Nowości prawne 2020, Koszty uzyskania przychodu

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w swoim domu lub mieszkaniu mają wątpliwości, czy wydatki na utrzymanie psa stróżującego mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Powstaje też pytanie, czy można odliczyć VAT od wydatków na utrzymanie psa stróżującego, który pilnuje biura, czy innych miejsc, w których jest prowadzona działalność gospodarcza? Sprawdźmy jak na te pytania odpowiada Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnych interpretacjach podatkowych.

Czy przedsiębiorca może zaliczyć różnoraki wydatki edukacyjne i szkoleniowe do kosztów uzyskania przychodów? Przedsiębiorca może bowiem podjąć naukę w celu rozpoczęcia wykonywania określonej działalności gospodarczej lub zdobycia przewagi konkurencyjnej w ramach już wykonywanej. Nierzadko również dochodzi do otwierania nowej gałęzi prowadzonej działalności. Idąc tym samym tropem można spotkać się ze szkoleniami dla pracowników oraz współpracowników, które mogą okazać się korzystniejszym rozwiązaniem niż poszukiwanie nowych specjalistów. Co na ten temat sądzą organy podatkowe?

Jakie koszty mogą odliczać pracownicy w 2023 roku? Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) nie pozwala (co do zasady) pracownikom odliczać od przychodów uzyskanych z tytułu umowy o pracę faktycznie poniesionych kosztów. Pracownicy mają jedynie koszty zryczałtowane w zależności od liczby zawartych umów o pracę i tego, czy pracownik mieszka w miejscowości, której znajduje się zakład pracy, czy w innej miejscowości. Jednak w rozliczeniu rocznym pracownicy mogą uwzględnić faktyczne wydatki na dojazdy do pracy udokumentowane wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Wydatki związane z założeniem firmy mogą być poniesione przed rozpoczęciem działalności. Czy takie wydatki można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu? Czy można odliczyć VAT?

Firma może odliczyć wydatki na spotkania szkoleniowo-integracyjne, w których biorą udział jej kontrahenci prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą – orzekł Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 8 grudnia 2022 r. (sygn. akt. II FSK 1130/20).

Kierowca (indywidualny przedsiębiorca) świadczący w ramach działalności gospodarczej usługi transportowe ma prawo zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu wartość diet krajowych i zagranicznych (z tytułu podróży służbowych). Koszty te są ograniczone limitem diet przysługujących pracownikom.

Wydaje się, że inwestycja spółek w wykształcenie swoich pracowników za każdym razem wypełnia przesłanki ustawowe do uznania takich wydatków na studia jako koszty podatkowe spółek. O powyższym dowodzi bogata linia interpretacyjna organów podatkowych (m.in. w interpretacji indywidualnej DKIS z dnia 25 lutego 2019 r., nr 0114-KDIP2-2.4010.630.2018.3.JG).

ZCP to organizacyjnie i finansowo wyodrębniony w istniejącym przedsiębiorstwie zespół składników materialnych i niematerialnych, w tym zobowiązania, przeznaczonych do realizacji określonych zadań gospodarczych, który zarazem mógłby stanowić niezależne przedsiębiorstwo samodzielnie realizujące te zadania. Sprzedaż lub aport poszczególnych składników majątku przedsiębiorstwa, które razem nie będą stanowiły ZCP, będzie determinowało zupełnie inne obowiązki podatkowe.

Nie każda pomoc świadczona obywatelom Ukrainy może być kosztem podatkowym firmy. Przekonała się o tym pewna spółka, która wystąpiła o indywidualną interpretację podatkową.

Firma w mieszkaniu. Szczególnie w trudnych gospodarczo momentach wielu przedsiębiorców zastanawia się nad minimalizacją swoich kosztów. Jedną z opcji jest prowadzenie działalności gospodarczej z prywatnego mieszkania lub domu. Często oznacza to przeznaczenie części nieruchomości na cele biurowe – jak chociażby stworzenie sali spotkań czy gabinetu, a także ponoszenie części kosztów mediów na cele prowadzonej działalności gospodarczej. Czy takie wydatki, ponoszone w prywatnym domu podatnika, ale na cele firmowe mogą być rozliczane firmowo? Czy mają wpływ na wysokość podatku dochodowego od osób fizycznych?

