Tematy - System STIR, Podatnik VAT - INFOR.PL

Wprowadzony w tym roku system STIR pozwolił administracji skarbowej namierzyć około 5 tys. podmiotów wysokiego ryzyka - powiedział dyrektor Departamentu Nadzoru nad Kontrolami w Ministerstwie Finansów Przemysław Krawczyk. Niewykluczone, że część z nich powołano do wyłudzenia VAT.

Ministerstwo Finansów przygotowało objaśnienia podatkowe dotyczące zasad stosowania ustawy o STIR, czyli przepisów wprowadzonych ustawą z dnia 24 listopada 2017 roku o zmianie niektórych przepisów ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Ustawa o STIR ma na celu ograniczenie luki w podatku VAT spowodowanej wyłudzeniami. Prezentujemy pierwszą część treść tych objaśnień.

Minister Finansów w oparciu o orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości UE uznaje, że brak zarejestrowania dostawcy towaru (lub usługodawcy) jako podatnika VAT czynnego w związku z realizacją procesu rejestracji, jako taki nie pozbawia nabywcy automatycznie towaru (lub usługi) prawa do odliczenia podatku naliczonego. Ponadto zdaniem MF sama faktura nie tworzy prawa do odliczenia podatku w niej wykazanego. Prawo do odliczenia przysługuje wówczas, gdy podatek naliczony w niej zawarty związany jest z faktycznie dokonanymi czynnościami opodatkowanymi.

Zwolnienie z obowiązku opodatkowania sprzedaży ma zastosowanie do podatników prowadzących działalność na małą skalę na terenie kraju. Limitowanie zwolnienia nie dotyczy tylko podatników VAT będących osobami prawnymi, jednostkami organizacyjnymi, ale także osób fizycznych.

Z przeprowadzonego badania wynika, że Split Payment, czyli mechanizm podzielonej płatności jako nowe rozwiązanie prawne jest najgorzej oceniane przez księgowych. Aż 59% uznało je za największe utrudnienie prawne dla przedsiębiorców w 2018 r. Natomiast najlepiej oceniane przez księgowych są ulga na start oraz możliwość prowadzenia działalności gospodarczej bez rejestracji.

STIR (system teleinformatyczny izby rozliczeniowej) umożliwia wymianę informacji między systemem bankowym a Krajową Administracją Skarbową (KAS) i zapobiega wyłudzeniom skarbowym, których najczęściej dokonują zorganizowane grupy przestępcze. Przykładem jego sprawnego działania jest szybka identyfikacja nowo założonego rachunku bankowego i zatrzymanie kwoty ok. 350 tys. euro. Monitoring STIR obejmuje obecnie ponad 5,6 mln rachunków podmiotów kwalifikowanych (czyli innych niż rachunki osób fizycznych, służące do celów prywatnych).

Kluczowym problemem koncepcji tzw. podzielonej płatności w podatku od towarów i usług są uprawnienia podatnika, który korzystając z tego rozwiązania, odliczy „zapłacony” podatek wynikający z faktury zakupu – twierdzi profesor Witold Modzelewski.

Gdy nawet udałoby się wydać jakieś „ogólne objaśnienia”, które zastosowałyby naiwnie jakiś podatnik VAT, to wpadłby w pułapkę, którą zapamiętałby na całe życie – pisze profesor Witold Modzelewski.

Przepisy w tym zakresie obowiązują od stycznia 2017 r. i od samego początku budzą kontrowersje. W szczególności krytykowana jest możliwość wykreślenia podatnika z rejestru czynnych podatników VAT bez żadnego powiadomienia o tym fakcie. Organy wykreślają podatników, a firmy funkcjonują (często bez wiedzy, że one lub ich kontrahenci mogli zostać wykreśleni z rejestru VAT). Przepisy nie przewidują bowiem odpowiedniej formy rozstrzygnięcia o usunięciu podatnika z rejestru VAT, a organy nie są nawet zobowiązane do zawiadomienia zainteresowanego podatnika o jego usunięciu z ww. rejestru.

Orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej wskazuje, że nie ma odpowiedzialności zbiorowej podmiotów uczestniczących w karuzeli podatkowej. Polskie sądy, jak zauważa ekspert Grant Thornton, przychylają się do tego stanowiska. Jeżeli więc transakcje przeprowadzone przez podatnika same w sobie nie stanowią naruszenia przepisów w zakresie podatku VAT, to nie można twierdzić, że noszą znamiona oszustwa podatkowego.

Ministerstwo Finansów wyjaśniło, że jeżeli podatnik VAT zawiesił działalność gospodarczą i nie prowadzi zapisów w ewidencji VAT, to nie ma obowiązku przesyłania JPK_VAT za okresy zawieszenia tej działalności. Ale jednocześnie MF zwraca uwagę, że w niektórych sytuacjach (np. gdy podatnik dokonuje wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów), pomimo zawieszenia działalności, uzupełnia się ewidencję VAT, składa deklarację VAT i przesyła JPK_VAT.

Organy podatkowe przeprowadzają obecnie liczne kontrole przedsiębiorców będących podatnikami VAT. Natomiast postępowania kontrolne trwają długo i są bardzo wnikliwe. Zdarza się więc, że przedsiębiorca zostaje oskarżony o wyłudzenie podatku VAT.

W dniu 13 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych, tzw. ustawa STIR. Najważniejszym celem tej ustawy jest ograniczenie luki w podatku VAT. Luka ta jest spowodowana wyłudzeniami skarbowymi dokonywanymi najczęściej przez zorganizowane grupy przestępcze.

Od 13 stycznia 2018 roku obowiązuje tzw. ustawa STIR – nowa broń administracji skarbowej przeciwko wyłudzeniom VAT i kolejny etap uszczelniania systemu podatkowego.

Na stronie Ministerstwa Finansów pojawiły się nowe wykazy, które pomogą dowieść uczciwym podmiotom, że dochowały należytej staranności w VAT. Obok już wcześniej istniejącego wykazu czynnych podatników VAT teraz można już sprawdzić wykazy podmiotów, którym odmówiono rejestracji jako podatnika VAT, skreślonych i przywróconych do rejestru podatników VAT.

Ministerstwo Finansów udostępniło na swojej stronie internetowej wyszukiwarkę podatników VAT a także podmiotów niezarejestrowanych, wykreślonych i przywróconych do rejestru jako podatników VAT. Jest to element tzw. ustawy STIR, która ma pomóc w zwalczaniu wyłudzeń VAT i oszustw podatkowych.

13 stycznia 2018 r. weszła w życie ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Dz. U. z 2017 r. poz. 2491). Przepisy tej ustawy zmieniają m.in. ustawę o VAT. Wprowadzają nową przesłankę niedokonania rejestracji lub wykreślenia z urzędu podmiotu jako podatnika VAT bez konieczności zawiadamiania tego podmiotu.

Już jutro, 13 stycznia 2018 r. zacznie obowiązywać ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych, czyli tzw. ustawa o STIR. Zmieni ona kilkanaście aktów prawnych. Dla podatników szczególnie ważne powinny być zmiany wprowadzone do Ordynacji podatkowej oraz do ustawy o VAT.

Ustawa o STIR, która wchodzi w życie 13 stycznia 2018 roku, wprowadza możliwość blokowania rachunku bankowego w przypadku podejrzenia o wyłudzenie w podatku VAT. Jak wygląda procedura w tym zakresie? Na jak długo może zostać zablokowany rachunek? Czy możliwe jest ograniczenie lub uchylenie blokady rachunku?

Jednolity Plik Kontrolny, który od początku roku obejmuje wszystkich podatników VAT, a także mechanizm podzielonej płatności w VAT (tzw. split payment) - to dwie duże zmiany w systemie podatkowym w 2018 roku. Wchodzą też w życie nowe podatki od nieruchomości komercyjnych i najmu.

