Ordynacja podatkowa, Księgowi

Dzień 9 czerwca to corocznie obchodzony Dzień Księgowego - święto ustanowione przez Stowarzyszenie Księgowych w Polsce. Z tej okazji warto nie tylko podziękować przedstawicielom branży za trudną i odpowiedzialną pracę, ale też zastanowić się, jakie życzenia byłyby dziś dla tej grupy zawodowej naprawdę ważne. Przez lata zawód ten kojarzył się z biurkiem uginającym się pod ciężarem papierowych dokumentów i ręcznym przeliczaniem kolumn cyfr. Rzeczywistość w 2025 roku jest jednak zupełnie inna.
Współczesny księgowy to wsparcie, partner biznesowy, technologiczny lider i strażnik zmian legislacyjnych. Z jakimi wyzwaniami mierzy się na co dzień i czego możemy mu życzyć, by praca była bardziej satysfakcjonująca?

Księgowi w biurach rachunkowych mają coraz mniej czasu na złożenie deklaracji podatkowych swoich klientów – termin składania m.in. PIT-36, PIT-37 i PIT-28 mija 30 kwietnia. Pod presją czasu księgowym zdarzają się pomyłki, np. błędne rozliczenie ulg, nieuwzględnienie wszystkich przychodów czy pomyłki w zaliczkach na podatek. W jednej z takich spraw nieprawidłowe wykazanie zaliczek w PIT-36L zakończyło się naliczonymi przez Urząd Skarbowy odsetkami w wysokości ponad 7000 zł. Obowiązkowe ubezpieczenie OC księgowych nie obejmuje błędów w deklaracjach podatkowych – ochronę zapewnia dopiero wykupienie rozszerzonej polisy.

W dniu 7 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia dwóch projektów nowelizacji Ordynacji podatkowej. Pierwszy ma dotyczyć wprowadzenia zasady co najmniej 6-miesięcznego vacatio legis dla zmian przepisów podatkowych. Druga nowelizacja ma wzmocnić zasadę rozstrzygania spraw podatkowych na korzyść podatników. Jeśli w wyniku postępowania dowodowego nie uda się usunąć wątpliwości co do stanu faktycznego, organy skarbowe będą musiały je rozstrzygnąć na korzyść podatnika.

Trwają prace legislacyjne nad zmianami w ordynacji podatkowej. W dniu 28 marca 2025 r. opublikowany został projekt bardzo obszernej nowelizacji Ordynacji podatkowej i kilkunastu innych ustaw. Zmiany mają wejść w życie 1 stycznia 2026 r. a jedną z nich jest zniesienie wymogu składania wniosku o stwierdzenie nadpłaty w przypadku, gdy nadpłata wynika ze skorygowanego zeznania podatkowego (deklaracji).

Sejm uchwalił 20 lutego 2025 r. nowelizację Ordynacji podatkowej i kilku innych ustaw, który ma na celu dostosowania polskiego prawa do dwóch wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE). Nowe przepisy przewidują, że m.in. w procedurze podatkowej, administracyjnej, cywilnej, można będzie nadać pismo (z zachowaniem terminu) do urzędu lub sądu u dowolnego operatora pocztowego, a nie jak do tej pory tylko za pośrednictwem Poczty Polskiej. Zmienione omawianą nowelizacją przepisy zapewnią też oprocentowanie nadpłat powstałych w wyniku orzeczeń TSUE lub TK za okres od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu, niezależnie od czasu złożenia wniosku o zwrot nadpłaty. Jednak w dniu 4 kwietnia 2025 r. (po rozpatrzeniu poprawek zgłoszonych przez Senat), Sejm postanowił zrezygnować w tej nowelizacji z przepisów o likwidacji monopolu Poczty Polskiej na dostarczanie przesyłek urzędowych. Teraz omawiana ustawa została przesłana do podpisu Prezydenta RP.
W omawianej nowelizacji pozostały przepisy dot. objęcia oprocentowaniem nadpłaty podatku – powstałej w wyniku korzystnego dla podatnika orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej – w czasie od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu. Takie same zasady, dotyczące oprocentowania, będą dotyczyć nadpłat, które powstały w wyniku orzeczeń Trybunału. Ustawa ta ujednolica też terminy dotyczące doręczeń pism urzędowych do 14 dni (w przypadku doręczeń hybrydowych przewidziany był 15 dniowy termin doręczenia).

Projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja Podatkowa oraz niektórych innych ustaw został opublikowany na stronach Rządowego Centrum Legislacji. Projekt ten skupiać się miał przede wszystkim na zwiększeniu efektywności organów podatkowych, ale również na tym by współpraca między organami a podatnikami przebiegała sprawniej a relacje miedzy nimi uległy poprawie. Pomimo tak zarysowanych celów nie wszystkie wprowadzone zmiany będą na rękę podatnikom i skorzystają na nich przede wszystkim organy podatkowe.

Wynagrodzenia księgowych wzrosły w 2024 roku o 9,8 proc. w porównaniu do 2023 roku. Główni księgowi z Warszawy mogą liczyć na miesięczne zarobki rzędu 20-25 tys. zł, a samodzielni księgowi w tym mieście mogą zarobić 12-16 tys. zł na miesiac - wynika z II edycji raportu firmy Grafton Recruitment dotyczącego wynagrodzeń i trendów w przedsiębiorstwach.

Branżę usług księgowych czeka wielka rewolucja, a jej pierwsze sygnały już widać. Obecnie księgowy koncentruje się na porządkowaniu faktur, wpisywaniu ich do systemu księgowego, rozliczaniu należności firm, sprawdzaniu i analizowaniu rachunków oraz innych danych księgowych, a następnie wyliczaniu podatków i sporządzaniu raportów. Wcześniej przedstawiciele tego zawodu postrzegani byli jako “strażnicy faktur”, co oznaczało, że kontrolowali tylko formalny aspekt dokumentacji. Obecnie oczekuje się od nich opieki nad całym obszarem związanym z finansami. Czy cyfryzacja wpłynie na konieczność zmiany kompetencji księgowych? Czy zmieni się postrzeganie tego zawodu?

Ile zarabiają księgowe i księgowi na jesieni 2024 roku? Jakie wynagrodzenie zasadnicze oferują pracodawcy głównym księgowym, samodzielnym księgowym, młodszym księgowym, czy praktykantom w dziale księgowości? Zestawienie to nie uwzględnia premii i pozapłacowych bonusów pracowniczych. 

Przedsiębiorcy od lat zmagają się z kontrolami podatkowymi wszczynanymi przez urzędników skarbowych bez uprzedniego zawiadomienia. Czy wydany w kwietniu 2024 r. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie położy kres tej szkodliwej praktyce? Czy informacja o przeciwdziałaniu przestępstwu powinna być uzasadniona? Czy pomimo niedopuszczalności wniesienia sprzeciwu, przedsiębiorcy przysługuje prawo rozpoznania sprawy przez sąd administracyjny? 

Kontrola podatkowa, to oczywiście nic przyjemnego dla podatnika ale czasem się zdarza. Na taką okoliczność trzeba być przygotowanym. W szczególności warto wiedzieć, że taka kontrola z urzędu skarbowego powinna być w większości przypadków zapowiedziana z 7-dniowym wyprzedzeniem. Ale od tej zasady są niestety liczne wyjątki. Zobaczmy co na ten temat mówią przepisy.

Ordynacja podatkowa przewiduje w szczególnych sytuacjach możliwość zastosowania wobec podatnika trzech ulg w spłacie podatków lub zaległości podatkowej. Chodzi o odroczenie terminu płatności, rozłożenie zapłaty na raty lub umorzenie całości lub części podatku lub zaległości podatkowej. Kiedy można liczyć na taki gest fiskusa?

Wielu podatników składa wnioski o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej. Jak to zrobić prawidłowo? Do czego taka interpretacja może się przydać podatnikowi? Kiedy Dyrektor KIS nie musi ani nawet nie może wydać interpretacji indywidualnej?

