Ordynacja podatkowa

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z 8 kwietnia 2020 r. uznał, że przepisy dotyczące schematów podatkowych mogą być przedmiotem interpretacji indywidualnej. Zdaniem Sądu organ powinien udzielić interpretacji jeżeli wniosek dotyczy przepisów prawa podatkowego materialnego w zakresie obowiązków nałożonych mocą ustawy podatkowej na podatnika. Nie znajdzie w tym przypadku zastosowania art. 14b § 2a Ordynacji podatkowej, bowiem nie można uznać, że przedmiotem wniosku o interpretację indywidualną były przepisy prawa podatkowego regulujące właściwość oraz uprawnienia i obowiązki organów podatkowych.

Polska nie przystąpiła do pilotażowej inicjatywy Komisji Europejskiej, czyli transgranicznych interpretacji indywidualnych w zakresie VAT. Cenę za to płacą właśnie krajowi podatnicy VAT.

Pandemia koronawirusa spowodowała trudności finansowe dla wielu firm. Jednym z dostępnych narzędzi mających na celu poprawę płynności finansowej jest ulga w spłacie zobowiązań podatkowych w postaci odroczenia terminu płatności podatku lub rozłożenia zapłaty podatku na raty. Preferencję tę można zastosować także do terminu zapłaty zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę, a także do odsetek od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek.

Spółka kojarzy się z niezależnym bytem prawnym. Samodzielnym i odpowiadającym za swoje zobowiązania. Inaczej jednak kształtuje się sytuacja w przypadku spółki cywilnej. Ta swoistego rodzaju hybryda, łączy elementy spółki i odpowiedzialności osób fizycznych. Jak kształtują się przepisy oraz orzecznictwo w tym zakresie?

Rozporządzeniem z dnia 31 marca 2020 r. Minister Finansów przedłużył termin do sporządzenia i przesłania informacji podatkowych IFT-2R i ORD-U.

Przedsiębiorcy, którzy już teraz odczuli finansowe skutki epidemii koronawirusa SARS-CoV-2, wywołującego chorobę COVID-19, nie muszą czekać na nową specustawę, ale już dziś mogą starać się o odroczenie terminu płatności podatku lub umorzenie swoich należności podatkowych. Wnioski można składać przez platformę ePUAP.

Podatnicy mają wątpliwości jakie skutki wywołuje wpłata podatku na niewłaściwy mikrorachunek lub na rachunek urzędu skarbowego niebędący mikrorachunkiem, gdy właściwy dla wpłaty jest mikorachunek? Czy zobowiązanie podatkowe wówczas wygasa, a podatnik musi jedynie dokonać stosownych wyjaśnień, które umożliwią przeksięgowanie wpłaty przekazanej na niewłaściwy rachunek? A może w takim przypadku zobowiązanie podatkowe nie wygasa i tym samym podatnik powinien jej dokonać zapłaty podatku ponownie na prawidłowy rachunek, występując jednocześnie o zwrot kwoty wcześniej wpłaconej?

Pojawiające się dość często w mediach stanowisko o konieczności wpłacania mandatów na mikrorachunek jest nieprawidłowe. Mandaty, choć są przykładem niepodatkowych należności budżetowych, nie muszą być płacone z wykorzystaniem mikrorachunku. Dotyczy to zarówno mandatów „wlepianych” przez Policję, jak i mandatów karnych skarbowych w postępowaniu w sprawach o wykroczenia skarbowe.

W Sejmie trwają pracę nad rządowym projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami, Ordynacji podatkowej oraz niektórych innych ustaw. Zgodnie z uzasadnieniem, projektowana ustawa ma na celu dopełnienie implementacji dyrektywy MDR, poprzez nałożenie na Szefa KAS, obowiązku przekazania informacji o schematach podatkowych transgranicznych państwom członkowskim UE.

Zdaniem Rzecznika Praw Obywatelskich zasada demokratycznego państwa prawnego (określona w art. 2 Konstytucji RP) wymaga, aby zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego miało swoje uzasadnienie w stanie faktycznym. Chodzi o to, aby odmiennie traktować podatników, którzy nie popełnili czynu zabronionego oraz tych, którzy takiego czynu się dopuścili. Niezgodne z Konstytucją (wg opinii RPO) są przepisy Ordynacji podatkowej, służące do wszczynania postępowań karnoskarbowych w celu zawieszenia biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Taki jest wniosek Rzecznika do Trybunału Konstytucyjnego w sprawie skargi konstytucyjnej obywatela dotkniętego tymi przepisami. Już w 2014 r. RPO zaskarżył te przepisy do TK, wnosząc o stwierdzenie ich niekonstytucyjności - dotąd TK nie wydał orzeczenia w tej sprawie. RPO uważa, że przepisy te skutkują niepewnością obywateli, którzy nie wiedzą, czy ich zobowiązania podatkowe wygasły.

