Prawo przedsiębiorców, Samozatrudnienie

Zmęczenie i potrzeba oddechu od maili, telefonów i projektów to uczucia, które dobrze zna nie tylko pracownik etatowy. Coraz więcej samozatrudnionych prowadzących jednoosobowe działalności gospodarcze przyznaje wprost: chcieliby odpocząć, ale mają wątpliwości, co będzie się działo z ich firmą podczas dłuższej nieobecności. Często nie wiedzą nawet, jakie prawa do odpoczynku im przysługują. Wyjaśniamy, jakie mechanizmy prawne, podatkowe oraz organizacyjne mogą pomóc przedsiębiorcy złapać oddech.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej planuje zwiększyć uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy. Ma ona zyskać prawo przekształcania umów cywilnoprawnych (w tym tzw. B2B) w umowy o pracę, decyzją administracyjną, a nie wyłącznie przez sąd, jak to jest możliwe w aktualnym stanie prawnym. Resort pracy potwierdza prace nad takim rozwiązaniem, ale eksperci mocno krytykują taki pomysł, bo byłoby to naruszenie zasady swobody umów z kodeksu cywilnego. 

Polski system prawny wprowadził "prawo do błędu", które chroni nowych przedsiębiorców przed karami za pewne nieumyślne naruszenia przepisów. Ale jakie są zasady tego prawa i który przedsiębiorca może z niego skorzystać?

Składka na ubezpieczenie zdrowotne za osobę powołaną do pełnienia funkcji prokurenta na mocy aktu powołania powinna być naliczona i odprowadzona przez płatnika na zasadach ogólnych w pełnej wysokości, od uzyskiwanego wynagrodzenia z tytułu pełnionej funkcji. Nie ma przy tym znaczenia czy od wypłaconego prokurentowi wynagrodzenia przedsiębiorca (np. spółka), pełniący funkcję płatnika składek, jest zobowiązany do pobierania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych. Tak uznał ZUS (oddział w Gdańsku) w interpretacji indywidualnej z 8 marca 2022 r. Argumentacja zaprezentowana przez ZUS w tej interpretacji dotyczy nie tylko składek zdrowotnych od prokurentów ale także innych osób dla osób powołanych do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, które z tego tytułu pobierają wynagrodzenie (np. członków zarządu spółek). Do tych osób nie ma zastosowania, zdaniem ZUS, mechanizm obniżenia miesięcznej składki zdrowotnej do „0” zł określony w art. 83 ust. 2 ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Tzw. samozatrudnienie jest bardzo popularną formą współpracy w wielu branżach. Co prawda, przepisy Polskiego Ładu dość istotnie ograniczyły korzyści płynące z rezygnacji z umowy o pracę na rzecz własnej działalności gospodarczej, jednak niezmiennie rozwiązanie to jest (i prawdopodobnie będzie) wybierane przez znaczną liczbę pracowników. W niniejszym artykule przedstawiono skutki przejścia na samozatrudnienie, jakie może wywoływać ta czynność w kontekście przepisów o schematach podatkowych (MDR).

Od 2022 roku przedsiębiorcy mają obowiązek przyjmowania płatności bezgotówkowych za pomocą instrumentów płatniczych. Brak zastosowania się do tego obowiązku jest zagrożone m.in. karą 5 tysięcy zł. Czy firmy zdane są na korzystanie z popularnych, ale dość drogich terminali płatniczych, a przez to skokowe podniesienie cen już za kilkanaście dni, czy jest dużo tańsza alternatywa?

Ulga na start to rozwiązane dla początkujących przedsiębiorców, dające możliwość zmniejszenia kosztów biznesu w pierwszych miesiącach działalności. Co to ulga na start? Kto może skorzystać i na czym polega? Jak zgłosić ulgę na start? Jak wypełnić ZUS ZZA i DRA? Co po zakończeniu ulgi na start?

W Sejmie pojawił się nowy projekt nowelizacji ustawy Prawo przedsiębiorców. Dotyczy częściowego obniżenia ZUS dla samozatrudnionych podczas urlopu. Zgodnie z zaproponowaną zmianą przedsiębiorca będzie mógł skorzystać z 50% zniżki na obowiązkowe składki społeczne w wybranym przez siebie miesiącu.

W Tarczy antykryzysowej 3.0 znalazły się regulacje, które rozszerzają opłatę na rzecz Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej, w wysokości 1,5% przychodu, na nadawców VOD. Opłata na rzecz polskiej kinematografii, nazywana też „podatkiem od seriali”, zacznie obowiązywać dla nowych podmiotów od 1 lipca 2020 r. Wpłaty z tego tytułu będą stanowić koszty uzyskania przychodów.

Wydatki na zakup towarów lub usług objętych obligatoryjnym mechanizmem podzielonej płatności (split payment), w wysokości w jakiej do ich uregulowania doszło w drodze umownego potrącenia (kompensaty), nie są objęte dyspozycją art. 15d ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT i mogą stanowić koszt uzyskania przychodów.

Uchwalone przez Sejm zwolnienie ze składek na ZUS dla samozatrudnionych o dochodach poniżej do 7 tys. zł obejmie tych, którzy takie dochody uzyskali w lutym br. - informują PAP eksperci. Tych, którzy zarobili mniej lub w ogóle, ale w kolejnych miesiącach, ulga już nie obejmie.

