Tematy - Nowości prawne 2015, Ordynacja podatkowa - INFOR.PL

Minister finansów obwieszczeniem z 12 sierpnia 2016 r. w sprawie wysokości kwoty wymienionej w art. 262 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa (M. P. z 2016 r., poz. 796 ) ustalił, że maksymalna wysokość kary porządkowej w roku 2017 wynosi 2.800 zł, czyli tyle samo co w 2016 roku.

Obowiązkiem każdego podatnika jest zapłata podatków w określonych ustawowo terminach. Każda zwłoka wiąże się z karą finansową – jeśli nie opłatę prolongacyjną, to karą w postaci konieczności zapłaty odsetek za zwłokę, które aktualnie wynoszą od 4 do 12 procent kwoty zaległości podatkowej.

Podatnik, który nie dotrzymał terminu, np. na wniesienie odwołania, nie może tłumaczyć swojej zwłoki chorobą, jeżeli z zaświadczenia lekarskiego wynika, że pacjent może chodzić – orzekł 2 sierpnia 2016 r. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku.

Od 1 lipca 2016 r. duże przedsiębiorstwa oraz fundacje i stowarzyszenia są zobowiązane do przekazywania urzędom skarbowym informacji, dotyczących prowadzonej działalności, przy użyciu Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Obowiązek taki dotyczy nie tylko kontroli przez organy skarbowe. Zgodnie z majową nowelizacją ustawy Ordynacja podatkowa, każda firma co miesiąc jest zobowiązana do składania urzędom skarbowym rejestrów VAT, za pomocą JPK. Pierwsze pliki trzeba będzie zatem przesłać już w sierpniu.

Zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu, co do zasady, z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Od tej zasady są jednak wyjątki, dzięki którym bieg terminu przedawnienia może być przerwany lub zawieszony. Okazuje się, że organy podatkowe wielokrotnie wręcz instrumentalnie korzystają z postępowań karnoskarbowych właśnie w celu zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Od 1 sierpnia 2016 r. uległy zmianie przepisy w zakresie rozliczania podatku VAT z tytułu dokonania transakcji wewnątrzwspólnotowych nabyć paliw silnikowych, których wytwarzanie lub którymi obrót wymaga uzyskania koncesji zgodnie z przepisami ustawy – Prawo energetyczne. W artykule prezentujemy wyjaśnienia Ministerstwa Finansów dotyczące tych zmian.

Postępowanie podatkowe niejednokrotnie skutkuje określeniem zobowiązania podatkowego, dlatego bierne zdanie się na ustalenia organu może drogo kosztować. Żeby jednak skutecznie bronić swoich racji, warto wiedzieć czego należy się spodziewać.

Warto znać nowe rozwiązania, które gwarantują organom skarbowym bardziej efektywny pobór podatku. Analizując znowelizowaną Ordynację podatkową w zakresie odpowiedzialności osób trzecich, należy odnieść się do regulacji dotyczących członków zarządu oraz likwidatorów.

Do Sejmu trafił poselski projekt nowelizacji ustawy Ordynacja podatkowa. Projekt przewiduje skrócenie okresu przedawnienia dla zobowiązań podatkowych z 3 do 5 lat. Proponuje się, aby nowe przepisy weszły w życie 1 stycznia 2017 r.

W dniu 15 lipca wchodzi w życie budząca duże obawy firm klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania. Ministerstwo Finansów zapewnia jednak, że nie stanowi ona żadnego zagrożenia dla małych i średnich firm, będzie natomiast miała zastosowanie do dużych podmiotów i osób fizycznych z dużymi dochodami.

Do Ordynacji podatkowej została wprowadzona klauzula przeciw unikaniu opodatkowania. Powołując się na tę klauzulę, organy podatkowe mogą kwestionować „optymalizacyjne” i legalne działania podatnika zmierzające – zdaniem organów – do unikania opodatkowania. Nowelizacja weszła w życie 15 lipca 2016 r.

Organy podatkowe obowiązane są, w toku postępowania, podejmować wszelkie niezbędne działania, w celu dokładnego wyjaśnienia stanu faktycznego oraz zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania. Jednym ze sposobów realizacji tego prawa jest możliwość wnoszenia dowodów z zeznania świadka.

W przypadku VAT nie będzie stosowana szczególna klauzula obejścia prawa wynikająca z Ordynacji podatkowej, ale legalne czynności dokonane przez podatnika VAT będą mogły być potraktowane przez fiskusa jako „nadużycie prawa” i kwestionowane w „zwykłym” postępowaniu podatkowym czy kontrolnym. Ustawodawca zdecydował się bowiem na wprowadzenie w ustawie o VAT pojęcia „nadużycie prawa”. Zmiany zaczną obowiązywać od 15 lipca 2016 r.

