Tematy - Inwentaryzacja, Ustawa o rachunkowości - INFOR.PL

Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości istnieje obowiązek inwentaryzowania środków pieniężnych w kasach. Inwentaryzację należy przeprowadzić drogą spisu z natury na dzień bilansowy. W przypadku gdy zgodnie z decyzją kierownika będzie to dzień wolny, spis należy przeprowadzić na koniec ostatniego dnia roboczego lub na początku pierwszego w nowym roku.

Jednostki zainteresowania publicznego, w wyniku zmian w dyrektywie 2013/34/UE, będą zobowiązane do ujawniania w sprawozdaniu z działalności minimum istotnych informacji dotyczących kwestii środowiskowych, pracowniczych i społecznych oraz ujawniania m.in. opisu polityki prowadzonej w danym zakresie, jej rezultatów oraz ryzyk i zarządzania ryzykami w kwestiach niefinansowych. Na dostosowanie ustawy o rachunkowości do nowych przepisów Polska ma czas do 6 grudnia 2016 r.

Metoda inwentaryzacji za pomocą weryfikacji polega na porównaniu danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników. Stosuje się ją w przypadku składników aktywów i pasywów, których z różnych przyczyn nie można zinwentaryzować metodą spisu z natury lub metodą potwierdzenia salda.

Ponieważ wkraczamy już w ostatni miesiąc tego roku, wiele firm jest na etapie planowania – a niektóre przeprowadzania – inwentaryzacji, która polega na uzgodnieniu zapisów księgowych ze stwierdzonym stanem faktycznym, wyjaśnieniu i rozliczeniu ewentualnych różnic. Jakie są rodzaje inwentaryzacji? Kiedy należy ją przeprowadzić? I co najważniejsze – jak zinwentaryzować np. znaczną ilość materiałów sypkich lub jakie są alternatywne metody zliczenia samochodów w Twojej firmie?

Przepisy ustawy o rachunkowości nakazują przeprowadzenie inwentaryzacji na ostatni dzień każdego roku obrotowego. Od tej reguły są jednak wyjątki. Termin i częstotliwość inwentaryzacji uważa się za dotrzymane m.in., jeżeli inwentaryzację zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową - przeprowadzono raz w ciągu dwóch lat.

Jedną z najpopularniejszych form inwentaryzacji jest spis z natury, niejednokrotnie określany w języku potocznym jako remanent. Jakie składniki majątku mogą być zinwentaryzowane tą drogą? Jakie są zasady przeprowadzenia spisu z natury?

W przypadku, jeżeli w spisie z natury sporządzonym na dzień zaprowadzenia ewidencji, jak i w spisach z natury sporządzonych na koniec poprzednich lat podatkowych zakupione przez podatnika w ramach prowadzonej działalności gospodarczej towary handlowe były ujmowane w jednostce miary (kilogramach), to również w sporządzonym na koniec kolejnego roku podatkowego spisie z natury towary te należy ująć w tej samej jednostce miary.

Trwają uzgodnienia międzyresortowe i konsultacje publiczne projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta ma wprowadzić do polskiego prawa zapisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, innych niż jednostki mikro.

Ustawa o rachunkowości nakłada na jednostki obowiązek inwentaryzacji składników majątku na ostatni dzień roku obrotowego. Słowo „inwentaryzacja” wychodzi się od łacińskiego określenia „invenire”, które znaczy tyle, co „znaleźć, odkryć”. Mimo iż w języku potocznym kojarzy się ona z dokonaniem spisu z natury określonych składników na wybranym obszarze, w prawie bilansowym może być przeprowadzona trzema metodami: wspomnianym spisem z natury, drogą potwierdzenia sald oraz porównania danych w księgach rachunkowych z danymi zawartymi w odpowiednich dokumentach źródłowych.

Spis z natury umożliwia dokonanie fizycznego pomiaru ilości składników majątkowych za pomocą ich przeliczenia/zważenia/zmierzenia. Jeśli nie istnieje możliwość przeliczenia/zważenia/zmierzenia składników majątku, bo są one trudno mierzalne czy niedostępne, ponieważ występują w dużych partiach – sypkich (zboże), przestrzennych, czy są przechowywane w zwałach, zbiornikach, zasobnikach (paliwo, węgiel koks), to można ustalić ich ilość opierając się na obliczeniach technicznych za pomocą drogi tzw. szacunku.

