Odliczanie VAT

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) odniósł się do zasad korzystania przez organy skarbowe z dowodów z postępowań toczonych w sprawach innych podatników, tj. powiązanych postępowań administracyjnych.

Przedsiębiorca nie może zostać pozbawiony dostępu do dowodów, na których organ zamierza oprzeć decyzję wskazującą na istnienie oszustw podatkowych. Musi mieć szansę na obronę przed negatywnymi dla niego ustaleniami.

Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że gminie nie przysługuje prawo do odliczenia VAT w przypadku podpisania umowy dzierżawy za symboliczną kwotę w sytuacji gdy dzierżawiony obiekt nie jest wykorzystywany przez dzierżawcę do celów wiążących się z opodatkowaniem VAT.

Zarejestrowany, czynny podatnik VAT ma prawo do odliczenia (albo zwrotu) podatku naliczonego z tytułu nabycia lokalu użytkowego (dotyczy to także lokali mieszkalnych), który będzie wykorzystywany do czynności opodatkowanych VAT – np. wynajmu. Warunkiem odliczenia (albo zwrotu) podatku jest także niewystąpienie przesłanek negatywnych, wskazanych w art. 88 ustawy o VAT. Prawo do odliczenia (albo zwrotu) podatku naliczonego z faktur (w przypadku ratalnej formy płatności faktur może być kilka lub więcej) dokumentujących zakup ww. lokalu może zostać zrealizowane nie wcześniej niż w rozliczeniu za miesiąc, w którym nabywca otrzymał fakturę. Zdaniem Dyrektora KIS prawo do odliczenia podatku VAT podatnik może realizować sukcesywnie na podstawie otrzymanych faktur ratalnych dotyczących nabycia przedmiotowego lokalu. Podatnik nie musi czekać z odliczeniem na formalne nabycie własności lokalu ani tym bardziej na rozpoczęcie wynajmowania tego lokalu.

Usługi wynajmu lokali mieszkalnych przeznaczonych na zapewnienie miejsca zamieszkania dla pracowników podatnika, stanowią świadczenie korzystające ze zwolnienia z VAT. W takim przypadku wynajmujący powinni wystawiać faktury bez VAT, a pracodawcom, którzy wynajmują mieszkania dla swoich pracowników, nie przysługuje prawo do odliczenia VAT.

Pełne odliczenie VAT przysługuje wyłącznie w przypadku, gdy samochód jest wykorzystywany wyłącznie do działalności. Gdy przeznaczamy samochód wyłącznie do działalności, mamy obowiązek dopełnienia wielu formalności.

Weryfikacja kontrahentów w kontekście dochowania należytej staranności na potrzeby VAT budzi liczne kontrowersje i spory pomiędzy urzędami a podatnikami. Granica pomiędzy dochowaniem należytej staranności a jej brakiem jest bardzo cienka, a analiza stanowiska organów i sądów administracyjnych pokazuje, że wręcz jest ona bardzo subiektywna i zależy od okoliczności.

Podatnicy, którzy nabywają co celów gospodarczych samochody służące do przewożenia ładunków powinni pamiętać o tym, że pełne prawo do odliczenia podatku (VAT) naliczonego z wydatków na samochód wymaga dopełnienia stosownych formalności. W przeciwnym razie, odliczenie jest limitowane do 50% podatku naliczonego.

Zdaniem sądu ani brak rachunków bankowych, ani dokonywanie płatności gotówką, ani też brak kontaktu ze stroną, nie mogą stanowić żadnego dowodu na fikcyjność transakcji.

Karty paliwowe pojawiają się w coraz większej ilości firm - i tych dużych i tych coraz mniejszych. Te proponowane kierowcom i właścicielom samochodów rozwiązania, pozwalają na oszczędności (korzystanie z karty paliwowej najczęściej upoważnia do różnych promocji czy rabatów) oraz na wygodę weryfikacji i podsumowania zużytego paliwa (na kierowcę / pojazd / region / firmę). Jak zaksięgować korzystanie z karty paliwowej i jak rozliczyć VAT od takich transakcji?

