Czynny żal, Prawo karne skarbowe

Ministerstwo Sprawiedliwości przygotowało projekt ustawy nakładający na podmioty zbiorowe surowe kary za przestępstwa gospodarcze lub przestępstwa skarbowe. Wykrycie nieprawidłowości w przedsiębiorstwie będzie skutkować nie tylko wysokimi karami finansowymi, ale także likwidacją oraz przepadkiem mienia na rzecz Skarbu Państwa.

Odpowiadając na jedną z interpelacji poselskich Minister Finansów udzielił pod koniec kwietnia 2018 r. wyjaśnień co do skutków prawnych (kar) błędów w PIT-ach i złożenia rocznego zeznania podatkowego PIT po terminie.

Zgodnie z nowelizacją przepisów Ustawy o VAT, które weszły z początkiem tego roku, przedsiębiorcy którzy zobowiązani są do składania informacji podsumowujących VAT-27 oraz VAT-UE muszą je składać wyłącznie drogą elektroniczną. Ta grupa przedsiębiorców również deklaracje VAT-7 musi składać w postaci elektronicznej. Wcześniej ustawodawca dopuszczał możliwość skorzystania z poczty tradycyjnej, środków komunikacji elektronicznej lub też osobistego złożenia dokumentów w urzędzie. Obowiązek składania deklaracji VAT-7 w formie elektronicznej obejmie wszystkich podatników od 1 stycznia 2018.

Księgowy może zostać ukarany na podstawie wielu przepisów. Minimalna grzywna, jaką sąd może ustalić to 666 zł, maksymalna to 19 198 080 zł. Księgowy może zostać również ukarany na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej i przepisów kodeksu karnego skarbowego.

W roku 2017 grozić będą wyższe niż w 2016 r. kwoty grzywien, jakie można orzec za popełnienie przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.

Złożenie prawnie skutecznej korekty deklaracji podatkowej, które skutkuje umorzeniem postępowania, możliwe jest także po wszczęciu postępowania karnego skarbowego.

Związek Przedsiębiorców i Pracodawców z niepokojem przygląda się niektórym propozycjom nowelizacji ustawy o podatku od towarów i usług. A w szczególności pomysłowi mechanicznego demontażu instytucji „czynnego żalu”. „Czynny żal” dla wielu przedsiębiorców jest ostatnią deską ratunku przed surowymi karami fiskusa, które grożą im nawet za drobne niedopatrzenia. Likwidacja tej konstrukcji w całości, bez zróżnicowania regularnego przestępcy podatkowego od uczciwego przedsiębiorcy, który dzień za późno złożył deklarację jest nie do przyjęcia.

Na stronach internetowych Rządowego Centrum Legislacji w dniu 31 maja 2016 roku pojawił się rządowy projekt ustawy przewidujący rewolucyjne zmiany w prawie karnym i karnym skarbowym, stanowiące realne zagrożenie dla uczciwych przedsiębiorców. Jeśli dojdzie do popełnienia przestępstwa (także skarbowego), Sąd będzie mógł orzec przepadek przedsiębiorstwa, choćby nawet przedsiębiorstwo nie stanowiło własności sprawcy.

Już 31 proc. wyroków w sprawach karnych skarbowych dotyczy DPO, a w tym roku zainteresowanie tą procedurą może być większe. UKS-y zaznaczają jednak, że nie zawsze można ją stosować. O skokowo rosnącym zainteresowaniu dobrowolnym poddaniem się odpowiedzialności karnej skarbowej (dalej: DPO) informują niektóre kancelarie prawne i podatkowe. Klienci pytają o DPO dużo częściej niż w zeszłych latach, a i sami eksperci zachęcają do korzystania z tej instytucji.

Mój klient – przedsiębiorca – osoba fizyczna założył nowe konto firmowe. Czy powinien zawiadomić o tym urząd skarbowy, skoro informacja o koncie to jedna z informacji zawartych w zgłoszeniu identyfikacyjnym podatnika? Jakie są konsekwencje braku zawiadomienia urzędu skarbowego o nowym koncie bankowym, które założył przedsiębiorca (brak zawiadomienia lub zawiadomienie po terminie)?

W roku 2016 grozić będą wyższe niż w 2015 r. kwoty grzywien, jakie można orzec za popełnienie przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.

Wywiad skarbowy jest jednym a narządzi kontroli skarbowej, wykorzystywanym przez urzędy skarbowe do sprawdzania podatnika. Głównym zadaniem wywiadu skarbowego jest uzyskanie oraz wykorzystywanie informacji o dochodach, obrotach, prawach majątkowych podmiotów podlegających kontroli skarbowej lub co do których zachodzi uzasadnione podejrzenie o popełnieniu przestępstwa skarbowego. W związku z czym uprawniony jest także do przetwarzania oraz wykorzystywania pozyskanych w toku swoich działań informacji. Na czym dokładnie polegają działania w ramach wywiadu skarbowego?

