Przedawnienie roszczeń, Wierzytelność

Przekroczenie rocznej podstawy wymiaru składek ZUS może znacząco wpłynąć na prawidłowe ustalenie podstawy zasiłków chorobowych, opiekuńczych czy macierzyńskich. Wielu pracodawców nie zdaje sobie sprawy, że po korekcie składek konieczne jest również przeliczenie podstawy zasiłkowej i wypłacenie wyrównania. Ekspertka Stowarzyszenia Księgowych w Polsce wyjaśnia, kiedy powstaje taki obowiązek i jak prawidłowo go obliczyć.

W rzeczywistości zmiennych warunków ekonomicznych i finansowych, wielu przedsiębiorców i osób prywatnych poszukuje skutecznych sposobów ochrony swojego majątku, w tym przed potencjalnymi roszczeniami wierzycieli. Jednym z narzędzi, które zyskuje coraz większą popularność w tej dziedzinie, jest fundacja rodzinna. W Polsce fundacja rodzinna stała się nie tylko sposobem na zarządzanie majątkiem, ale także skutecznym mechanizmem zabezpieczającym. W niniejszym artykule omówimy rolę oraz korzyści wynikające z ustanowienia fundacji rodzinnej jako instrumentu ochrony majątku przed wierzycielami.

Co to jest przedawnienie długu? Kiedy dług ulega przedawnieniu? Czy wszystkie zobowiązania się przedawniają? 

Cesja wierzytelności może być z VAT lub PCC w zależności od tego, czy należność jest łatwo odzyskać, czy przeciwnie. W tym leży zasadniczy problem, który sprawia, że fiskus nie zawsze jest tego samego zdania co podatnicy i sądy. Rozstrzygające w tej sprawie będzie stanowisko Naczelnego Sądu Administracyjnego.

Poręczenie to forma zabezpieczenia płatności przez dłużnika, która jest bardzo często wykorzystywana w praktyce gospodarczej. Przyczyną dużej popularności poręczenia może być fakt, iż jest to forma stosunkowo prosta i wygodna dla wierzyciela. Co więcej, udzielenie poręczenia nie powoduje zbyt wielu formalności. Co jeszcze warto wiedzieć na ten temat?

Odsetki ustawowe 2022 - zmiany od 7 kwietnia. Z uwagi na podwyższenie stopy referencyjnej NBP (z 3,50% do 4,50% w skali roku), podwyższeniu uległa od 7 kwietnia 2022 r. wysokość odsetek ustawowych (kapitałowych) i odsetek ustawowych za opóźnienie - określonych w kodeksie cywilnym. Od 7 kwietnia 2022 r. wzrosła również wysokość stopy lombardowej NBP (do 5,0% w skali roku), co spowodowało także automatyczne (z mocy prawa) podwyższenie (do 12%) stawki odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od niezapłaconych w terminie składek na ubezpieczenie społeczne (także ze skutkiem od 7 kwietnia br). Od 7 kwietnia nie zmieniła się natomiast wysokość odsetek "za opóźnienie w transakcjach handlowych" - do ustalenia wysokości tych odsetek (za okres od 1 stycznia do dnia 30 czerwca) stosuje się stopę referencyjną NBP obowiązującą w dniu 1 stycznia 2022 r.

Kredyt kupiecki to najpopularniejsza forma wymiany handlowej między kontrahentami. Firmy z sektora MŚP najczęściej odraczają swoim klientom termin płatności o 14 i 30 dni. Niestety, co 5. przedsiębiorca, czekając na pieniądze z wystawionej przez siebie faktury, sam wstrzymuje zapłatę innym dostawcom – wynika z badania Krajowego Rejestru Długów i firmy faktoringowej NFG. Patologiczną sytuację mogłoby zlikwidować zniesienie zakazu cesji w umowach. Ale na to firmy też ciągle… czekają.

Przedawnienie faktur. 1 stycznia 2022 r. przedawnią się faktury wystawione w 2019 r. Po tym czasie odzyskanie pieniędzy od dłużników przed sądem stanie się niemożliwe - przypominają eksperci Krajowego Rejestru Długów. Należności nie przepadną, jeśli przedsiębiorcy zdecydują się na windykację polubowną.

