Ordynacja podatkowa, Zaległości podatkowe

Absurdów podatkowych nie brakuje. Dla przykładu można podać historię przedsiębiorcy, który nie uregulował w terminie podatku, za co otrzymał upomnienie z urzędu skarbowego. Dokonując wpłaty, popełnił niezamierzony błąd, który spowodował kolejne konsekwencje. W efekcie na jego koncie jednocześnie wystąpiła niedopłata i nadpłata podatku. Ministerstwo Finansów, komentując ww. sprawę, wskazuje obowiązujące przepisy, zaś eksperci przekonują, że urzędnicy mogli zachować się inaczej. Resort zaznacza, że proces obsługi wpłat podatników jest zautomatyzowany, a w opisywanej sytuacji nie można mówić o błędzie systemowym. Wśród znawców tematu nie brakuje opinii, że zbyt sztywne przepisy i procedury podatkowe mogą właściwie stanowić pułapkę dla przedsiębiorców.

W dniu 7 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia dwóch projektów nowelizacji Ordynacji podatkowej. Pierwszy ma dotyczyć wprowadzenia zasady co najmniej 6-miesięcznego vacatio legis dla zmian przepisów podatkowych. Druga nowelizacja ma wzmocnić zasadę rozstrzygania spraw podatkowych na korzyść podatników. Jeśli w wyniku postępowania dowodowego nie uda się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, organy skarbowe będą musiały je rozstrzygnąć na korzyść podatnika.

Trwają prace legislacyjne nad zmianami w ordynacji podatkowej. W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. a jedną z nich jest zniesienie wymogu składania wniosku o stwierdzenie nadpłaty w przypadku, gdy nadpłata wynika ze skorygowanego zeznania podatkowego (deklaracji).

Sejm uchwalił 20 lutego 2025 r. nowelizację Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu lub sądu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty. Jednak w dniu 4 kwietnia 2025 r. (po rozpatrzeniu poprawek zgłoszonych przez Senat), Sejm postanowił zrezygnować w tej nowelizacji z przepisów o likwidacji monopolu Poczty Polskiej na dostarczanie przesyłek urzędowych. Teraz omawiana ustawa została przesłana do podpisu Prezydenta RP.
W omawianej nowelizacji pozostały przepisy dot. objęcia oprocentowaniem nadpłaty podatku – powstałej w wyniku korzystnego dla podatnika orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – w czasie od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu. Takie same zasady, dotyczące oprocentowania, będą dotyczyć nadpłat, które powstały w wyniku orzeczeń Trybunału. Ustawa ta ujednolica też terminy dotyczące doręczeń pism urzędowych do 14 dni (w przypadku doręczeń hybrydowych przewidziany był 15 dniowy termin doręczenia).

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja Podatkowa oraz niektórych innych ustaw został opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Projekt ten skupiać się miał przede wszystkim na zwiększeniu efektywności organów podatkowych, ale również na tym by współpraca między organami a podatnikami przebiegała sprawniej a relacje miedzy nimi uległy poprawie. Pomimo tak zarysowanych celów nie wszystkie wprowadzone zmiany będą na rękę podatnikom i skorzystają na nich przede wszystkim organy podatkowe.

Przedsiębiorcy od lat zmagają się z kontrolami podatkowymi wszczynanymi przez urzędników skarbowych bez uprzedniego zawiadomienia. Czy wydany w kwietniu 2024 r. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie położy kres tej szkodliwej praktyce? Czy informacja o przeciwdziałaniu przestępstwu powinna być uzasadniona? Czy pomimo niedopuszczalności wniesienia sprzeciwu, przedsiębiorcy przysługuje prawo rozpoznania sprawy przez sąd administracyjny? 

Kontrola podatkowa, to oczywiście nic przyjemnego dla podatnika ale czasem się zdarza. Na taką okoliczność trzeba być przygotowanym. W szczególności warto wiedzieć, że taka kontrola z urzędu skarbowego powinna być w większości przypadków zapowiedziana z 7-dniowym wyprzedzeniem. Ale od tej zasady są niestety liczne wyjątki. Zobaczmy co na ten temat mówią przepisy.

Przedsiębiorcy mają wynikający z przepisów podatkowych obowiązek płacenia różnych podatków. W tym także podatków dochodowych: PIT – podatek dochodowy od osób fizycznych i CIT – podatek dochodowy od osób prawnych (w przypadku np. spółek z o.o. czy akcyjnych). Każde opóźnienie w zapłacie podatku – także podatku dochodowego grozi nie tylko obowiązkiem obliczenia od zaległości podatkowych odsetek ale także odpowiedzialnością karną skarbową. Zaległość podatkowa, to także może być problem pracowników, którzy nie zapłacili podatku dochodowego PIT wynikającego z rocznego zeznania podatkowego.

Nie każdy wie, że może złożyć wniosek do Ministra Finansów o wydanie ogólnej interpretacji podatkowej. Jak to można zrobić? 

Kiedy występuje przedawnienie prawa do zwrotu nadpłaty, co wynika z przepisów zawartych w art. 77 i 80 Ordynacji podatkowej? Co do zasady prawo do zwrotu nadpłaty podatku wygasa po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin jej zwrotu. Co jeszcze warto wiedzieć?

