Koszty podatkowe, VAT - rozliczanie

Ministerstwo Finansów dość wolno prowadzi prace legislacyjne nad nowelizacją ustawy o VAT dotyczącą wdrożenia obowiązkowego modelu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Od listopada zeszłego roku - kiedy to zakończyły się konsultacje projektu - nie widać żadnych postępów. Jeden z posłów zapytał ministra finansów o aktualny harmonogram prac legislacyjnych w tym zakresie a także czy minister ma zamiar przesunięcia terminów wejścia w życie obowiązkowego KSeF? W dniu 31 marca 2025 r. minister finansów odpowiedział na te pytania.

Od 1 kwietnia 2021 r. zmiana przepisów Prawa energetycznego oraz o energii odnawialnych wprowadziła nowe, mniej korzystne zasady rozliczania się prosumentów z dostawcą energii z sieci energetycznej. System net bilingu zastąpił net metering (który w okresie przejściowym jest dostępny dla wcześniej podłączonych użytkowników). Dodatkowo, dla prosumentów będących podatnikami VAT oznacza to opodatkowanie tym podatkiem energii wprowadzanej do sieci. Do dziś nie do końca wiadomo na jakich zasadach, a Krajowa Informacja Skarbowa robi wszystko by tak pozostało, czego doskonałym przykładem jest interpretacja indywidualna z 22 listopada 2024 r., znak: 0113-KDIPT1-1.4012.686.2024.1.WL.

Jakie koszty uzyskania przychodów (tzw. koszty podatkowe) mogą odliczać pracownicy od swojego przychodu w 2025 roku? Jakie są koszty zwykłe, a jakie podwyższone? Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT) nie daje prawa (co do zasady) pracownikom odliczać uzyskanych z tytułu umowy o pracę faktycznie poniesionych kosztów. Pracownicy mają jedynie koszty zryczałtowane w zależności od liczby zawartych umów o pracę i tego, czy pracownik mieszka w miejscowości, której znajduje się zakład pracy, czy w innej miejscowości. Jednak w rozliczeniu rocznym pracownicy mogą uwzględnić faktyczne wydatki na dojazdy do pracy udokumentowane wyłącznie imiennymi biletami okresowymi.

Otrzymanie zaliczki na poczet dostawy towarów lub świadczenia usług wiąże się zasadniczo z powstaniem obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług. Rezygnacja z transakcji, skutkująca zwrotem zaliczki i wystawieniem faktury korygującej, umożliwia sprzedawcy obniżenie kwoty podatku należnego. Nabywca jest z kolei obowiązany do odpowiedniej korekty odliczonego wcześniej podatku naliczonego. Jak jednak postąpić w sytuacji, gdy kontrahenci odstępują wprawdzie od zawartej umowy, lecz zaliczka zostaje zwrócona znacznie później lub jej zwrot w ogóle nie następuje. Transakcja nie dochodzi ostatecznie do skutku. Nie ma jednak również zwrotu zaliczki, a to jej wpłata generowała powstanie obowiązku podatkowego.

Przedsiębiorcy mogą zaliczać do kosztów uzyskania przychodów swojej działalności gospodarczej wydatki na zakup i eksploatację roweru, jeżeli wydatek ten ma związek z tą działalnością. Podatnicy VAT mogą też odliczyć VAT naliczony w cenie zakupu roweru. Potwierdza to Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacjach indywidualnych.

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą w swoim domu lub mieszkaniu mają wątpliwości, czy wydatki na utrzymanie psa stróżującego mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów. Powstaje też pytanie, czy można odliczyć VAT od wydatków na utrzymanie psa stróżującego, który pilnuje biura, czy innych miejsc, w których jest prowadzona działalność gospodarcza? Sprawdźmy jak na te pytania odpowiada Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w indywidualnych interpretacjach podatkowych.