Poręczenie pożyczki lub kredytu. Rzecznik Finansowy ostrzega, że poręczenie (potocznie: podżyrowanie) czyjegoś kredytu lub pożyczki wiąże się z dużą odpowiedzialnością poręczyciela (żyranta). Zobowiązanie z tytułu umowy poręczenia niesie za sobą poważne obowiązki i może mieć długoterminowe skutki tak dla samego żyranta, jak również dla jego bliskich lub spadkobierców. Co trzeba wiedzieć o poręczeniu zanim poręczymy komuś dług (np. pożyczkę, kredyt). Jaka jest odpowiedzialność poręczyciela? Co zawrzeć w umowie poręczenia?

Windykacja polubowna. Co to jest windykacja polubowna i dlaczego powinien to wiedzieć nie tylko każdy dłużnik?

Przedawnienie. Terminy, zasady i skutki przedawnienia roszczeń (np. długów) niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej wyjaśnia Sara Synowiec, aplikantka adwokacka z Lubasz i Wspólnicy – Kancelaria Radców Prawnych sp.k. Czym jest przedawnienie i czy z jego upływem dług przestaje istnieć? Jakie długi ulegają przedawnieniu? Jak następuje oraz czym skutkuje przerwanie biegu przedawnienia? Ile wynosi termin przedawnienia? Jak obliczyć termin przedawnienia? Czy dług, którym już zajmuje się komornik może się przedawnić?

Przedawnienie roszczeń stanowi ważną instytucję prawa, której jednym z głównych zadań jest zapewnienie pewności obrotu gospodarczego. W przypadku roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej przepisy przewidują pewne szczególne rozwiązania.

Wierzytelności nieściągalne. Jakie są warunki uznania wierzytelności za nieściągalne w zakresie podatków dochodowych (PIT, CIT) i podatku od towarów i usług (VAT)? Przedsiębiorcy, którzy nie otrzymali zapłaty za zrealizowaną transakcję, mogą zaliczyć ją do kosztów podatkowych oraz skorygować VAT należny. Konieczne jest tylko spełnienie określonych warunków, innych w przypadku ustaw o podatku dochodowym i ustawy o podatku od towarów i usług.

Nieterminowe regulowanie płatności jest dla przedsiębiorców podwójnym obciążeniem: nawet bowiem niezapłacone faktury powodują powstanie obowiązku podatkowego. Nie dość, że wierzyciel nie otrzymuje zapłaty za wydany towar czy wykonaną usługę, to jeszcze musi odprowadzić podatek dochodowy i VAT. Zarówno bowiem podatek VAT, jak i podatek dochodowy z zasady rozliczane są metodą memoriałową (obowiązek rozliczenia się z urzędem skarbowym powstaje mimo tego, że nie otrzymano zapłaty). Ale warto wiedzieć, że w takiej sytuacji można skorzystać z pewnych udogodnień podatkowych.

W pierwszej połowie 2020 roku polskie sądy ogłosiły upadłość wobec 286 firm; bankruci narazili na straty 547 wierzycieli, zalegając im ponad 50 mln zł - wynika z danych Krajowego Rejestru Długów Biura Informacji Gospodarczej. Największym wierzycielem jest sektor budowlany.

Wierzyciele z reguły są zdeterminowani, żeby odzyskać pieniądze od dłużników, ale nie chcą ich upadku. Część firm odstępuje od natychmiastowej windykacji, stosując prolongaty długów czy rozkładając je na raty. Przedsiębiorcy są jednak ostrożni i w gospodarce postcovidowej częściej decydują się na pieczęć prewencyjną czy monitoring płatności jeszcze przed terminem zapłaty. Wśród branż zlecających windykację królują obecnie: transportowa, budowlana, farmaceutyczna oraz szkoleniowa. Nowe kategorie dłużników to tzw. branża beauty, turystyka, hotele czy restauracje.