Inwentaryzację można przeprowadzić w sposób tradycyjny lub elektroniczny. Pod pojęciem „tradycyjny” można rozumieć przeprowadzenie inwentaryzacji poprzez ręczny spis towarów i materiałów oraz środków trwałych na arkuszach spisowych.

Rozróżnienie pojęć „remont” i „ulepszenie środka trwałego” ma szczególne znaczenie pod względem podatkowym oraz ewidencji księgowej. Nieprawidłowe określenie charakteru poniesionych nakładów może doprowadzić do zaniżenia lub zawyżenia wartości początkowej środka trwałego, a w efekcie zawyżenia lub zaniżenia kosztów.

Obowiązująca od 5 września 2014 r. nowelizacja ustawy o rachunkowości przewiduje możliwość sporządzenia przez jednostki mikro uproszczonego sprawozdania finansowego już za 2014 r. Uproszczenie to dotyczy nie tylko firm kontynuujących działalność ale także tych, które rozpoczęły ją w 2014 r.

Inwentaryzacja ma na celu wykazanie w księgach rachunkowych najbardziej realnego stanu aktywów i pasywów. Amortyzacja natomiast odzwierciedla utratę wartości aktywów w czasie. Przyjrzyjmy się jakie zależności występują pomiędzy tymi dwoma procesami.

Przepisy dotyczące inwentaryzacji są dostępne w rozdziale 3 ustawy o rachunkowości. Jednak w ustawie o rachunkowości nie są doprecyzowane kwestie techniczne i organizacyjne dotyczące przeprowadzenia inwentaryzacji. Tak więc podczas przeprowadzenia inwentaryzacji niezwykle istotne jest ujęcie w polityce rachunkowej zasad, które umożliwią prawidłową jej realizację.

Wartości niematerialne i prawne są to prawa majątkowe, które mają przewidywany okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż rok i są przeznaczone do użytkowania na potrzeby własne jednostki. To mogą być patenty, licencje, znaki towarowe, a przede wszystkim programy komputerowe. Niematerialne, czyli nie można ich w żaden sposób policzyć, ani zmierzyć, a więc nie można w przypadku wartości niematerialnych i prawnych przeprowadzać spisu z natury. Jedyną prawidłową i obowiązującą metodą jest metoda weryfikacji salda.

Jak prawidłowo sporządzać spis z natury w przypadku prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych?

Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika z art. 26–27 ustawy o rachunkowości. Inwentaryzacja, tj. okresowe ustalanie lub sprawdzanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, jest elementem rachunkowości jednostki, za którą odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Odpowiedzialność za spis z natury ponosi osoba, której ta czynność została powierzona, ale tylko w tym zakresie.

W ostatnich latach instytucje unijne podjęły wysiłki w celu uproszczenia zasad dotyczących prowadzenia rachunkowości. Dnia 18 grudnia 2008 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie wymogów rachunkowości dotyczących małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności mikroprzedsiębiorstw, w której uznał, że dotychczasowe przepisy unijne dotyczące zasad rachunkowości „są często bardzo uciążliwe dla małych i średnich przedsiębiorstw, a w szczególności dla mikroprzedsiębiorstw”. W efekcie kilkuletnich prac w dniu 26 czerwca 2013 r. została przyjęta Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2013/34/UE implementowana w polskim porządku prawnym ustawą z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości. Nowe przepisy weszły w życie dnia 5 września 2014 r.

Inwentaryzację musi przeprowadzić każda jednostka na dzień bilansowy. Inwentaryzacja jest podstawą wiarygodnej wyceny bilansowej i poprawnego sprawozdania finansowego. Dlatego czynności inwentaryzacyjne należy przeprowadzić rzetelnie i z należytą starannością.

Nakłady, jakie są ponoszone na ogłoszenie sprawozdania finansowego powinny być ujęte w tym roku, w którym zostały poniesione i zaliczone do kosztów działalności operacyjnej. Co jednak w sytuacji, gdy sprawozdanie zostało złożone do Krajowego Rejestru Sądowego, a wpłaty do spółki trafiły później.

