Nadpłata podatku, Sąd administracyjny

9 marca 2020 r. Ministerstwo Finansów poinformowało o udostępnieniu usługi status zwrotu nadpłaty w usłudze Twój e-PIT

Coraz częściej podatnicy w przypadku niejasności przepisów prawa podatkowego sięgają po instytucję interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego. Jednak zdarza się, że opinia organu podatkowego jest odmienna od stanowiska podatnika. Czy wówczas podatnik jest zmuszony ją zaakceptować i stosować, czy też może się od niej odwołać?

Od 31 maja 2019 r. strona postępowania przed sądem administracyjnym (NSA i WSA) może zarówno wysyłać i odbierać pisma procesowe w formie elektronicznej jak i przeglądać online akta sprawy sądowoadministracyjnej. Jak to robić?

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 22 marca 2019 r. podzielił argumentację Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców, że w sprawie pewnego podatnika VAT z branży gastronomicznej doszło do naruszenia zasady zaufania do organów podatkowych, bowiem Dyrektor Urzędu Kontroli Skarbowej zakwestionował ustalenia Naczelnika Urzędu Skarbowego. Wyrok, jeśli się uprawomocni lub utrzyma się przed NSA, może mieć przełomowe znaczenie dla wielu przedsiębiorców. Orzeczenie to bowiem narzuca organom podatkowym konieczność działania w sposób konsekwentny - komentuje dr Anna Zaręba-Faracik, Dyrektor Wydziału Interwencyjno – Procesowego w Biurze Rzecznika Małych i Średnich Przedsiębiorców.

Jeżeli podatni zapłaci PIT od świadczenia zasądzonego mu prawomocnym wyrokiem, może mieć potem problem z odzyskaniem daniny, gdyby okazało się, że musi je jednak zwrócić.

Jeżeli spółka nienależnie potrąci podatek u źródła, to nie otrzyma jego zwrotu nadpłaty, chyba że daninę pokryła z własnej kieszeni.

Zasady ogólne Prawa przedsiębiorców (sformułowane wcześniej także w nowelizacji Kodeksu postępowania administracyjnego z 2017 roku) są przepisami, na które chętnie powołują się sądy administracyjne w swoim orzecznictwie. Zdaniem Mariusza Haładyja, wiceministra przedsiębiorczości i technologii utrwalenie takiej linii orzeczniczej wpłynie w przyszłości także na praktykę wydawania decyzji administracyjnych przez organy państwa.

Arystoteles był niezrównanym odkrywcą, a nieliczni zorientowani wciąż twierdzą, że i mistrzem dialektyki. Ci, którzy wiedzą o istnieniu takich jego dzieł, jak „Retoryka” czy „Topiki”, nie błądzą ani wśród meandrów indywidualnych, codziennych, konkretnych ludzkich zachowań, własnych lub cudzych, odczytują trafnie motywy zarówno utarczek domowych, łóżkowo -kuchennych, jak i fundamenty wielkich sporów religijnych, ideologicznych, politycznych czy gospodarczych, zmieniających, a nieraz grzebiących, nawet największe, najstarsze czy najcenniejsze kultury ludzkości.

Zgodnie z uchwaloną przez Sejm 4 października 2018 r. ustawą o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw od 2019 roku (czyli już od rozliczenia za 2018 rok) ma obowiązywać 45-dniowy termin zwrotu nadpłaty PIT liczony od dnia złożenia zeznania podatkowego (lub jego korekty) „za pomocą środków komunikacji elektronicznej”.

W projekcie nowej Ordynacji podatkowej, która ma wejść w życie w 2020 r., zaprezentowano sporo zmian dotyczących procedury podatkowej. Wiele propozycji, zdaniem przedsiębiorców z BCC, można ocenić pozytywnie i powinny przyczynić się do szybszego załatwiania spraw w postępowaniach podatkowych i uprościć niektóre niejasne kwestie. Wprowadzono jednak również nowe instytucje, które mogą rodzić wątpliwości i okazać się nieskutecznym rozwiązaniem.

Naczelny Sąd Administracyjny w 3 wyrokach wydanych 29 sierpnia 2018 r. orzekł, że nie ma możliwości zwrotu nadpłaty - nawet po korzystnej zmianie interpretacji indywidualnej - jeśli upłynął termin do złożenia wniosku o jej stwierdzenie. Minister Finansów zmienił po 5 latach niekorzystną dla podatnika interpretację indywidualną. Podatnik zastosował się do pierwszej interpretacji i zapłacił podatek. Po zmianie wykładni minął jednak 5-letni termin przedawnienia roszczenia o zwrot takiej nadpłaty. Naczelny Sąd Administracyjny oddalił skargi kasacyjne, które na korzyść obywatela złożył Rzecznik Praw Obywatelskich.

W ubiegłym roku sądy administracyjne wydały 27 tys. wyroków w sprawach podatkowych. Okazuje się, że w 25 proc. przypadków były to orzeczenia uchylające decyzje organów podatkowych. Jednak część sądowych rozstrzygnięć w sprawach podatkowych budzi zastrzeżenia tak podatników, jak i ekspertów. Ich zdaniem to efekt nie tylko profiskalnej wykładni, lecz także niedoskonałości przepisów.