Zmiany wprowadzone w podatku od towarów i usług z początkiem roku (prawdopodobnie przez przypadek) radykalnie zmniejszają opodatkowanie szkół wyższych (choć nie tylko ich). Usługi edukacyjne, które w przypadku tych podmiotów nie dawały prawa do odliczenia, stanowią istotę ich działalności – pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Koszt podatkowy mogą stanowić wydatki na posiłki ponoszone nie tylko dla pracowników, lecz również dla współpracowników, z którymi zawierane są umowy cywilnoprawne (umowa zlecenia, umowa o dzieło, kontrakt B2B). Dopiero 11 października 2024 r. opublikowane zostało pismo Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z 21 lipca 2021 r. zmieniające z urzędu niekorzystną dla podatnika indywidualną interpretację podatkową Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 12 czerwca 2020 r. w tej sprawie - w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów podatkowych wydatków ponoszonych na zakup artykułów spożywczych. To był początek utrwalonej już dziś linii interpretacyjnej dotyczącej zarówno podatku dochodowego od osób prawnych (CIT), jak i podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT).

Aktualnie w obrocie gospodarczym często można się spotkać z różnego rodzaju kartami przedpłaconymi. Jak takie karty przedpłacone należy rozliczać dla celów VAT? Czy może tak samo jak bony (towarowe i usługowe)? A także czy niewykorzystane środki na kartach przedpłaconych należy opodatkować VAT?

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził w interpretacji z 22 maja 2024 r., że park narodowy ma – co do zasady - prawo do odliczenia VAT (tj. podatku naliczonego) od wydatków związanych z realizacją planowanego przedsięwzięcia finansowanego z funduszy UE. Oczywiście – tak jak w przypadku innych podatników VAT - warunkiem odliczenia jest brak zaistnienia okoliczności wykluczających odliczenie tego podatku.

Prowadzący działalność gospodarczą przedsiębiorca, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, zamierza wycofać samochód stanowiący środek trwały i prywatnie wynająć go członkowi rodziny. Czy w sytuacji gdy przy nabyciu tego samochodu przedsiębiorcy przysługiwało prawo do odliczenia VAT, ma on obowiązek opodatkować wycofanie tego samochodu z działalności gospodarczej?

Należy wprowadzić przepis prawa o charakterze uściślającym, który w art. 29a ustawy o VAT dotyczącego podstawy opodatkowania, oraz w art. 86 ustawy o VAT wprowadzi uprawnienie do rozliczania w czasie ujemnego podatku należnego oraz nakaz takiego rozliczania ujemnego podatku naliczonego – postuluje prof. dr hab. Witold Modzelewski

W deklaracji JPK_V7 za styczeń 2024 r. podatnicy, którzy stosowali proporcję lub preproporcję albo zmienili przeznaczenie środków, mają obowiązek wykazać kwotę korekty rocznej za 2023 r. Ustalając proporcję ostateczną i kwotę korekty, pierwszy raz zastosują nowe regulacje w tym zakresie, które obowiązują od 1 lipca 2023 r., tzn. w niektórych przypadkach mogą zrezygnować z korekty rocznej i na nowych zasadach będą ustalać, że proporcja wynosi 100%.

Jeżeli zakup jest związany tylko częściowo z czynnościami opodatkowanymi, podatek naliczony określa się według udziału procentowego. Z taką sytuacją mamy do czynienia przy budowie obiektu przeznaczonego częściowo na cele prywatne podatnika, a częściowo do działalności. Odliczenie może być wówczas realizowane w proporcji, w jakiej nabywane towary lub usługi są wykorzystywane na cele związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

Zbliża się koniec roku a wraz z nim kolejne rozliczenie i zamknięcie roku podatkowego. I w tym roku nie obędzie się bez zmian, które wpłyną na sposób zamknięcia roku ubiegłego. Nowelizacja ustawy o VAT z 26 maja 2023 r. zwana potocznie "SLIM VAT 3" została opublikowana w Dzienniku Ustaw z 5 czerwca 2023 poz.1059 weszła w życie 1 lipca 2023 r. Nowelizacja ta wprowadziła kolejne zmiany, które z założenia mają uprościć system podatku VAT. Zmiany, które dotyczą między innymi sprzedaży mieszanej i prewspółczynnika odliczenia VAT będą miały zastosowanie od 01 stycznia 2024 i będą obowiązywały za cały rok 2023. 

Odliczenie podatku naliczonego w przypadku, gdy na fakturze lub dokumencie celnym jest zawyżona stawka VAT, jest powszechną praktyką podatników, czyli jest „od zawsze” częścią tzw. prawa odczytanego. Natomiast w prawie jurysdykcyjnym, a zwłaszcza w interpretacjach urzędowych, jest to tzw. problem sporny – zresztą nie wiadomo dlaczego, bo przecież przepisy prawa są dość jednoznaczne – pisze profesor Witold Modzelewski. 

