Tematy - PIT - koszty, Samochód - INFOR.PL

Z początkiem tego roku zostały wprowadzone istotne zmiany dotyczące rozliczania samochodów osobowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Dotyczą one zarówno pojazdów prywatnych, jak i wykorzystywanych na zasadach umowy leasingu czy majątku trwałego. Obecnie wydatki związane z eksploatacją samochodów podatnicy rozliczają w kosztach z wieloma ograniczeniami.

Minister finansów Teresa Czerwińska w rozmowie z PAP poinformowała, że planowane przez rząd zmiany w PIT (tj. obniżenie niższej stawki z 18% do 17%, co najmniej podwojone koszty uzyskania przychodów i zwolnienie z PIT podatników do ukończenia 26 roku życia) stanowią impulsy prorozwojowe, które jednocześnie obniżą tzw. klin podatkowy.

W razie wykonywania na podstawie stosunku pracy czynności zarówno chronionych prawem autorskim, jak i niebędących przedmiotem prawa autorskiego, pozbawionych cech twórczych, udokumentowania wymaga wartość wynagrodzenia z tytułu korzystania z prawa autorskiego. Tylko bowiem wyraźne rozróżnienie, jak również dokumentowanie prac – utworów chronionych prawem autorskim oraz wypłaconych wynagrodzeń z tego tytułu - daje podstawę do zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów.

Firmy mają problem z rozliczaniem leasingu operacyjnego i kosztów eksploatacji samochodów według nowych zasad, obowiązujących od 1 stycznia 2019 r. Ministerstwo Finansów ma dopiero wydać objaśnienia, jak stosować nowe regulacje. Nie ułatwia to ani prowadzenia działalności przedsiębiorcom, ani pracy księgowym.

Prezes Rady Ministrów Mateusz Morawiecki zapowiedział 23 lutego 2019 r. co najmniej dwukrotne podwyższenie pracowniczych kosztów uzyskania przychodów w PIT. Ponadto nastąpi obniżenie stawki PIT z 18% do 17%. Nie ulegnie natomiast zmianie kwota wolna od PIT.

Wziąć samochód w leasing, czy wynająć? To pytanie zadaje sobie wielu przedsiębiorców, którzy zamierzają pozyskać auto do swojej firmy. Jeśli naszym celem jest zminimalizowanie miesięcznych kosztów, lepiej wybrać abonament. Jeśli zależy nam natomiast na wykupie auta, lepszym rozwiązaniem będzie leasing– podpowiadają eksperci firmowego Auto Concierge z platformy carsmile.pl.

Obowiązujące od początku 2019 roku przepisy dotyczące kosztów uzyskania przychodów samochodów osobowych wykorzystywanych w działalności gospodarczej otworzyły nowe możliwości optymalizacyjne. Okazuje się, że bardziej opłacalny może być wielokrotny najem samochodu niż jego nabycie na własność.

Od kilku już lat obowiązują przepisy ustawy VAT, które przewidują 50% oraz 100% odliczenie podatku VAT od samochodów osobowych. Większość podatników wybiera możliwość częściowego pomniejszenia podatku należnego, gdyż zwalnia ich to z wykonywania szeregu uciążliwych obowiązków ustawowych. Niektóre podmioty gotowe są jednak realizować dodatkowe wymogi dokumentacyjne wymagane ustawą, aby korzystać z pełnego odliczenia VAT dla kosztów związanych z nabyciem i eksploatacją pojazdu.

Ministerstwo Finansów poinformowało, że pracuje nad wypracowaniem szczegółowych rozwiązań dotyczących uszczelnienia obowiązującego systemu opodatkowania akcyzą samochodów osobowych, w tym z dużymi silnikami. Zmiany mają zapobiec nieprawidłowościom polegającym na unikaniu płacenia podatku akcyzowego od samochodów.

Zwolnienie od podatku akcyzowego stosuje się do pojazdów elektrycznych, hybrydowych typu plug-in lub napędzanych wodorem, dla których obowiązek podatkowy powstał po 18 grudnia 2018 r. Zwolnienie to nie stanowi pomocy publicznej.

