Ordynacja podatkowa

Odpłatna kontrola na wniosek podatnika? Współpraca z urzędem skarbowym w sprawie bieżących rozliczeń? Takie możliwości są przewidziane w proponowanych przepisach nowej Ordynacji podatkowej. Jakie jeszcze zmiany czekają podatników?

Wydanie przez organ podatkowy decyzji określającej zobowiązanie w kwocie innej niż zadeklarowanej przez podatnika, powoduje automatyczne wszczęcie postępowania karnego skarbowego. Już samo wydanie postanowienia o wszczęciu dochodzenia lub śledztwa w sprawie karnej skarbowej, skutkuje zawieszeniem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

W przepisach Ordynacji podatkowej organom skarbowym nadano możliwość ustanowienia na składnikach majątku podatnika hipoteki przymusowej. Kiedy organy skarbowe mogą skorzystać z tej możliwości? Jakie skutki rodzi ona dla podatników?

Przepisy dotyczące stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, które funkcjonują od ubiegłego roku, znajdują coraz częściej zastosowanie w praktyce. W międzyczasie powołana została także nowa instytucja, czyli Krajowa Administracja Skarbowa. Jak zatem obecnie wygląda procedura wszczęcia i prowadzenia postępowania podatkowego w ramach tych nowych regulacji?

Znamy już wysokość kary porządkowej, jaką fiskus może wymierzyć za niestawiennictwo, niezłożenie zeznań lub wyjaśnień oraz nieokazanie dokumentów w 2018 r. Kara ta pozostanie na niezmienionym poziomie i nadal będzie wynosić 2800 zł.

Zmiany w ordynacji podatkowej, które obowiązują od początku tego roku, zwiększyły zakres kontroli krzyżowych. Organy podatkowe mają obecnie możliwość kontroli całego łańcucha dostaw danego przedsiębiorcy. Prowadzona kontrola nie może być jednak nieograniczona.

Zgodnie z obecnie obowiązującymi przepisami tajemnicą skarbową objęte są m.in. indywidualne dane zawarte w deklaracji oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników lub inkasentów. Rząd planuje zmiany w tych przepisach w odniesieniu do podatników, którzy nie wypełniają swoich zobowiązań podatkowych wobec fiskusa.

Kontrola podatkowa może dotyczyć każdego podatnika – przeważnie jest zapowiadana, ale może rozpocząć się niespodziewanie. Warto być przygotowanym na taką sytuację poprzez znajomość związanych z nią praw i obowiązków, by dzięki temu uniknąć problemów.

Organy podatkowe posiadają różnego rodzaju narzędzia, dzięki którym mogą dyscyplinować podatników zlegających z płaceniem podatków. Należą do nim między innymi decyzje podatkowe określające i ustalające wysokość zobowiązania podatkowego. Jakie prawa przysługują podatnikowi, który otrzymał taką decyzję?

Minister Rozwoju i Finansów w projekcie ustawy o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej przewiduje m.in. nowelizację Ordynacji podatkowej. Przedsiębiorstwo w spadku będzie sukcesorem podatkowych praw i zobowiązań spadkodawcy, w tym także indywidualnych interpretacji podatkowych. Zarządca sukcesyjny będzie odpowiadał solidarnie ze spadkobiercami za zaległości podatkowe związane z działalnością przedsiębiorstwa w spadku. Nowe przepisy umożliwią zarządcy sukcesyjnemu udział w toczących się postępowaniach podatkowych. Wejście w życie omawianych zmian planowane jest na 1 stycznia 2018 r.

Dla wielu przedsiębiorców regulowanie formalności związanych z zapłatą należnego podatku oraz spełnianie funkcji płatnika, w szczególności zaś obliczanie stawek na podatek dochodowy, sporządzanie informacji i deklaracji bywa zajęciem uporczywym. Czy czynności te można zlecić firmie zewnętrznej?

Po wejściu w życie nowej Ordynacji podatkowej podatnik będzie miał 30 dni (a nie 14 jak teraz) na odwołanie od decyzji podatkowej organu pierwszej instancji. Nie będzie się musiał też obawiać, że gdy jego sprawa trafi ponownie do pierwszej instancji, może na tym stracić.

