Tematy - Działalność gospodarcza, Rachunkowość - INFOR.PL

Idea controllingu polega na zbudowaniu logicznego systemu, który pomoże kadrze kierowniczej podejmować bardziej wiarygodne i trafne decyzje, poprzez uporządkowane połączenie różnorakich elementów strukturalnych w przedsiębiorstwie, które biorą udział w gospodarczej działalności wyrażonej w przekroju ekonomicznym, finansowym, technicznym oraz organizacyjnym. Celem niniejszego artykułu jest sklasyfikowanie różnych typów i odmian controllingu ze szczególnym uwzględnieniem podziału na controlling operacyjny i strategiczny.

Wicepremier i minister rozwoju Mateusz Morawiecki zapowiedział przedstawienie (jeszcze tej jesieni) projektu "Konstytucji Biznesu", w którym znajdzie się m.in. "klauzula pewności prawa", gwarantująca przedsiębiorcom, że prawo wobec nich nie będzie działać wstecz. Ma ona m.in. skutkować tym, by firmy nie ponosiły negatywnych skutków zmiany wykładni prawa.

Jak prawidłowo rozliczać gratisy przekazywane przez firmę? W odpowiedzi na to pytanie prezentujemy najnowsze stanowiska organów podatkowych, wyjaśniające jakie zasady należy stosować w zakresie opodatkowania nieodpłatnego wydania towarów jako gratisy oraz prawa do odliczenia podatku VAT z tytułu nabycia przekazywanych w ten sposób towarów.

Od 1 stycznia 2017 r. z 15 000 euro do 15 000 zł zostanie obniżony limit wartości transakcji zawieranych między przedsiębiorcami, za które płatność może następować gotówką. Będzie temu towarzyszyć wprowadzenie przepisów wyłączających możliwość zaliczania przez podatników do kosztów uzyskania przychodów wydatków powyżej 15 000 zł opłaconych w całości gotówką.

Zgodnie z art. 14 ust. 1c ustawy o PIT pierwszeństwo w kształtowaniu daty powstania przychodu, ma dzień dokonania czynności - wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego, wykonania usługi lub jej częściowego wykonania. Dzień wystawienia faktury lub uregulowania należności jest ostatecznie terminem, który stanowi o dacie powstania przychodu. Zatem zaliczka powinna być traktowana jako przychód z działalności gospodarczej już w momencie wpłaty.

Do udokumentowania nieodpłatnego wprowadzenia środka trwałego do ewidencji i na stan majątku trwałego jednostki służy protokół przekazania - przejęcia środka trwałego, czyli dokument PT. Jakie elementy powinien zawierać i jak prawidłowo go wypełnić?

Nowelizacja ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych obniża CIT dla małych firm z 19 na 15%. Zgodnie z nowymi przepisami od 1 stycznia 2017 r. zmniejszoną stawkę podatkową będą miały firmy, których roczny obrót nie przekracza 1,2 mln euro. Rozwiązanie to będzie również dotyczyć podatników rozpoczynających działalność.

W najbliższym czasie rząd zajmie się projektem nowelizacji ustawy o rachunkowości, zgodnie z którym na niektóre firmy ma zostać nałożony od 1 stycznia 2017 r. obowiązek raportowania niefinansowego. Taką informację przekazało Ministerstwo Finansów podczas konferencji poświęconej skutecznemu budowaniu wartości spółek, która odbyła się 19 września 2016 r.

Przedsiębiorstwa stawiają przed sobą ambitne cele, które muszą zrealizować w określonym czasie. Powinny zatem śledzić postęp swojej działalności, opracowywać wyniki sprzedaży, analizować podjęte decyzje, przygotowywać okresowe raporty, eliminować nieprawidłowe rozwiązania. Wszystko to umożliwia diagnostyczne narzędzie procesu planowania, koordynacji oraz kontroli, jakim jest controlling.

Płaca minimalna w 2017 roku wzrośnie do 2 tys. zł. To dobra wiadomość dla pracowników, ale nieco gorsza dla początkujących przedsiębiorców. Ich składki ubezpieczeniowe wzrosną.