Epidemia COVID-19 spowodowała, że wielu konsumentów ma trudności z terminowym spłacaniem swoich zobowiązań. W tej sytuacji (niełatwej dla wielu osób) etyczne odzyskiwanie należności staje się tym bardziej istotne. Kilkanaście lat temu Związek Przedsiębiorstw Finansowych (organizacja zrzeszająca instytucje m.in. z sektora bankowego, pożyczkowego, pośrednictwa finansowego czy windykacyjnego) stworzyła Zasady Dobrych Praktyk (ZDP). To obszerny dokument będący zbiorem norm etycznych, według których powinny funkcjonować firmy działające na rynku finansowym.

Epidemia koronawirusa, rozprzestrzeniająca się aktualnie na całym świecie, zaczyna negatywnie odbijać się na płynności finansowej wielu firm. Niektórzy klienci płacą nieterminowo lub całkowicie zaprzestają regulowania faktur. Inni - proszą o odroczenie płatności lub rozłożenie jej na raty. Aby nie stracić płynności finansowej firmy mogą wspomóc działania windykacyjne rozwiązaniami oferowanymi przez systemy ERP, a nawet, przy ich pomocy, starać się zapobiegać powstawaniu zaległości.

Ministerstwo Finansów opracowało nowe wzory deklaracji w podatku dochodowym od osób prawnych, tj. wzory zeznań CIT-8 i CIT-8AB, wzory informacji CIT/WZ, CIT/WZG, CIT-8/O, CIT/BR, CIT/8S, CIT/8SP, CIT/PGK i CIT/WW. Nowe formularze zaczną obowiązywać od 1 kwietnia 2020 r. i będą miały zastosowanie do dochodów osiągniętych od 1 stycznia 2020 r.

W związku ze zmianami legislacyjnymi, mającymi na celu ograniczenie zatorów płatniczych do ustaw o podatkach dochodowych wprowadzono możliwość korekty podstawy opodatkowania lub straty w stosunku do wierzytelności lub zobowiązań dotyczących świadczeń pieniężnych, powstałych w związku z transakcjami handlowymi, jeżeli z tytułu tych transakcji przynajmniej u jednej ze stron określa się przychody lub koszty ich uzyskania.

Zbiór wyłączeń określony w art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o CIT dotyczy wszystkich wierzytelności przedawnionych bez względu na następcze działania podatnika skierowane wobec takiej wierzytelności np. ich sprzedaż. Tym samym straty z tytułu odpłatnego zbycia wierzytelności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 39 tej ustawy, aby mogły być uznane za koszt uzyskania przychodów, nie mogą dotyczyć wierzytelności przedawnionych.

Zdarzają się przypadki, że kontrahent nie zapłaci faktury, a wyegzekwowanie od niego tego zobowiązania staje się niemożliwe. Na gruncie ustawy o PIT oraz ustawy o CIT istnieje możliwość zaliczenia takich wierzytelności nieściągalnych do kosztów uzyskania przychodu. Natomiast w podatku VAT możliwe jest skorzystanie z ulgi złe długi.

Prezydent podpisał już ustawę z dnia 19 lipca 2019 r. o zmianie ustawy zmianie niektórych ustawa w celu ograniczenia zatorów płatniczych. Ustawa ta jest pakietem rozwiązań mobilizujących dłużników transakcji handlowych (przedsiębiorców i podmioty publiczne) do dokonywania zapłaty w ustalonym terminie. Wśród zawartych w tej ustawie przepisów znajdują się takie, które mają zniechęcać do narzucania nieuzasadnionych, wydłużonych terminów zapłaty. Nowe, wchodzące w życie 1 stycznia 2020 r., regulacje są na tyle dotkliwe, aby dłużnikom nie opłacało się zalegać z płatnościami.

6 czerwca 2019 r. została opublikowana w Dzienniku Ustaw nowelizacja Kodeksu pracy z 16 maja 2019 r. Po 3-miesięcznym vacatio legis nowelizacja ta zmieni przepisy Kodeksu pracy w czterech głównych aspektach: w zakresie mobbingu, uprawnień rodzicielskich, wydawania świadectw pracy i przedawnienia roszczeń ze stosunku pracy.

Sprzedaż wierzytelności na rzecz banku, której efektem jest przeniesienie ciężaru finansowania na bank nie należy do usług finansowania. Taką operację należy uznać za usługę ściągania długów, podobną do usługi factoringu, która na gruncie podatku VAT powinna być traktowany podobnie jak cesja wierzytelności.