Wyrok TSUE w sprawie Paper Consult (C 101/16) z 19 października 2017 r., dotyczący prawa do odliczenia VAT od podatników „nieaktywnych”, tak jak się można było spodziewać uwzględnia opinię Rzecznika Generalnego. Rzecznik wypowiadając się czerwcu br. w sprawie pytań prejudycjalnych, wniesionych przez rumuński sąd wskazał bowiem, że dyrektywa 2006/112 stoi na przeszkodzie przepisom państw UE, które przewidują odmowę odliczenia z tego tylko powodu, że podatnik, od którego nabyto towary lub usługi, został uznany za „nieaktywnego". Powyższe potwierdził również TSUE w orzeczeniu z 19 października 2017 r.
Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej wydał 19 października 2017 r. wyrok, w którym uznał, że sprzeczne z dyrektywą w sprawie VAT są przepisy, które odmawiają podatnikowi prawa do odliczenia VAT tylko z tej przyczyny, że wystawca faktury został wykreślony z rejestru czynnych podatników VAT. Podatnik (nabywca) powinien mieć prawo przedstawić dowody świadczące o jego należytej staranności i dobrej wierze, a zwłaszcza świadczące o tym, że dostawca mimo wykreślenia z rejestru czynnych podatników VAT zapłacił podatek należny.
Minister Rozwoju i Finansów potwierdził we wrześniu 2017 r. w odpowiedzi na zapytanie poselskie, że wykorzystanie waluty bitcoin do nabywania towarów i usług nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT. Natomiast w kwestiach opodatkowania VAT usług świadczonych przez operatorów portfeli cyfrowych, w przypadku tzw. „wykopywania bitcoinów”, a także usług związanych z pośrednictwem świadczonym przez giełdy wymiany, stwierdził, że nie można tu zająć jednoznacznego stanowiska.
Określenie zasad opodatkowania świadczeń realizowanych na podstawie kontraktów menedżerskich z punktu widzenia przepisów ustawy o VAT wymaga rozstrzygnięcia, czy czynności menedżera mogą być uznane za samodzielnie wykonywaną działalność gospodarczą. Konieczne jest więc ustalenie, czy treść zawartego kontraktu menedżerskiego tworzy stosunek prawny właściwy dla umów o pracę, a w konsekwencji pozostaje poza zakresem VAT, czy też wykracza ona poza obowiązki wynikające z takiej umowy, a świadczenia menedżera powinny być traktowane jak samodzielnie wykonywana działalność gospodarcza. Jednym z podstawowych kryteriów rozstrzygnięcia tej kwestii jest odpowiedzialność zleceniodawcy wobec osób trzecich z tytułu czynności wykonywanych przez menedżera.
Należy zgodzić się z poglądem, że prounijna wykładnia art. 43 ust. 13 w zw. z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy o VAT prowadzi do wniosku, że zwolnieniu od VAT podlegają transakcje tworzące odrębną całość, ocenianą w sposób ogólny oraz takie, które skutkują przeniesieniem środków pieniężnych i powodują zmiany prawne i finansowe. Zwolnienie takie nie ma natomiast zastosowania do zwykłego świadczenia rzeczowego lub technicznego. W konsekwencji, usługi informatyczne związane z obsługą kart płatniczych dla banku nie korzystają ze zwolnienia z VAT.
Osoba fizyczna, która decyduje się na zaciągnięcie pożyczki, zobowiązana jest do uiszczenia od jej wysokości 2% podatku. Określa to ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ten sam dokument przewiduje również wyłączenia od tej zasady. Jednym z nich jest sytuacja, w której jedna ze stron tej czynności podlega podatkowi VAT, w związku z czym pożyczka jest zwolniona z PCC. Należy więc pamiętać, że dla ustalenia zasadności płacenia PCC, kluczowym aspektem jest to, czy choćby jedna ze stron transakcji podlega VAT, czy nie.
To, czy i kiedy miało miejsce pierwsze zasiedlenie, jest istotne dla oceny, czy w przypadku sprzedaży nieruchomości zabudowanej mamy prawo do skorzystania ze zwolnienia z VAT. Zwolnieniem przedmiotowym objęta została dostawa budynków, budowli lub ich części, z wyjątkiem sytuacji, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim oraz, gdy pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż 2 lata.
Ministerstwo Finansów rozpoczęło prace nad utworzeniem listy przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych. W treści zawiadomienia z dnia 30 czerwca 2017 r., czytamy, że celem jest : „opracowanie możliwie kompletnej i precyzyjnej listy przesłanek należytej staranności po stronie nabywcy w transakcjach krajowych, których spełnienie w momencie zawierania transakcji skutkowałoby brakiem podstaw do kwestionowania u podatników prawa do odliczenia podatku VAT w następstwie uznania, że podatnicy nie wiedzieli i nie mogli wiedzieć, że w ramach danej transakcji ich dostawca dopuścił się przestępstwa”.
W związku ze zmianą przepisów ustawy o VAT od dnia 1 lipca 2017 r. w zakresie zwolnienia od podatku usług finansowych, Minister Rozwoju i Finansów wydał interpretację ogólną, w której przedstawił zasady, według których usługi polegające na kompleksowej obsłudze realizacji transakcji płatniczych dokonywanych przy pomocy kart płatniczych, wykonywane przez organizacje płatnicze oraz agentów rozliczeniowych, powinny być kwalifikowane jako usługi zwolnione od podatku VAT.
Nie można pozbawić prawa odliczenia VAT naliczonego podatnika VAT, który mimo zachowania należytej staranności nie wiedział i nie mógł wiedzieć, że w ramach danej transakcji dostawca dopuścił się przestępstwa lub że inna transakcja w łańcuchu dostaw, dokonana przed transakcją przeprowadzoną przez owego podatnika lub po niej, miała miejsce z naruszeniem przepisów o podatku VAT. Problem w tym, że przepisy nie określają standardów owej należytej staranności, a praktyka organów podatkowych jest różna. Ministerstwo Finansów przygotowuje listę działań świadczących o należytej staranności i dobrej wierze podatnika VAT.
Ujednoliconą podstawę wymiaru podatku VAT, przewidującą zwolnienie „niektórych usług kulturalnych”, należy interpretować w ten sposób, że nie ma ona skutku bezpośredniego w takim sensie, że przypadku braku transpozycji (implementacji) przepisu, nie może on zostać bezpośrednio powołany przez instytucję prawa publicznego lub inną uznaną przez zainteresowane państwo członkowskie instytucję kulturalną świadczącą usługi kulturalne.