Proces tworzenia oraz modernizacji firmowej strony internetowej powoduje wśród księgowych dylemat związany z rozliczeniem wydatków ponoszonych na zapewnienie jej funkcjonalności oraz wizualizacji graficznej. Jak prawidłowo rozliczać tego rodzaju wydatki?

Zbliża się jesień, czas letnich urlopów już mija – trzeba przypomnieć sobie o obowiązkach w firmie. Przypominamy m.in. o konieczności wyboru biegłego rewidenta, o wpłacie drugiej raty na zfśs, inwentaryzacji, czy zmianach w prezentacji sprawozdania finansowego po nowelizacji ustawy o rachunkowości.

Jesteśmy spółką akcyjną zajmującą się produkcją profili okiennych. Zamierzamy zawrzeć umowę leasingu zwrotnego na posiadane maszyny. W ewidencji księgowej zawarta umowa będzie zakwalifikowana jako leasing finansowy. W jaki sposób ująć operacje związane ze sprzedażą maszyny i ponownym jej przyjęciem do ewidencji księgowej?

Dokument przyjęcia środka trwałego do używania (OT) to dowód dokumentujący nabycie środków trwałych nowych, używanych lub ulepszonych, ale także wytworzonych w zakresie własnym. Jakie elementy powinien zawierać ten dokument i jak go prawidłowo sporządzić?

Podatnik może zaliczyć wydatek na studia licencjackie, jeżeli kierunek studiów jest związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Celem podjęcia studiów jest pozyskanie przez podatnika w przyszłości nowych zleceń od podmiotów, które wymagają posiadania przez podatnika tego rodzaju wykształcenia. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z 9 sierpnia 2016 r.

Ewidencję księgową materiałów w przerobie warto prowadzić na wyodrębnionym koncie. Powinno ono wykazywać saldo debetowe. Trzeba przy tym stosować ujęcie ilościowo-wartościowe, według miejsc przerobu, asortymentów i poszczególnych partii, w sposób umożliwiający prawidłowe ich rozliczenie.

W połowie sierpnia br. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw określających warunki prowadzenia działalności innowacyjnej. Projekt przewiduje wprowadzenie zmian dotyczących odliczania od podstawy opodatkowania wydatków związanych z działalnością badawczo-rozwojową (B+R). Zgodnie z założeniami projektu, zmiany wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.

Nieodpłatne świadczenie usług ma swoje konsekwencje na gruncie podatkowym. Przedsiębiorca będzie zobowiązany do zapłaty podatku, jeśli daną usługę ktoś wykona dla niego nieodpłatnie. Korzystanie z darmowych usług stanowi bowiem przychód, z którego należy się rozliczyć. Co więcej nieodpłatne świadczenie może być przychodem albo kosztem - przychód stanowi wtedy, gdy darmowe usługi świadczone są na rzecz przedsiębiorcy, kosztem jest zaś wtedy, kiedy to przedsiębiorca wykonuje czynności na czyjąś rzecz za darmo.

Crowdfunding to forma pozyskiwania środków finansowych, wykorzystująca możliwości jakie daje Internet. Różnego rodzaju projekty, rozpropagowane na dedykowanych platformach internetowych, forach społecznościowych a niekiedy blogach, są finansowane poprzez stosunkowo dużą liczbę, przeważnie jednorazowych i drobnych wpłat. Sposób opodatkowania crowdfundingu zależy od tego, czy podmiot pozyskujący w ten sposób finansowanie jest przedsiębiorcą, czy też nie.

Sklep internetowego wydaje się prostym pomysłem na własny biznes – zarejestrujemy firmę, kupimy szablon ze skryptem informatycznym sklepu internetowego, poszukamy firm współpracujących na zasadzie „dropshippingu” i jedynie wystawiamy rachunki, faktury (ewentualnie paragony fiskalne) oraz zwiększamy naszą prowizję od sprzedaży. Jakie tak naprawdę formalności trzeba wypełnić i jak opodatkować tego rodzaju działalność?