Świadczenia niepieniężne w ostatnim czasie stały się popularnym zagadnieniem ze względu na wprowadzenie nowych przepisów dotyczących zasad obliczania składek zdrowotnych, w szczególności ze względu na objęcie składką zdrowotną wynagrodzenia uzyskiwanego z tytułu powołania do pełnienia funkcji w spółce, np. funkcji członka zarządu.

Według danych Ministerstwa Finansów, w I kwartale 2022 r. liczba wykrytych fikcyjnych faktur wzrosła o 4,2% w porównaniu z 2021 rokiem. Z kolei kwota netto wynikająca z nich była mniejsza rdr. o prawie 19%. Natomiast dzięki monitoringowi Internetu, wiemy, że problem handlu kosztami cały czas utrzymuje się na podobnym poziomie. Przestępcy bez skrępowania ogłaszają się w sieci ze swoimi usługami. Jednak eksperci prognozują, że wykrywalność w tej kwestii będzie się zwiększać. Jednocześnie zwracają uwagę na to, że dzisiaj także istotnym problemem jest podważanie przez urzędników faktycznych transakcji, co również może być ujmowane w statystykach. A to z kolei może finalnie prowadzić do błędnych wniosków w tej materii.

Podatnicy podatków dochodowych mogą rozliczyć darowizny przekazane na rzecz Ukrainy w kosztach uzyskania przychodów (w PIT i CIT), a następnie odliczyć od podstawy opodatkowania. Jednak nie w każdej sytuacji podatnik skorzysta z obu tych preferencji podatkowych jednocześnie.

Korekta zmian w PIT jakie weszły w życie od początku 2022 roku w ramach rządowego programu Polski Ład, zakłada obniżkę stawki PIT z 17 do 12 proc., ale zarazem likwidację ulgi dla klasy średniej. Obie te zmiany przełożą się na kwotę wynagrodzenia netto twórców zatrudnionych na etatach, którzy uzyskują część pensji w postaci honorarium autorskiego, do którego stosujemy 50-proc. koszty uzyskania przychodu. W tabelach pokazujemy, jak kwota brutto (przed opodatkowaniem i oskładkowaniem) przedkłada się na kwotę netto (do ręki) w zależności od przyjętych zasad, tj. obowiązujących: do końca 2021 r., od początku 2022 r. (czyli według Polskiego Ładu), a także jak będzie to wyglądać po korekcie Polskiego Ładu (za 2022 r.).

Przekazywana od 24 lutego 2022 r. pomoc humanitarna na rzecz m.in. organizacji pożytku publicznego, samorządów, Rządowej Agencji Rezerw Strategicznych w związku z wojną na Ukrainie jest uznana za koszt uzyskania przychodu w podatkach dochodowych PIT i CIT - wynika ze specustawy z 12 marca 2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa projektu ustawy. Ponadto zwolnione z podatku dochodowego są pomoc humanitarna i świadczenia dla osób zapewniających zakwaterowanie uchodźcom z Ukrainy.

Kiedy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów odpisy aktualizujące i wierzytelności, odpisane jako nieściągalne? Jak na możliwość ujęcia takich kosztów podatkowych wpływa upadłość zagranicznego dłużnika?

Jakie koszty uzyskania przychodów można uwzględnić rozliczając PIT od kryptowalut? Czy za koszty podatkowe dot. „wykopywania” walut wirtualnych można uznać zakup komputera, dostęp do internetu i koszty energii elektrycznej?

Nadzwyczajna w ostatnim czasie aktywność Rady Polityki Pieniężnej oraz związany z nią wzrost stóp procentowych z pewnością przyprawiają o ból głowy wielu podatników, którzy w związku z tym będą ponosili większe koszty finansowania dłużnego. Nie wszyscy mają jednak świadomość, że od 2019 roku w ustawie o CIT znajduje się regulacja, która umożliwia uzyskanie oszczędności podatkowej w kwocie nawet do 47,5 tys. zł w roku podatkowym, a wzrastające stopy procentowe pozwolą na szybsze dojście do tej granicy.