Urząd Kontroli Skarbowej ma możliwość przeprowadzania różnego rodzaju czynności kontrolnych. Dlatego dla podatników, którzy nie mają doświadczeń w kontaktach z tym Urzędem, rozróżnianie pojęć kontrola podatkowa czy postępowanie kontrolne może wydawać się niezrozumiałe. Jaki jest zatem zakres kontroli Urzędu Kontroli Skarbowej i w jakich terminach może być przeprowadzana?

Czynności sprawdzające są najmniej sformalizowaną procedurą, jaką przewiduje Ordynacja podatkowa. Wszczynane są zawsze z urzędu, a niekiedy poprzedzają kontrolę lub postępowanie podatkowe. Z początkiem 2016 roku rozszerzony został zarówno zakres czynności sprawdzających, jak i uprawnienia przysługujące organom podatkowym w ich toku.

Ministerstwo Finansów informuje, że podatnicy, którzy chcą zgłosić pełnomocnictwo ogólne, od 1 lipca 2016 r. mogą to zrobić przy wykorzystaniu nowej funkcjonalności Portalu Podatkowego (PP). Dodatkowo udostępniono Centralny Rejestr Pełnomocnictw Ogólnych, czyli narzędzie do weryfikacji pełnomocnictw przez administrację podatkową.

Chociaż zastosowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania będzie wyłączone w sprawach dotyczących podatku VAT, to jednak nowelizacja w tym zakresie wprowadziła jednocześnie do ustawy o VAT definicję nadużycia prawa, która będzie miała zastosowanie wyłącznie na gruncie tego podatku. Klauzula nadużycia prawa w VAT wchodzi w życie od 15 lipca 2016 r.

Przez optymalizację podatkową należy rozumieć podejmowanie działań (z założenia zgodnych z prawem, w przeciwieństwie do oszustw podatkowych) w celu obniżenia podatków. Na takich działaniach budżety państw tracą jednak olbrzymie kwoty. Czy jest optymalizacja podatkowa i jak poszczególne państwa starają się z nią walczyć?

Z dniem 1 lipca 2016 r. wejdą w życie przepisy nowelizacji ustawy z 29 sierpnia 1997 r.– Ordynacja podatkowa (dalej jako: Ordynacja), dotyczące udzielania pełnomocnictw ogólnych. Pełnomocnictwa dołączone do akt sprawy przed dniem wejścia w życie nowych przepisów, a także ich urzędowo poświadczone odpisy oraz uwierzytelnione odpisy, uznaje się za pełnomocnictwa szczególne. Nie ma zatem możliwości potraktowania pełnomocnictwa złożonego przed 1 lipca 2016 r. dla celów konkretnego postępowania za pełnomocnictwo ogólne.

Do Trybunału Konstytucyjnego trafił wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP przepisu Ordynacji podatkowej, zgodnie, z którym nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym. Po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

Do przeprowadzania czynności sprawdzających mają prawo urzędy skarbowe, urzędy kontroli skarbowej oraz inne instytucje, w tym m.in. dyrektorzy, naczelnicy tych placówek. Warto wiedzieć jakie uprawnienia przysługują tym organom podczas czynności sprawdzających.

Od 1 lipca 2016 r. pełnomocnictwo ogólne może upoważniać terminowo albo bezterminowo do działania pełnomocnika na rzecz mocodawcy we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej. Nie trzeba już dołączać oryginału lub urzędowo poświadczonego odpisu pełnomocnictwa do akt każdej sprawy.

Mikroprzedsiębiorcy nie muszą wdrażać Jednolitego Pliku Kontrolnego od 1 lipca 2016 r. Mogą oni na żądanie organów podatkowych przekazywać księgi podatkowe, ewidencje i dowody księgowe w formacie JPK wymaganym przez fiskusa, jednak do 30 czerwca 2018 r. przekazanie fiskusowi dokumentów w formacie JPK jest dla nich fakultatywne. Dopiero od 1 lipca 2018 r. będzie to dla nich obowiązkowe. Jednak mikroprzedsiębiorcy będą musieli przekazywać informacje o ewidencji VAT w formacie JPK comiesięcznie już od rozliczenia za styczeń 2018 r.