Ustawa o rachunkowości daje możliwość sporządzania uproszczonego sprawozdania finansowego dla określonego rodzaju jednostek. Dzięki zastosowaniu uproszczeń przedsiębiorcy mogą zaoszczędzić czas oraz ułatwić sobie prowadzenie biznesu. Podajemy wskazówki pomocne do prawidłowego przygotowania uproszczonego sprawozdania finansowego.

Podatnicy opodatkowani ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych w pewnych sytuacjach mogą utracić prawo do tej formy opodatkowania. Powstaje pytanie, czy w przypadku utraty prawa do opodatkowania tym ryczałtem przychodów uzyskiwanych z jednoosobowej działalności gospodarczej nadal będzie można opodatkować w formie ryczałtu przychody uzyskiwane z działalności prowadzonej w ramach spółki cywilnej?

Pakiet „100 zmian dla firm” zaprezentowany na początku czerwca br. przez Ministerstwo Rozwoju przybrał już formę konkretnych dokumentów i został skierowany do konsultacji. Celem pakietu jest poprawa otoczenia prawnego przedsiębiorstw. Jedną z proponowanych zmian jest wprowadzenie modyfikacji w przepisach dotyczących sukcesji przedsiębiorstwa po śmierci osoby fizycznej (właściciela). Przyjrzyjmy się jakie zmiany w tym zakresie proponowane są w ustawach podatkowych.

Minister Finansów poinformowało o podpisaniu nowelizacji rozporządzenia w sprawie udzielania przez Bank Gospodarstwa Krajowego pomocy de minimis w formie gwarancji spłaty kredytów. W efekcie program gwarancji de minimis został przedłużony o 1 rok i wygaśnie z końcem grudnia 2017 r.

Znane jest już stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów. Te jednostki, które stosują Krajowe Standardy Rachunkowości, mają obowiązek zastosować je przy najbliższej rocznej inwentaryzacji zapasów, która może się rozpocząć już 1 października 2016 r. A zatem jednostki stosujące KSR nie muszą zmieniać instrukcji inwentaryzacyjnej, ale pozostałe już tak.

Opłaty poniesione za studia mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, jeżeli wydatek ten związany jest ze zdobywaniem wiedzy i umiejętności, które są potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej i mają związek z tą działalnością. Zatem faktycznie poniesione i właściwie udokumentowane wydatki na studia MBA mogą stanowić koszty uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zakaz handlu w niedzielę. W piątek 2 września 2016 r. ma zostać złożony w Sejmie, przygotowany przez NSZZ "Solidarność" obywatelski projekt ustawy przewidujący ograniczenie handlu w niedziele. Zakaz handlu nie będzie dotyczył m.in. stacji benzynowych, kwiaciarni, piekarni i aptek. Rząd patrzy na tę inicjatywę "z zainteresowaniem, jak na każdą inicjatywę obywatelską".

Podatnik prowadzący działalność gospodarczą, nie świadczący w jej ramach na rzecz obecnego pracodawcy usług tożsamych z czynnościami, które wykonuje w ramach stosunku pracy, może opodatkować dochody uzyskiwane z prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej tzw. podatkiem liniowym na zasadach określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod warunkiem wybrania tej formy opodatkowania w stosownym, określonym przepisami prawa terminie.

Średni czas oczekiwania na zapłatę faktury wynosi obecnie 3 miesiące. To 17 dni krócej niż w I kwartale tego roku – wynika z badania „Portfel należności polskich przedsiębiorstw”. Odsetek przeterminowanych faktur spadł do 20,8 proc., w dalszym ciągu jednak z problemem tym walczy wiele firm.

Opublikowany został Krajowy Standard Rachunkowości Nr 10 „Umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym oraz umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi". Nowy standard będzie miał zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań finansowych sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się od 1 stycznia 2017 r.