W związku z obowiązkiem przeprowadzenia inwentaryzacji na ostatni dzień roku obrotowego niejednokrotnie powstają różnice inwentaryzacyjne, czyli różnice pomiędzy stanem faktycznym i zapisem w księgach rachunkowych. W jaki sposób należy prawidłowo rozliczyć powstałe podczas inwentaryzacji różnice?

Nota księgowa (inaczej obciążeniowa, uznaniowa lub obciążeniowo-uznaniowa) jest dokumentem rozliczeniowym jednostki. Stosuje się ją przy dokumentowaniu transakcji, które nie podlegają przepisom ustawy o podatku VAT. Dodatkowo transakcje dokumentowane notą obciążeniową nie mogą dotyczyć sprzedaży czy świadczenia usług przez podatników, potwierdzanych w postaci rachunku wystawianego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.

Osobą uprawnioną do badania sprawozdań finansowych jest biegły rewident. Jego praca polega na sprawdzaniu, czy informacje zawarte w sprawozdaniach wypływające na rynek od jednostek są prawdziwe. Jednostki powinny też odpowiednio wcześniej dokonać wyboru biegłego rewidenta.

5 września 2014 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o rachunkowości, która wprowadza nową kategorię podmiotów. Są to mikropodmioty, które mogą stosować uproszczoną sprawozdawczość finansową i dzięki temu zmniejszać swoje obciążenia administracyjne, zarówno kosztowe, jak i czasowe.

Dokonana w lipcu 2014 r. nowelizacja ustawy o rachunkowości przynosi znaczne uproszczenia w sprawozdawczości jednostek mikro. Uproszczenia obejmują nie tylko możliwość sporządzenia znacznie skróconego sprawozdania finansowego, ale również zakaz stosowania wyceny aktywów i pasywów według wartości godziwej oraz skorygowanej ceny nabycia. Nowe przepisy będą miały zastosowanie do sprawozdań finansowych już za 2014 r.

W jednostkach gospodarczych zdarza się, że przychody bądź koszty powstają w innym okresie niż ten, którego dotyczą. Aby zachować zasadę współmierności przychodów i kosztów należy rozliczyć koszty i przychody działalności w tych okresach sprawozdawczych, których dotyczą.

Inwentaryzacja składników majątku i źródeł ich pochodzenia, która jest sporządzana w określonym dniu umożliwia ustalenie różnic wynikających ze sprawdzenia stanu środków ze stanem obecnym w ewidencji księgowej.

Inwentaryzacja majątku jest wymogiem polskiego prawa bilansowego. Jednocześnie jest sposobem kontroli wewnętrznej, która weryfikuje stan ilościowy i wartość mienia. Spis w jednostce gospodarczej powinien być przeprowadzany przynajmniej raz na cztery lata w odniesieniu do środków trwałych takich jak nieruchomości, maszyny i urządzenia oraz inne środki trwałe znajdujące się na terenie strzeżonym. W przypadku pozostałych środków trwałych inwentaryzacja powinna być przeprowadzana pod koniec każdego roku obrotowego. Inwentaryzacji dokonuje się za pomocą spisu z natury oraz weryfikacji danych w dokumentacji.

Inwentaryzacja to ogół czynności, które mają na celu ustalenie lub weryfikację obecnego stanu aktywów i pasywów. Uwzględniając różnorodność posiadanego majątku, niezbędne jest zastosowanie wielorakich sposobów inwentaryzacji, co przyczynia się do tego, iż proces jest zazwyczaj złożony i pracochłonny.

Każda jednostka ma obowiązek stosować przyjęte przez siebie zasady rachunkowości, które rzetelnie i jasno przedstawiają sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. W tym celu przedsiębiorstwa powinny przestrzegać ogólnych zasad rachunkowości.

Inwentaryzacja jest ważnym narzędziem kontroli oraz przeciwdziałania nieprawidłowościom w przedsiębiorstwie, stanowi także niezwykle istotny element rachunkowości jednostki. Celem inwentaryzacji jest ustalenie faktycznych stanów aktywów i pasywów, odpowiednie skorygowanie danych ewidencyjnych o powstałe różnice, tak aby dane te były zgodne ze stanem faktycznym, rozliczenie osób odpowiedzialnych materialnie za powierzony majątek oraz ocena stanu i przydatności posiadanych zasobów.