Krajowa Administracja Skarbowa będzie miała prawo zablokowania podejrzewanego rachunku bankowego, jeśli wystąpi podejrzenie, iż służy on wyłudzeniu VAT. Takie rozwiązanie przewiduje tzw. ustawa o STIR, która wejdzie w życie 13 stycznia 2018 r.

Obecny rząd wprowadza szereg reform mających na celu uszczelnienie systemu podatkowego oraz zwalczanie procederu oszustw podatkowych. Bez wątpienia jest to słuszna inicjatywa, jednak wątpliwości mogą budzić niektóre metody stosowane dla jej realizacji. Nie zawsze bowiem, „cel uświęca środki”, a dodatkowo ucierpieć mogą uczciwi przedsiębiorcy, bo jak to mówią: gdzie drwa rąbią, tam wióry lecą. Najnowszym pomysłem fiskusa jest możliwość blokady kont firmowych w przypadku „podejrzanych” transakcji.

Wydany niedawno przez Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wyrok potwierdza prawo do odliczenia VAT naliczonego z faktury otrzymanej od podmiotu niezarejestrowanego. Czy oznacza to, że mimo rozszerzonej możliwości wykreślania podatników z rejestru VAT skończą się problemy z odmową prawa do odliczenia VAT?

Jeśli polskie tłumaczenie wspólnotowych przepisów o podatku VAT jest niedokładne, można sięgnąć po inną wersję językową – wynika z niedawnego wyroku NSA. Ważniejsza jest bowiem wykładnia celowościowa, a nie gramatyczna.

Jeżeli błędne rozliczenie podatnika VAT wynikać będzie z popełnienia oszustwa podatkowego sankcja może wynieść nawet 100% naliczonego podatku. Podatnicy, którzy nieświadomie biorą udział w niezgodnych z prawem transakcjach dochowując należytej staranności i działając w dobrej wierze nie zostaną jednak obciążeni tak wysoką sankcją.

System STIR ma być kluczowym elementem uszczelnienia systemu podatkowego poza rejestrem faktur i mechanizmem podzielonej płatności. Ustawa ma też być jedną z kluczowych dla osiągnięcia zakładanych wpływów budżetowych w 2018 roku.

System Teleinformatyczny Izby Rozliczeniowej (STIR) ma być narzędziem wymiany informacji między systemem bankowym, a administracją skarbową. Pozwolić ma na szybkie, identyfikowanie i blokowanie przepływów finansowych charakterystycznych dla wyłudzeń (w tym zwłaszcza wyłudzeń VAT) i innych przestępstw podatkowych i skarbowych. 21 listopada 2017 r. Sejmowa Komisja Finansów Publicznych zaakceptowała sprawozdanie podkomisji dotyczące projektu STIR.

Utworzenie wykazu podatników VAT czynnych, dzięki któremu podatnik będzie mógł sprawdzić kontrahentów – to rozwiązanie przewidziane w rządowym projekcie nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw.

System STIR, który ma zacząć działać w 2018 r., będzie wykorzystywał informacje zgromadzone na rachunkach bankowych firm. Dane przekazywane do STIR będą dotyczyły rachunków firmowych niezależnie od tego, czy ich właścicielem jest czynny podatnik VAT czy podatnik zwolniony z VAT. Chodzi o dane z kont zarówno dużych przedsiębiorstw, jaki i właścicieli mikrofirm, czyli o transakcje dokonywane pomiędzy 2,48 mln przedsiębiorców.

W sprawie opodatkowania odstępnego wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu, który orzekł, że należności wypłacone na rzecz skarżącej (odstępne) przez sprzedającego z tytułu odstąpienia od umowy przedwstępnej zobowiązującej do zawarcia umowy sprzedaży towarów używanych należy uznać za niepodlegające opodatkowaniu VAT.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w dniu 19 października 2017 r. wydał wyrok dotyczący bardzo aktualnej obecnie sprawy – odmowy prawa do odliczenia podatku naliczonego z tytułu faktury otrzymanej przez podatnika VAT od podmiotu dla potrzeb VAT nie zarejestrowanego.