Trybunał Sprawiedliwości UE uznał polskie przepisy nakazujące podatnikowi opodatkować towary, które pozostały na dzień likwidacji działalności, nawet gdy minął okres korekty, za zgodne z dyrektywą (wyrok z 16 czerwca 2016 r. w sprawie C-612/13). Zdaniem Trybunału obowiązek opodatkowania według przepisów dyrektywy zależy tylko od tego, czy przy nabyciu lub wytworzeniu towaru przysługiwało prawo do odliczenia VAT. Taki warunek wynika również z art. 14 ustawy o VAT.

Bezwzględny obowiązek ewidencjonowania przy zastosowaniu kasy rejestrującej usług w zakresie opieki medycznej świadczonej przez lekarzy i lekarzy dentystów wykonywanych na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej lub na rzecz rolników ryczałtowych nie obejmuje usług świadczonych przez podmioty lecznicze w formie Niepublicznego Specjalistycznego Zakładu Opieki Zdrowotnej (NZOZ).

Podstawą zapisu w księgach rachunkowych są dowody księgowe stwierdzający fakt dokonania operacji gospodarczych. Jakiego rodzaju mogą to być dokumenty, jakie dane powinny zawierać, a także jak można je korygować?

W celu zwiększenia sprzedaży przedsiębiorcy niejednokrotnie organizują różnego rodzaju akcje promocyjne dla swoich kontrahentów, dystrybutorów, sprzedawców i ich pracowników. Akcje tego rodzaju mogą przybrać formę sprzedaż premiowej, sprzedaży za złotówkę, programu motywacyjnego, a także konkursu. Jakie konsekwencje podatkowe wiążą się z przeprowadzeniem konkursu z nagrodami?

Ministerstwo Finansów przygotowało projekt zmian w ustawie o rachunkowości, które będą obejmowały m.in. rozszerzenie zakresu informacji niefinansowych, wprowadzenie możliwości stosowania przez jednostki sektora finansów publicznych uproszczonych zasad rachunkowości w ewidencji umów leasingu. Zmiany będą miały zastosowanie po raz pierwszy do sprawozdań sporządzonych za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2017 r.

Organ podatkowy szacuje podstawę opodatkowania w przypadku, gdy dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na jej określenie, albo w ogóle brak jest ksiąg lub innych danych niezbędnych do określenia prawidłowej wysokości podatku.

Na potrzeby ustalenia istnienia oraz zakresu obowiązku dokumentacyjnego, wynikającego z przepisów w obszarze cen transferowych, które zaczną obowiązywać od 1 stycznia 2017 r., prawidłowy jest taki sposób określenia przychodów/kosztów podatnika, który uwzględnia „ogół” przychodów oraz „ogół” kosztów.

Obecnie obowiązujący limit przychodów, po przekroczeniu którego pojawia się konieczność prowadzenia ksiąg rachunkowych, wynosi 1,2 mln euro. Od 1 stycznia 2017 r. limit ten miałby wzrosnąć do 2 mln euro.

Minister Rozwoju przekazał do konsultacji publicznych projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu poprawy otoczenia prawnego przedsiębiorców. Projekt ten zakłada między innymi zmiany w ustawie o rachunkowości. Dotyczą one podniesienia limitu przychodów, do którego podatnicy podatku dochodowego od osób fizycznych mogą prowadzić podatkowe księgi przychodów i rozchodów, z 1 200 000 euro (obecnie obowiązujących) do 2 000 000 euro. Zmiany te zaczęłyby obowiązywać od 1 stycznia 2017 r.

Elektroniczne faktury są dziś standardem, który na stałe zagościł w naszych firmach. Jednakże wysyłanie faktur w plikach PDF niczego nie uprości, jeżeli nadal będziemy zmuszeni do ich drukowania i ręcznego wprowadzania do systemu księgowego. Z pomocą przychodzą dedykowane dla księgowości aplikacje, które w oparciu o mechanizm OCR odczytują dane zarówno z papierowych, jak i elektronicznych faktur. Jakie rozwiązania mają dziś w swoich laptopach nowocześni księgowi? Które rynkowe nowości są godne uwagi?