Od 2019 r. zmienią się zasady rozpoznawania kosztów z tytułu wydatków poniesionych na nabycie i użytkowanie samochodów osobowych w firmie. Wprowadzone zmiany obejmą przede wszystkim tych przedsiębiorców, którzy wykorzystują firmowe auta do celów prywatnych i służbowych, jak również korzystają z formy finansowania w postaci leasingu.

W okresie świąt większość przedsiębiorców organizuje spotkania okolicznościowe, a także wręcza upominki swoim pracownikom i kontrahentom. Wiąże się to oczywiście z konkretnymi wydatkami po stronie firmy. Które z poniesionych wydatków można uwzględnić w kosztach uzyskania przychodów? Co z podatkiem VAT?

Miesiąc grudzień to dla przedsiębiorcy ostatni moment na obniżenie podatku, poprzez uwzględnienie niektórych wydatków w kosztach uzyskania przychodów. Jest to czas gdy właściciele firm organizują świąteczne spotkania, obdarowują prezentami, a także dokonują „pospiesznych” zakupów, aby uchronić się przed nadchodzącym zmianami przepisów podatkowych.

W związku z uchwaleniem przez Sejm zmian w Ustawach o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz o podatku dochodowym od osób prawnych od 1 stycznia 2019 r. nastąpią duże zmiany w zakresie rozliczenia kosztów nabycia i użytkowania samochodów osobowych.

Od 2019 roku korzystniejsze podatkowo będzie użytkowanie w firmie samochodu użyczonego niż stanowiącego prywatną własność przedsiębiorcy. W przypadku kosztów eksploatacyjnych (np. paliwo, olej, części, przeglądy) od 2019 roku będzie można uwzględnić ryczałtowe koszty podatkowe w wysokości 20 proc. wydatków (gdy samochód jest własnością przedsiębiorcy, ale nie został wpisany do ewidencji środków trwałych) albo w wysokości 75 proc. w pozostałych przypadkach.

Ministerstwo Finansów szykuje zmiany w opodatkowaniu akcyzą samochodów osobowych. Nowe przepisy mają dotyczyć przede wszystkim aut z dużymi silnikami. Resort finansów zapewnia jednocześnie, że nie przewiduje się zwiększenia stawek akcyzy na samochody.

28 listopada 2018 r. Minister Finansów zawiadomił o rozpoczęciu publicznych konsultacji podatkowych w sprawie planowanych objaśnień dotyczących zmienianych od 2019 roku przepisów w zakresie rozliczania kosztów podatkowych samochodów osobowych wykorzystywanych w prowadzonej działalności gospodarczej. Podatnicy i inne zainteresowane tematem podmioty mogą przesyłać opinie, wnioski i uwagi w tym zakresie (mailem lub zwykłą pocztą) do Ministerstwa Finansów do 21 grudnia 2019 r. Minister chce także zorganizować jedno spotkanie konsultacyjne przedstawicieli MF z podatnikami w tej sprawie.

Na podstawie kilometrówki nadal będą rozliczać się z firmą pracownicy, którzy użytkują do celów służbowych samochód prywatny. Od 2019 r. z prowadzenia kilometrówki zwolnieni będą tylko prowadzący działalność gospodarczą.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnych interpretacjach podatkowych potwierdza, że wypłacana kontrahentom (z góry, przed pierwszym zamówieniem) opłata upfront fee (zwana też „quick saving”), mająca charakter jednorazowej bezzwrotnej zachęty do nabywania określonych produktów – może być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Zdaniem Dyrektora KIS jest to tzw. koszt pośredni, który powinien być ujęty w kosztach uzyskania przychodów w dacie zaksięgowania w księgach rachunkowych.

Czy warto być twórcą i prowadzić działalność artystyczną? Ze względów podatkowych na pewno tak, ponieważ w świetle prawa podatkowego twórcy mogą korzystać z preferencyjnych 50-procentowych kosztów uzyskania przychodu.