Księgowi także lubią filmy! A zatem zamiast artykułu o podatkach czy rachunkowości tym razem proponujemy formę zabawy, jako rodzaj odskoczni i spojrzenia trochę pod innym kątem na zawód księgowego, ale także na szeroko rozumiany świat finansów, który przecież nie może obyć się bez księgowego. Oto kilka propozycji filmowych, które naszym zdaniem powinna obejrzeć każda księgowa i każdy księgowy.

Co należy koniecznie zmienić w Ordynacji podatkowej. Rzecznika Praw Obywatelskich (RPO) występuje w tej sprawie do Ministra Finansów. Jedna z kwestii dotyczy praktyki wszczynania postępowań karnych skarbowych w celu przerwania biegu przedawnienia zobowiązania.

Tak wynika z badania "Tax compliance a priorytety CFO w Polsce" firmy doradczej EY. Jednym z krótkoterminowych wyzwań, na które wskazywali ankietowani jest wprowadzenie Krajowego Systemu e-Faktur.

Minister Finansów przygotował projekt rozporządzenia, w którym znajdą się nowe wzory pełnomocnictwa ogólnego w sprawach podatkowych (formularz PPO-1) i zawiadomienia o zmianie, odwołaniu lub wypowiedzeniu tego pełnomocnictwa (formularz OPO-1). Rozporządzenie to ma wejść w życie już 10 grudnia 2023 r. Co się zmieni we wzorach tych formularzy?

Zapraszamy na bezpłatne spotkanie online "Jak dobrze przygotować umowy z klientami biura rachunkowego", które rozpocznie się o godzinie 9.00 w dniu 21 listopada 2023 r.

W czwartek 7 września 2023 r. wiceminister finansów Artur Soboń w wypowiedzi dla PAP zapewnił, że obecnie nie ma rządowych planów zajmowania się tematem nowelizacji Ordynacji podatkowej. Stanowisko wiceministra wydaje się zamykać kwestię kontrowersyjnych zmian w procedurze podatkowej, przynajmniej na jakiś czas. Warto jednak pamiętać o tym, że część propozycji ujętych w projekcie MF była korzystna dla podatników, a ich zarzucenie można uznać za „wylewanie dziecka z kąpielą”. 

W 2024 r. wzrośnie maksymalna wartość kar porządkowych, które będą mogły być nakładane w postępowaniu podatkowym.

Ministerstwo Finansów chce zwiększyć i zróżnicować opłaty za wydanie interpretacji podatkowych. Wynika to z przygotowanego w resorcie finansów projektu kompleksowej nowelizacji Ordynacji podatkowej. Co prawda pojawiają się obecnie głosy, ze rząd chce wycofać się z wprowadzenia tych kompleksowych zmian w Ordynacji podatkowej ale nie należy zapominać, że częsta praktyka jest wprowadzanie nowych przepisów „tylnymi drzwiami” – np. poprzez „wrzutki” do różnych innych procedowanych ustaw.

Ministerstwo Finansów planuje usunąć wszystkie interpretacje podatkowe starsze niż 5 lat. Zmiana ma wejść w życie 1 stycznia 2024 r. Tego dnia stracą ważność interpretacje indywidualne wydane przed 1 stycznia 2019 r.

Zarówno w małych firmach, jak i w międzynarodowych przedsiębiorstwach, dział księgowości odgrywa kluczową rolę w zakresie zarządzania finansami i zapewnianiu przejrzystości informacji finansowych. Obchodzony 9 czerwca Dzień Księgowego to doskonała okazja, aby uznać i docenić wkład grupy, która zapewnia solidne podstawy do podejmowania decyzji biznesowych w firmach.

Minister Finansów wydłużył termin przekazania naczelnikowi urzędu skarbowego informacji o umowach zawartych z nierezydentami (ORD-U) - z 3 do 11 miesięcy od zakończenia danego roku podatkowego. Ten dłuższy termin dotyczy Informacji ORD-U składanych za rok podatkowy rozpoczynający się po 31 grudnia 2021 r. 

Problemy związane z klasyfikacją towarów i usług wg PKWiU w indywidualnych interpretacjach podatkowych omawia i wyjaśnia Jagoda Kondratowska-Muszyńska, doradca podatkowy w Kancelarii prof. dr hab. Henryka Dzwonkowskiego.