Wyrok TSUE w sprawie Paper Consult (C 101/16) z 19 października 2017 r., dotyczący prawa do odliczenia VAT od podatników „nieaktywnych”, tak jak się można było spodziewać uwzględnia opinię Rzecznika Generalnego. Rzecznik wypowiadając się czerwcu br. w sprawie pytań prejudycjalnych, wniesionych przez rumuński sąd wskazał bowiem, że dyrektywa 2006/112 stoi na przeszkodzie przepisom państw UE, które przewidują odmowę odliczenia z tego tylko powodu, że podatnik, od którego nabyto towary lub usługi, został uznany za „nieaktywnego". Powyższe potwierdził również TSUE w orzeczeniu z 19 października 2017 r.

Sejmowa komisja finansów publicznych nie wyraziła zgody na to, żeby – po wprowadzeniu podzielonej płatności w VAT (tzw. split payment) - umożliwić bankom pobieranie opłat za prowadzenie rachunków VAT, co postulował sektor bankowy. Przypomnijmy, że nowe przepisy nakładają na banki i SKOK-i obowiązek założenia wszystkim podatnikom rachunków VAT. Możliwości dysponowania środkami z rachunku VAT będą ograniczone do zapłaty zobowiązania VAT do urzędu skarbowego lub zapłaty kwoty odpowiadającej kwocie VAT z faktury otrzymanej od swojego kontrahenta.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 19 października 2017 r. wyrok, w którym uznał, że sprzeczne z dyrektywą w sprawie VAT są przepisy, które odmawiają podatnikowi prawa do odliczenia VAT tylko z tej przyczyny, że wystawca faktury został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT. Podatnik (nabywca) powinien mieć prawo przedstawić dowody świadczące o jego należytej staranności i dobrej wierze, a zwłaszcza świadczące o tym, że dostawca mimo wykreślenia z rejestru czynnych podatników VAT zapłacił podatek należny.

Wraz z projektem budżetu pod obrady Sejmu z końcem września trafił również projekt zmian w VAT - projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych. Główny cel projektu ustawy to walka z wyłudzaniem podatku VAT. Przewiduje on m.in. wprowadzenie mechanizmu blokady rachunku na żądanie szefa Krajowej Administracji Skarbowej.

Wystarczy samo podejrzenie, że przedsiębiorca może wykorzystać bank lub SKOK do wyłudzenia podatku, by zablokować konto firmy. Posłowie zajmują się projektem ustawy, który poszerza zakres kompetencji Krajowej Administracji Skarbowej i powołuje do życia nowy system – STIR.

Określenie zasad opodatkowania świadczeń realizowanych na podstawie kontraktów menedżerskich z punktu widzenia przepisów ustawy o VAT wymaga rozstrzygnięcia, czy czynności menedżera mogą być uznane za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą. Konieczne jest więc ustalenie, czy treść zawartego kontraktu menedżerskiego tworzy stosunek prawny właściwy dla umów o pracę, a w konsekwencji pozostaje poza zakresem VAT, czy też wykracza ona poza obowiązki wynikające z takiej umowy, a świadczenia menedżera powinny być traktowane jak samodzielnie wykonywana działalność gospodarcza. Jednym z podstawowych kryteriów rozstrzygnięcia tej kwestii jest odpowiedzialność zleceniodawcy wobec osób trzecich z tytułu czynności wykonywanych przez menedżera.

Najwcześniej zaczęło obowiązywać przesyłanie przez duże firmy ewidencji VAT w jednolitym pliku kontrolnym. Kolejne zmiany posypały się jedna za drugą. Przygotowany przez DGP raport jest zestawieniem tych najważniejszych. Następne duże nowelizacje uszczelniające pobór podatków (zebrane w tabeli na stronie 2.) przed nami - wejdą w życie na przełomie 2017 i 2018 roku..