Wprowadzona w ubiegłym roku klauzula „in dubio pro tributario” miała stanowić dodatkową wskazówkę interpretacyjną dotyczącą tego, w jaki sposób należy rozstrzygać wątpliwości powstające w procesie wykładni podatkowej normy prawnej. Klauzula ta w praktyce pozostaje jednak martwa z powodu niekompetencji urzędników.

Organy podatkowe wyposażone zostały przez ustawodawcę w różnego rodzaju instrumenty, dzięki którym mogą dyscyplinować podatników zlegających z płaceniem podatków. Należą do nim między innymi decyzje podatkowe określające i ustalające wysokość zobowiązania podatkowego.

Wojewódzki Sąd Administracyjny po raz kolejny potwierdził, że liczy się data doręczenia decyzji podatnikowi, a nie data jej wydania. Wyrok stanowi potwierdzenie prawidłowej wykładni przepisów podatkowych dokonywanej przez sądy na korzyść podatnika, wbrew praktyce organów podatkowych, skutkujące nieważnością decyzji podatkowej oraz całego postępowania podatkowego.

Przewodniczący Komisji Kodyfikacyjnej Ogólnego Prawa Podatkowego, prof. Leonard Etel zapowiedział, że projekt nowej Ordynacji podatkowej będzie gotowy we wrześniu. Ustawa ma być zupełnie nowym aktem prawnym, bardziej czytelnym i przejrzystym, kompleksowo regulującym wszystkie zagadnienia części ogólnej prawa podatkowego. Obok samej ustawy pojawi się projekt ustawy wprowadzającej i aktów wykonawczych oraz uzasadnienie do nowych przepisów.

Zgodnie z zapowiedzią prof. Leopnarda Etela, przewodniczącego komisji kodyfikacyjnej ogólnego prawa podatkowego, we wrześniu 2017 r. opublikowany zostanie projekt nowej Ordynacji podatkowej. Wśród zapowiadanych zmian są m.in. nowe zasady przedawniania zobowiązań podatkowych, wydłużenie czasu na wniesienie odwołania i zażalenia oraz wprowadzenie mediacji podatkowych. Co oznaczają one dla przedsiębiorstw? Wyjaśnia ekspert Ayming Polska.

Przepisy Ordynacji podatkowej mówiące o zasadzie rozstrzygania wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika obowiązują już od roku. Instytucje podatkowe jednak bardzo niechętnie i rzadko decydowały się na uwzględnienie interesu podatnika poprzez zastosowanie tej nowej zasady.

Wierzytelność będąca nadpłatą podatku, powstałą na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej, może zostać zajęta w postępowaniu egzekucyjnym prowadzonym przez komornika sądowego lub administracyjny organ egzekucyjny. Jednak w pierwszej kolejności nadpłaty wraz z ich oprocentowaniem podlegają zaliczeniu z urzędu na poczet zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, odsetek za zwłokę od nieuregulowanych w terminie zaliczek, kosztów upomnienia oraz bieżących zobowiązań podatkowych. Dlatego organ podatkowy przed przekazaniem nadpłaty na realizację zajęcia wierzytelności zobowiązany jest do dokonania analizy, czy na podatniku ciążą zaległości i wymagalne zobowiązania podatkowe.

Podatnik dostanie zwrot nienależnie zapłaconej daniny tylko pod warunkiem, że z tego powodu bezpodstawnie się nie wzbogaci. Dziś podatnicy toczą o to boje z fiskusem. Nowy przepis definitywnie przekreśli ich szanse na wygraną – wynika z projektu ordynacji podatkowej przygotowanego przez Komisję Kodyfikacyjną Ogólnego Prawa Podatkowego. Projekt nowej ustawy zostanie przedstawiony jesienią. DGP dotarł do niego już teraz.

