Tematy - Spadkobiercy, Zobowiązania podatkowe - INFOR.PL

Po śmierci najbliższych spadkobiercy powinni się liczyć z tym, że organy podatkowe o nich nie zapomną. Nie dotyczy to wyłącznie najczęstszego problemu, tj. braku złożenia oświadczenia o skorzystaniu ze zwolnienia grupy „zerowej” w podatku od spadków, ale też długów, jaki może zostawić spadkodawca. Dziedziczyć można bowiem równo tak zobowiązania, jak i majątek i wierzytelności. 23 maja 2016 r. NSA wydał w tym zakresie uchwałę (sygn. akt II FPS 6/15) – dalej: „Uchwała”, niestety niekorzystną dla podatników. Co ciekawe jednak, jeden z Sędziów NSA nie zgodził się z nią przedstawiając zdanie odrębne.

Jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 kwietnia 2016 r., istnieje możliwość zaliczenia nadpłaty powstałej w podatku od nieruchomości na rzecz innych zobowiązań podatkowych. Może być ona zarachowana na poczet zobowiązań w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) i od osób fizycznych (PIT), od towarów i usług (VAT), a także od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-Z2 składają osoby, które otrzymały spadek lub darowiznę od osoby z kręgu najbliższej rodziny. Złożenie wypełnionego formularza SD-Z2 jest warunkiem zwolnienia z podatku od spadków i darowizn w takich sytuacjach. Aktualny wzór formularza SD-Z2 (wersja 6) obowiązuje od 1 stycznia 2016 r.

Organy podatkowe niejednokrotnie wszczynają kontrole pod koniec okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego. W związku z tym tuż przed końcem terminu przedawnienia wydawana jest decyzja wymiarowa, której od razu nadawany jest rygor natychmiastowej wykonalności. Jakie są konsekwencje nadania tego rygoru?

Jeżeli spadkodawca powoła w testamencie spadkobiercę, to ma miejsce dziedziczenie testamentowe. Ten sposób dziedziczenia wyłącza dziedziczenie ustawowe. Żadne przepisy nie ograniczają kręgu osób, które można powołać do spadku. Spadkobiercą może być każda osoba fizyczna, powołana w testamencie, która żyje w chwili otwarcia spadku, czyli w momencie śmierci spadkodawcy. Wysokość opodatkowania i możliwość skorzystania z ulg podatkowych uzależniona jest nie tylko od przedmiotu i wartości spadku, ale także od osobistego stosunku spadkobiorcy do spadkodawcy.

Zobowiązania podatkowe ulegają przedawnieniu, co do zasady, z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Od tej zasady są jednak wyjątki, dzięki którym bieg terminu przedawnienia może być przerwany lub zawieszony. Okazuje się, że organy podatkowe wielokrotnie wręcz instrumentalnie korzystają z postępowań karnoskarbowych właśnie w celu zawieszenia terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

Do Sejmu trafił poselski projekt nowelizacji ustawy Ordynacja podatkowa. Projekt przewiduje skrócenie okresu przedawnienia dla zobowiązań podatkowych z 3 do 5 lat. Proponuje się, aby nowe przepisy weszły w życie 1 stycznia 2017 r.

Ministerstwo Rozwoju chce, aby firma prowadzona jako jednoosobowa działalność gospodarcza trwała nawet po śmierci przedsiębiorcy. I przez jakiś czas używała nadal jego danych oraz konta bankowego. Takie zapisy mają znaleźć się w ustawie o sukcesji przedsiębiorstwa osoby fizycznej, do której założenia zostały opublikowane. Nowe przepisy mają wejść w życie od 2018 roku.

Do Trybunału Konstytucyjnego trafił wniosek Rzecznika Praw Obywatelskich o stwierdzenie niezgodności z Konstytucją RP przepisu Ordynacji podatkowej, zgodnie, z którym nie ulegają przedawnieniu zobowiązania podatkowe zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym. Po upływie terminu przedawnienia zobowiązania te mogą być egzekwowane tylko z przedmiotu hipoteki lub zastawu.

23 maja 2016 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów podjął uchwałę (sygn. akt II FPS 6/15), zgodnie z którą do decyzji o zakresie odpowiedzialności spadkobiercy przewidzianej w art. 100 Ordynacji podatkowej nie stosuje się art. 68 § 1 Op. Oznacza to, że decyzja o odpowiedzialności spadkobiercy za długi podatkowe spadkodawcy ma charakter deklaratoryjny (określający) i w związku z tym fiskus ma na jej wydanie pięć lat a nie trzy.