26 września 2017 r. rząd przyjął projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych, przedłożony przez ministra rozwoju i finansów. Wicepremier, minister rozwoju i finansów Mateusz Morawiecki poinformował, że powołany tą ustawą system STIR zostanie wykorzystany do uszczelnienia VAT.

Ustawa o podatku od towarów i usług precyzuje kwestię obowiązku podatkowego spoczywającego na podmiotach określanych jako „mali podatnicy VAT”. Kto należy do owej grupy podmiotów? Jakie powinności muszą oni spełniać?

Nieruchomości uważane są za jeden z najpewniejszych sposobów lokaty kapitału. Przedsiębiorcy często dokonują ich zakupu w celu realizacji zamiarów finansowych i inwestycyjnych, nie zaś w celu zaspokojenia własnych potrzeb finansowych. W jaki sposób uregulowana jest w tym przypadku kwestia podatku VAT?

Zgodnie z obowiązującymi przepisami zwolnieniu z podatku VAT podlega sprzedaż, jeśli wartość jej przedmiotu nie przekracza określonej kwoty. Kto i w jakich warunkach może skorzystać z tego zwolnienia?

Regulacje dotyczące zakresu odpowiedzialności solidarnej pełnomocnika podatnika przewidują sytuacje, gdy zostaje ona wyłączona. Pełnomocnik nie będzie pociągnięty do odpowiedzialności solidarnej wraz z podatnikiem w przypadku gdy powstanie zaległości nie było powiązane z uczestnictwem podatnika w nierzetelnym rozliczaniu w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.

W projekcie o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej, przygotowanym przez Ministra Rozwoju i Finansów, przewidziane są nowe regulacje (także w zakresie ustawy o VAT) dotyczące przedsiębiorstwa w spadku jako podatnika VAT. Zmiany te porządkują regulacje związane z rejestracją podmiotu w sytuacji powstania przedsiębiorstwa w spadku i gwarantują – przy spełnieniu obowiązków informacyjnych – zachowanie prawa do kontynuacji prowadzenia działalności gospodarczej spadkodawcy i jego podmiotowości prawnopodatkowej. Wejście w życie tych zmian planowane jest na 1 stycznia 2018 r.

Osoba fizyczna, która decyduje się na zaciągnięcie pożyczki, zobowiązana jest do uiszczenia od jej wysokości 2% podatku. Określa to ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ten sam dokument przewiduje również wyłączenia od tej zasady. Jednym z nich jest sytuacja, w której jedna ze stron tej czynności podlega podatkowi VAT, w związku z czym pożyczka jest zwolniona z PCC. Należy więc pamiętać, że dla ustalenia zasadności płacenia PCC, kluczowym aspektem jest to, czy choćby jedna ze stron transakcji podlega VAT, czy nie.

Ministerstwo Finansów wskazuje na przesłanki, które mogą uchronić podatnika przed skutkami uczestnictwa w oszustwach VAT. Dzieli przesłanki dochowania należytej staranności na podstawowe i dodatkowe. Jedne i drugie mają uchronić uczciwego przedsiębiorcę przed tym, aby nie stał się uczestnikiem oszukańczego procederu w VAT.

Przedsiębiorca posługujący się podrobionymi (fałszywymi) fakturami, dostanie sądowy zakaz prowadzenia działalności. Taka sama kara spotka paserów trzymających nielegalne banderole.

Zaistnienie przesłanki do wykreślenia podatnika z rejestru VAT może pojawić się już na etapie kontroli lub postępowania, które niejednokrotnie kończą się dla podatnika negatywnymi protokołami lub decyzjami. Organy podatkowe opierają się w szczególności na zarzucie braku należytej staranności w dobieraniu kontrahentów lub świadomości brania udziału w nielegalnym procederze mającym na celu wyłudzenie VAT. Jak tego uniknąć?

Przepisy ustawy VAT, które zaczęły obowiązywać na początku tego roku wyposażyły organy podatkowe w kolejne narzędzia umożliwiające wykreślenie przedsiębiorcy z rejestru VAT, i to bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika. Niestety, na niekorzystne działania organu zostały narażone również firmy, wobec których ogłoszono stan upadłości.

