Podatek od nieruchomości

Ile wynoszą stawki podatku od nieruchomości od garaży w 2024 roku a ile wyniosą w 2025 roku. Kilka dni temu Rada Ministrów przyjęła projekt nowelizacji ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, która zakłada korzystne dla podatników zmiany w opodatkowaniu garaży podatkiem od nieruchomości. Co się zmieni od nowego roku?

Głównym powodem planowanych przez Ministerstwo Finansów zmian w podatku od nieruchomości (mają wejść w życie z początkiem 2025 r.) jest orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego z dnia 4 lipca 2023 r. (sygn. akt: SK 14/21). W wyroku uznano za niekonstytucyjne rozwiązanie polegające na definiowaniu obiektów będących przedmiotem opodatkowania poprzez odesłanie do przepisów prawa budowlanego (czyli nie tylko samej ustawy – Prawo budowlane). O ile orzecznictwo sądów administracyjnych zasadniczo akceptowało dotychczasową konstrukcję, to jednak Trybunał dostrzegł argumenty podatników i nakazał zmienić przedmiotową regulację. Nowelizacja ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (to w niej znajdują się przepisy dotyczące podatku od nieuchronności) zakłada przede wszystkim wprowadzenie autonomicznych definicji na potrzeby opodatkowania tym podatkiem. 

Przez ostatnie miesiące podatnicy i samorządy byli świadkami długich, trudnych i nieraz burzliwych prac nad ustawą, która ma wprowadzić największe zmiany w podatku od nieruchomości od ponad 20 lat. Projekt ustawy nowelizującej w końcu trafił w ostatnich dniach do Sejmu – a zatem już od stycznia 2025 r. obowiązywać będą nowe przepisy. Co to oznacza dla podatników i samorządów?

W dniu 14 października 2024 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy o opłacie skarbowej, przedłożony przez Ministra Finansów. Jak wskazuje rząd, ta nowelizacja ma charakter techniczny. Jej celem jest m.in. wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych przez doprecyzowanie przepisów ww. ustaw. Największe zmiany dotyczą podatku od nieruchomości. Nowe przepisy mają obowiązywać od początku 2025 roku.

Od 1 stycznia 2025 r. wzrosną (jak niemal co roku) o wskaźnik inflacji (tym razem o ok. 2,7%) maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych. Minister Finansów wydał już coroczne obwieszczenie w tej kwestii. Zatem w 2025 roku możemy liczyć się z istotnie wyższymi stawkami podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych i opłat lokalnych (targowej, miejscowej, uzdrowiskowej, reklamowej, od posiadania psów) - oczywiście w tych gminach, których rady podejmą stosowne uchwały do końca 2024 roku.

Jest już nowa wersja projektu ustawy o podatkach lokalnych. Na zmianach najbardziej zyskuje branża OZE, której udało się wpisać do przepisów opodatkowanie elektrowni fotowoltaicznych i magazynów energii tylko od części budowlanych. Wraca więc powiązanie przepisów podatkowych z prawem budowlanym.

Konsultowany obecnie przez Ministerstwo Finansów projekt zmian w podatku od nieruchomości budzi wątpliwości podatników i ekspertów. Dotyczą one m.in. definicji budynków i budowli. Oceniając potencjalne skutki projektowanych zmian, tak przedsiębiorcy jak i osoby fizyczne, które nie prowadzą działalności gospodarczej -  powinni zastanowić się nad swoim majątkiem. Bo w świetle nowych przepisów mogą pojawić się problemy z tym, czy dany obiekt budowlany jest budynkiem, czy budowlą.

Co jest przedmiotem opodatkowania podatkiem od nieruchomości farm wiatrowych? Budowle lub ich części jako przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości generują dla farm wiatrowych największe obciążenie podatkowe i między innymi dlatego są przedmiotem licznych sporów z fiskusem. Skutkiem tych sporów jest zmiana definicji budowli dla celów podatku od nieruchomości od 1 stycznia 2025 r.

Zmiany w podatku od nieruchomości zmierzają do opodatkowania urządzeń energetycznych, np. paneli fotowoltaicznych. Budowle mają być opodatkowane jako całość techniczno-użytkowa. Podatkiem od nieruchomości (inaczej niż obecnie) już od 2025 roku objęte zostaną więc wszystkie elementów farmy fotowoltaicznej (w tym panele).

Nowe przepisy dotyczące podatku od nieruchomości są bardzo niekorzystne dla firm. Propozycje zmian definicji budynku i budowli na potrzeby podatku od nieruchomości spowodują drastyczny wzrost opodatkowania majątku firm. Przedsiębiorcy wyrażają zdecydowany sprzeciw wobec tych propozycji.

W Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano 11 czerwca 2024 r. założenia projektu ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej. W zakresie podatku od nieruchomości ten projekt zakłada wprowadzenie definicji budynku i budowli a także ujednolicenie zasad opodatkowania garaży wielostanowiskowych w budynkach mieszkalnych. W dniu 17 czerwca br. opublikowano już gotowy projekt tej nowelizacji.