Zasady zaokrąglania kwot podatków, o których mowa w art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej, stosują się również do sytuacji unormowanych w art. 6 ust. 8a ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (u.p.o.l.). Oznacza to, że w sytuacji, gdy wysokość zobowiązania na dany rok podatkowy wynosiłby np. 6,47 zł, to końcówkę kwoty (47 gr) należy pominąć. Tak ustalona wysokość zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości będzie wynosić 6 zł, wobec czego decyzja wymiarowa nie zostanie wydana. Bowiem nie wszczyna się postępowania, a postępowanie wszczęte umarza, jeżeli wysokość zobowiązania podatkowego na 2016 rok nie przekracza 6,10 zł.

W dniu 24 lutego 2016 r. WSA w Łodzi, w sprawie, w której organy podatkowe odmówiły podatnikowi umorzenia zaległości podatkowych, podzielił stanowisko Rzecznika Praw Obywatelskich, że interes publiczny powinien być rozumiany i badany wieloaspektowo, organy winny badać okoliczności w jakich doszło do powstania zaległości podatkowej. Zdaniem WSA organy podatkowe powinny także brać pod uwagę aspekt socjalny tj. czy konieczność zapłaty zaległości nie spowoduje konieczności udzielenia innej formy wsparcia socjalnego przez Państwo.

Zdaniem Ministerstwa Finansów zasada niewszczynania postępowania i umarzania postępowania wszczętego w przypadku, gdy zobowiązanie podatkowe na dany rok podatkowy nie przekroczyłoby kosztów doręczenia (które w 2015 r. wynoszą 6,10 zł) nie ma zastosowania w przypadku dokonywania zmiany decyzji w sprawie ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego na dany rok podatkowy, w trybie art. 254 Ordynacji podatkowej.

Komornicy pozytywnie przyjęli zmianę prawa wprowadzającą możliwość dziedziczenia długów tylko do wysokości odziedziczonego majątku. Obawiają się, że problemów nastręczy sporządzanie przez spadkobierców wykazu inwentarza majątku. Podobne obawy mają notariusze.

Nowe przepisy wchodzące w życie 18 października 2015 r. wprowadzają zmiany mające szczególne znaczenie dla spadkobierców. Niezłożenie oświadczenia o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, będzie równoznaczne z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. W praktyce oznacza to zabezpieczenie przed długami spadkowymi przewyższającymi wartość aktywów spadkowych.

NSA nie ma wątpliwości: jeżeli podatek ma być pobrany po 5 latach, to nie wystarczy postawić jakiekogokolwiek zarzutu o przestępstwo skarbowe. Ale bój o ograniczenie praw fiskusa jeszcze się nie zakończył.

Od 17 sierpnia 2015 r. wszystkie kwestie dotyczące spadku po osobie mającej majątek lub krewnych w różnych państwach UE będą rozstrzygane przez jeden sąd, według przepisów tylko jednego z państw. Tego dnia wchodzą w życie umożliwiające to zmiany w prawie.

Wprowadzenie do polskiego prawa wspólnego Europejskiego Poświadczenia Spadkowego (EPS), mającego ułatwić wykazywanie obywatelom z całej Unii Europejskiej praw do spadku, zakładają zmiany w Kodeksie postępowania cywilnego, do którego w środę 22 lipca 2015 r. poprawkę przyjął Senat. 24 lipca 2015 r. Sejm zaakceptował tę poprawkę.

7 lipca 2015 r. w Ministerstwie Finansów, zespół Banku Światowego zaprezentował wstępne wyniki badania pilotażowego pt. „Wpływ zachowań behawioralnych na poprawę dobrowolności wypełniania zobowiązań podatkowych w Polsce". Był to pierwszy w Polsce pilotaż opierający się na dokonaniach ekonomii behawioralnej przeprowadzony w sposób randomizowany (randomized controlled trial).

Wprowadzenie do polskiego prawa wspólnego Europejskiego Poświadczenia Spadkowego (EPS), mającego ułatwić wykazywanie obywatelom z całej Unii Europejskiej praw do spadku, zakłada rządowy projekt nowelizacji Kpc, Prawa o notariacie oraz niektórych innych ustaw, którym we wtorek 23 czerwca 2015 r. zajął się Sejm. Nowe przepisy mają wejść w życie z dniem 17 sierpnia 2015 r.

Implementację europejskiego rozporządzenia ws. spadków, w myśl którego powstać ma wspólne Europejskie Poświadczenie Spadkowe, zakłada projekt nowelizacji procedury cywilnej i prawa o notariacie. Niebawem rozpatrzy go rząd.

