Wykonywanie zawodu księgowego nie jest samo w sobie sprawą łatwą, gdy weźmie się pod uwagę chociażby zmienność prawa podatkowego czy gospodarczego w ostatnich miesiącach. Koronawirus wymusił bardzo wiele nagłych i niespodziewanych zmian, z którymi muszą mierzyć się księgowi. Niestety to nie wszystko. Księgowi podlegają bowiem pod wiele przepisów prawa, które nakładają na nich sankcje za nieprawidłowości, także niezawinione, w zakresie rachunkowości.
Jakie kompetencje są potrzebne do pracy we współczesnej księgowości? Jak zdobywać odpowiednie kwalifikacje zawodowe (jakie są tutaj możliwości)? Jak ważne jest ustawiczne dokształcanie w tej profesji, a co się z tym wiąże, uzupełnianie i aktualizacja wiedzy z zakresu podatków, rachunkowości oraz dziedzin pokrewnych? Na te pytania, choć oczywiście w ograniczonym zakresie, spróbujemy sobie odpowiedzieć w niniejszym artykule.
Podmioty zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych oraz te, które dobrowolnie wybrały taki model ewidencjonowania, mają obowiązek sporządzania, zatwierdzania, poddawania badaniu i składania corocznych sprawozdań finansowych. Na ich sporządzenie mają czas do 31 marca roku następnego po roku objętym sprawozdaniem, a na zatwierdzenie do 30 czerwca. Jednak w bieżącym roku, z uwagi na epidemię COVID-19, Minister Finansów wydłużył te i inne terminy na ich realizację.
Jesteśmy świadkami transformacji cyfrowej, która coraz bardziej dotyczy każdego z Nas zarówno w życiu zawodowym, jak i w prywatnym. W czasach pandemii, kiedy przyzwyczajamy się do pracy zdalnej, zgodność z prawem oraz bezpieczeństwo transakcji wciąż wzbudza ogromne zainteresowanie. Jednak pojawiają się wątpliwości co do uwarunkowań prawnych i technologicznych przesyłania dokumentów online, a w szczególności faktur elektronicznych.
Jednym z pierwszych skutków wystąpienia pandemii SARS-COV-2 widocznych u przedsiębiorców była rezygnacja z tradycyjnej formy pracy – przedstawiciele wielu branży z dnia na dzień opuścili biura i przenieśli się na kanapę w salonie, stawiając czoła wyzwaniom w systemie home office. Praca z domu wymusiła na pracodawcach przyspieszoną cyfryzację i informatyzację biznesu, w tym zastąpienie formy papierowej dokumentów, formą elektroniczną. Jednym z dokumentów, obecnym w życiu każdego przedsiębiorcy, jest faktura.
W katalogu wyłączeń, zawartym w regulaminie ubiegania się o wsparcie w ramach Tarczy Finansowej, znajdujemy informację, że mamy ustalić stratę na sprzedaży netto z wyłączeniem w szczególności (…) sprzedaży aktywów. Jeśli wyłączymy sprzedaż aktywów - to w zasadzie nie ma co się trudzić. Niemal wszyscy przedsiębiorcy (za wyjątkiem firm usługowych) wykażą stratę, bo w każdej jednostce występuje coś takiego jak koszty, które nie wiążą się bezpośrednio ze sprzedażą aktywów. Jeżeli zatem w całości należy wyłączyć sprzedaż aktywów (którymi są niewątpliwie produkty i towary), pozostaje bez znaczenia, czy będzie to strata netto czy strata na sprzedaży, czy strata netto na sprzedaży jakiej oczekują twórcy regulaminu - zauważa dr Monika Król-Stępień, Wiceprezes Zarządu Stowarzyszenia Księgowych w Polsce, oddziału dolnośląskiego we Wrocławiu.
Od 25 kwietnia 2020 r. podatnicy, prowadząc ewidencję przy użyciu kasy fiskalnej online, mogą wystawiać i wydawać nabywcy, za jego zgodą i w sposób z nim uzgodniony, paragon fiskalny lub fakturę w postaci elektronicznej. A w przypadku gdy rozpoczęta sprzedaż nie zostanie dokonana, podatnik może wystawić e-paragon fiskalny anulowany lub fakturę anulowaną w postaci elektronicznej.
Długo wyczekiwane rozporządzenie zmieniające terminy wypełnienia niektórych obowiązków z powodu koronawirusa zostało opublikowane dopiero 31 marca 2020 r., czyli w ostatnim dniu, kiedy należało wypełnić te obowiązki. Można zatem stwierdzić, że jest to rozporządzenie dla księgowych o mocnych nerwach, albo dla tych, którzy ze względu na sytuację i tak nie byli w stanie dopełnić standardowego terminu. Jakie obowiązki zostały odroczone w czasie i komu służy prolongata?
Przedsiębiorcy coraz chętniej korzystają z technologii cyfrowych w obszarze finansów. 11 proc. działów finansowych już teraz stosuje automatyzację procesów, a 17 proc. zamierza zrobić to w perspektywie 3-5 lat. Mimo to firmy za mało inwestują w rozwój pracowników i działów finansowych i rachunkowości. Transformacja cyfrowa wymaga od nich nowych kompetencji, tymczasem większość nie rozwija swoich umiejętności na tyle szybko, żeby uwzględniały one wpływ, jaki mają na branżę sztuczna inteligencja, automatyzacja i nowe technologie. 76 proc. organizacji na szkolenia pracowników przeznacza mniej niż 10 proc. budżetu założonego na cyfrową transformację – wynika z badań Association of International Certified Professional Accountants.
Każda jednostka gospodarcza posiada chociaż jeden składnik rzeczowych aktywów trwałych – samochód, telefon komórkowy lub nieruchomość. W związku z tym, że jest to bardzo częsta pozycja w bilansie, aktywa te wymuszały powstanie odrębnego standardu, który regulowałby sposób ich ewidencjonowania w sprawozdaniu finansowym w taki sposób, by użytkownicy raportu rocznego mogli łatwo zapoznać się z inwestycjami jednostki w rzeczowe aktywa trwałe. Z tego powodu powstał Międzynarodowy Standard Rachunkowości 16, czyli MSR 16, według którego raportować muszą w większości spółki giełdowe, będące jednostkami zainteresowania publicznego.
Zdaniem sądu administracyjnego nie powinno się odmawiać podatnikowi prawa do odliczenia VAT nie tylko wtedy, gdy nieprawidłowości dotyczą wcześniejszej lub późniejszej transakcji, ale nawet wtedy, gdy dotyczą one bezpośrednio transakcji zakupu zawartej przez tego podatnika, czyli tej transakcji, której dotyczy podatek naliczony do odliczenia, pod warunkiem jednak, że na podstawie obiektywnych przesłanek nie da się stwierdzić, że podatnik wiedział lub powinien był wiedzieć, że zawierana przez niego transakcja zakupu wiązała się z przestępstwem popełnionym przez wystawcę faktury.