Przepisy dotyczące klauzuli obejścia prawa podatkowego obowiązują od prawie roku (już niedługo rocznica). To niezwykle groźne narzędzie nie było jednak dotychczas wykorzystywane w postępowaniach wymiarowych (wg informacji Ministerstwa Finansów przekazanej w czerwcu 2017 r. mediom, postępowania takie dopiero się zaczynają). Dotychczas klauzula ta służyła głownie odmowie wydania interpretacji indywidualnych, a ostatnio również opinii zabezpieczających. Na podstawie treści przepisów i dotychczasowej praktyki stosowania tej klauzuli autor spróbuje sformułować zasady posługiwania się tym narzędziem.

Każdy z podatników ponowić powinien odpowiedzialność za powstałe po jego stronie zaległości podatkowe. W praktyce podatkowej zdarzają się jednak sytuacje, gdy odpowiedzialność ponosić będą także członkowie jego rodziny. Jakie są zasady odpowiedzialności za zaległości podatkowe członka rodziny?

Na gruncie przepisów Ordynacji podatkowej określony został zakres odpowiedzialności za zobowiązania podatkowe ciążącej zarówno na podatniku, jak i płatniku czy inkasencie. W jaki sposób odpowiadają oni za swoje zobowiązania?

Przepisy ordynacji podatkowej przewidują sytuacje, w których należny, a nieopłacony podatek ulega przedawnieniu. Podatnik nie ma wówczas obowiązku uiszczenia należności fiskusowi. Kiedy zobowiązanie podatkowe ulega przedawnieniu? Które zobowiązania się nie przedawniają?

Środowisko przedsiębiorców dokonało oceny projektu zmian ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa z 19 maja 2017 r, który zakłada m.in. wprowadzenie obowiązku przekazywania przez przedsiębiorców wyciągów za okresy dobowe z rachunków bankowych (tzw. JPK_WB). Ich zdaniem, nie negując celu nowelizacji jakim jest przeciwdziałanie przestępstwom na szkodę budżetu państwa, przedwczesne wydaje się nakładanie na przedsiębiorców nowych obowiązków.

Transakcje dotyczące nabycia, podziału, przejęcia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części są coraz częstszą formą aktywności gospodarczej. Warto więc mieć świadomość jaka odpowiedzialność podatkowa ciąży na nabywcy lub przejmującym zorganizowaną część przedsiębiorstwa za zaległości podatkowe.

Zasada "in dubio pro tributario", nakazująca rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika, stosowana jest w czynnościach sprawdzających, postępowaniach kontrolnych i podatkowych przez organy podatkowe. W 2016 r. fiskus skorzystał jednak z tej zasady tylko 41 razy. Eksperci podatkowi nie są tym zaskoczeni, przypominają kontrowersje związane z wprowadzaniem tej klauzuli.

W praktyce podatkowej zachodzi niekiedy sytuacja, gdy podatnik bądź płatnik nie posiadają wystarczających funduszy, aby uregulować spoczywające na nich zobowiązania podatkowe. Jak w tej sytuacji uzyskać odroczenie spłaty podatku? Kiedy istnieje możliwość rozłożenia należności na raty?

Przypomnijmy, że od 15 lipca ubiegłego roku obowiązują nowe przepisy, które wprowadziły do polskiego systemu podatkowego instytucję klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Okazuje się jednak, na co wskazuje Rzecznik Praw Obywatelskich, że konstrukcja prawna klauzuli posługuje się pojęciami, które mogą być niejednoznacznie rozumiane i różnie interpretowane.

Minister rozwoju i finansów po raz pierwszy odmówił wydania opinii zabezpieczającej przed zastosowaniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania. Stwierdził, że spółka chciała sztucznie podzielić transakcję.

Resort finansów wyjaśnił, że wprowadzenie nowych regulacji dotyczących możliwości zapłaty podatków za pomocą karty płatniczej lub innych instrumentów płatniczych miało na celu rozszerzenie katalogu form ich zapłaty. Skorzystanie z tych form zapłaty podatku może wiązać się jednak z koniecznością poniesienia dodatkowych kosztów.