Organy podatkowe będą mogły od 2016 roku plombować maszyny i samochody od razu przy doręczaniu decyzji o zabezpieczeniu ewentualnych zaległości podatkowych. Liczą na efekt zaskoczenia. Organy będą też mogły szybciej występować o zajęcie środków na koncie podatnika lub wnioskować do sądu o zabezpieczenie hipoteczne.

Za blisko pół roku wejdą w życie nowe zasady dziedziczenia długów: tylko do wysokości odziedziczonego majątku, a nie - jak do tej pory - w całości. Bronisław Komorowski podpisał 1 kwietnia br. nowelizację prawa cywilnego, która wprowadza te przepisy.

Wspólna propozycja Ministerstwa Spraw Wewnętrznych, Ministerstwa Finansów oraz Prokuratury Generalnej zakłada przygotowanie projektu ustawy o centralnej bazie rachunków (CBR). Centralna baza rachunków ma przede wszystkim ułatwić dostęp służb państwa do kont m.in. osób parających się tzw. przestępczością "białych kołnierzyków" oraz ułatwić sytuację spadkobierców.

Ułatwienie spadkobiercom dostępu do rachunków bankowych osób zmarłych - taki jest cel projektu nowelizacji Prawa bankowego, ustawy o SKOK i ustawy o ewidencji ludności, który przygotowali senatorowie PO.

Zdaniem Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie obowiązek zgromadzenia dodatkowych dokumentów nie wyklucza uznania, że złożenie wniosku o upadłość spółki nastąpiło „we właściwym czasie” zgodnie z art. 116 ordynacji podatkowej.

Dla większości przedsiębiorców, obowiązek podatkowy i zobowiązanie podatkowe - są terminami zamiennymi. W ogólnym rozrachunku, podmiot prowadzący działalność gospodarczą ocenia skutek jakim jest obowiązek płatności określonej kwoty, w wyznaczonym terminie na rzecz konkretnego organu państwa.

Zdaniem organów podatkowych dla zastosowania zwolnienia określonego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, jeżeli wykonanie zapisu zostało dokonane przez zawarcie umowy przenoszącej własność nieruchomości w formie aktu notarialnego, nie jest wymagane złożenie formularza SD-Z2 do właściwego naczelnika urzędu skarbowego.

Naczelny Sąd Administracyjny, po skardze kasacyjnej wniesionej przez M. Szulikowski i Partnerzy Kancelarię Prawną, wydał precedensowy wyrok z dnia 27 czerwca 2014 r. w sprawie dotyczącej postępowania przed Ministrem Gospodarki o stwierdzenie nieważności orzeczenia z 1949 r. o przejęciu na własność Państwa jednego z warszawskich, funkcjonujących przed II wojną światową renomowanych przedsiębiorstw.

12 sierpnia 2014 r. rząd przyjął projekt nowelizacji kodeksu cywilnego w zakresie odpowiedzialności za długi zmarłego (spadkodawcy). Wprowadzona ma zostać zasada odpowiedzialności za długi spadkowe z tzw. dobrodziejstwem inwentarza (tj. do wysokości wartości aktywów), w miejsce obowiązującej obecnie zasady odpowiedzialności nieograniczonej. Zasady te mają również decydujące znaczenie przy odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe spadkodawcy.

Zgodnie z senackim projektem nowelizacji Ordynacji podatkowej przedawnienie zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym będzie od 2015 roku następowało na takich samych zasadach, jak w przypadku pozostałych zobowiązań podatkowych.

Spadkobierca dziedziczący firmę i kontynuujący jej działalność ma prawo do odliczenia od dochodu z tytułu prowadzenia działalności gospodarczej strat z lat ubiegłych wykazanych w zeznaniach podatkowych spadkodawcy.

W ramach zimowej akcji "Weź Paragon" urzędnicy kontroli skarbowej wystawili ponad 18 tysięcy mandatów na łączną kwotę blisko 5 milionów złotych. Głównym celem akcji było sprawdzenie czy przedsiębiorcy wydają dokument zakupu swoim klientom.

Minister Finansów zapowiedział, że musi powstać nowa Ordynacja podatkowa, kodyfikująca podstawowe prawa i obowiązki podatników. Myśl ze wszech miar godna uwagi, gdyż obowiązująca nam miłościwie od 16 lat druga w naszej historii część ogólna prawa podatkowego (pierwsza powstała przed wojną), została mocno poturbowana legislacyjnie przez wszystkie kolejne rządy.