Doniosłe znaczenie orzecznictwa sądowego w interpretacjach podatkowych potwierdza Ordynacja podatkowa, która daje możliwość zmiany wydanej interpretacji w razie stwierdzenia jej nieprawidłowości w szczególności z orzecznictwem sądów. W związku z tym za niedopuszczalne trzeba uznać sytuacje, w których to organy podatkowe dokonują wybiórczej analizy stanowiska podatnika w procesie wydawania rozstrzygnięć, czego jednym z przejawów jest problem pomijania argumentacji wynikającej z orzecznictwa.

Zmniejsza się nie tylko liczba interpretacji indywidualnych, lecz także ich zakres tematyczny. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmawia wydania interpretacji, gdy pytanie dotyczy schematów podatkowych albo gdy zachodzi podejrzenie unikania opodatkowania.

2020 jest rokiem przestępnym co ma bezpośredni wpływ na przepisy prawa podatkowego. Jest to związane bowiem z opisanymi w Ordynacji podatkowymi sposobami liczenia upływu terminów wiążących dla podatników.

Takie pytanie zadał pewien podatnik we wniosku o indywidualną interpretację podatkową. 22 stycznia 2020 r. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że mąż nie odpowiada (własnym majątkiem osobistym ani majątkiem wspólnym małżonków) za zobowiązania podatkowe swojej żony, które powstały (w wyniku solidarnej odpowiedzialności żony za zaległości podatkowe spółki z o.o.), jeśli zaległość powstała przed zawarciem małżeństwa. Stąd do majątku wspólnego małżeńskiego, a także do majątku odrębnego męża nie będzie mogła zostać skierowana egzekucja podatkowa służąca zaspokojeniu bądź zabezpieczeniu tych zobowiązań podatkowych.

Minister Finansów przygotował projekt nowego rozporządzenia w sprawie wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej. Rozporządzenie to określi wzór wniosku o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego (interpretacji indywidualnej - ORD-IN), załącznika do tego wniosku (ORD-IN/A) oraz sposób uiszczenia opłaty za wniosek. Ponadto w innym projekcie Minister Finansów przygotował nowy wzór wniosku wspólnego o wydanie interpretacji indywidualnej (ORD-WS) Aktualnie trwają konsultacje publiczne tych projektów.

Odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe dotyczy nie tylko podatnika i jego sytuacji majątkowej i finansowej, ale może być rozszerzona na członków jego rodziny, także byłych. Przepisy Ordynacji podatkowej przewidują różne reżimy w zależności od sytuacji rodzinnej. Dlatego warto je wcześniej przeanalizować i być ich świadomym. Tylko w takiej sytuacji podatnik może podjąć działania mające na celu ograniczenie ryzyka dla rodziny i ją zabezpieczyć.

Rok 2020 daje szansę na normalizację relacji fiskusa z firmami - wchodzą w życie przepisy pozwalające na zawarcie tzw. umowy o współdziałaniu, ruszy też program współdziałania - mówi w rozmowie z PAP partner w Crido Roman Namysłowski.

Obowiązek przekazania Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji (w formie elektronicznej) o schematach podatkowych dotyczy co do zasady trzech kategorii podmiotów: promotorów, korzystających i wspomagających. Jednak główny ciężar obowiązków w zakresie raportowania schematów podatkowych spoczywa na promotorach. Czy promotorem może być także firma? Co to są "czynności promotorskie"?

1 października 2019 r. Związek Banków Polskich opublikował ww. wyjaśnienia (dalej „Informacje”), zaznaczając iż nie mają one oficjalnego charakteru, tak jak ministerialne Objaśnienia podatkowe o MDR z dnia 31 stycznia 2019 r. (dalej „Objaśnienia”), ale jednocześnie zalecając ich stosowanie, „jako dobrych praktyk w sektorze bankowym”. W kontekście wyjaśnień ministerialnych warto się zastanowić, czy to dobry pomysł? Nie przytaczając ani całych Informacji ani Objaśnień poniżej wskazuję najistotniejsze wątpliwości.

Jednymi z podmiotów, którym przysługuje uprawnienie utworzenia hipoteki przymusowej, są Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego. Na mocy przepisów Ordynacji podatkowej podmiotom tym przysługuje hipoteka na wszystkich nieruchomościach podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osób trzecich z tytułu zobowiązań podatkowych.