Znowelizowane przepisy tarczy antykryzysowej przedłużają możliwość skorzystania ze świadczenia postojowego. W tym celu niezbędne będzie złożenie specjalnego oświadczenia do złożonego już wcześniej wniosku, że sytuacja materialna wykazana w tym wniosku nie uległa poprawie.

W związku z pandemią koronawirusa, przedsiębiorcy spełniający kryteria przedstawione w ustawie wchodzącej w skład tzw. Tarczy Antykryzysowej, będą mogli skorzystać ze zwolnienia z opłacania składek ZUS.

Świadczenie postojowe, wprowadzone przepisami przyjętymi w ramach tzw. tarczy antykryzyskowej, są zwolnione z podatku dochodowego.

W sobotę nad ranem Sejm przyjął ostateczne brzmienie ustawy mającej na celu wsparcie przedsiębiorców w związku z pandemią koronawirusa. Wśród składników pakietu pomocowego najważniejszych dla samozatrudnionych znajdują się między innymi zwolnienie z ZUS, świadczenie postojowe, dofinansowanie części kosztów prowadzenia działalności oraz wiele innych odroczeń i zwolnień.

Mimo obowiązywania ustawy Prawo przedsiębiorców ochrony przed naruszaniem swoich praw przedsiębiorcy nadal muszą szukać przed sądami administracyjnymi. Trudno o realizację w praktyce zasad, wyrażonych w tej ustawie.

Prawo do błędu dla firm przez pierwszy rok działalności gospodarczej to jedno z rozwiązań z Pakietu Przyjazne Prawo. Dzięki temu rozwiązaniu, jeżeli przedsiębiorca popełni błąd, za który grozi mandat karny lub kara pieniężna – nie dostanie grzywny, a jedynie pouczenie, oraz będzie musiał usunąć naruszenie. To nowe rozwiązanie weszło w życie 1 stycznia 2020 r.

Przedsiębiorca dokonujący płatność na rzecz innego przedsiębiorcy, w przypadku gdy wartość transakcji przekracza 15 000 zł, jest obowiązany dokonywać tej płatności za pośrednictwem rachunku bankowego. Niezastosowanie się do tej zasady powoduje konsekwencje w zakresie kosztów uzyskania przychodu.

Podatnik zarejestrowany jako podatnik VAT czynny będzie mógł rozliczyć kwotę podatku należnego z tytułu importu towarów w deklaracji podatkowej składanej za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy z tytułu importu tych towarów. Ponadto, będzie można stosować terminy rozliczania podatku VAT podobne do obowiązujących w państwach, w których znajdują się porty konkurujące z portami polskimi. Nowe regulacje w tym zakresie wejdą w życie 1 lipca 2020 r.

Urzędy skarbowe chętnie uzasadniają kontrole podatkowe koniecznością przeciwdziałania przestępstwom lub wykroczeniom skarbowym. To wyłącza przepisy Prawo przedsiębiorców chroniące kontrolowanych podatników - w tym np. obowiązek zawiadamiania o kontroli, posiadania upoważnienia do jej przeprowadzenia, czy zakaz prowadzenia kilku kontroli równoczesnych.

Mikroprzedsiębiorcy oraz mali i średni przedsiębiorcy będą mogli korzystać z nowej instytucji, tj. z „prawa do popełnienia błędu”. W przypadku usunięcia stwierdzonych naruszeń przepisów w określonym terminie, przedsiębiorca nie będzie podlegał karze. Prawo do popełnienia błędu obowiązywać będzie w okresie 12 miesięcy od dnia podjęcia działalności po raz pierwszy albo ponownie po upływie co najmniej 36 miesięcy od dnia jej ostatniego zawieszenia lub zakończenia.

Zdaniem Ministerstwa Finansów przejście na samozatrudnienie (lub umowę zlecenia), jeżeli faktycznie ma miejsce wykonywanie pracy "w stosunku podporządkowania” jest przykładem schematu podatkowego, który powinien zostać zgłoszony do Szefa KAS.

Zasady ogólne Prawa przedsiębiorców (sformułowane wcześniej także w nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego z 2017 roku) są przepisami, na które chętnie powołują się sądy administracyjne w swoim orzecznictwie. Zdaniem Mariusza Haładyja, wiceministra przedsiębiorczości i technologii utrwalenie takiej linii orzeczniczej wpłynie w przyszłości także na praktykę wydawania decyzji administracyjnych przez organy państwa.

Zaspokojenie wierzyciela przy poleceniu przelewu bankowego powinno nastąpić w momencie uznania jego rachunku bankowego, gdyż dopiero od tego momentu może swobodnie dysponować przelaną kwotą. Z drugiej jednak strony czemu nie możemy uznać, że dłużnik wypełnił swoje zobowiązanie, gdy w terminie zlecił przelew, albo gdy jego rachunek bankowy został obciążony.

Sądy pracy mogą ustalać istnienie stosunku pracy w odniesieniu do osób zatrudnianych na umowach zlecania bądź o dzieło. Niedawne orzeczenie Sądu Najwyższego otwiera furtkę do podobnego przekształcenia umowy w odniesieniu do osób prowadzących działalność gospodarczą tj. samozatrudnionych.