Podatnicy, którym grozi odpowiedzialność karna skarbowa, mogą się od niej uwolnić, składając tzw. czynny żal. Czynny żal to zawiadomienie właściwego organu o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego. Złożony prawidłowo, uwalnia od kary za nie. Jeżeli zatem podatnik np. nie złoży w terminie deklaracji podatkowej, to przekazanie czynnego żalu do urzędu skarbowego uchroni go przed zapłatą kary finansowej.

Sąd Najwyższy zbada pytanie prawne szczecińskiego sądu dotyczące wątpliwości co do stosowania podsłuchu procesowego w sprawach o przestępstwa skarbowe. Sąd ma zająć się tą sprawą 31 marca br.

Nieprzekazanie do urzędu skarbowego sprawozdania finansowego, opinii lub raportu podmiotu uprawnionego do badania sprawozdań finansowych będzie traktowane jako wykroczenie skarbowe karane grzywną, która może wynieść nawet 35 tys zł. Taką zmianę wprowadziła ustawa z dnia 29 sierpnia 2014 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw, która weszła w życie z dniem 1 stycznia 2015 r.

W zeszłym roku budżet państwa wypłacił kasowo prawie 80 mld zł z tytułu zwrotów podatku od towarów i usług. Był to rekord w historii, zarówno nominalny jak i realny.

W 2014 r. wzrosną niektóre stawki, które dotyczą niesolidnych podatników. Chodzi o kary za przestępstwa i wykroczenia skarbowe, kary porządkowe oraz zastaw skarbowy.

Czasem popełnienie przestępstwa skarbowego jest bezsporne. W takiej sytuacji sprawcy opłaca się złożyć wniosek o dobrowolne poddanie się odpowiedzialności. W tym trybie można zapłacić karę grzywny w wysokości ustalonej na etapie postępowania przygotowawczego, bez konieczności chodzenia do sądu. Informacja o poniesieniu odpowiedzialności w tej formie nie jest wpisywana do Krajowego Rejestru Karnego.

Podatnicy mają prawo nie przyjąć mandatu od organu podatkowego, jeśli dotyczy on drobnego przewinienia o znikomej społecznie szkodliwości lub jeśli zawinili nieumyślnie. Mogą się także bronić przed odpowiedzialnością karną skarbową, jeśli przepisy podatkowe są niejasne i stanowią problem dla samych organów podatkowych.

Już od 1 lipca 2013 r. zacznie obowiązywać ustawa śmieciowa, z którą wiąże się obowiązek złożenia tzw. deklaracji śmieciowej. Za jej niezłożenie grozi odpowiedzialność karno-skarbowa, podobnie jak w przypadku niezłożenia zeznania podatkowego.

W natłoku codziennych spraw jakie należy wykonać prowadząc działalność gospodarczą nieraz zdarza się zapomnieć wystawić w terminie dokument potwierdzający sprzedany towar lub wykonaną usługę. Przedsiębiorcy zwracający uwagę na kwestie podatkowe mogą wtedy zacząć się zastanawiać kiedy należy wykazać podatek VAT należny w deklaracji podatkowej.

W roku 2013 grozić będą wyższe niż w 2012 r. kwoty grzywien, jakie można orzec za popełnienie przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego.

Sąd Najwyższy uznał w postanowieniu z 20 czerwca 2012 r. (sygn. akt I KZP 3/12), że jeżeli przepis przyjęty w ramach kumulatywnego zbiegu przepisów ustawy, zastosowanego na podstawie art. 7 § 1 kodeksu karnego skarbowego, nie zawiera znamion pozwalających, po ich wypełnieniu, na złożenie korekty deklaracji podatkowej, to wykluczone jest zaniechanie ukarania sprawcy na podstawie art. 16a kodeksu karnego skarbowego (k.k.s.) za tak zakwalifikowane przestępstwo, mimo że wypełniło ono również znamiona czynu objętego tym przepisem.

Powszechna jest opinia o surowości aparatu fiskalnego i nikłych możliwościach obrony nie tylko podczas postępowania w urzędzie, ale również przed sądem. Mandaty i grzywny za przestępstwa i wykroczenia skarbowe nie są wcale czymś rzadkim. Procedura karnoskarbowa jest rygorystyczna, ale im bliżej skazania, tym podatnik ma większą możliwość na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności i uniknięcie przynajmniej części sankcji. Procedura karnoskarbowa należy do jednych z najbardziej skomplikowanych procedur. Zatem zalecamy przy ewentualnych problemach karnoskarbowych korzystać z pomocy adwokata lub radcy prawnego. Jednak warto znać i samemu podstawowe zasady odpowiedzialności za przestępstwa i wykroczenia skarbowe.