Organy podatkowe akceptują co do zasady możliwość zaliczania przez przedsiębiorców do kosztów uzyskania przychodów wydatków na dokształcanie i nabywanie uprawnień zawodowych (w tym np. studia magisterskie, podyplomowe, aplikacje prawnicze) jeżeli wydatki te (np. profil studiów, czy aplikacji) mają związek z wykonywaną działalnością gospodarczą. Natomiast wydatki takie poniesione przed rozpoczęciem działalności (zdaniem fiskusa, a także sądów administracyjnych) nie powinny być zaliczane do kosztów podatkowych.

Od 2019 r. przedsiębiorcy będą mieli możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na zapłatę rat leasingowych, ale tylko do kwoty 150 000 zł. Oznacza to, że jedynie dla samochodów do wartości 150 000 zł (kwota netto + VAT niepodlegający odliczeniu) będzie można rozliczyć w kosztach całą wartość zapłaconych rat leasingowych.

Uprawnienie do odliczenia 50 proc. kosztów podatkowych przysługuje tylko wtedy, gdy pracownik jest twórcą w rozumieniu prawa autorskiego, efekt pracy wykonanej przez pracownika stanowi utwór i stosunek prawny łączący pracownika z pracodawcą przewiduje odrębne wynagrodzenie za przeniesienie praw do tego utworu.

Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o PIT, ustawy o CIT oraz niektórych innych ustaw, który obecnie jest rozpatrywany przez Sejm zawiera m.in. zmiany w zakresie kosztów uzyskania przychodów wykazywanych w związku z konwersją długu na kapitał.

Fiskus wypowiedział się w kwestii możliwości zaliczenia wypłaconych przez spółkę należnych odsetek od udzielonej pożyczki do kosztów uzyskania przychodu, w przypadku gdy pożyczka udzielana jest przez jednego ze wspólników spółki.

Zdaniem Rady Podatkowej Konfederacji Lewiatan, przedstawiony przez Ministerstwo Finansów projekt nowelizacji ustaw o podatkach dochodowych zawiera dużo korzystnych propozycji. Gdyby nie został uzupełniony o kilka kontrowersyjnych rozwiązań można byłoby go uznać, za jedną z najlepszych nowelizacji w ostatnich latach. Wśród propozycji przedstawionych w „pakiecie samochodowym" znajdują się zarówno zasługujące na aprobatę, jak i niekorzystne dla biznesu.

Zdaniem Ministra Finansów część składki płaconej przez rolnika, który prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą do Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego Rolników ma bezpośredni związek z uzyskiwaniem jednocześnie przez tego rolnika przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej. W związku z tym, ta część składki (tj. połowa podwójnej składki) może być zaliczana do kosztów uzyskania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

W większości przedsiębiorstw samochód osobowy jest w nich obecny jako składnik majątku. W jednoosobowych działalnościach gospodarczych zazwyczaj są to prywatne samochody właścicieli wprowadzane na stan środków trwałych i używane od tego momentu w celach mieszanych (tj. zarówno w celach prywatnych jak i w celach służbowych). Wprowadzenie samochodu jako składnika majątku firmy pozwala na zminimalizowanie skutków podatkowych, poprzez zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z tym pojazdem.

Każda przebudowa, rozbudowa, rekonstrukcja, adaptacja, modernizacja majątku do kwoty 10 tys. zł trafi bezpośrednio w koszty. Ministerstwo Finansów poprawia przepisy przejściowe.

Na rynku nieruchomości pojawia się coraz więcej ofert sprzedaży lokalu wraz z miejscem postojowym. Czy miejsce postojowe można amortyzować? Z jaką stawką dokonać amortyzacji miejsca postojowego?

Pojazdy samochodowe są nieodzownym elementem naszego życia, co potwierdzają statystki, wskazujące, że w samym tylko 2017 r. w Polsce zarejestrowano ponad 1,2 mln pojazdów. Skutkiem tak dużej liczby pojazdów poruszających się po drogach jest rosnące zanieczyszczenie powietrza. Problem ten dostrzegł polski ustawodawca, który opracował obowiązującą od 22 lutego 2018 r. ustawę o elektromobilności i paliwach alternatywnych. Akt ten to istotny krok w kierunku zapewnienia wzrostu neutralności klimatycznej transportu oraz poprawy ekologiczności sektora transportu.