Tajemnicą skarbową objęte są wszelkie dane zawarte w składanych deklaracjach podatkowych oraz innych dokumentach udostępnianych przez płatników, inkasentów lub podatników. W pewnych sytuacji zachodzi konieczność ujawnienia tej tajemnicy. Jakie są przesłanki i tryb tej czynności, wynikający z przepisów Ordynacji podatkowej?

Profiskalna polityka, skuteczniejsze kontrole i dokładniejsza weryfikacja przedsiębiorców już teraz sprzyjają zwiększonej liczbie nakładanych kar porządkowych. Kolejne zmiany podatkowe planowane na 2020 r. mogą tylko nasilić ten trend. Organy podatkowe najczęściej wymierzają górną granice kary porządkowej, czyli 2800 zł, mimo wyraźnych wytycznych zdefiniowanych przez sądy.

Które podmioty mogą uzyskać informacje z akt podatkowych objętych tajemnicą skarbową, a także, którym podmiotom mogą być udostępniane akta objęte tą tajemnicą?

Niedawno na stronie https://www.podatki.gov.pl/mdr/kontakt/ Ministerstwo Finansów opublikowało kolejne, tym razem nieoficjalne wyjaśnienia zasad raportowania schematów podatkowych (MDR) w postaci swoistego Q&A. W tej wygodne formie MF próbuje rozwiązać 20 najczęściej pojawiających się problemów. Czy skutecznie?

Zgodnie z przepisami zawartymi w Ordynacji podatkowej wszelkie indywidualne dane, które zostały zawarte w deklaracji podatkowej oraz innych dokumentach składanych przez podatników, płatników albo inkasentów, objęte są tajemnicą skarbową. Jaki jest zakres przedmiotowy i podmiotowy tej instytucji? Jakie obowiązki mają podmioty objęte tajemnicą skarbową?

Szef Krajowej Administracji Skarbowej odmówił wydania opinii zabezpieczającej, ponieważ przedsiębiorcy działali zgodnie z prawem, ale podważali jego cel.

Przepisy Ordynacji podatkowej zawierają zasadę sukcesji generalnej w przypadku podziału osoby prawnej, gdy majątek osoby prawnej dzielonej stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa. Kwestia takiej sukcesji na gruncie podatkowym nie jest do końca uregulowana, dlatego stanowi przedmiot sporów podatników z fiskusem.

Organ podatkowy nie może podważać wysokości poniesionej przez podatnika straty, w sytuacji gdy termin przedawnienia zobowiązania podatkowego już minął.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odmawia podatnikom wydawania indywidualnych interpretacji przepisów dotyczących raportowania schematów podatkowych (MDR). Zdaniem ekspertów jest to praktyka bezprawna. Podatnicy powinni skarżyć otrzymane postanowienia o odmowie wydania interpretacji do sądów administracyjnych.

Ministerstwo Finansów opublikowało odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące zasad (zwłaszcza formalnych aspektów) raportowania schematów podatkowych (MDR). Jednocześnie Ministerstwo zachęca do zadawania kolejnych pytań w sprawach dotyczących składania dokumentów MDR do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej - pytania można przesyłać na adres: mdr.pomoc@mf.gov.pl.

Korzyść podatkowa związana jest w tym przypadku z niepowstaniem przychodu będącego efektem umorzenia zobowiązania po stronie likwidowanej spółki. Likwidacja spółki z długami to jeden z przykładów zdarzeń, które mogą zostać uznane przez organy podatkowe za schemat podatkowy. Więcej przykładów schematów podatkowych zostało opisanych w darmowej broszurze „Raportowanie MDR w praktyce” przygotowanej przez ekspertów Rödl & Partner”.

1 stycznia 2019 roku weszły w życie przepisy w zakresie przekazywania informacji o schematach podatkowych (tzw. MDR), które wprowadzono do ordynacji podatkowej na podstawie postanowień Dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r. (zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE), a jego zakres obejmuje również obowiązki o charakterze sprawozdawczym.

Sankcje za nieprawidłowości związane z raportowaniem schematów podatkowych omawia Marcin Muchowski, doradca podatkowy z Rödl & Partner Warszawa.

Minister Finansów przygotował projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma m.in. na celu modyfikację zasad raportowania schematów podatkowych (MDR). Zmiany te mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

Wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej to dość często stosowana instytucja na gruncie Ordynacji podatkowej. W dalszym ciągu jednak wielu podatników nie docenia jej mocy. Na czym polega i jak poprawnie ją stosować?