Dystrybutorzy elektroniki mają problem z ubezpieczeniem swoich zobowiązań. Winą za to obarczają urzędników skarbówki, którzy przedłużają kontrole. Problem wynika z sytuacji, jaka miała miejsce przed kilku laty, gdy elektronika była wykorzystywana do wyłudzeń VAT.

Polscy podatnicy niejednokrotnie świadczą usługi na rzecz podmiotów zagranicznych, które co do zasady nie podlegają opodatkowaniu w Polsce. Jednocześnie krajowi przedsiębiorcy nabywają usługi i towary niezbędne do realizowania czynności na zlecenie zagranicznego podmiotu. Czy w tym przypadku przysługuje im prawo do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu powyższych świadczeń?

Podatnik VAT nie musi posiadać dokumentacji, potwierdzającej wykonanie usług niematerialnych, aby zgodnie z prawem odliczyć VAT od tych usług – wystarczy faktura. To teza precedensowego wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach z 18 lipca 2019 r. (sygn. akt I SA/Gl 448/19). WSA uznał, że ustawa o VAT nie przewiduje takiego obowiązku, zatem organy podatkowe nie mogą żądać od podatników VAT materialnych dowodów potwierdzających wykonanie poszczególnych usług niematerialnych.

Gminy zrealizowała inwestycję, tj. budowę hali sportowej a następnie oddała ją szkole w trwały zarząd. Zdaniem fiskusa, okoliczność ta wystarczyła, aby pozbawić gminę zupełnie prawa do odliczenia podatku VAT.

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że podmiot nieznajdujący się w rejestrze VAT, a więc także podmiot uznany za nieaktywny i wykreślony z tego rejestru, jest dla organów podmiotem nieistniejącym. W związku z tym odliczenie VAT od transakcji z takim podmiotem nie przysługuje.

Podatnik ma możliwość odliczenia 100% kwoty podatku naliczonego zawartego w fakturach dotyczących wydatków związanych z nabyciem pojazdów samochodowych w sytuacji, gdy pojazdy te są wykorzystywane wyłącznie do celów prowadzenia działalności gospodarczej. Do celów pełnego odliczenia podatku fakt wykorzystywania ich wyłącznie do działalności musi być rozpatrywany w kategoriach obiektywnych. Dla dokonania pełnego odliczenia musi zostać spełniony warunek dotyczący sposobu wykorzystania tych pojazdów przez podatnika wyłącznie do celów działalności gospodarczej. Drugim warunkiem jest obowiązek prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu, który może jednak zostać wyłączony na mocy art. 86a ust. 5 ustawy o VAT.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej uznał, że art. 90 dyrektywy 2006/112 w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej należy interpretować w ten sposób, że stoi on na przeszkodzie przepisom krajowym, które przewidują, iż podatnik nie może dokonać omawianej korekty, jeżeli dłużnik nie jest już podatnikiem VAT. TSUE podkreślił, że skoro dłużnik utracił status podatnika VAT, to tym bardziej przemawia to za możliwością dokonania korekty.

Oszuści wciąż zamieszczają w sieci ogłoszenia o sprzedaży tzw. kosztów na firmę, zapewniając przy tym niewykrywalność nadużycia i dopełnienie wszelkich formalności. Krajowa Administracja Skarbowa ostrzega jednak przed udziałem w nielegalnym procederze. Surowe kary przewidziane są zarówno dla sprzedających, jak i kupujących. Kupowanie kosztów (faktur, rachunków czy paragonów) jest też coraz mniej akceptowane społecznie.

Przedsiębiorco, od początku stycznia 2020 r. nie otrzymasz już faktury na podstawie paragonu – z jednym wyjątkiem.

Podatnik wykonujący zarówno działalność opodatkowaną VAT, jak i działalność zwolnioną z tego podatku, który otrzymane darowizny i dotacje inwestuje w fundusz i który wykorzystuje dochody pochodzące z tego funduszu na pokrycie kosztów ogółu takiej działalności - nie może odliczyć VAT naliczonego, związanego z kosztami takich inwestycji.