Żaden przepis ustawy o PIT nie wymaga, aby wyodrębnienie wynagrodzenia za pracę twórczą było w umowie o pracę. Może to być uregulowane inaczej, byle prowadziło do jednoznacznego wyodrębnienia honorarium autorskiego.

Minister Finansów zaprojektował duże zmiany (mają wejść w życie już od 1 stycznia 2019 r.) w rozliczaniu kosztów podatkowych dotyczących samochodów wykorzystywanych w działalności gospodarczej. Zmiany (zarówno w PIT, jak i CIT) mają dotyczyć zarówno samochodów osobowych stanowiących środki trwałe firm, wziętych w leasing lub użytkowanych na podstawie innych umów oraz stanowiących prywatną własność przedsiębiorców. Nie zmienią się natomiast zasady rozliczeń kosztów samochodów będących własnością pracowników, wykorzystywanych w działalności pracodawcy. Podwyższony do 150.000 zł ma zostać limit wartości samochodu osobowego, do którego możliwe jest pełne odliczanie odpisów amortyzacyjnych.

Organy podatkowe „po cichu” ograniczają stosowanie przez twórców podwyższonych kosztów uzyskania przychodów tylko do drobnych umów o dzieło – pisze Michał Sroczyński, doradca podatkowy.

Związek Zawodowy Aktorów Polskich poinformował, że Ministerstwo Finansów oficjalnie uznało możliwość stosowania 50% kosztów uzyskania przychodów przy wynagrodzeniu dla aktorów za próby sceniczne.

Fiskus, w ramach uszczelniania systemu podatkowego, żąda zapłaty akcyzy od firm rejestrujących czasowo samochody, celem umożliwienia ich wywozu za granicę. Choć robią to zgodnie z prawem, zamykają sobie drogę do odzyskania opłaconej w kraju akcyzy.

Honorarium autorskie powinno być określane wyłącznie kwotowo, a kluczowa w tym kontekście jest wycena utworów – wynika z najnowszych interpretacji podatkowych. Przedsiębiorcy, którzy do tej pory ustalali honorarium jako procent wynagrodzenia wypłacanego pracownikom, mogą zaryzykować kontynuowanie tej metody. Jej poprawność wynika z ostatnich wyroków sądów administracyjnych. Jest jednak kwestionowana przez fiskusa.

Nakłady poniesione przez najemcę na wynajmowaną nieruchomość (tj. prace wykończeniowe i adaptacyjne określane jako prace fit-out), za które otrzymał on wynagrodzenie, stanowić będą koszty bezpośrednio związane z przychodami. Możliwe jest bowiem wskazanie strumienia przychodów, którego dotyczą ponoszone nakłady na wykonanie usługi na rzecz wynajmującego.

Zakup i montaż drzwi wewnętrznych może być kosztem podatkowym przy sprzedaży nieruchomości, ale stała zabudowa meblowa już nie. Farby i fugi tak, ale nie folie malarskie – twierdzi dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej. Taki podział budzi wątpliwości ekspertów, bo nie wynika z przepisów podatkowych. Stała zabudowa meblowa od lat jest przedmiotem sporów podatkowych o stawkę VAT. Teraz problem odżywa, ale w kontekście podatku dochodowego.

Zaproszenie kontrahenta na obiad, zamówienie cateringu do siedziby przedsiębiorstwa, czy przygotowanie konferencji wraz z wyżywieniem – to wszystko działania, które zdarzają się w praktyce wielu firm. Bardzo często wyżywienie jest jednym z nieodłącznych elementów efektywnej pracy zespołu lub wymaga tego rodzaj relacji z klientem. Zagadnienie zaliczenia tego typu działań do kosztów działalności gospodarczej, w związku ze zmianami dotyczącymi tak zwanych „kosztów reprezentacji”, budzi od kilku lat wiele kontrowersji. Jak w 2018 roku kształtują się zasady dotyczące kosztów posiłków i konferencji oraz na jakim stanowisku stoją organy podatkowe?