Obowiązek comiesięcznego generowania rejestru VAT w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) obejmie w pierwszej kolejności dużych przedsiębiorców, już od 1 lipca 2016 r. Od tego miesiąca organy podatkowe mają również prawo żądać od dużych podatników innych danych w przypadku ewentualnej kontroli (np. obejmujących struktury wyciągu bankowego czy ksiąg rachunkowych).

Wskutek połączenia, spółka przejmująca staje się właścicielem aktywów innej spółki i wypracowanego przez nią know-how, dzięki któremu może np. zreorganizować kadrę pracowniczą, zmniejszyć koszty administracyjne oraz zwiększyć lub zróżnicować produkcję. To w rezultacie daje przewagę konkurencyjną na rynku. Dodatkowo jednym z najpowszechniejszych skojarzeń związanych z restrukturyzacją spółek jest kwestia podatkowa, jak np. odliczenie straty, kontynuacja odpisów amortyzacyjnych, czy też brak uznania za dochód nadwyżki przejętego majątku.

Czy na podstawie nowego przepisu art. 193a Ordynacji podatkowej, organy podatkowe mogą żądać od przedsiębiorców raportowania ksiąg podatkowych w formacie Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK) za okresy przeszłe, tj. za okresy sprzed wejścia w życie nowych przepisów Ordynacji podatkowej w odniesieniu do danego podatnika?

Regulacje dotyczące klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania będą miały zastosowanie do korzyści podatkowej uzyskanej po dniu ich wejścia w życie. Jest to zapis, który budzi wiele kontrowersji, gdyż w praktyce będzie skutkować działaniem prawa wstecz. Organy będą bowiem mogły kwestionować np. wysokość odpisów amortyzacyjnych, które powstały w wyniku transakcji przeprowadzonych przed wejście w życie nowych ograniczeń.

Projekt Ordynacji podatkowej nie zakłada całkowitych zmian treści klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Warto jednak zwrócić uwagę na przepisy przejściowe.

Wprowadzana do Ordynacji podatkowej klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania ma dotyczyć zarówno małych, średnich, jak i dużych podatników bez wyjątku, gdy zostanie osiągnięta korzyść podatkowa powyżej określonego progu. Przesłanką do wszczęcia postępowania wobec podatnika będzie zaistnienie podejrzenia dokonania czynności przede wszystkim w celu osiągnięcia korzyści podatkowej. Natomiast wydane indywidualne interpretacje podatkowe nie będą miały mocy ochronnej, jeżeli fiskus uzna, że stanowią element działania zmierzającego do unikania opodatkowania.

Pełnomocnictwo to upoważnienie do zastępowania strony w postępowaniu przed sądem lub organem administracji oparte na oświadczeniu woli reprezentowanego – ze skutkiem bezpośrednio dla niego. Jest to upoważnienie danej osoby fizycznej (pełnomocnika) do dokonywania czynności prawnych w imieniu i na rzecz reprezentowanego (mocodawcy). Jakie są rodzaje pełnomocnictw? Jakie zasady obowiązują w zakresie ustanawiania, zmiany zakresu, odwoływania czy wypowiadania pełnomocnictwa?

Mali i średni przedsiębiorcy będą musieli już od 1 stycznia 2017 roku co miesiąc przesyłać dane z ewidencji VAT w strukturze jednolitego pliku kontrolnego (JPK). Natomiast mikroprzedsiębiorcy będą mieli taki obowiązek od 1 stycznia 2018 r. Tak zadecydował w piątek 13 maja 2016 r. Sejm.

Uchwaloną przez Sejm 13 maja 2016 r. nowelizację Ordynacji podatkowej, wprowadzającą do polskiego prawa podatkowego klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania, komentuje ekspert od prawa podatkowego Marcin Sroga z kancelarii Zimny-Doradcy Podatkowi.

Sejm uchwalił nowelę Ordynacji podatkowej wprowadzającą klauzulę obejścia prawa podatkowego. Klauzula ma zniechęcić podatników do unikania opodatkowania i pozwolić na walkę z "agresywną optymalizacją podatkową". Nowe przepisy mają wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ogłoszenia.

Do wysyłania na żądanie organów podatkowych Jednolitego Pliku Kontrolne począwszy od 1 lipca 2016 r. zobligowane będą duże przedsiębiorstwa, natomiast małe i średnie firmy dopiero od 1 lipca 2018 r. Przy czym, już obecnie małe i średnie przedsiębiorstwa mogą rozwiązania wymagane nowymi przepisami wprowadzać w swoich programach finansowo-księgowych.