Niejednokrotnie firmy transportowe działają także jako agenci celni dla swoich klientów. W ramach wykonywanych usług podmioty te dokonują importu towaru działając jako przedstawiciel pośredni. Towary nabywają we własnym imieniu, ale na rzecz klienta. Niekiedy, w wyniku niedopłenienia formalności, tego rodzaju przedstawiciel pośredni płaci należny podatek VAT z tytułu transakcji. Czy w tym przypadku przysługuje mu prawo do odliczenia podatku naliczonego?

WSA we Wrocławiu orzekł w wyroku z 11 lipca 2019 roku, że nie można pozbawić podatnika prawa do odliczenia podatku naliczonego tylko z tego względu, że towary będące przedmiotem transakcji nie zostały prawidłowo określone na fakturach.

Fundowanie owoców pracownikom nie jest niezbędne do prowadzenia biznesu, zatem nie można odliczyć VAT od tego wydatku. Tak orzekł 17 lipca 2019 r. WSA w Łodzi. Fiskus więc wygrał, choć w sprawie podatku dochodowego twierdzi coś odwrotnego: że wydatki na zakup artykułów spożywczych mogą w dalszej perspektywie przyczyniać się do poprawy atmosfery wśród pracowników, do zwiększania ich motywacji i w konsekwencji do wzrostu wydajności, a zatem mogą przełożyć się na uzyskiwane przez spółkę przychody. Te same wydatki dla celów VAT służą natomiast – zdaniem fiskusa – celom osobistym podwładnych, a nie prowadzonemu biznesowi.

Emitenci kart paliwowych, a także ich klienci, nie mogą odliczać podatku VAT od zakupionego paliwa - tak orzekł Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Wyrok ten może znacząco zmienić dotychczasowy sposób rozliczeń. Wyrok nie dotyczy jednak koncernów paliwowych.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) wydał istotne dla podatników orzeczenie dotyczące rozliczania leasingu zwrotnego. Uznał, że leasing zwrotny należy traktować jako jedną transakcję o charakterze finansowym, która jest zwolniona z VAT. Co w konsekwencji oznacza brak prawa do odliczenia VAT od tego typu transakcji.

Sprzedawca będzie mógł wystawić fakturę do paragonu fiskalnego tylko w przypadku gdy na paragonie znajduje się NIP nabywcy. Takie rozwiązanie ma zacząć funkcjonować już od początku września 2019 r. Niedopełnienie tego obowiązku będzie wiązało się z sankcją w wysokości 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze.

Wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z 8 maja 2019 r. (sygn. C-127/18) w sprawie A–PACK i jego wpływ na prawo do skorzystania z ulgi na złe długi w VAT przez polskich podatników omawia Piotr Wyrwa, doradca podatkowy z RSM Poland.

Zdaniem ekspertów wydatki zawodowego blogera, które ponosi on w związku z prowadzeniem bloga, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Natomiast ustawa o VAT pozwala blogerowi odliczyć podatek naliczony wraz z zakupem towarów i usług pod warunkiem, jeżeli są one związane z czynnościami opodatkowanymi.

Ministerstwo Finansów odniosło się do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 2 maja 2019 r. w polskiej sprawie prejudycjalnej C-225/18 Grupa Lotos. Wyrok ten dotyczył zgodności z prawem unijnym przepisów polskiej ustawy o VAT, wyłączających z prawa do odliczenia kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych (art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT).

Ministerstwo Finansów udzieliło wyjaśnień dla podatników VAT odnośnie tego co powinni robić, aby dochować należytej staranności w kontaktach biznesowych. Jak bezpiecznie nawiązywać i kontynuować relacje biznesowe z kontrahentami, tak by uniknąć negatywnych skutków ewentualnych oszustw i nadużyć podatkowych tych kontrahentów.

Centralny Rejestr Faktur zostanie utworzony już 1 lipca br. Będzie to nowe narzędzie do walki z nadużyciami w podatku VAT. Jakie dane będą gromadzone w tym rejestrze i czy w związku z tym na przedsiębiorców spadną kolejne obowiązki?