Ministerstwo Finansów i Krajowa Administracja Skarbowa poinformowali 25 września 2023 r., że usługa „Rozliczenia” jest już dostępna w e-Urzędzie Skarbowym. Usługa ta pozwala podatnikom i płatnikom zweryfikować salda i szczegóły rozliczeń z urzędem skarbowym.

Czy wady czynności cywilnoprawnej na podstawie której dokonano opodatkowania dostawy lub wykonano usługę powodują, że kontrahent traci prawo do odliczenia podatku naliczonego? Wyjaśnia prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Wydatki na stylizację paznokci u kosmetyczki są niezbędne do realizacji oraz autoprezentacji. Wymagają tego klienci, rozumieją to organy podatkowe.

Sprzedawca, który zastosuje na fakturze niewłaściwą, zawyżoną stawkę VAT, ma obowiązek odprowadzenia wykazanego podatku. Nabywca otrzymujący taką fakturę może odliczyć z niej VAT. W niektórych przypadkach odliczenie nie jest możliwe. Ewentualny błąd w tym zakresie może wiązać się wówczas z bardzo poważnymi konsekwencjami, w tym z ustaleniem przez organ podatkowy kwoty dodatkowego zobowiązania o charakterze sankcyjnym.

Przedsiębiorca dokonując sprzedaży towarów musi liczyć się z możliwością ich zwrotu przez kontrahenta, np. na podstawie przepisów o rękojmi lub na podstawie prawa odstąpienia od umowy zawartej na odległość lub poza lokalem przedsiębiorstwa. Jak w takiej sytuacji trzeba rozliczyć VAT? 

W poprzednim artykule sygnalizowaliśmy niejednolite stanowisko organów podatkowych w kwestii oceny skutków podatkowych na gruncie VAT, wynikających z płatności wyrównawczych pomiędzy podmiotami powiązanymi, dostosowujących poziom rentowności do poziomu rynkowego. Źródłem problemu są niejasne przesłanki opodatkowania takich płatności. Dzisiaj przedstawiamy kolejne rozstrzygnięcie dotyczące korekty dochodowości – odmienne jednak od tego, które opisywaliśmy tydzień temu. 

Wpłata zaliczki wywołuje skutki zarówno u sprzedawcy, jak i u nabywcy. Aby wpłacający mógł odliczyć VAT, zaliczka musi być odpowiednio udokumentowana, co w wielu przypadkach budzi wątpliwości. Wystawiona przed terminem faktura zaliczkowa może być uznana za pustą, co oznacza negatywne konsekwencje dla sprzedawcy. Dlatego organy podatkowe wymagają, aby je korygować, gdy minie 60 dni od ich wystawienia, a zaliczka nadal nie wpłynie.

Zerwanie nieopłacalnej umowy a koszty podatkowe. Możliwość zaliczenia wydatków związanych z wcześniejszym rozwiązaniem umowy do kosztów uzyskania przychodów jest problematyczna i wymaga każdorazowej analizy konkretnego stanu faktycznego w ramach przygotowywania umowy pomiędzy stronami, a nawet zabezpieczenia w formie interpretacji podatkowej. Rozważane podejście w tym zakresie pozwoli na ograniczenie negatywnych konsekwencji wynikających np. następczej negatywnej interpretacji podatkowej o czym przekonał się podatnik w sprawie o sygn. 0113-KDIPT2-1.4011.524.2022.2.ISL.

Nowelizacja Kodeksu pracy (dalej „Kp”) wprowadzająca m.in. długo oczekiwane przepisy o pracy zdalnej, czeka na podpis Prezydenta RP i publikację w Dzienniku Ustaw. Biorąc pod uwagę, na szczęście, dość długie vacatio legis (2 miesiące), pracodawcy mają czas co najmniej do drugiej połowy marca 2023 r. (a być może nieco dłużej) na przygotowanie się do ich wdrożenia. Jak na standardy obecnej legislacji długo, jak na potrzeby zakładu pracy, niekoniecznie. Jednym z zagadnień trudniejszych w implementacji są obowiązkowe rozliczenia pomiędzy pracodawcą a pracownikami.