Oprocentowanie nadpłaty, powstałej w wyniku orzeczenia TSUE będzie przysługiwać za cały okres, aż do jej zwrotu. Podobnie będzie z nadpłatami powstałymi wskutek wyroków TK.

Prezentowane przez organy podatkowe podejście do procedury złożenia deklaracji podatkowej przez spółkę narusza zasadę prowadzenia postępowania podatkowego w sposób budzący zaufanie do tych organów, ale również art. 1 Konstytucji RP stanowiący, że Polska jest dobrem wspólnym wszystkich obywateli. Inicjowanie przez organy postępowań bezprzedmiotowych obarcza również ich kosztem obywateli, co z kolei stoi w sprzeczności z wywodzonym z art. 2 Konstytucji prawem do dobrej administracji. Tak orzekł WSA we Wrocławiu w sprawie firmy, której organy dwóch instancji odmówiły skuteczności złożenia deklaracji podatkowej z powodu użycia niewłaściwego formularza.

Na czym polega przestępstwo firmanctwa? Jakie skutki prawne i podatkowe wywołuje ten proceder dla firmanta, firmującego i ich kontrahentów?

Zaległości podatkowe to problem, z którym boryka się wielu podatników. Czasami z powodu nieprzewidzianych okoliczności nie jesteśmy w stanie uregulować zobowiązań w terminie. Dla takich sytuacji istnieje procedura umorzenia zaległości podatkowych. W tym artykule przyjrzymy się dokładnie, jak działa ten proces, kto może z niego skorzystać i jakie kroki należy podjąć.

Prawie dokładnie rok od poprzedniej zmiany, Rada Polityki Pieniężnej podjęła 6 września 2023 r. decyzję o obniżeniu wszystkich stóp procentowych NBP o 0,75 pkt proc. Od 7 września 2023 r. stopa lombardowa NBP spada do 6,50%. Od tego samego dnia spada do 15% stawka oprocentowania odsetek od zaległości podatkowych i stawka odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (odsetki od składek ZUS).

Delikatnie topnieją zaległości podatkowe wobec fiskusa. Spadek rok do roku wynosi blisko 1 proc. Największy spadek dot. należności od sprzedaży detalicznej i gier.

W 2024 r. wzrośnie minimalna wartość rzeczy ruchomych i praw majątkowych, które będzie można obciążyć zastawem skarbowym.

Ministerstwo Finansów chce zwiększyć i zróżnicować opłaty za wydanie interpretacji podatkowych. Wynika to z przygotowanego w resorcie finansów projektu kompleksowej nowelizacji Ordynacji podatkowej. Co prawda pojawiają się obecnie głosy, ze rząd chce wycofać się z wprowadzenia tych kompleksowych zmian w Ordynacji podatkowej ale nie należy zapominać, że częsta praktyka jest wprowadzanie nowych przepisów „tylnymi drzwiami” – np. poprzez „wrzutki” do różnych innych procedowanych ustaw.

Ministerstwo Finansów planuje usunąć wszystkie interpretacje podatkowe starsze niż 5 lat. Zmiana ma wejść w życie 1 stycznia 2024 r. Tego dnia stracą ważność interpretacje indywidualne wydane przed 1 stycznia 2019 r.

Co sprawia, że urząd skarbowy kontroluje danego podatnika? Czym kieruje się fiskus wybierając podatników do kontroli podatkowej? Jak minimalizować ryzyko kontroli? Jak przygotować się do kontroli podatkowej?

Wyprowadzenie zaległości księgowych i podatkowych jest ważnym krokiem dla każdej firmy, która chce działać legalnie i zgodnie z przepisami. Zaległości te mogą wynikać z różnych przyczyn, takich jak brak wiedzy na temat wymogów podatkowych i księgowych, błędy w prowadzeniu dokumentacji finansowej lub nieprawidłowe deklaracje podatkowe.

Dlug w ZUS. Jak wynika z danych udostępnionych przez ZUS, na koniec ub.r. liczba aktywnych płatników z zadłużeniem była o przeszło 34% większa niż rok wcześniej. W tym samym okresie o niespełna 0,01% zmniejszyła się kwota zadłużenia na aktywnych kontach płatników. Ostatnio dług wyniósł średnio ponad 34 tys. zł. Z kolei największe zadłużenie wyniosło blisko 820 mln zł. Do tego w 2022 roku zostało zawartych przeszło 62,9 tys. układów ratalnych, czyli o ponad 3% więcej niż rok wcześniej. Komentujący te dane eksperci nie są zgodni, czy w najbliższych miesiącach liczba zadłużonych wzrośnie. Jednocześnie dodają, że do problemu mógł doprowadzić tzw. Polski Ład. 

Głównym celem przekształcenia pewnej spółki były korzyści podatkowe. Jednak Szef KAS (w jednej z opinii zabezpieczających) uznał, że nie ma tu do czynienia z unikaniem opodatkowania, bowiem korzyść podatkowa nie jest sprzeczna z przedmiotem ani celem ustawy podatkowej lub jej przepisu.