Podatnik VAT 2017, Odpowiedzialność solidarna w podatku VAT

Solidarna odpowiedzialność VAT. Nabywanie towarów od kontrahentów ma swoje konsekwencje podatkowe. W większości przypadków przedsiębiorcy dokonują w takiej sytuacji odliczenia podatku VAT na podstawie otrzymanych faktur. Ustawa o VAT przewiduje jednak tzw. solidarną odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe kontrahenta w określonych przypadkach. Dodatkowo coraz bardziej popularny staje się nurt należytej staranności, który – co warto zaznaczyć na wstępie – nie doczekał się jeszcze ustawowej definicji. Te dwie instytucje są kluczowe, jeżeli chodzi o odpowiedzialność podatkową nabywcy towarów na tle ustawy o VAT.

W połowie marca 2020 roku Instytut Studiów Podatkowych sformułował prognozę dochodów podatkowych budżetu państwa na ten rok, uwzględniającą skutki zamrożenia gospodarki, spadku przychodów podatników; summa summarum – recesji wywołanej naszą wersją narodowej szamotaniny z zarazą. Przypomnę, że spadek dochodów podatkowych w 2020 roku (ponoć optymistycznie) oszacowano wówczas na ok. 15% w stosunku do prognozy budżetowej.

Ministerstwo Finansów przygotowało wzór zawiadomienia o zapłacie należności na rachunek inny niż zawarty na dzień zlecenia przelewu w wykazie podmiotów VAT (tzw. białej liście podatników VAT). Wzór zawiadomienia (ZAW-NR) będzie obowiązywał od 1 stycznia 2020 r.

1 listopada 2019 r. wchodzą w życie znowelizowane przepisy ustawy o VAT określające solidarną odpowiedzialność nabywców niektórych towarów.

Jaki wpływ na wzrost dochodów z VAT miały odwrotne obciążenie, solidarna odpowiedzialność i jednolity plik kontrolny – ocenia profesor Witold Modzelewski.

Już od 1 listopada 2019 r. split payment stanie się obowiązkowy w niektórych branżach oraz zmienią się zasady solidarnej odpowiedzialności za VAT. Ekspercie podkreślają, że jeśli faktura będzie dotyczyła nabycia smartfona za 100 zł, to sprzedawca będzie musiał oznaczyć ją słowami "mechanizm podzielonej płatności", nawet gdyby wartość pozostałych zakupów, nieobjętych tych mechanizmem, była wielokrotnie większa.

Zmiany w solidarnej odpowiedzialności są powiązane z wprowadzeniem obowiązkowego split payment od 1 września 2019 r. Wynika z nich, że przedsiębiorca, który kupi, choćby za złotówkę, elektronikę, biżuterię, węgiel lub części do samochodu odpowie solidarnie ze sprzedawcą za nierozliczony VAT.

Już z początkiem września 2019 roku rząd utworzy ogólnodostępną bazę wszystkich podatników VAT, która ma być aktualizowana w każdy dzień roboczy. W bazie znajdą się takie dane, jak numery rachunków bankowych wszystkich przedsiębiorców, nazwa firmy lub imię i nazwisko, NIP, REGON, PESEL (którego publikacja może budzić szczególne wątpliwości), adres siedziby, imiona i nazwiska osób reprezentujących podmiot, jak również numery NIP i PESEL tych osób, data rejestracji, odmowy rejestracji albo wykreślenia z rejestru jako podatnika VAT, numery rachunków bankowych wskazanych w zgłoszeniu identyfikacyjnym.

Zakres odwróconego obciążenia w VAT ulegnie rozszerzeniu o takie towary jak: sztaby, pręty, kształtowniki, blachy, folie z takich metali jak: nikiel, aluminium, ołów, cynk, cyna, blachy i folie z miedzi. W przypadku natomiast odpowiedzialności solidarnej zakres zostanie rozszerzony o m.in. rury, przewody rurowe, łączniki z takich metali jak: miedź, nikiel, aluminium, ołów, cynk, cyna.

Instytucja, która w ramach regresu ubezpieczeniowego dostanie zapłatę w split payment, ponosi solidarną odpowiedzialność ze swoim klientem za nierozliczony VAT.

Ustawodawcy zadbali, aby wprowadzenie split payment przyniosło przedsiębiorcom pewne korzyści. Jedną z najistotniejszych jest fakt, że zastosowanie mechanizmu podzielonej płatności powoduje wyłączenie tak zwanej solidarnej odpowiedzialności.

Od 1 stycznia 2017 r. poszerzony został katalog towarów, których dostawa powoduje powstanie po stronie nabywcy solidarnej odpowiedzialności wraz z podmiotem dokonującym tej dostawy za jego zaległości w VAT. Solidarna odpowiedzialność nabywcy będzie dotyczyć tej części podatku VAT, która proporcjonalnie będzie przypadała na dokonywaną na jego rzecz dostawę.