Pracodawca nie może zaliczyć do kosztów składek z tytułu ubezpieczenia pracownika na życie, jeżeli umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto, nie wyklucza wypłaty kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy, możliwości zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy lub wypłaty z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

Pensja małżonka i małoletnich dzieci pracujących w rodzinnej firmie będzie kosztem podatkowym. Fiskus popiera propozycję zgłoszoną już wcześniej przez resort przedsiębiorczości i technologii. Nowe regulacje miałyby wejść w życie od 1 stycznia 2019 r.

Resort finansów planuje zrównać podatkowe skutki wzięcia samochodu w leasing ze skutkami zakupu nowego samochodu, poprzez ustanowienie górnego limitu 150 tysięcy złotych dla obu przypadków, przy jednoczesnym ograniczeniu możliwości zaliczania w koszty rat i odpisów do 50% wartości samochodu w przypadku, w którym auto wykorzystywane jest nie tylko do celów służbowych. Związek Przedsiębiorców i Pracodawców z dużym niepokojem przygląda się tej koncepcji i ocenia ją zdecydowanie negatywnie.

Ministerstwo Finansów poinformowało 13 czerwca 2018 r. w oficjalnym komunikacie, że chce zrównać limit odpisów amortyzacyjnych samochodów osobowych z kosztami ich leasingu operacyjnego. Tym samym potwierdziły się nasze doniesienia („Leasing samochodów przestanie się opłacać”, DGP nr 113/2018). Pisaliśmy, że rat leasingowych za samochód osobowy nie będzie już można zaliczać do kosztów podatkowych całości rat leasingowych, bez żadnego limitu. Dziś z tego właśnie powodu bardziej opłaca się wziąć samochód w leasing niż go kupić.

W ostatnich miesiącach duże wątpliwości wśród podatników wywołała zmiana przepisów podatkowych dotyczących możliwości odliczenia 50% kosztów uzyskania przychodu od honorariów z tytułu praw autorskich. Co uległo zmianie i jak obecnie prawidłowo stosować przepisy w tym zakresie?

Jak wynika z przepisów ustawy o PIT, nie jest objęte niezwiązane z wykonywaniem działalności gospodarczej zbycie ruchomości, jeśli od czasu jej nabycia upłynęło 6 miesięcy. W przypadku nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości okres ten wynosi 5 lat od zakończenia roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie. Skąd więc żądanie 19% podatku, jeżeli małżeństwo nabyło nieruchomość nie 5, a 9 lat przed sprzedażą? Trwający 3,5 roku spór podatnika z fiskusem zakończył się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym.

Rządowy projekt nowelizacji ustawy o biokomponentach i biopaliwach ciekłych zakłada wprowadzenie opłaty emisyjnej od 1 stycznia 2019 r. Zdaniem prezesa Polskiego Funduszu Rozwoju Pawła Borysa Polska jest jednym z krajów mających najniższe ceny paliw i najniższy udział podatków w tej cenie, a opłata emisyjna ma służyć czystości powietrza.

Blogerzy, youtuberzy i inne osoby działające w sieci osiągają z roku na rok coraz większe przychody (głównie z reklam), które podlegają co do zasady opodatkowaniu podatkiem dochodowym (drugą opcją opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych). Jak podatek dochodowy, to pojawia się od razu pytanie jakie koszty uzyskania przychodu mogą te osoby uwzględnić (potrącić) i odliczyć od przychodu. Okazuje się, że organy podatkowe w przypadku tych osób dość rygorystycznie interpretują przepisy ustawy o PIT w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W Sejmie trwają prace nad projektem nowelizacji ustaw podatkowych, przewidującymi m.in. rozszerzenie ulgi podatkowej dla twórców. W myśl obecnego projektu, przepisy te obejmą także: inżynierię budowlaną, tłumaczenia, gry komputerowe oraz działalność naukową i pracę dydaktyczną prowadzoną na uczelni.

Powodem powstawania różnic kursowych od środków własnych są zmieniające się kursy walut, po których przedsiębiorcy przeliczają wszelkie wpływy i wypływy posiadanej waluty. Różnice kursowe czasem są przychodem, a czasem kosztem w podatku dochodowym.

