w spółce kapitałowej ze świadczeniem usług takiej spółce w ramach prowadzonej przez siebie działalności gospodarczej. Jednakże łączenie tych funkcji może spowodować problemy na gruncie zarówno podatku dochodowego, jak i podatku VAT (nierzetelne faktury, usunięcie wynagrodzenia usługodawcy z kosztów uzyskania przychodu itd.).

Kodeks spółek handlowych, Zarząd

Obowiązki zarządu w sytuacji zagrożenia upadłością

Nowelizacja ksh 2020 - konsultacje społeczne projektu

Duże zmiany w kodeksie spółek handlowych pod koniec 2020 roku

Osobista odpowiedzialność za działalność i zobowiązania spółki – kogo dotyczy i jak się przed nią bronić?

Czy członek zarządu powinien znać bieżącą sytuację finansową spółki?

Jak przekształcać spółki prawa handlowego

Spółka z o.o. spółka komandytowa - jakie zalety i wady ma ta forma prawna prowadzenia działalności?

Czy pracownikiem spółki może być wspólnik większościowy

Zmiana formy prawnej firmy – przekształcenie działalności a przeniesienie własności

Zgromadzenia wspólników i posiedzenia zarządu spółki z o.o. na odległość

Czy przekształcenie spółki z o.o. w spółkę komandytową może służyć unikaniu opodatkowania?

Posiedzenia zarządów i rad nadzorczych spółek będą mogły odbywać się zdalnie

Zgromadzenia wspólników spółki a koronawirus

Uchylenie uchwały spółki - zwrot podatku od czynności cywilnoprawnych

Łączenie i przekształcanie osób prawnych – skutki podatkowe

Większe kompetencje i odpowiedzialność rad nadzorczych

Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych (CRBR) - czy ujawnianie beneficjentów rzeczywistych wpłynie na ściągalność podatków?

Kompleksowa nowelizacja kodeksu spółek handlowych

Raportowanie schematów podatkowych i podatek u źródła - odpowiedzialność zarządu

Jak motywować członków zarządu i kluczowych pracowników

Prosta spółka akcyjna dopiero w 2021 r.

Odpowiedzialność wspólników za zaległości podatkowe spółki

Zgromadzenie wspólników spółki z o.o. przy użyciu środków komunikacji elektronicznej

Strategia lean - nauka przez działanie

Strategia lean to lepsze podejście biznesowe

Wynagrodzenia członków zarządów

Umowa o pracę z członkiem zarządu

Prosta spółka akcyjna (PSA), czyli nowa i elastyczna forma prowadzenia działalności

Prosta Spółka Akcyjna (PSA) - nowy typ spółki kapitałowej od 1 marca 2020 r.

Wniosek o upadłość a zobowiązania podatkowe spółki

Wykreślenie spółki z KRS - konieczne zgłoszenie likwidacji i wezwanie wierzycieli

Umocowanie pełnomocnika spółki kapitałowej przy umowach z członkami zarządu

Polecamy książkę "ZWINNOLOGIA. Innowacyjne podejście do zarządzania zmianą"

Kiedy członek zarządu spółki nie może być pracownikiem

Rezygnacja z pełnienia funkcji członka zarządu spółki z o.o. - zmiany od marca 2019 r.

Zmiana proporcji udziału w zysku spółki a rozliczenie roczne PIT

Brak podpisu pod sprawozdaniem finansowym - kary i inne skutki

Ustawa o prostej spółce akcyjnej (PSA)

Dochodzenie roszczeń od członków zarządu spółki z o.o.

Systemy wynagrodzeń kadry zarządzającej - zarządzanie przez cele

Jak ustalić wysokość wynagrodzenia pracownika (kadry zarządzającej)

Zaliczka na poczet dywidendy w spółce z o.o.

Odpowiedzialność wspólników za zobowiązania spółki jawnej - przedawnienie roszczeń

Opodatkowanie VAT członków zarządu spółki z o.o.

Podatkowe skutki likwidacji spółki jawnej

Przekształcenie spółki kapitałowej przed jej likwidacją

Prosta spółka akcyjna (PSA) od 2019 r.

Odpowiedzialność członka zarządu za zaległości podatkowe spółki z o.o.

Wynagrodzenie prezesa zarządu jednoosobowej spółki z o.o. – koszty uzyskania przychodów

Prezes spółki prowadzący własną działalność gospodarczą – skutki podatkowe