Wyrażona w art. 2a Ordynacji podatkowej zasada „in dubio pro tributario” nie jest jedynie martwym przepisem, ale zasadą, która ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa podatników. Zgodnie z treścią tej zasady, jeśli w trakcie wykładni przepisów podatkowych pojawią się wątpliwości trudne do jednoznacznej interpretacji, należy odczytywać je na korzyść podatnika.

Przepisy o schematach podatkowych określają dwa obowiązki w stosunku do podmiotu będącego korzystającym. Zgodnie z pierwszym obowiązkiem, korzystający obowiązany jest poinformować Szefa KAS o schemacie podatkowym (MDR-1), zgodnie z drugim obowiązkiem korzystający, zobowiązany jest do przekazania Szefowi KAS informacji, że zastosował w danym okresie rozliczeniowym schemat podatkowy (MDR-3).

Przepisy dopuszczają możliwość uchylenia lub zmiany ostatecznej decyzji podatkowej, od której nie przysługuje żaden zwyczajny środek odwoławczy. W niektórych przypadkach zastosowanie takiego rozwiązania może okazać się jedynym skutecznym sposobem zmiany niekorzystnego dla podatnika rozstrzygnięcia.

Projekt nowej Ordynacji podatkowej, który aktualnie czeka na I czytanie w Sejmie przewiduje nowe zasady przedawniania zobowiązań podatkowych. Zmienią się też przepisy dot. przerywania i zawieszania biegu terminu przedawnienia. Organy podatkowe będą miały mniej możliwości przerywania i zawieszania biegu terminu przedawnienia, ale jednocześnie pojawi się nowa przesłanka zawieszenia – skarga pauliańska.

28 maja 2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy Ordynacja podatkowa (wraz z projektem ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Ordynacja podatkowa i ustawę o Rzeczniku Praw Podatnika) – dokumenty przedłożone przez ministra finansów. Nowa Ordynacja podatkowa ma wejść w życie 1 stycznia 2021 r. i zastąpić obecnie obowiązującą ustawę z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Jak wynika z ogólnej zasady zawartej w Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Zasada ta skutkuje tym, że po upływie terminu przedawnienia organ podatkowy nie może dochodzić zapłaty podatku.

Wniesienie skargi pauliańskiej będzie powodowało zawieszenie lub wręcz przerwanie biegu terminu przedawnienia poboru podatku. Na takie rozwiązanie zgodził się Stały Komitet Rady Ministrów. Eksperci obawiają się, że skarbówka będzie nadużywać tej możliwości.

Wykonanie decyzji administracyjnej należy rozumieć szeroko – nie tylko jako czynności podejmowane w celu uzyskania stanu o charakterze przymusowym, określonego w orzeczeniu, ale również o charakterze dobrowolnym. To rezultat wydanego przez organ administracji rozstrzygnięcia. Podatnikowi może przynieść korzyść lub wyegzekwować od niego określony obowiązek.

Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Dotyczy to również prawa do zwolnienia podatkowego przy sprzedaży nieruchomości.

Podatnicy skarżą się, że organy podatkowe różnie interpretują przepisy dot. objaśnień podatkowych przez co ochrona, jaką miały dawać te objaśnienia podatnikom jest wątpliwa. Minister Finansów wyjaśnia, że objaśnienia podatkowe dają podatnikowi - na zasadzie nieszkodzenia (artykuły 14k-14n Ordynacji podatkowej) - taką samą ochronę jak interpretacja ogólna. Objaśnienia podatkowe chronią podatnika jeżeli podatnik zastosował się do nich w stanie faktycznym określonym w objaśnieniach i w zgodzie z poglądem wyrażonym przez Ministra Finansów.

Do Ordynacji podatkowej z początkiem 2019 roku dodany został nowy rozdział: „Dodatkowe zobowiązanie podatkowe”. Rozdział ten jednak tylko z nazwy brzmi łagodnie, w rzeczywistości jest to dodatkowa „sankcja” podatkowa.

Umowa leasingu może być sklasyfikowana przez Ministerstwo Finansów jako schemat podatkowy, podlegający obowiązkowi zgłoszenia. Takie ryzyko istnieje w przypadku gdy zawierający umowę leasingu przedsiębiorca kieruje się względami podatkowymi i osiągnięciem korzyści podatkowej.

Program Współdziałania to nowa propozycja rozwiązań w projekcie Ordynacji podatkowej. Umowa tego rodzaju, zawierana pomiędzy firmą a organem, ma być oparta na całkowitej transparentności działań podatnika, który informuje organ o wszelkich istotnych i kontrowersyjnych kwestiach, mających wpływ na wysokość płaconych przez niego podatków.