Zgodnie z zasadą samoobliczania zobowiązań podatkowych każdy przedsiębiorca musi sam, bez wezwania przez odpowiedni organ, wyliczyć i zapłacić należne podatki. W natłoku spraw nietrudno więc o sytuacje, w których podatnik z różnych powodów nie dopełni obowiązków wobec fiskusa. Dzięki instytucji tzw. czynnego żalu taką wpadkę można jednak naprawić.

Na posiedzeniu 22 listopada 2013 r. Sejm uchwalił ustawę o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, która przywraca ulgę podatkową dla osób z III grupy podatkowej, które do 31 grudnia 2006 r. sprawowały opiekę nad spadkodawcą na podstawie umowy zawartej przed organem gminy, a po tym dniu odziedziczyły po takiej osobie dom lub mieszkanie.

Zasady dotyczące terminów załatwiania spraw przez organy podatkowe regulują przepisy Ordynacji podatkowej. Przy czym przepisy Ordynacji podatkowej różnicują terminy załatwiania spraw podatkowych w zależności od stopnia ich skomplikowania i zakresu postępowania dowodowego.

Co zrobić przed wyjazdem za granicę, aby uniknąć problemów z fiskusem? Wyjeżdżając na dłużej za granicę, np. do pracy lub na studia, warto zawczasu zabezpieczyć swoje sprawy związane z obowiązkiem podatkowym. Czasami wystarczy ustanowienie pełnomocnika, by po powrocie z wojaży nie wpaść w kłopoty podatkowe.

Umorzenie, odroczenie spłaty lub rozłożenie na raty zobowiązań podatkowych - z tych ulg mogą skorzytać przedsiębiorcy, którzy mają problemy ze spłatą swoich należności wobec fiskusa. Jakie warunki należ spełnić w celu skorzytania z ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych?

Instytucja przebaczenia w prawie spadkowym, określona w art. 930 i art. 1010 Kodeksu cywilnego, odnosi się do niegodności dziedziczenia (o którym mowa w art. 928 Kodeksu cywilnego) oraz wydziedziczenia (o którym mowa w art. 1008 Kodeksu cywilnego). Zatem ma ona zastosowanie do wszystkich sytuacji, w których ustawa uznaje, iż względy natury moralnej lub etycznej przemawiają za pozbawieniem korzyści ze spadku pewnych spadkobierców.

Zgodnie z przepisami rozdziału 7a Ordynacji Podatkowej podatnikom przysługują pewne ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych.

Komisja Europejska policzyła straty wynikające z niezapłaconych podatków. Z przygotowanego przez KE raportu wynika, że prawie 193 miliardy euro straciła Unia Europejska w 2011 roku w związku z niezapłaconymi podatkami. W Polsce to ponad 5 miliardów euro.

Od 1 października 2013 r. wejdzie w życie nowelizacja ustawy o VAT i ordynacji podatkowej wprowadzająca solidarną odpowiedzialność nabywcy niektórych towarów (wymienionych w załączniku nr 13 do ustawy) za zaległości podatkowe dostawcy. Warto zastanowić jak do wskazanego tematu podchodziły dotąd sądy krajowe i Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Czy nabywca może odpowiadać za zobowiązania podatkowe sprzedawcy?

Od 1 stycznia 2014 roku organy podatkowe mogą ustanowić zastaw skarbowy na rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych podatnika, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 12.400,- zł. W 2013 r. tą minimalną wartością podstawy zastawu jest kwota 12.300,- zł.

Przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych jest alternatywną wobec zapłaty podatku formą wygaszania zobowiązań podatkowych. Z tej opcji mogą korzystać podatnicy, którzy nie chcą lub nie mogą uregulować swoich zobowiązań podatkowych w formie pieniężnej. Wybór tej formy następuje na wniosek podatnika. Krokiem koniecznym do wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest również m. in. zawarcie umowy cywilnoprawnej w formie pisemnej z odpowiednim organem. Powstaje przy tym wątpliwość, czy ta forma zaspokojenia fiskusa objęta jest podatkiem od towarów i usług.

W praktyce gospodarczej zdarza się, że z jakiegoś powodu jednostki nie mogą w wyznaczonym terminie np. dokonać odwołania. Czy w każdym przypadku musi to oznaczać uchybienie terminowi? W jakich sytuacjach można wystąpić o przywrócenie terminu?

Minister Finansów przygotował nowy wzor deklaracji podatkowej dla podatku od gier, który ma zastosowanie począwszy od rozliczeń za lipiec 2013 r.