1 stycznia 2017 r. wejdzie w życie duża nowelizacja ustawy o podatku od towarów i usług. Wprowadza ona m.in. sankcje podatkowe za nierzetelne rozliczanie podatku VAT. W stosunku do podatników dopuszczających się oszustw podatkowych, w tym odliczających podatek z tzw. pustych faktur przewidziano sankcję podatkową w wysokości 100 proc.

Zmiany w ustawie o VAT, które wchodzą w życie 1 stycznia 2017 r., zapewnią organom podatkowym nowe uprawnienia, natomiast podatnikom przysporzą nowych obowiązków. – Przepisy zawarte w nowelizacji uderzą m.in. w budowlańców, którym grozić będzie sankcja w wysokości 30 lub nawet 100% VAT – zauważa Arkadiusz Łagowski, doradca podatkowy w Grant Thornton.

Minister Rozwoju i Finansów przygotował 8 grudnia 2016 roku projekt rozporządzenia w sprawie wzorów dokumentów związanych z rejestracją w zakresie podatku od towarów i usług, które mają obowiązywać od 2017 roku. W tym projekcie znalazł się nowy wzór zgłoszenia rejestracyjnego VAT-R oraz nowe wzory VAT-5, VAT-5UE oraz VAT-Z. Wzory te będą stosowane od 1 stycznia 2017 roku.

Prezydent Andrzej Duda złożył podpis pod "dużą" nowelizacją ustawy o VAT, która w zasadniczej swojej części wejdzie w życie od 1 stycznia 2017 r. W wyniku zmian ma nastąpić ograniczenie nadużyć i uszczelnienie poboru VAT poprzez m.in. przywrócenie tzw. sankcji administracyjnej i ograniczenie rozliczeń kwartalnych.

Nowa sankcja, która może być wymierzona podatnikowi w wysokości aż 100% stwierdzonej nieprawidłowości, to tylko przykład uprawnień jakie otrzymały organy podatkowe do walki z oszustwami w VAT. Cel jest słuszny. Jednak jak zwykle w takich sytuacjach powstaje pytanie czy uczciwi podatnicy mogą spać spokojnie?

W wyniku uchwalonej na początku grudnia nowelizacji ustawy o VAT rok 2017 będzie obfitował w liczne zmiany w prawie podatkowym. Głównym celem tych zmian jest poprawa ściągalności podatku VAT, a także dostosowanie zakresu zwolnień (dotyczącego m.in. usług ubezpieczeniowych) do najnowszego orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości UE.

Sejm 1 grudnia 2016 r. uchwalił ostatecznie (przyjmując jedną, legislacyjną poprawkę Senatu) tzw. "dużą" nowelizację ustawy o VAT, która ma obowiązywać od 1 stycznia 2017 roku. Zmian jest bardzo dużo. Celem nowelizacji jest przede wszystkim ograniczenie nadużyć i uszczelnienie poboru VAT poprzez m.in. przywrócenie tzw. sankcji administracyjnej i ograniczenie rozliczeń kwartalnych. Stawki VAT nie ulegną zmianie do końca 2018 roku.

Rada Ministrów przyjęła w dniu 25 października br. projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw. Zdaniem pracodawców niezwykle kontrowersyjnym elementem nowelizacji jest powrót do nakładania dodatkowej sankcji za zaległości w podatku VAT.

Znane są już wyrażone w złotówkach limity wartości sprzedaży ważne dla ustalenia statusu małego podatnika VAT w 2017 roku. Od przyszłego roku ma nastąpić likwidacja możliwości stosowania rozliczeń kwartalnych ale mali podatnicy, jako jedyni, zachowają ten przywilej.

Od 1 stycznia 2017 r. podatku VAT nie będzie można rozliczyć kwartalnie (wyjątkiem są tzw. mali podatnicy). Możliwości dokonywania kwartalnych rozliczeń zostaną pozbawieni także podatnicy rozpoczynający wykonywanie czynności opodatkowanych VAT w okresie 12 miesięcy licząc od miesiąca, w którym dokonali rejestracji jako czynni podatnicy VAT.

Na początku 2017 r. zaczną obowiązywać nowe regulacje w zakresie obowiązku prowadzenia ewidencji VAT. Zmianie ulegnie zakres danych, które podatnicy będą obowiązani uwzględniać w ewidencji.

Projekt ustawy o VAT przygotowywany przez Prawo i Sprawiedliwość jest zbyt radykalny, podnosi ryzyka prowadzenia firm oraz niesie niepotrzebne koszty dostosowania do nowych przepisów – uważają przedsiębiorcy z Konfederacji Lewiatan.