Ile wynoszą stawki podatku od nieruchomości od garaży w 2024 roku? Minister Finansów - w odpowiedzi z 6 marca 2024 r. na wystąpienie Rzecznika Praw Obywatelskich - zapowiedział zmiany w podatku od nieruchomości dotyczące garaży. Najprawdopodobniej jeszcze w 2024 roku nastąpi zmiana przepisów i zasady opodatkowania garaży zostaną ujednolicone. Co i dlaczego ma się zmienić? 

Rok 2024 będzie z pewnością bardzo ciekawy zarówno dla doradców podatkowych, jak i przedsiębiorców, którzy będą chcieli ustalić wysokość podatku od nieruchomości w przypadku planowanych inwestycji. Szczególne wątpliwości dotyczą opodatkowania magazynów energii elektrycznej.

Sąd w Gdańsku orzekł, że poszczególne obiekty, które są funkcjonalnie połączone w celu osiągnięcia określonego celu gospodarczego, lecz każdy z nich posiada indywidualne cechy kwalifikujące go jako odrębny przedmiot opodatkowania, nie mogą być traktowane jako pojedynczy przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Decyzja ta unieważnia indywidualną interpretację organu podatkowego, który dążył do opodatkowania całej instalacji wykorzystywanej przez firmę jako jednej nieruchomości.

Na podstawie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych maksymalne stawki podatku od nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej są znacznie (a w przypadku budynków - wielokrotnie) większe od stawek dotyczących np. nieruchomości przeznaczonych na cele mieszkalne. Rodzi to częste konflikty właścicieli nieruchomości z organami podatkowymi (gminami). Bo przecież nie każda nieruchomość będąca własnością przedsiębiorcy jest związana z prowadzoną przez niego działalnością. Choć czasem granica jest subtelna i cienka. Jakie kryteria decydują o tym, że nieruchomość jest związana z działalnością gospodarczą?

Stawki podatku rolnego na 2024 rok są wyższe o prawie 21 procent. Choć podatek ten formalnie płacą właściciele i osoby korzystające z użytków rolnych, wpływa on na wysokość cen artykułów żywnościowych, które kupujemy codziennie. Tak wysoki wzrost podatku rolnego będzie dla budżetów domowych tym bardziej dotkliwy, że z początkiem 2024 r. wraca 5-procentowy VAT na żywność.

Maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych na rok 2024 ogłosił Minister Finansów w formie obwieszczenia. Stawki te corocznie są korygowane o wskaźnik inflacji za pierwsze półrocze roku. W tym roku wskaźnik ten wynosi 15 proc., co oznacza znaczący wzrost tych opłat.

Trybunał Konstytucyjny w wyroku z 4 lipca 2023 r. (sygn. SK 14/21) uznał art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, tj. definicję budowli, za niezgodny z Konstytucją RP. Jednocześnie TK odroczył utratę mocy obowiązującej przepisu o 18 miesięcy, co oznacza, że ustawodawca ma półtora roku na wprowadzenie całkowicie nowej definicji budowli do porządku prawnego. Orzeczenie ma jednak wpływ nie tylko na przyszłe, ale również na bieżące rozliczenia w podatku od nieruchomości. 

Od 1 stycznia 2024 r. jak zwykle rosną o wskaźnik inflacji (tym razem aż o ok. 15%) maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych. Minister Finansów wydał już coroczne obwieszczenie w tej kwestii. Zatem w 2024 roku możemy liczyć się z istotnie wyższymi stawkami podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych i opłat lokalnych (targowej, miejscowej, uzdrowiskowej, reklamowej, od posiadania psów) - oczywiście w tych gminach, których rady podejmą stosowne uchwały do końca 2023 roku.

Jakie skutki wywołuje zapłata podatku od nieruchomości po terminie? Co grozi podatnikowi za spóźnioną zapłatę podatku?

Minister Finansów będzie musiał publikować na swojej stronie internetowej przed końcem roku informacje o stawkach podatku od nieruchomości obowiązujących we wszystkich gminach w Polsce w kolejnym roku. Dotyczyć to będzie także publikacji obniżonych cen skupu żyta i obniżonych cen sprzedaży drewna określonych uchwałą rady w poszczególnych gminach, które to dane są podstawą do określenia wymiaru podatku rolnego i podatku leśnego w tych gminach.

Instytut Finansów przy Ministerstwie Finansów opublikował 21 marca 2023 r. raport: „Opodatkowanie nieruchomości w Polsce na tle systemów europejskich. Wybrane problemy i propozycje zmian”. Zdaniem Instytutu obecny system opodatkowania nieruchomości w Polsce wymaga zmian. Jednocześnie w raporcie stwierdzono, że „(…) jeszcze przez długi czas realizacja opodatkowania wartości wszystkich nieruchomości (czyli podatek katastralny – przypisek PH) nie będzie możliwa. Przeprowadzenie takiej reformy podatków od nieruchomości w Polsce należy obiektywnie uznać za zadanie niezmiernie złożone i trudne do zrealizowania.”