Ministerstwo Finansów przygotowało rewolucję w stosowanych obecnie przez ponad pół miliona firm metodach rozliczania VAT. Od 1 września br. odwrotne obciążenie i solidarna odpowiedzialność zostanie zastąpiona obowiązkiem stosowania mechanizmu podzielonej płatności (split payment). Zdaniem ekspertów, jest to kolejna próba przerzucenia dodatkowych kosztów „uszczelniania” systemu VAT na przedsiębiorców.

Transakcje łańcuchowe, które polegają na dostawie tego samego towaru w ten sposób przez kilka podmiotów, mogą występować w różnych konfiguracjach, zarówno krajowych, jak i zagranicznych. Z perspektywy rozliczeń VAT bardzo istotne jest odpowiednie rozpoznanie transakcji łańcuchowych, szczególnie z zaangażowaniem podmiotów zagranicznych.

Puste faktury to takie dokumenty, które zostały wprowadzone do obrotu wyłącznie w celu osiągnięcia bezprawnych korzyści fiskalnych. Ustawa o VAT sankcjonuje wprowadzenie pustej faktury do obrotu prawnego. Wystawienie takiej faktury może także skutkować odpowiedzialnością za przestępstwo skarbowe lub przestępstwo powszechne z Kodeksu karnego.

Nie można odmówić podatnikowi prawa korekty podstawy opodatkowania w VAT w przypadku całkowitego lub częściowego niezapłacenia przez jego dłużnika należności z tytułu transakcji podlegającej opodatkowaniu VAT, jeżeli dłużnik ten nie jest już podatnikiem VAT. Tak uznał Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej w wyroku z 8 maja 2019 r.

15 maja 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej orzekł, że odpłatne udostępnianie kart paliwowych może zostać uznane za udzielenie kredytu, a więc za usługę finansową zwolnioną z VAT. Ten wyrok jest niekorzystny tak dla podmiotów oferujących karty paliwowe (niebędących koncernami paliwowymi), jak również ich klientów. Wynika bowiem z niego pośrednio, że wszystkie ww. podmioty nie mają prawa odliczać VAT od transakcji z użyciem bezgotówkowych kart paliwowych.

Podatnik nie ma prawa do odliczenia pełnej kwoty VAT przy nabyciu towarów i usług wykorzystywanych zarówno na potrzeby opodatkowania podatkiem od towarów i usług działalności gospodarczej, jak i na potrzeby czynności wykonywanych w ramach konsorcjum, które nie stanowią działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy o VAT.

W wyroku z 2 maja 2019 r. Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że podatnicy VAT świadczący usługi turystyczne mają prawo (i to od 1 grudnia 2008 r.) odliczać VAT od nabytych usług gastronomicznych i noclegowych. Wyrok ten otwiera wielu podmiotom drogę do odzyskania VAT. Podatnicy VAT świadczący usługi turystyki nieobjęte systemem VAT marża mogą rozważyć korektę rozliczeń za okresy nieprzedawnione.

Przedsiębiorców, którzy pozyskują dodatkowe finansowanie w formie leasingu zwrotnego, może czekać rewolucja w rozliczaniu VAT. Takie mogą być skutki wyroku Trybunału Sprawiedliwości UE z 27 marca 2019 r. (w sprawie Mydibel, sygn. akt C-201/18). Dotyczył on wprawdzie sprawy belgijskiej, ale jak przekonują eksperci, może mieć kolosalne znaczenie także dla polskich podatników.

W mojej firmie użytkowane samochody nie zostały zgłoszone na druku VAT-26 do urzędu. Dlatego od wydatków samochodowych odliczam 50% VAT. Mam pytanie - co z wydatkami związanymi z delegacjami? Otrzymuję od pracowników paragony za przejazd autostradą, za parkingi. Jak technicznie wpisać do JPK_VAT te dokumenty? Czy muszę wpisywać każdy poszczególny paragon, czy mogę zrobić zestawienie zbiorcze? Czy faktury i paragony przekazane przez pracowników w wersji papierowej możemy zeskanować i przechowywać w wersji elektronicznej?

Zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. W odniesieniu do podatku VAT instytucja przedawnienia ma zastosowanie do każdego z osobna rozliczenia, niezależnie od jego wyniku, tj. zarówno do rozliczeń, w których obowiązek podatkowy przekształcił się w zobowiązanie podatkowe, jak i w przypadku prawa do odliczenia.

Duplikat faktury jest traktowany na równi z fakturą pierwotną, dokumentuje bowiem to samo zdarzenie gospodarcze co faktura pierwotna. Stanowi zatem pełnoprawną podstawę do odliczenia VAT. Decydujące znaczenie w kontekście odliczenia VAT i terminu jego realizacji, ma fakt czy podatnik otrzymał fakturę pierwotną (a jeśli tak, to kiedy) oraz data otrzymania duplikatu.

Tylko ten podmiot uczestniczący w łańcuchu dostaw karuzeli VAT, który dołożył należytej staranności kupieckiej i nie miał, oraz nie mógł mieć świadomości uczestnictwa w tej karuzeli, może mieć prawo do odliczania VAT z faktur dotyczących tych transakcji. Dołożenie takiej należytej staranności dotyczy w szczególności podmiotu pośredniczącego w obrocie towarem, a więc nie dysponującego towarem handlowym w sposób materialny.

Ustawodawca nie pozbawia podatnika prawa do dokonania odliczenia VAT od zakupów poczynionych przed rejestracją do celów VAT. Warunkiem jest by zakupione towary i usługi były wykorzystywane do bieżącej (lub przyszłej) działalności opodatkowanej. W celu realizacji tego prawa konieczne jest również dopełnienie obowiązku rejestracji jako podatnika VAT.

Prawo do odliczenia VAT stanowi podstawową zasadę systemu VAT Unii Europejskiej. Może ono być ograniczone jedynie w wyjątkowych sytuacjach. Podstawą takiego ograniczenia nie może być nawet sytuacja gdy planowana transakcja, w związku z którą podatnik nabył usługi opodatkowane, w ogóle nie doszła do skutku. Istotny jest bowiem zamiar rozpoczęcia działalności będącej źródłem transakcji podlegających opodatkowaniu.

Podatnicy dokonujący transakcji wewnątrzwspólnotowych obowiązani są wykazyważ, że dochowali należytej staranności w VAT przy weryfikacji kontrahenta. Brak dokonania takiej weryfikacji może skutkować utratą prawa do odliczenia VAT. Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej potwierdził, że obowiązek ten dotyczy także transakcji importowych.

Podatnikowi VAT nie można odmówić prawa do odliczenia VAT tylko dlatego, że faktura zawierała błąd w oznaczeniu towaru – jeżeli jest w stanie przedstawić organom podatkowym wyjaśnienia i dokumenty niezbędne do ustalenia prawdziwego przedmiotu transakcji i potwierdzające, że transakcja została rzeczywiście dokonana. Podatnik w takiej sytuacji ma prawo do odliczenia VAT nawet gdy nie wystawił noty korygującej do błędnych faktur, ani nie zażądał faktur korygujących od swojego kontrahenta.

Duplikat faktury uprawnia do odliczenia VAT. Ale w jakim terminie jest to możliwe?

Problemy instytucji kulturalnych trwają od kilku lat, od chwili gdy w życie weszła nowelizacja ustawy o VAT wprowadzająca prewspółczynnik. Wcześniej nie było wątpliwości, że teatr, muzeum czy opera mogą odliczyć cały podatek naliczony z faktur dokumentujących organizację bezpłatnej nocy muzeów lub innych imprez promocyjnych.

Prawo do odliczenia VAT przysługuje przedsiębiorcy również w przypadku, gdy dana inwestycja nie została zrealizowana i nie przyniosła przychodów. Jeżeli przedsiębiorca nie wykazał żadnego podatku należnego, od którego mógłby odliczyć naliczony, ma prawo wystąpić o zwrot VAT.