Rząd przyjął projekt tzw. "małej" ustawy o innowacyjności, która ma przyspieszyć współpraca między uczelniami a przedsiębiorcami. Firmy będą mogły liczyć na ulgi podatkowe, a uczelnie – na dodatkowe środki i ułatwienia w prowadzeniu innowacyjnej działalności. Jarosław Gowin, minister nauki i szkolnictwa wyższego argumentuje, że spadek polskich uczelni do piątej setki światowego rankingu to dowód na to, że potrzeba reform.

Podmioty zobowiązane do prowadzenia ksiąg rachunkowych zobligowane są do otwierania bądź zamykania ksiąg rachunkowych według określonych w ustawie o rachunkowości zasad. W niniejszym artykule przybliżamy te zasady.

Prawo do opłacania zryczałtowanego podatku można stracić, jeśli przychody podatnika przekroczą 150 tys. euro albo jeśli podatnik zajmie się działalnością, która jest wykluczona z takich rozliczeń. Jednak czasem przedsiębiorcy poza własnym biznesem prowadzą ze wspólnikami spółki cywilne, które również rozliczane są na zasadach uproszczonych. Czy utrata prawa do ryczałtu od działalności osobistej oznacza także koniec takiego rozliczania spółki?

W przypadku gdy podatnik dokonuje sprzedaży nieruchomości, którą wykorzystywał dla potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej, może pojawić się wątpliwość jak prawidłowo należy rozliczyć podatkowo taką transakcję.

E-papierosów nie będzie można używać w miejscach, w których obowiązuje zakaz palenia, np. na przystankach i w szkołach. Zakazane będzie udostępnianie i sprzedaż papierosów elektronicznych i pojemników z płynem osobom poniżej 18 lat. Nie będzie też można kupić e-papierosów i pojemników zapasowych w automatach.

Sprzedaż towarów na raty ewidencjonuje się na koncie „Rozrachunki z odbiorcami”. W analityce tego konta wskazane jest wyszczególnić konta imienne nabywców towarów. Jeśli zaś umowa przewiduje obowiązek zapłaty odsetek, to powinny być one zaliczane do przychodów finansowych sprzedawcy.

Tegoroczna nowelizacja ustawy o swobodzie działalności gospodarczej wprowadziła szereg istotnych zmian w zakresie wpisów do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG). Zmiany pojawiły się m.in. w uproszczeniu procedur dotyczących sprostowania lub wykreślenia wpisu, automatycznym wykreślaniu z rejestru w przypadku niezłożenia w terminie wniosku o wznowienie działalności oraz umożliwieniu niedoszłym przedsiębiorcom rezygnacji z wpisu przed rozpoczęciem wykonywania przez nich działalności gospodarczej, zniesieniu opłaty za udostępnianie danych z ewidencji.

Prowadzenie działalności w zakresie loterii pieniężnych stanowi monopol państwa. Zdaniem ministra finansów obowiązek dokonania zgłoszenia planowanej loterii fantowej do właściwego organu Służby Celnej nie stanowi nadmiernego obciążenia dla organizatora. Natomiast urządzanie gier hazardowych w Internecie, będzie objęte monopolem Państwa. Monopol nie będzie dotyczył zakładów wzajemnych i loterii promocyjnych. Projekt ustawy o zmianie ustawy o grach hazardowych 2 sierpnia 2016 r. wpłynął do Sejmu.

Od 28 lipca 2016 r. (tj. od dnia publikacji w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów) obowiązuje stanowisko Komitetu Standardów Rachunkowości przyjęte uchwałą nr 5/2016 z 26 kwietnia 2016 r. w sprawie inwentaryzacji drogą spisu z natury zapasów materiałów, towarów, wyrobów gotowych i półproduktów.

Każde przedsiębiorstwo, prędzej czy później, musi zdecydować skąd wziąć kapitał na dalsze inwestycje. Dzieje się tak, ponieważ w pewnym momencie środki własne przestają być wystarczające, o ile oczywiście myśli się o rozwoju a nie o utrzymaniu osiągniętego etapu. Na decyzję o wyborze źródła finansowania wpływ ma nie tylko stopień rozwoju spółki i jej potrzeby kapitałowe, ale również to, jak bardzo właściciele gotowi są podzielić się władzą w firmie.