Nowelizacja Ordynacji podatkowej przewiduje wprowadzenie do polskiego prawa klauzuli, której celem jest przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania. Klauzula będzie działać wstecz. Zmianę taką przewiduje poprawka do projektu nowelizacji wprowadzona przez podkomisję i zaakceptowana przez komisję finansów publicznych.

Od 1 stycznia 2016 r. można ustanowić pełnomocnika dla nieobecnej osoby lub niemogącej prawidłowo działać firmy (np. z uwagi na brak zarządu). Natomiast od 1 lipca 2016 r. płatnik będzie mógł wyznaczyć jako pełnomocnika ogólnego biuro rachunkowe lub doradcę podatkowego.

Komisja Finansów Publicznych przyjęła sprawozdanie Podkomisji stałej do monitorowania systemu podatkowego o rządowym projekcie nowelizacji ustawy - Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw. W trakcie prac w Podkomisji, do projektu wprowadzono poprawkę, która nakłada na przedsiębiorców nowe obowiązki sprawozdawcze i ewidencyjne.

Z propozycją wprowadzenia mediacji do nowego tekstu ustawy Ordynacja podatkowa, nad którą obecnie toczą się prace w Ministerstwie Finansów, wystąpił Rzecznik Praw Obywatelskich. Stosowanie mediacji, zdaniem RPO, mogłoby przyczynić się do sprawniejszego załatwiania spraw podatkowych bez długotrwałego postępowania.

Już od 1 lipca 2016 r. organy podatkowe będą mogły zażądać od podatnika przekazania całości lub części ksiąg podatkowych oraz dowodów księgowych za pomocą środków komunikacji elektronicznej lub na informatycznych nośnikach danych w postaci pliku elektronicznego o określonej strukturze – tzw. Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK).

Od 1 lipca 2016 r. zaczną obowiązywać przepisy dotyczące pełnomocnictwa ogólnego. W związku z wprowadzeniem pełnomocnictwa ogólnego przestanie obowiązywać zasada, że pełnomocnictwo składa się w organie podatkowym dopiero wtedy, gdy toczy się sprawa.

Aby znacząco zwiększyć wpływy do budżetu, sama klauzula obejścia prawa podatkowego może nie wystarczyć, lepszym rozwiązaniem byłoby upraszczanie systemu podatkowego - mówi dr Martin Dahl, ekonomista z Uczelni Łazarskiego.

Wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania zakłada projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Klauzula ma za zadanie ukrócić proceder dokonywania sztucznych i pozbawionych uzasadnienia gospodarczego czynności, w efekcie których firmy próbowałyby ominąć przepisy i osiągnąć wyłącznie korzyści podatkowe. Przyjrzyjmy się zatem, jak ma działać klauzula i jakie skutki dla podatników wywoła jej zastosowanie.

Zmiany w ustawie Ordynacja podatkowa, które zaczęły obowiązywać na początku tego roku, rozszerzyły zakres odpowiedzialności i krąg podmiotów, od których organ podatkowy ma prawo ściągnąć niezapłacone podatki. Nowelizacja jest szczególnie ważna w przypadku byłych członków zarządu i likwidatorów.

Wprowadzenie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania nie przyniesie budżetowi państwa dodatkowych mld zł. Problem nie leży w złym prawie, ale w skuteczności ściągania podatków - powiedział wiceprzewodniczący Krajowej Rady Doradców Podatkowych Dariusz M. Malinowski.

Rzecznik Praw Obywatelskich popiera wprowadzenie mediacji do postępowania podatkowego. Może to przyczynić się do sprawnego załatwiania spraw podatkowych bez konieczności prowadzenia długotrwałego postępowania podatkowego, a często również i sądowoadministracyjnego.

Wiceminister finansów, Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej Wiesław Jasiński zapowiada, że Ministerstwo Finansów będzie szybko reagować na wykorzystywanie prawa przez zorganizowane grupy przestępcze, wprowadzając zmiany przepisów przeciwdziałające luce w VAT.

Przeprowadzane kontrole podatkowe mają na celu sprawdzenie czy podatnicy wywiązują się z obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Zgodnie z przepisami ustawy Ordynacja podatkowa kontrolę podatkową u podatników, płatników, inkasentów oraz następców prawnych prowadzą organy podatkowe. Natomiast w przypadku transakcji między podmiotami powiązanymi, kontrolę podatkową, której celem jest sprawdzenie stosowania uznanej metody ustalania cen transakcyjnych prowadzi minister finansów.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej rozsądzi, czy jego korzystne wyroki dają podatnikom prawo do zwrotu nienależnie pobranej daniny, nawet gdy zapadły już po przedawnieniu roszczeń. To niezwykle ważne dla podatników, bo TSUE zwykle orzeka po latach, co może skutkować tym, że część z nich nie odzyska już swoich pieniędzy, mimo że zapłaciła podatek nienależnie.

Przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Ogólnego Prawa Podatkowego prof. Leonard Etel zapowiedział, że prace nad projektem nowej Ordynacji podatkowej trwają zgodnie z harmonogramem, projekt będzie gotowy w październiku 2017 r. Kierunkowe założenia do nowej Ordynacji podatkowej przyjął w październiku 2015 r. rząd Ewy Kopacz.

Rząd przyjął klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania. Rada Podatkowa Konfederacji Lewiatan dostrzega przyczyny jej wprowadzenia, ale zwraca uwagę na znaczące ryzyka związane z wprowadzeniem instytucji, która istotnie obniży standard ochrony praw podatnika.

Nowości prawne 2015, Ordynacja podatkowa

Maksymalna wysokość kary porządkowej w 2017 roku

Co grozi za nieterminową zapłatę podatku

Chory podatnik też musi dotrzymać terminu

Przesyłanie Jednolitych Plików Kontrolnych do urzędów skarbowych – pytania i odpowiedzi

Zawieszeniu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego przez wszczęcie postępowania karnoskarbowego

Jak rozliczać VAT z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia paliw silnikowych

Co strona postępowania podatkowego wiedzieć powinna

Odpowiedzialność za zaległości podatkowe w spółkach kapitałowych

Krótszy okres przedawnienia dla zobowiązań podatkowych od 1 stycznia 2017 r.

Kto powinien się obawiać klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania?

Od dziś klauzula obejścia prawa podatkowego

Przesłuchanie świadka w postępowaniu podatkowym

Podatnik VAT bez możliwości uzyskania interpretacji w sprawie nadużycia prawa

Ile może trwać kontrola prowadzona przez Urząd Kontroli Skarbowej

Czynności sprawdzające - zakres i uprawnienia organów podatkowych

Pełnomocnictwo ogólne można zgłosić na Portalu Podatkowym MF

Klauzula nadużycia prawa w ustawie o VAT od 15 lipca 2016 r.

Na czym polega optymalizacja podatkowa - przykłady

Zmiany w Ordynacji podatkowej od 1 lipca 2016 r. - pełnomocnictwa ogólne

Przedawnienie zobowiązań podatkowych – wątpliwości konstytucyjne

Uprawnienia organów skarbowych podczas czynności sprawdzających

Od 1 lipca można ustanowić pełnomocnika ogólnego w sprawach podatkowych

Mikroprzedsiębiorcy muszą wdrożyć JPK dopiero od 2018 roku

Obowiązek przesyłania rejestrów VAT w formie Jednolitego Pliku Kontrolnego

Zasady łączenia spółek kapitałowych – zagadnienia prawne i podatkowe

Czy obowiązek raportowania w formacie JPK obejmie dane sprzed 1 lipca 2016 r.

Jakie skutki wywoła klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania – przepisy przejściowe

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania w polskim prawie podatkowym

Pełnomocnik w polskim postępowaniu podatkowym

Jednolity plik kontrolny dla MŚP od 2017 roku

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania - groźna broń fiskusa

Sejm przyjął klauzulę przeciwko unikaniu opodatkowania

Które firmy muszą wdrożyć Jednolity Plik Kontrolny do 1 lipca 2018 r.

Klauzula obejścia prawa podatkowego będzie działać wstecz

Nowe zasady udzielania pełnomocnictw w sprawach podatkowych

Nowe obowiązki sprawozdawcze i ewidencyjne dla przedsiębiorców?

Wprowadzenie instytucji mediacji do Ordynacji podatkowej

Kontrola podatkowa z wykorzystaniem JPK już niedługo – przygotuj swoją firmę

Pełnomocnictwo ogólne w sprawach podatkowych - zasady od 1 lipca 2016 r.

Unikanie opodatkowania udowodni fiskus

Jak będzie działać klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania?

Odpowiedzialność za długi podatkowe spółki

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania nie przyniesie budżetowi dodatkowych mld zł

Mediacja w postępowaniu podatkowym

Zmiany w prawie ograniczające lukę w VAT

Jak działają organy kontroli podatkowej

Korzystny dla podatników wyrok TSUE po przedawnieniu roszczeń

Nowa Ordynacja podatkowa będzie gotowa w październiku 2017 r.

Przedsiębiorcy boją się klauzuli obejścia prawa podatkowego