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz na inny dzień bilansowy, stosując odpowiednio zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego.

Inwentaryzacja jest istotną czynnością w obszarze odpowiedzialności pracownika za powierzone mienie. Pozwala ustalić rzeczywiste niedobory i daje możliwość egzekwowania ich od pracowników.

Istotą dokumentów księgowych jest pisemne utrwalenie zdarzeń zachodzących w procesach gospodarczych firmy, które są przedmiotem ewidencji księgowej. Od poprawności ich sporządzenia zależy wiarygodność informacji przekazanych do działu księgowego.

Likwidacja certyfikatu księgowego już niedługo stanie się faktem. Sejm uchwalił ustawę o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, czyli tzw. drugą ustawę deregulacyjną, która zmniejsza lub likwiduje ograniczenia w dostępie do 91 profesji: 82 technicznych i 9 finansowych. Deregulacja zmienia ustawę o rachunkowości w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, uchyla w szczególności cały zestaw przepisów dotyczących certyfikatu księgowego, tj. art. 76b-76g ustawy o rachunkowości.

Czy podatnik, który posiada obywatelstwo polskie lecz jego miejscem zamieszkania stałego znajduje się w Niemczech, jest obowiązany do prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości?

Czy jest możliwość przeprowadzenia inwentaryzacji środków trwałych nie od października do 15 stycznia roku następnego, lecz w okresie np. maj–czerwiec (przy założeniu, że inwentaryzacji dokonuje się nie później niż w ciągu 4 lat).

Sprawozdanie finansowe należy sporządzić na dzień bilansowy. W przypadku jednostek, u których rokiem obrotowym jest rok kalendarzowy, jest to 31 grudnia. Sprawozdanie finansowe jest końcowym produktem całego procesu zamknięcia roku obrotowego, który powinien skutkować ostatecznym zamknięciem ksiąg rachunkowych.

Na koniec roku przedsiębiorcy zobowiązani są sporządzić inwentaryzację składników majątku. Spisany w trakcie inwentaryzacji majątek firmy należy następnie wycenić. Jak prawidłowo dokonać wyceny?

Stany składników aktywów i pasywów wykazane w księgach rachunkowych podlegają okresowej weryfikacji. Składniki, które nie mogą być zweryfikowane drogą spisu z natury, należy inwentaryzować drogą potwierdzenia sald lub porównania danych ksiąg z dokumentami. Jak prawidłowo przeprowadzić inwentaryzację drogą potwierdzenia sald?

Czy ujawnione w trakcie inwentaryzacji niedobory towarów handlowych spółka, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, może zaliczać do kosztów uzyskania przychodów?

Wykryte w trakcie remanentu nadwyżki magazynowe są przychodem spółki dla celów podatku dochodowego od osób prawnych. Tak uznał w wyroku z 16 lipca 2013 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie (sygn. akt I FSK 2113/11). Dodatnie nadwyżki magazynowe stanowią przychód z nieodpłatnych świadczeń, który trzeba opodatkować zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o CIT.

Przeprowadzanie inwentaryzacji drogą elektroniczną z wykorzystaniem kodów kreskowych bez wątpienia jest korzystnym rozwiązaniem dla wielu instytucji, biorąc pod uwagę fakt, że Ustawa o rachunkowości nie narzuca sposobu sporządzania spisu inwentarza, a metoda ta jest szybsza i dokładniejsza.

Limit zobowiązujący do prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2014 r. wynosi 5 059 560 zł, tzn. tyle wynosi limit przychodów, którego osiągnięcie w 2013 r. zobowiązuje do prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2014 r. Kwotę limitu prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2014 r. wylicza się na podstawie średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP 30 września 2013 r.

Inwentaryzację musi przeprowadzić każda jednostka na dzień bilansowy. Inwentaryzacja jest podstawą wiarygodnej wyceny bilansowej i poprawnego sprawozdania finansowego. Dlatego czynności inwentaryzacyjne należy przeprowadzić rzetelnie i z należytą starannością.

Tekst ujednolicony ustawy o rachunkowości. Wersja aktualna od 2020-03-31 do 2021-02-28

Na obciążenie podatkowe wykazane w rachunku zysków i strat składa się zarówno część bieżąca, jak i część odroczona podatku dochodowego. W związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości należy tworzyć rezerwę i ustalić aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego. Wymaga to ustalenia wartości bilansowej i podatkowej aktywów i zobowiązań.