PIT - koszty, Samochód

Zasady rozliczania samochodów wykorzystywanych w działalności gospodarczej

Stawka 17% w PIT i wyższe koszty uzyskania przychodów

Możliwość zastosowania 50% kosztów uzyskania przychodów w PIT do działalności twórczej

Jak rozliczać koszty firmowych samochodów osobowych?

Wyższe koszty pracownicze oraz obniżenie stawki w PIT

Leasing a najem samochodu – co wybrać, co się opłaca?

Koszty 2019 - samochód osobowy lepiej wynająć niż kupić

Reklama na samochodzie a prawo do odliczenia VAT

Zmiany w opodatkowaniu akcyzą samochodów osobowych, w tym z dużymi silnikami

Zwolnienie z akcyzy pojazdów ekologicznych nie stanowi pomocy publicznej

Koszty samochodu osobowego w firmie – zmiany od 2019 r.

Świąteczne wydatki w firmie – co można ująć w kosztach?

Święta w kosztach uzyskania przychodów przedsiębiorcy

Zmiany w rozliczeniach kosztów nabycia i użytkowania samochodów osobowych od 1 stycznia 2019 r. w zakresie PIT i CIT

Koszty prywatnych samochodów osobowych w fimie 2019 - lepiej pożyczyć od rodziny

Uszczelnienie akcyzy od samochodów osobowych

Rozliczanie kosztów firmowych samochodów osobowych w 2019 roku - MF wyda objaśnienia

Zmiany w PIT i CIT od 2019 r. - co z kilometrówką?

Czy opłata przygotowawcza (upfront fee) jest kosztem uzyskania przychodów?

Jakie podatki płacą artyści?

Wydatki na studia i nabycie uprawnień zawodowych a koszty w PIT

Zmiany w leasingu od 2019 r - czy nadal będzie się opłacał?

Możliwość odliczenia 50 proc. kosztów dla twórców oprogramowania komputerowego

Koszty uzyskania przychodów 2019 - konwersja długu na kapitał

Czy są kosztem odsetki od pożyczki udzielonej przez wspólnika spółki

Koszty nabycia i używania samochodów firmowych - zmiany (dobre i złe) od 2019 roku

Połowa podwójnej składki na KRUS płaconej przez rolników-przedsiębiorców jest kosztem podatkowym w PIT

Wydatki na ubezpieczenie samochodu osobowego w kosztach uzyskania przychodu

Ulepszenia (do 10 tys. zł) środków trwałych w kosztach bez amortyzacji

Amortyzacja miejsca postojowego

Korzystne opodatkowanie pojazdów napędzanych paliwami alternatywnymi

50-proc. koszty autorskie - podział na pracę twórczą nie musi być w umowie

Koszty uzyskania przychodów 2019 – samochody osobowe wykorzystywane w działalności gospodarczej

Koszty podatkowe twórców w 2018 roku

Wynagrodzenie aktorów za próby sceniczne z 50% kosztami uzyskania przychodów

Akcyza od samochodów rejestrowanych czasowo

Koszty podatkowe pracownika-twórcy

Wydatki na wykonanie prac fit-out w kosztach podatkowych

Sprzedaż mieszkania - koszty podatkowe w PIT

Wydatki na posiłki i konferencje a koszty podatkowe działalności gospodarczej

Czy można zaliczyć do kosztów składki z tytułu ubezpieczenia na życie

Wynagrodzenie małżonka i małoletnich dzieci w kosztach od 2019 r.

Ograniczenia w zaliczaniu leasingu samochodów do kosztów

Samochód osobowy w kosztach podatkowych firmy - zmiany od 2019 roku

Jak stosować 50% koszty od honorariów z tytułu praw autorskich

Zwolnienie z PIT przy sprzedaży nieruchomości - sprzeczne stanowiska fiskusa

Podatek na rzecz czystego powietrza, czyli opłata emisyjna

Blog a koszty, czyli rozliczenie PIT działalności w Internecie

Ulga podatkowa dla twórców zostanie rozszerzona o kolejne zawody twórcze

Dodatnie i ujemne różnice kursowe od środków własnych