Minister Finansów przygotował projekt rozporządzenia rozszerzającego (już w trakcie 2019 roku) listę deklaracji, informacji i podań w sprawach podatkowych, które mogą być podpisywane danymi autoryzującymi (tzw. inny podpis elektroniczny zapewniający autentyczność deklaracji i podań). W ten sposób będą mogły być podpisywane także informacje w sprawie opłaty paliwowej, opłaty emisyjnej, podania w sprawach dotyczących podatku akcyzowego, deklaracje o wysokości daniny solidarnościowej (DSF-1) oraz zeznania PIT-36S, PIT-36LS i PIT-28S.

Jeżeli w postępowaniu kontrolnym został ustanowiony pełnomocnik, to naczelnik urzędu skarbowego nie może kierować do podatnika zawiadomienia o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia. Organy powinny ze sobą współdziałać i nie powinno dochodzić do sytuacji, że jeden nie wie, iż przed drugim podatnik działa za pośrednictwem pełnomocnika - uznał NSA w uchwale.

Interpretacje podatkowe dot. schematów podatkowych

Polskie interpretacje podatkowe nie chronią w innych państwach UE

Rozłożenie zapłaty podatku na raty i odroczenie terminu płatności

Odpowiedzialność wspólników za długi podatkowe spółki cywilnej

Informacje ORD-U i IFT-2R - wydłużenie terminów

Epidemia koronawirusa - odroczenie terminu płatności podatku lub umorzenie zaległości podatkowej

Zapłata podatku na niewłaściwy mikrorachunek a wygaśnięcie zobowiązania podatkowego

Czy mandaty karne trzeba wpłacać na mikrorachunek podatkowy?

Raportowanie schematów podatkowych (MDR) - zmiany od 1 kwietnia 2020 r.

Zawieszanie biegu przedawnienia zobowiązań podatkowych - RPO skarży przepisy do TK

Znaczenie orzecznictwa w procesie interpretacji przepisów prawa podatkowego

Kiedy podatnik nie otrzyma indywidualnej interpretacji podatkowej

Rok przestępny w podatkach

Czy mąż odpowiada za zaległości podatkowe żony powstałe przed zawarciem małżeństwa?

Nowe wzory wniosków ORD-IN i ORD-WS

Odpowiedzialność za zaległości podatkowe - członka rodziny, rozwiedzionego małżonka

Umowa o współdziałanie podatnika z Szefem KAS od 1 lipca 2020 r.

Kto musi przekazać Szefowi KAS informacje o schematach podatkowych

Informacje o schematach podatkowych (MDR) dla sektora bankowego – próba oceny

Hipoteka przymusowa w przepisach Ordynacji podatkowej

Zasady ujawniania tajemnicy skarbowej

Organy podatkowe coraz częściej wymierzają kary porządkowe w maksymalnej wysokości

Udostępnianie akt podatkowych objętych tajemnicą skarbową

Raportowanie schematów podatkowych – czy wyjaśnienia MF są pomocne?

Zakres przedmiotowy i podmiotowy tajemnicy skarbowej

Odmowa wydania opinii zabezpieczającej

Podział osoby prawnej - skutki podatkowe

Kiedy organ podatkowy może podważać wysokość straty

Raportowanie schematów podatkowych – fiskus nie chce wydawać interpretacji

Raportowanie schematów podatkowych - MF odpowiada na pytania

Likwidacja spółki z długami - przykład schematu podatkowego

Raportowanie schematów podatkowych a tajemnica zawodowa

Raportowanie schematów podatkowych - sankcje

Kolejne zmiany w MDR od 2020 roku

Jak korzystać z instytucji wstrzymania wykonania decyzji ostatecznej

Niejasności w prawie muszą być rozstrzygane na korzyść podatnika

Czy tylko kwalifikowany korzystający ma obowiązek złożyć MDR-3?

Kiedy można uchylić lub zmienić ostateczną decyzję podatkową

Przedawnienie w nowej Ordynacji podatkowej - terminy, przerwanie i zawieszenie biegu terminu przedawnienia

Nowa Ordynacja podatkowa od 2021 roku - rząd przyjął projekt

Po upływie terminu przedawnienia nie można dochodzić zapłaty podatku

Skarga pauliańska z zawieszeniem biegu terminu przedawnienia poboru podatku

Wykonanie decyzji administracyjnej

Prawo do zwolnienia podatkowego przysługuje także spadkobiercy

Objaśnienia podatkowe – jaką ochronę dają podatnikom

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe

Umowy leasingu – czy każdy leasing stanowi schemat podatkowy?

Nowa Ordynacja podatkowa - Program Współdziałania

Podpis elektroniczny w podatkach 2019 - formularze podatkowe i podania

Zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego - zawiadomienie pełnomocnika