Standardy rachunkowości

Czy konwersja sprawozdań finansowych na Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej w obszarze Rzeczowe aktywa trwałe może nastręczać wielu problemów?

W grudniu 2007 r. jednostka zawarła umowę przedwstępną sprzedaży nieruchomości rolnej z zabudowaniami. Wydanie przedmiotu umowy nastąpiło 7 stycznia 2008 r. na podstawie protokołu przekazania. W tym dniu na kupującego przeszły wszelkie pożytki i ciężary związane z posiadaniem tej nieruchomości. Cena sprzedaży wynosi 8 000 000 zł plus VAT. Płatność następuje w ratach, które traktowane są jako zadatki i zaliczki. Ostatnia rata jest płatna w 2011 r. Zgodnie z umową strony zobowiązują się zawrzeć akt notarialny sprzedaży w terminie jednego miesiąca od zapłacenia całej ceny. Nieruchomość nie jest w pełni zamortyzowana. Wartość nieumorzonej części wynosi 1 800 000 zł. Roczna kwota amortyzacji to 190 000 zł. W jakiej wysokości i kiedy należy zaliczyć w pozostałe koszty operacyjne niezamortyzowaną wartość budynków i budowli będących przedmiotem umowy przedwstępnej sprzedaży? Czy na zadatki i zaliczki należy wystawiać faktury VAT i jak je wykazać w księgach?

Od 2007 r. spółka podlega obowiązkowi badania sprawozdania finansowego. Jak w związku z tym postąpić z umową leasingu zawartą w poprzednich latach? Wynika z niej, że finansujący zalicza przedmiot leasingu do składników aktywów oraz korzystającemu przysługuje prawo zakupu samochodu po zakończeniu umowy. Dotychczas spółka wykazywała tę umowę jako leasing operacyjny.

Właściwe zasoby środków trwałych są niezbędne do prawidłowego rozwoju przedsiębiorstw. Środki trwałe stopniowo zużywają się pod względem zarówno fizycznym, jak i ekonomicznym. Zakres procesu odtwarzania środków trwałych zależy od wielkości nakładów inwestycyjnych oraz od postępu technicznego i technologicznego. Środki trwałe niezbędne do funkcjonowania i rozwoju firm mogą być nabyte w drodze kupna, wytworzenia we własnym zakresie, darowizny czy leasingu. Mogą być też nabyte w formie wymiany między firmami.

Rachunek zysków i strat jest elementem składowym sprawozdania finansowego, który również został uregulowanym w MSR nr 1.

Jeżeli jednostka przechodząca na standardy międzynarodowe posiada rzeczowe aktywa trwałe nabyte przed 1997 rokiem, przy wycenie trzeba uwzględnić skutki inflacji.

Sporządziłam po raz pierwszy rachunek przepływów pieniężnych metodą pośrednią i zmiana gotówki nie zgadza mi się o ponad 30 000 zł. Co zrobiłam źle? Jaki jest „mechanizm” tego sprawozdania? Czy są jakieś księgowe programy komputerowe, które automatycznie wyliczają przepływy tak jak bilans czy też rachunek wyników?

Towary stanowią element zapasów i są ujmowane w bilansie w grupie aktywów obrotowych. Zgodnie z ustawą o rachunkowości są to towary nabyte w celu odsprzedaży w stanie nieprzetworzonym. Na dzień nabycia nabyte zapasy rzeczowych składników obrotowych ujmuje się w księgach rachunkowych według cen nabycia. Jeżeli koszty związane z zakupem nie są istotne, jednostki mogą też wyceniać materiały i towary w cenie zakupu.

Nowe interpretacje i standardy wymagają ujawnienia dodatkowych informacji. Do ich pozyskania konieczne jest wprowadzenie nowych mechanizmów.

W przypadku zagadnień, których rozwiązanie zależy od różnych czynników, jednostka często powołuje się w wyjaśnieniach na przyjęte zasady rachunkowości. Ustawa o rachunkowości nie określa, co należy rozumieć przez zasady (politykę) rachunkowości. Stwierdza jedynie, że są one częścią rachunkowości jednostki i powinny być stosowane tak, żeby sprawozdanie finansowe rzetelnie i jasno przedstawiało sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy.

Jednym z najbardziej kontrowersyjnych obszarów rachunkowości są metody rozpoznawania i wyceny przychodów w firmach deweloperskich. Jakie zasady rachunkowości obowiązują w tego typu firmach?

Ze względu na fakt, że potencjał eksploatacyjny „zielonej energii” w Unii Europejskiej nie jest w pełni wykorzystany, Parlament Europejski i Rada UE uznali potrzebę przyjęcia dyrektywy w sprawie wsparcia produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych. Wysoki priorytet UE wspierania tej produkcji jest skutkiem Protokołu z Kioto, w którym zostały zawarte działania w celu długookresowego zapewnienia dostaw energii oraz ochrony klimatu.

Istotnym elementem zamknięcia roku jest ustalenie wartości bilansowej aktywów i pasywów. W przypadku aktywów trwałych, w tym środków trwałych, ocenia się, czy według najlepszej wiedzy spółki istnieją przesłanki wskazujące na ewentualną trwałą utratę ich wartości. Dokonanie odpisów aktualizujących z tytułu trwałej utraty wartości wpływa nie tylko na wysokość sumy bilansowej, ale także na wynik finansowy. Dlatego zasadność takich odpisów jest w centrum zainteresowania m.in. biegłych rewidentów i właścicieli. Niestety, zapisy ustawy o rachunkowości są dość skąpe w kwestii dokonania odpisów z tytułu utraty wartości.

Jeżeli umowa podpisana przez firmę zawiera elementy leasingu, to do tej jej części stosuje się Międzynarodowy Standard Rachunkowości nr 17.

Często okazuje się, że wartość bilansowa posiadanych, regularnie amortyzowanych środków trwałych jest dużo niższa niż ich aktualna wartość rynkowa. Dlatego szczególnie przy wycenie bilansowej spółki zastanawiają się, czy mogą dokonać aktualizacji wyceny tych środków, korzystając z przepisów art. 10 ust. 3.

Kiedy nieruchomość jest środkiem trwałym jednostki? Jak dokonać korekty uprzednio dokonanego odpisu aktualizującego przy istnieniu kapitału z aktualizacji? Czy według MSR można łącznie amortyzować grunty i posadowione na nich budynki? Jak zaksięgować przyjęcie nieruchomości pochodzącej z leasingu finansowego?

Czym jest leasing zwrotny? Czy leasing gruntu i budynku powinien być wykazywany w sprawozdaniu łącznie? Jak ująć w księgach leasingobiorcy leasing operacyjny? Jakie informacje powinny znaleźć się w informacji dodatkowej?

Moja firma ma być w najbliższych miesiącach przejęta przez podmiot zagraniczny. W związku ze zmianą właściciela, po zakończeniu tej transakcji mamy prowadzić rachunkowość według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej. Stąd pytania: jak prezentować części zamienne w bilansie? Czy koszty te aktywuje się tak jak w polskiej ustawie o rachunkowości?

Międzynarodowe Standardy Rachunkowości nie narzucają konkretnego wzoru struktury kapitałów własnych oraz zasad ich podziału. Może to stanowić problem, szczególnie w przypadku jednostkowych sprawozdań finansowych, które w warunkach polskich muszą być zgodne z przepisami kodeksu spółek handlowych.