Podatnicy, którzy sprzedają np. mieszkanie przed upływem pięciu lat od momentu jego nabycia, powinni co do zasady zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych (dalej: PIT) od tej transakcji. Jednak dochód ze zbycia nieruchomości w określonych przypadkach może korzystać ze zwolnienia. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT dzieje się tak, jeżeli dochód ten zostanie w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zbycie, wydatkowany na własne cele mieszkaniowe podatnika. Cały problem polega na tym, co mieści się pod pojęciem „własne cele mieszkaniowe”. Ustawa o PIT nie precyzuje tego pojęcia. Dodatkowo sprawę komplikują rozbieżne orzecznictwo i podatkowe interpretacje. Potrzebna jest jednolita wykładnia.
Właściciel nieruchomości (domu, mieszkania lub działki) może zapłacić PIT, nawet gdy przekaże je za darmo jako zachowek, albo gdy zlicytuje je komornik. Trzeba być czujnym także przy dziale spadku oraz zamianie lokali, bo w takiej sytuacji łatwo przeoczyć, że nie doszło jeszcze do upływu pięciu lat od nabycia. Wskazują na to zarówno interpretacje izb skarbowych, jak i wyroki sądów.
Wynajem nieruchomości jest czynnością, która zasadniczo podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług - VAT. Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą bez względu na cel lub rezultat takiej działalności (art. 15 ustawy o VAT). Można wywnioskować błędnie, że osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, nie będą musiały płacić podatku VAT z tytułu najmu.
Przepisy podatkowe określają, że okres 5 lat, po którym można sprzedać mieszkanie bez podatku, liczy się od chwili jego nabycia. W związku z tym, z podatkowego punktu widzenia, nie ma znaczenia, że w tym czasie doszło do zmiany formy własności tego mieszkania - ze spółdzielczego własnościowego na odrębną własność.
Osoby, które chcą zmienić sposób opodatkowania przychodów z najmu mieszkania, mają na to czas do 20. stycznia. Dla osób, które dopiero zaczną wynajmować lokale, terminem złożenia oświadczenia jest 20. dzień miesiąca po uzyskaniu pierwszego przychodu albo koniec roku podatkowego, jeżeli pierwszy taki przychód osiągnęły w grudniu.
Dopiero w momencie, kiedy spółka otrzyma wpłaty dokonywane przez nabywców lokali na otwarty rachunek powierniczy, a więc z chwilą przeniesienia środków pieniężnych zgromadzonych przez bank z otwartego rachunku powierniczego na rachunek bankowy spółki, powstanie obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT usług, tj. z chwilą otrzymania przez spółkę tych środków, pod warunkiem, że wcześniej nie dojdzie do wydania lokalu.
Przepis ustawy o gospodarce nieruchomościami, który nie dopuszcza na żądanie zwrotu właścicielowi nieruchomości, przejętej przez jednostkę samorządu terytorialnego na cele publiczne, jeśli ten cel nie został zrealizowany, jest zgodny z konstytucją. Tak orzekł Trybunał Konstytucyjny, który rozpatrywał we wtorek skargę osoby prywatnej dotyczącą ograniczenia korzystania z prawa własności w zakresie zasady zwrotu wywłaszczonej nieruchomości.