Naczelny Sąd Administracyjny w kwietniu 2018 r. postanowieniem I FSK 1860/17 przedstawił do rozpoznania składowi siedmiu sędziów zagadnienie wykorzystywania przez organy skarbowe materiałów z podsłuchów rozmów w prowadzonych postępowaniach podatkowych. Temat ten budzi poważne wątpliwości, bowiem wykorzystanie tego typu materiału dowodowego w postępowaniu podatkowym prowadzonym np. w zakresie przestępstwa karuzelowego, powinno jednoznacznie wskazywać, że materiały te zostały zgromadzone w sposób legalny.

Zdaniem profesora Witolda Modzelewskiego sądy administracyjne, badając zgodność z prawem decyzji podatkowych, powinny mieć obowiązek bronić poglądów prawnych obywatela, jeżeli stosuje on wprost przepisy podatkowe. Powinno się też w ramach sądów administracyjnych wydzielić takie, które będą zajmowały się tylko podatkami.

Wzrośnie wynagrodzenie doradców podatkowych za reprezentację przed sądami administracyjnymi – tak wynika z projektów dwóch rozporządzeń Ministerstwa Sprawiedliwości. Nastąpi ujednolicenie stawek dla wszystkich pełnomocników broniących podatnika przed sądami administracyjnymi: doradców podatkowych, adwokatów i radców prawnych.

Wniosek o zwrot nadpłaty w podatku VAT, złożony po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest bezskuteczny, nawet w sytuacji, gdy ta nadpłata powstała w wyniku orzeczenia TSUE. Regulacja ta jest zgodna z zasadą równoważności i nie narusza zasady skuteczności prawa unijnego.

Podatnik, który przegrał sprawę w polskim sądzie administracyjnym, może po orzeczeniu Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej ubiegać się o wznowienie swojego postępowania, nawet jeśli nie był stroną w sprawie przed TSUE. Tak stwierdził Naczelny Sąd Administracyjny w uchwale z 16 października 2017 r., podjętej w składzie 7 sędziów.

Przepisy Ordynacji podatkowej mówiące o zasadzie rozstrzygania wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego na korzyść podatnika obowiązują już od roku. Instytucje podatkowe jednak bardzo niechętnie i rzadko decydowały się na uwzględnienie interesu podatnika poprzez zastosowanie tej nowej zasady.

Podatnik dostanie zwrot nienależnie zapłaconej daniny tylko pod warunkiem, że z tego powodu bezpodstawnie się nie wzbogaci. Dziś podatnicy toczą o to boje z fiskusem. Nowy przepis definitywnie przekreśli ich szanse na wygraną – wynika z projektu ordynacji podatkowej przygotowanego przez Komisję Kodyfikacyjną Ogólnego Prawa Podatkowego. Projekt nowej ustawy zostanie przedstawiony jesienią. DGP dotarł do niego już teraz.

Rzecznik Praw Obywatelskich podniósł problem związany z dochodzeniem należności podatkowych na drodze cywilnej na podstawie przepisów dotyczących nienależnego świadczenia (bezpodstawnego wzbogacenia). Jego zdaniem niezasadnie zwróconego podatku fiskus nie powinien odzyskiwać w postępowaniu cywilnym.

„Środek odwoławczy nadany faksem jest wniesiony z chwilą określoną przez upoważnionego pracownika w adnotacji o wpływie pisma do sądu” – uznał Sąd Najwyższy w postanowieniu z 27 maja 2015 r., II CZ 20/15.

Dnia 10 lutego 2017 r. zwykły skład Naczelnego Sądu Administracyjnego rozpoznający sprawę o wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym wyrokiem NSA o sygn. akt I FSK 2165/13 postanowił (sygn. akt I FSK 1541/16) przedstawić do rozpoznania składowi siedmiu sędziów tego Sądu następujące zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości: "Czy podstawą wznowienia postępowania, o której mowa w art. 272 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 718, ze zm.) może być orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wydane w trybie pytania prejudycjalnego, nawet jeżeli to orzeczenie nie zostało doręczone stronie wnoszącej skargę o wznowienie postępowania?" Niniejszy artykuł zawiera propozycję odpowiedzi na to pytanie, przy uwzględnieniu zarówno treści jak i celu wymienionego w nim przepisu powołanej ustawy (zwana dalej „PPSA”).

Rada Ministrów przyjęła 7 marca 2017 roku projekt ustawy o zmianie ustawy o Krajowej Radzie Sądownictwa oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Minister sprawiedliwości Zbigniew Ziobro twierdzi, że celem zmian jest m.in. o przyspieszenie postępowań sądowych i sprawność organizacyjną. Zapowiada też kolejne projekty: ws. Sądu Najwyższego i Ustroju sądów powszechnych.

Jak wynika z wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 8 kwietnia 2016 r., istnieje możliwość zaliczenia nadpłaty powstałej w podatku od nieruchomości na rzecz innych zobowiązań podatkowych. Może być ona zarachowana na poczet zobowiązań w podatku dochodowym od osób prawnych (CIT) i od osób fizycznych (PIT), od towarów i usług (VAT), a także od czynności cywilnoprawnych (PCC).

Bardzo potrzebną i ważną dla nas kwestią jest przyznanie doradcom podatkowym prawa występowania przed sądami administracyjnymi w togach. Brakuje nam tej regulacji i będziemy o nią zabiegać – mówi Jadwiga Glumińska-Pawlic, przewodnicząca Krajowej Izby Doradców Podatkowych.