Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał niedawno dwa istotne orzeczenia zapadłe w wyniku pytań prejudycjalnych skierowanych przez polskie sądy administracyjne. Za niezgodne z Dyrektywą VAT uznano polskie przepisy uniemożliwiające neutralne odliczenie VAT z tytułu WNT w tej samej deklaracji, w której wykazano podatek należny z tego tytułu, w sytuacji, gdy podatnik wykazał takie nabycie po upływie 3 miesięcy. W innym orzeczeniu skład orzekający uznał za sprzeczną z Dyrektywą VAT praktykę polskich organów skarbowych, wykluczającą dopuszczalność korekty VAT przez wystawcę faktury, również w sytuacji, gdy dana czynność nie podlegała opodatkowaniu, a wystawienie faktury nie wiązało się z dokonaniem oszustwa podatkowego.
Odmowa zwrotu VAT. Przedsiębiorca prowadzi swoją działalność, dokonuje dostaw, w ramach których w przypadku wystąpienia nadpłaty w podatku od towarów i usług, zgodnie z prawem, standardowo, występuje o jego zwrot w 60-dniowym terminie. Ale gdy organy skarbowe powezmą podejrzenie, iż jego dostawy mogły mieć jakiś związek z szerszą karuzelą VAT, automatycznie, bez udowodnienia winy, wstrzymują, a następnie odmawiają mu prawa do zwrotu VAT. To nagminna praktyka fiskusa, której ostatnio sprzeciwił się głos orzecznictwa. Jak bowiem podkreślił sąd w Białymstoku, zarzucając firmie oszustwo, „Organ powinien rozważyć, czy jest w stanie wskazać dowody na świadomy udział skarżącej w nielegalnym procederze” (wyrok z 7 października 2020 r., sygn. I SA/Bk 399/20).
Od 1 lipca 2020 r., w wyniku nowelizacji ustawy o podatku od towarów usług (ustawa o VAT), wprowadzone zostały m.in. nowe warunki stosowania stawki 0% przy wewnątrzwspólnotowej dostawie towarów (WDT). Zmiany te stanowiły implementację dyrektywy Rady UE 2018/1910 zmieniającej unijną dyrektywę VAT (tzw. dyrektywa quick fixes, mająca na celu ujednolicić i uprościć określone procedury w handlu wewnątrzwspólnotowym), która nie została implementowana w terminie do dnia 1 stycznia 2020 r. Jednocześnie od 1 stycznia 2020 r. bezpośrednio w całej UE obowiązuje rozporządzenie wykonawcze Rady UE 2018/1912, nowelizujące rozporządzenie wykonawcze wydane do dyrektywy VAT.
W 2019 r. o cztery dni wydłużył się średni czas oczekiwania na zwrot nadwyżki podatku naliczonego nad należnym. Ci, co czekają bardzo długo, mają szansę na odszkodowanie od Skarbu Państwa. Prawo do ubiegania się o taką rekompensatę potwierdził niedawno Wojewódzki Sąd Administracyjny w Łodzi. Natomiast dane o zwrotach VAT w okresie 2010–2019 przedstawił 18 sierpnia br. wiceminister finansów Piotr Dziedzic w odpowiedzi na poselską interpelację nr 9090. Pokazują one, że w 2010 r. na zwrot VAT trzeba było czekać średnio 42,34 dnia, natomiast w 2018 r. – już tylko 35,38 dnia. Jednak w 2019 r. r. nastąpił odwrót tendencji i termin oczekiwania ponownie się wydłużył – do 39,96 dnia.
Spółka wykazała nadwyżkę podatku VAT naliczonego nad należnym w wysokości 230 tys. zł i wniosła o jej zwrot. Organ podatkowy wszczął czynności sprawdzające, po czym oddał przedsiębiorcy tylko większą część jego kwoty, wstrzymując resztę. Rozpoznający skargę spółki Wojewódzki Sąd Administracyjny w Bydgoszczy pytał organ, czym różni się sytuacja w zakresie tej pozostałej kwoty, bo przecież podatnik przeszedł weryfikację pozytywnie, skoro fiskus zwrócił mu zdecydowaną większość wnioskowanego zwrotu VAT.
Mimo zamrożenia gospodarki w ramach walki z pandemią koronawirusa, krajowy i międzynarodowy obrót towarami, z wyłączeniem sprzedaży w galeriach handlowych, odbywa się w miarę normalnie. Niektóre nowe obowiązki przewidziane na nadchodzące miesiące zostały przesunięte w czasie, teraz podatnicy liczą też na bardziej elastyczne podejście organów skarbowych. Walcząc z kryzysem gospodarczym nie należy zapominać o przygotowaniu przedsiębiorstwa do zmieniających się przepisów, trzeba także zadbać o dobrą współpracę z urzędnikami i zarządzanie płatnościami z tytułu danin publicznoprawnych w celu zachowania płynności finansowej.