Ukryta dywidenda a koszty podatkowe. Jednym z rozwiązań w ramach Polskiego Ładu mającym wpłynąć na uszczelnienie systemu podatkowego, jest wykluczenie możliwości rozliczania kosztów uzyskania przychodu z określonych tytułów w przypadku transakcji dotyczących podmiotów powiązanych. Twórcy nowych przepisów nazwali takie świadczenia „ukrytymi dywidendami” i uwzględnili jako nową kategorię podatkową. Wprowadzone zmiany znalazły także swoje odzwierciedlenie w rozszerzonym katalogu kosztów niestanowiących kosztów podatkowych zawartym w art. 16 ustawy o PDOP.

Wydatki na członków zarządu w kosztach podatkowych spółki. Zdaniem organów podatkowych, aby wydatki na rzecz prezesa lub innego członka zarządu spółki można było zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów spółki, powinien łączyć go ze spółką stosunek pracy lub inny równorzędny. W przypadku, gdy prezes lub członek zarządu nie jest pracownikiem spółki, konieczność ponoszenia przez spółkę wydatków na jego rzecz powinna wynikać z prawidłowo zawartych umów (np. cywilnoprawnych), a w przypadku ich braku z uchwał wspólników podjętych zgodnie z prawem albo mieć podstawę w umowie spółki, czy też wynikać z postanowień regulaminów lub statutu spółki, przewidujących zwrot należności z tytułu wydatków na rzecz osób niebędących pracownikami spółki. Tak argumentował np. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 8 listopada 2021 r.

Spółka komandytowa. Organy podatkowe nie kwestionują zakupu usług doradczych od komplementariusza, o ile spełnione będą warunki uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu.

Wydatki na ubranie, a koszty uzyskania przychodu. Istnieje wiele profesji w których wymagane jest korzystanie z określonego rodzaju garderoby. Mogą to być ubrania wskazane jako konieczne dla bezpieczeństwa pracowników – np. specjalny stój na budowie - zgodnie z zasadami bezpieczeństwa i higieny pracy, lub też ze względu na inne regulacje prawne – jak na przykład obowiązkowa toga dla adwokata podczas rozprawy na sali sądowej. Poza ścisłymi regulacjami wynikającymi z przepisów istnieją również reguły wyznaczane przez tradycje czy zwyczaje – chociażby konieczność dostosowania stroju do oficjalnych wystąpień publicznych, czy na wysokiej rangi spotkaniach biznesowych. W wielu sytuacjach zakup stroju staje się więc obowiązkiem pracodawcy lub przedsiębiorcy. Powstaje więc pytanie - jakie wydatki związane z garderobą stanowić mogą koszty uzyskania przychodu? Na jakich zasadach oceniać konieczność, prawidłowość oraz wysokość zakupu?

Składki na ubezpieczenie OC a koszty. Wielu podatników opłaca składki na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej (OC) swoich pracowników, czy członków zarządu i innych organów spółek. Czy te składki mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów? Odpowiedź na to pytanie nie jest jednoznaczna.

Koszty podatkowe a reprezentacja. Koszty wynajęcia loży VIP na stadionie nie mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Jest to bowiem wydatek o charakterze reprezentacyjnym, a tego typu wydatki nie mogą być zaliczane do kosztów podatkowych na mocy art. 16 ust. 1 pkt 28 ustawy o CIT. Tak uznał Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 24 sierpnia 2021 r.

50% koszty uzyskania przychodu. Naczelny Sąd Administracyjny wydał kolejne orzeczenie dotyczące niedostatecznego dokumentowania 50% autorskich kosztów przez pracodawcę i pracownika. Jakie są warunki zastosowania do przychodów ze stosunku pracy (lub ich części) 50% kosztów uzyskania przychodów?