Minister finansów, w świetle nowych regulacji Ordynacji podatkowej, może wyjaśniać skomplikowane przepisy prawa podatkowego wydając tzw. objaśnienia podatkowe. Zastosowanie się do objaśnień będzie chroniło podatnika podobnie jak ma to miejsce w przypadku interpretacji podatkowych. Podatnicy mogą także powoływać się na utrwaloną praktykę interpretacyjną MF.

Od 1 marca 2017 r. obowiązuje nowy wzór wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej ORD-WS(2). Zobaczmy jak wypełnić ten wniosek.

Czy istnieją wytyczne stosowania klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, które zabezpieczają podatników przed zbyt szerokim i dowolnym zastosowaniem jej przepisów? Wobec ilu podmiotów gospodarczych zostaną zastosowane nowe regulacje? Ilu podatników wystąpiło o wydanie opinii zabezpieczającej? Jak klauzula wpływa na uszczelnienie systemu podatkowego?

Z początkiem marca 2017 r. zacznie obowiązywać nowy wzór pełnomocnictwa ogólnego (PPO-1) oraz zawiadomienia o zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu pełnomocnictwa ogólnego (OPO-1). Zmiany mają związek z wejściem w życie reformy administracji skarbowej.

Zdaniem Ministerstwa Finansów najistotniejsze zmiany w Ordynacji podatkowej, które weszły w życie od 1 stycznia 2017 r., to w szczególności: wzmocnienie ochrony prawnej podatników (tzw. klauzula pewności prawa), zmiana w zakresie ochrony prawnej wynikającej z interpretacji indywidualnej, gwarancja prawidłowości ustaleń kontroli, nowe regulacje dotyczące zastawów skarbowych, rozszerzenie sukcesji podatkowej w odniesieniu do stowarzyszeń.

Polski ustawodawca nie ustaje w zapewnianiu podatnikom coraz to nowych, wątpliwej jakości atrakcji. Dotyczą one między innymi nowelizacji prawa podatkowego uchwalonej 13 maja 2016 roku, obowiązującej od 15 lipca, zwanej klauzulą przeciwko unikaniu opodatkowania. W swej gorliwości w dążeniu do uszczelnienia systemu podatkowego, nasze władze nie zawahały się nawet przed skierowaniem swej uwagi… w przeszłość, łamiąc zasadę „lex retro non agit”, którą to stworzyli, a co najważniejsze przestrzegali jej już starożytni Rzymianie.

Wraz z nowym rokiem zaczęły obowiązywać przepisy podatkowe, ograniczające ochronę podatników przed decyzjami organów podatkowych. Nowe regulacje wprowadzają bowiem ograniczenia w zakres ochrony gwarantowanej dotychczas przez interpretacje podatkowe wydane przed wprowadzeniem klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania.

Czy w wyniku zastosowania przez organy podatkowe klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania nie będzie już możliwe prowadzenie optymalizacji podatkowej? Paradoksalnie regulacje dotyczące klauzuli mogą zostać „uśmiercone” przez wprowadzenie do przepisów (w ramach tzw. konstytucji dla biznesu) innej zasady, czyli zasady wolności gospodarczej, tj. „co nie jest zabronione, to jest dozwolone”.

Organy podatkowe są zobligowane do działania w zgodzie z literą prawa. Mówi o tym art. 120 Ordynacji podatkowej. Jednak zdarza się, że urzędy lub ich pracownicy pozwalają na nieprzestrzeganie wszystkich przepisów. Jak powinien zachować się wówczas podatnik?

Podatnik, który uzyskał interpretację indywidualną i zastosował się do niej, podlega ochronie.

Przedsiębiorcy i podatnicy nie poniosą od 2017 roku konsekwencji finansowych zmiany praktyki interpretacyjnej organów podatkowych i innych organów administracji o ile stosowali się do dotychczasowej ugruntowanej praktyki wyznaczanej w szczególności przez interpretacje indywidualne, interpretacje ogólne i objaśnienia podatkowe (nowa instytucja w Ordynacji podatkowej). Przedsiębiorca będzie mógł powoływać się także na interpretację udzieloną innemu przedsiębiorcy, o ile nie została ona zmieniona, a stan faktyczny przedstawiony w interpretacji jest taki sam jak stan faktyczny, w jakim znajduje się przedsiębiorca.