System STIR, Podatnik VAT

Dzięki STIR fiskus namierzył podmioty wyłudzające VAT

Objaśnienie podatkowe dotyczące stosowania ustawy o STIR (część I)

Odliczenie VAT naliczonego – faktura od dostawcy niezarejestrowanego jako podatnik VAT

Limit zwolnienia podmiotowego VAT dotyczy także osób fizycznych

Jak księgowi oceniają najnowsze zmiany w prawie?

Efektywny STIR

Trzeba zasadniczo poszerzyć uprawnienia podatników VAT korzystających z podzielonej płatności

Ważniejszy jest centralny rejestr podatników VAT niż jakieś urzędowe „kryteria należytej staranności”

Podatniku VAT, sprawdź, czy nie jesteś wykreślony z rejestru

Odpowiedzialność podmiotów uczestniczących w karuzeli podatkowej

Zawieszenie działalności gospodarczej a obowiązek przesyłania JPK_VAT

Jak może się bronić przedsiębiorca oskarżony o wyłudzenie VAT?

Ustawa o STIR, czyli ograniczenie luki w podatku VAT

STIR – kolejne oko Wielkiego Brata

Czarna lista podatników VAT

Rejestr podatników VAT 2018 - jak sprawdzić kontrahenta

Podatnik VAT może być wykreślony z rejestru bez zawiadomienia

Przeciwdziałanie wyłudzeniom. Czy podatnicy VAT powinni zacząć się bać?

Blokada rachunku bankowego w przypadku podejrzenia o wyłudzenie VAT

Najważniejsze zmiany podatkowe w 2018 roku

Ustawa o STIR, ograniczająca wyłudzenia VAT

Od 2018 roku fiskus będzie mógł blokować konta firm

Prawo do odliczenia VAT z faktury wystawionej przez podmiot niezarejestrowany

Przepisy dotyczące VAT nie są spójne z unijną dyrektywą

„Przejście” na VAT w trakcie roku podatkowego

Należyta staranność i dobra wiara jako ochrona przed sankcją VAT

Ustawa o STIR zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2018 r.

System STIR - trwają prace w Sejmie

Powstanie wykaz podatników VAT czynnych

System STIR od 2018 r. - fiskus uzyska dostęp do kont bankowych firm

Czy zapłata odstępnego od umowy podlega VAT?

Odmowa prawa do odliczenia VAT z faktury - wyrok TSUE

Podatnik ma prawo odliczenia VAT z tytułu zakupów od podatników uznanych za „nieaktywnych” – wyrok TSUE

Split payment - banki nie pobiorą opłat za prowadzenie rachunków VAT

Nabywca może mieć prawo odliczenia VAT mimo, że dostawca nie był czynnym podatnikiem VAT

Blokada rachunku na żądanie Krajowej Administracji Skarbowej

Szef KAS zablokuje konta firm podejrzanych o wyłudzenie podatku (system STIR)

Kontrakt menedżerski - rozliczenie VAT

Nowelizacje uszczelniające VAT, akcyzę i inne podatki 2017/2018

Projekt ustawy o STIR - kolejne przepisy uszczelniające VAT

Obowiązek podatkowy małych podatników VAT

Nieruchomość nabyta w celu lokaty kapitału a podatek VAT

Zwolnienie z podatku VAT ze względu na kwotę sprzedaży

Zwolnienie pełnomocnika podatnika z odpowiedzialności solidarnej

Przedsiębiorstwo w spadku jako podatnik VAT

Udzielenie pożyczki przez podatnika VAT a podatek od czynności cywilnoprawnych

Jak uchronić się przed skutkami uczestnictwa w oszustwach VAT

Zakaz prowadzenia działalności za fałszywą fakturę

Jakie są przesłanki do wykreślenia podatnika z rejestru VAT

Firmy w upadłości wykreślane z rejestru VAT