Ustawa o rachunkowości wskazuje podmioty, które obligatoryjnie muszą poddać swoje roczne sprawozdania finansowe badaniu przez biegłego rewidenta.

Podatnicy prowadzący podatkowe księgi przychodów i rozchodów muszą na koniec każdego roku i w kilku innych sytuacjach sporządzić spis z natury zwany potocznie remanentem. Remanent jest ważny m.in. dlatego, że bierze się go pod uwagę obliczając dochód z działalności gospodarczej. Nieprawidłowy remanent oznacza nieprawidłowo ustalony dochód a więc również błędny PIT. Warto wiedzieć zatem jak i kiedy sporządzić taki spis oraz co powinien zawierać.

Inwentaryzacja, Ustawa o rachunkowości

Inwentaryzacja gotówki w kasie na dzień bilansowy

Obowiązek raportowania informacji niefinansowych przez duże jednostki

Zasady przeprowadzania inwentaryzacji metodą weryfikacji

Rodzaje inwentaryzacji - inwentaryzacja niestandardowa

Inwentaryzacja przeprowadzana raz w ciągu dwóch lat

Spis z natury jako jedna z form inwentaryzacji

Spis z natury przy zastosowaniu jednostki miary

Zmiany w ustawie o rachunkowości - uproszczenia dla małych firm

Zasady dotyczące przeprowadzania inwentaryzacji drogą potwierdzenia sald

Spis z natury składników trudno mierzalnych i niedostępnych

Dokumenty tradycyjne a elektroniczne podczas procesu inwentaryzacji

Remont czy ulepszenie środka trwałego – różnice podatkowe i ewidencja księgowa

Jednostki mikro mogą skorzystać z uproszczeń w sprawozdawczości już za 2014 r.

Inwentaryzacja a amortyzacja środków trwałych

Naruszenia w sferze finansów publicznych z zakresu inwentaryzacji

Sposób inwentaryzacji wartości niematerialnych i prawnych

Sporządzanie spisu z natury – ryczałt od przychodów ewidencjonowanych

Inwentaryzacja za 2014 rok - czynności przygotowawcze

Ułatwienia w sporządzaniu sprawozdań finansowych dla jednostek mikro

Jak się przygotować do inwentaryzacji

Wydatki za złożenie sprawozdania finansowego

Jak ująć w księgach rachunkowych i rozliczyć podatkowo różnice inwentaryzacyjne

Nota obciążeniowa jako dokument księgowy

Jak i kiedy dokonać wyboru biegłego rewidenta?

Zmiany w ustawie o rachunkowości - uproszczone sprawozdania finansowe mikropodmiotów

Ustawa o rachunkowości – nowelizacja w 2014 r. i jej skutki

Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Inwentaryzacja zdawczo-odbiorcza

Jak efektywnie przeprowadzać spis przy wielu zespołach spisowych?

Dokumentacja przy inwentaryzacji

Główne zasady w rachunkowości

Zasady przeprowadzania inwentaryzacji

Elementy składowe sprawozdania finansowego

Inwentaryzacja a odpowiedzialność materialna pracowników

Dokumenty w księgowości

Likwidacja certyfikatu księgowego - zmiany w ustawie o rachunkowości

Obowiązek prowadzenia ksiąg rachunkowych

Kiedy przeprowadzić inwentaryzację środków trwałych

Wymogi formalne sprawozdania finansowego

Inwentaryzacja i wycena składników majątku firmy

Jak poprawnie przeprowadzić potwierdzenie sald

Niedobory towarów ujawnione w trakcie inwentaryzacji

Dodatnie nadwyżki ujawnione w trakcie inwentaryzacji stanowią przychód

Kody kreskowe - sposób na obniżenie kosztów

Limit prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2014 r.

Inwentaryzacja składników majątku za 2013 r.

Tekst ujednolicony ustawy o rachunkowości

Jak ująć podatek odroczony w księgach rachunkowych

Sprawozdanie finansowe - kiedy podlega obowiązkowemu badaniu

Remanent nie jest trudny - czyli jak przygotować spis z natury