Do 18 lipca 2013 r. można się starać o odzyskanie niesłusznie zapłaconego podatku od spadku nabytego w latach 2007-2008 przez najbliższą rodzinę – zgodnie z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego.

Spłaty długu spadkowego nie można uwzględnić w kosztach podatkowych odpłatnego zbycia odziedziczonej nieruchomości - takie stanowisko potwierdziło Ministerstwo Finansów.

Przepisy prawa podatkowego ściśle określają terminy na wypełnienie przez podatników obowiązku podatkowego. Jednak nie tylko podatnik, ale także fiskus musi się trzymać określonych terminów podatkowych.

Spadkobiercy, Zobowiązania podatkowe

Zakres odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy

Nadpłatę w podatku od nieruchomości można zaliczyć na poczet innych zobowiązań podatkowych

Jak wypełnić zgłoszenie SD-Z2

Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji podatkowej

Opodatkowanie nabycia testamentowego przez osobę nienależącą do rodziny spadkodawcy

Zawieszeniu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego przez wszczęcie postępowania karnoskarbowego

Krótszy okres przedawnienia dla zobowiązań podatkowych od 1 stycznia 2017 r.

Firma będzie trwać po śmierci przedsiębiorcy

Przedawnienie zobowiązań podatkowych – wątpliwości konstytucyjne

Termin wydania decyzji o odpowiedzialności spadkobierców za podatki spadkodawcy - uchwała NSA

Zasady zaokrąglania podatków obowiązują bez względu na kwotę

Umorzenie zaległości podatkowych - interes publiczny i aspekt socjalny

Niewszczynanie lub umarzanie postępowania podatkowego z uwagi na niewielką wartość zobowiązania podatkowego

Zmiany w dziedziczeniu długów spadkowych - problemy z wykazem inwentarza majątku

Zmiany w dziedziczeniu - od 18 października 2015 r. spadkobiercy lepiej chronieni

Zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego

Jedno postępowanie spadkowe w sprawach o charakterze międzynarodowym w UE

Europejski Poświadczenie Spadkowe - poprawka Senatu w zakresie podatku od spadków

Łagodna, nieformalna korespondencja z podatnikiem jest skuteczna

Europejskie Poświadczenie Spadkowe - Sejm rozpoczął prace

Europejskie Poświadczenie Spadkowe

Zabezpieczanie zobowiązań i zaległości podatkowych - zmiany od 2016 roku

Nowe zasady dziedziczenia długów spadkowych

Powstanie centralna baza rachunków (CBR)

Łatwiejszy dostęp do rachunków bankowych spadkodawców

Odpowiedzialność członków zarządu za zobowiązania podatkowe - wniosek u upadłość

Obowiązek podatkowy i powstanie zobowiązania podatkowego

Wykonanie zapisu testamentowego a obowiązek złożenia formularza SD-Z2

Roszczenia reprywatyzacyjne - nowe perspektywy po wyroku NSA

Odpowiedzialność za długi spadkowe – zmiany od 2015 roku

Przedawnienie zobowiązań podatkowych zabezpieczonych hipoteką lub zastawem skarbowym

Spadkobierca może odliczyć straty spadkodawcy

Skarbówka wystawiła mandaty na 5 mln zł

Prof. Modzelewski o tym co zmienić w Ordynacji podatkowej

Na czym polega czynny żal podatnika i jak z niego skorzystać?

Ulga podatkowa przy opiece nad spadkodawcą

Postępowanie podatkowe - terminy załatwiania spraw

Wyjazd za granicę a obowiązek podatkowy

Spłata zobowiązań podatkowych. Ulgi 2022 r.

Przebaczenie w prawie spadkowym – niegodność dziedziczenia i wydziedziczenie

Rozłożenie na raty, odroczenie terminu płatności podatku oraz ograniczenie poboru zaliczek

5 miliardów euro niezapłaconych podatków

Odpowiedzialność nabywcy za zobowiązania podatkowe sprzedawcy - orzecznictwo

Zastaw skarbowy 2014 – minimalna wartość rzeczy i praw

Przeniesienie własności rzeczy lub praw w celu wygaśnięcia zobowiązania podatkowego - opodatkowanie VAT

Kiedy można wystąpić o przywrócenie terminu

Podatek od gier - nowy wzór deklaracji

Zapłacony podatek od spadków można odzyskać

Czy spłatę długu spadkowego można uwzględnić w kosztach

Terminy podatkowe - co warto wiedzieć?