Działalność gospodarcza, Rachunkowość

Controlling operacyjny a strategiczny

Konstytucja Biznesu - dla przedsiębiorców prawo nie będzie działać wstecz

Towary przekazywane jako gratisy – skutki podatkowe

Firma nie zaliczy w koszty płatności gotówką powyżej 15 tys. zł

Kiedy powstaje przychód w PIT z zaliczki wpłaconej na poczet realizowanej usługi?

Jak sporządzić dokument PT (protokół przekazania - przejęcia środka trwałego)

Jakie firmy skorzystają z niższej stawki CIT od 2017 r.

Nowelizacja ustawy o rachunkowości - obowiązek raportowania niefinansowego

Czym jest controlling?

Składki początkujących przedsiębiorców w 2017 roku

Jak rozliczać wydatki związane z firmową stroną internetową

Kalendarz przedsiębiorcy po urlopie: wrzesień - grudzień 2016

Jak ująć leasing zwrotny w księgach rachunkowych

Jak sporządzić dokument przyjęcia środka trwałego (OT)

Podatnik może zaliczyć do kosztów wydatek na studia licencjackie

Ewidencja księgowa materiałów w przerobie

Odliczanie kosztów kwalifikowanych ponoszonych na badania i rozwój – zmiany od 1 stycznia 2017 r.

Nieodpłatne świadczenie usług – skutki podatkowe

Jak opodatkować crowdfunding

Zakładanie sklepu internetowego - formalności i podatki

Jak sporządzić uproszczone sprawozdanie finansowe

Utrata prawa do ryczałtu - jednoosobowa działalność gospodarcza a spółka cywilna

Sukcesja przedsiębiorstwa po śmierci właściciela - propozycje zmian w podatkach

Program gwarancji de minimis został przedłużony do 31 grudnia 2017 r.

Które jednostki muszą zmienić instrukcję inwentaryzacyjną

Czy wydatek poniesiony na studia MBA będzie kosztem uzyskania przychodu?

Zakaz handlu w niedzielę - ustawa

Możliwość zastosowania podatku liniowego a usługi świadczone na rzecz pracodawcy

Jaki jest średni czas oczekiwania na zapłatę faktury

Krajowy Standard Rachunkowości Nr 10 - do sprawozdań finansowych od 2017 r.

Remanent likwidacyjny - opodatkowanie VAT

Zwolnienie z obowiązku ewidencji za pomocą kasy rejestrującej - podmiot leczniczy (NZOZ)

Dowody księgowe będące podstawą zapisów w księgach rachunkowych

Zorganizowanie konkursu z nagrodami - skutki podatkowe

Zmiany w ustawie o rachunkowości w 2017 r.

Określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania w PIT

Zmiany w cenach transferowych w 2017 r. - zasady ustalania przychodów i kosztów

Limit przychodów do prowadzenia ksiąg rachunkowych w 2017 r.

Wyższe limity przychodów do prowadzenia ksiąg rachunkowych

Księgowość 3.0, czyli w czym pomaga OCR faktur

Ulgi podatkowe dla firm, pieniądze dla uczelni za współpracę z biznesem

Zasady dotyczące otwierania i zamykania ksiąg rachunkowych

Utrata prawa do ryczałtu ewidencjonowanego od działalności osobistej - czy dotyczy też spółki cywilnej?

Jak rozliczyć sprzedaż nieruchomości wykorzystywanej dla potrzeb firmowych

Zakaz sprzedaży e-papierosów niepełnoletnim

Ewidencja księgowa sprzedaży towarów na raty

Uproszczenie procedur sprostowania i wykreślenia wpisu w CEIDG

Loterie pieniężne i fantowe na portalach społecznościowych niezgodne z prawem?

Inwentaryzacja zapasów drogą spisu z natury - stanowisko KSR

Źródła pozyskiwania kapitału zewnętrznego dla firmy