Dotychczas podatnik, który miała wątpliwości dotyczące przeprowadzania określonej transakcji gospodarczej, mógł złożyć wniosek o indywidualną interpretację podatkową. Jednakże nowe regulacje zakładają możliwość niewydania interpretacji w zakresie tych elementów stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, co do których istnieje przypuszczenie, że mogą być przedmiotem decyzji wydanej z zastosowaniem klauzuli przeciw unikaniu opodatkowania. Można się jednak przed tym uchronić uzyskując opinię zabezpieczającą.

Jak wynika z przepisów Ordynacji podatkowej, płatnik lub inkasent, który terminowo wpłaca podatki (w tym zaliczki podatkowe), ma prawo do zryczałtowanego wynagrodzenia z tego tytułu. Wysokość tego wynagrodzenia została ustalona na 0,3% kwoty podatków pobranych przez płatników (0,1% w przypadku inkasentów) na rzecz budżetu państwa. Wielu płatników z tego rozwiązania jednak nie korzysta.

Od początku lipca 2016 r. obowiązują przepisy dotyczące udzielania pełnomocnictw ogólnych. Nowe regulacje stanowią o pełnomocnictwie ogólnym, które upoważnia do działania we wszystkich sprawach podatkowych oraz w innych sprawach należących do właściwości organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej. Dotychczas wymagane było złożenie pełnomocnictwa do akt każdej toczącej się sprawy, co wiązało się również z uiszczaniem opłaty skarbowej od każdego składanego dokumentu przez pełnomocnika.

Podmioty gospodarcze zawsze będą podejmowały działania zmierzające do minimalizacji obciążeń podatkowych. Jest to zjawisko występujące nie tylko w polskim systemie podatkowym. Ocenie, czy podejmowane działania w obszarze gospodarki wolnorynkowej są zgodne z regulacjami prawa podatkowego, służyć ma stosowanie przez organy administracji podatkowej klauzuli unikania opodatkowania.

Podatnicy mają kłopoty z płaceniem kartami płatniczymi za podatki mimo, że taką możliwość przewiduje od 1 stycznia 2016 r. znowelizowana Ordynacja podatkowa. Problem tkwi w tym, że podatnika obciążają koszty opłat i prowizji związanych z taką zapłatą (opłata interchange, opłata na rzecz organizacji kartowej, czy marża agenta rozliczeniowego). Ale w praktyce najczęściej tych opłat nie można uiścić elektronicznie, a jedynie gotówką.

Zgodnie z obowiązującymi przepisami organ podatkowy może doręczać pisma osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy. Pisma mogą być również doręczane w siedzibie organu oraz w miejscu pracy adresata – osobie upoważnionej przez pracodawcę do odbioru korespondencji. W przypadku braku możliwości doręczenia pisma w powyższy sposób oraz także w innych uzasadnionych przypadkach pisma doręcza się w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie.

Z jednej strony mam tę moją korporację kilku tysięcy doradców podatkowych, oczekujących, że interesy ich klientów będą chronione, a wątpliwości rozstrzygane na ich korzyść, a z drugiej strony oczekiwania resortu finansów i całego rządu, że działania Rady do Spraw Przeciwdziałania Unikaniu Opodatkowania doprowadzą do tego, że nastąpi przysporzenie dochodów budżetowych i napiętnowanie nieuczciwych podatników, a sztuczne konstrukcje zostaną wyeliminowane. – mówi prof. Jadwiga Glumińska-Pawlic, przewodnicząca Krajowej Rady Doradców Podatkowych, w wywiadzie dla portalu Infor.pl.

„Niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego rozstrzyga się na korzyść podatnika” - tak brzmi art. 2a Ordynacji podatkowej obowiązujący od 1 stycznia 2016 r. Na 17 tys. indywidualnych interpretacji wydanych od tego momentu, wyrażoną w nim zasadę „in dubio pro tributario” zastosowano zaledwie kilkanaście razy. Według MF przyczyną jest brak przesłanek - sporadycznie zdarza się, że występują „niedające się usunąć wątpliwości” co do treści prawa podatkowego. Prawidłowość rozstrzygnięć w indywidualnych sprawach może podlegać ocenie tylko w trybie kontroli instancyjnej i sądowoadministracyjnej.

Odpłatna kontrola na wniosek podatnika w nowej Ordynacji podatkowej

Kiedy bieg terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego ulega zawieszeniu?

Skutki podatkowe ustanowienia hipoteki przymusowej

Postępowanie podatkowe w przypadku unikania opodatkowania

Kara porządkowa za ignorowanie organu podatkowego w 2018 r.

Uprawnienia organów podatkowych w zakresie kontroli krzyżowych

Jakie dane objęte są tajemnicą skarbową?

Uprawnienia i obowiązki stron kontroli podatkowej

Jakie prawa ma podatnik, który otrzymał decyzję podatkową?

Podatkowe prawa i obowiązki zmarłego przedsiębiorcy – zmiany od 2018 roku

Zapłata podatku dochodowego za płatnika przez podmioty trzecie

Odwołanie od decyzji w nowej ordynacji podatkowej

In dubio pro tributario – teoria a praktyka

Jakie są rodzaje decyzji podatkowych?

Korzystny wyrok w sprawie daty doręczania decyzji podatkowej

Nowa Ordynacja podatkowa ma być bardziej czytelna i przejrzysta

Nowa Ordynacja podatkowa – przedawnienie, odwołania, zażalenia, mediacja

Instytucje podatkowe rzadko odwołują się do klauzuli rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika

Zajęcie wierzytelności z tytułu nadpłaty lub zwrotu podatku

Nadpłata podatku w nowej Ordynacji podatkowej

Zasady stosowania art. 119a Ordynacji podatkowej (klauzula obejścia prawa podatkowego)

Odpowiedzialność za zaległości podatkowe członka rodziny

Odpowiedzialność podatnika, płatnika i inkasenta

Kiedy zobowiązanie podatkowe ulega przedawnieniu?

Nowelizacja Ordynacji podatkowej - nowe obowiązki dla przedsiębiorców

Odpowiedzialność przejmującego zorganizowaną część przedsiębiorstwa za zaległości podatkowe

Organy podatkowe rzadko korzystają z zasady "in dubio pro tributario"

Jak uzyskać odroczenie lub rozłożenie na raty płatności podatku?

Problemy z interpretacją przepisów klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania - odmowa wydania opinii zabezpieczającej

Możliwość zapłaty podatków za pomocą karty płatniczej

Jaką ochronę zapewniają objaśnienia podatkowe

Jak wypełnić wniosek wspólny o wydanie interpretacji indywidualnej (ORD-WS)

Zastosowanie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania

Pełnomocnictwo ogólne – nowe wzory PPO-1 i OPO-1 od 1 marca 2017 r.

Ordynacja podatkowa 2017 - najważniejsze zmiany

Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania – problemów ciąg dalszy

Interpretacje podatkowe nie będą chronić podatników

Optymalizacja podatkowa a klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania

Co może zrobić podatnik, jeśli urzędnik pozwala na działania niezgodne z prawem?

Interpretacja chroni podatnika

Klauzula pewności prawa od 2017 roku

Jak uzyskać opinię zabezpieczającą przed klauzulą o unikaniu opodatkowania

Wynagrodzenie z tytułu terminowo wpłacanych podatków

Do czego upoważnia pełnomocnictwo ogólne w sprawach podatkowych

Zastosowanie klauzuli unikania opodatkowania przez organy podatkowe

Zapłata podatku kartą płatniczą – problemy praktyczne

Zasady doręczania pism przez organ podatkowy

Sztuczne działania podatników zostaną wyeliminowane

Dlaczego organy podatkowe prawie nie stosują zasady „in dubio pro tributario”?