Ordynacja podatkowa

Ministerstwo Finansów opublikowało odpowiedzi na najczęściej pojawiające się pytania dotyczące zasad (zwłaszcza formalnych aspektów) raportowania schematów podatkowych (MDR). Jednocześnie Ministerstwo zachęca do zadawania kolejnych pytań w sprawach dotyczących składania dokumentów MDR do Szefa Krajowej Administracji Skarbowej - pytania można przesyłać na adres: mdr.pomoc@mf.gov.pl.

Korzyść podatkowa związana jest w tym przypadku z niepowstaniem przychodu będącego efektem umorzenia zobowiązania po stronie likwidowanej spółki. Likwidacja spółki z długami to jeden z przykładów zdarzeń, które mogą zostać uznane przez organy podatkowe za schemat podatkowy. Więcej przykładów schematów podatkowych zostało opisanych w darmowej broszurze „Raportowanie MDR w praktyce” przygotowanej przez ekspertów Rödl & Partner”.

1 stycznia 2019 roku weszły w życie przepisy w zakresie przekazywania informacji o schematach podatkowych (tzw. MDR), które wprowadzono do ordynacji podatkowej na podstawie postanowień Dyrektywy Rady (UE) 2018/822 z dnia 25 maja 2018 r. (zmieniającej dyrektywę 2011/16/UE), a jego zakres obejmuje również obowiązki o charakterze sprawozdawczym.

Sankcje za nieprawidłowości związane z raportowaniem schematów podatkowych omawia Marcin Muchowski, doradca podatkowy z Rödl & Partner Warszawa.

Minister Finansów przygotował projekt nowelizacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami oraz niektórych innych ustaw. Ta nowelizacja ma m.in. na celu modyfikację zasad raportowania schematów podatkowych (MDR). Zmiany te mają wejść w życie z dniem 1 stycznia 2020 r.

Wstrzymanie wykonania decyzji ostatecznej to dość często stosowana instytucja na gruncie Ordynacji podatkowej. W dalszym ciągu jednak wielu podatników nie docenia jej mocy. Na czym polega i jak poprawnie ją stosować?

Wyrażona w art. 2a Ordynacji podatkowej zasada „in dubio pro tributario” nie jest jedynie martwym przepisem, ale zasadą, która ma istotne znaczenie dla bezpieczeństwa podatników. Zgodnie z treścią tej zasady, jeśli w trakcie wykładni przepisów podatkowych pojawią się wątpliwości trudne do jednoznacznej interpretacji, należy odczytywać je na korzyść podatnika.

Przepisy o schematach podatkowych określają dwa obowiązki w stosunku do podmiotu będącego korzystającym. Zgodnie z pierwszym obowiązkiem, korzystający obowiązany jest poinformować Szefa KAS o schemacie podatkowym (MDR-1), zgodnie z drugim obowiązkiem korzystający, zobowiązany jest do przekazania Szefowi KAS informacji, że zastosował w danym okresie rozliczeniowym schemat podatkowy (MDR-3).

Przepisy dopuszczają możliwość uchylenia lub zmiany ostatecznej decyzji podatkowej, od której nie przysługuje żaden zwyczajny środek odwoławczy. W niektórych przypadkach zastosowanie takiego rozwiązania może okazać się jedynym skutecznym sposobem zmiany niekorzystnego dla podatnika rozstrzygnięcia.

Projekt nowej Ordynacji podatkowej, który aktualnie czeka na I czytanie w Sejmie przewiduje nowe zasady przedawniania zobowiązań podatkowych. Zmienią się też przepisy dot. przerywania i zawieszania biegu terminu przedawnienia. Organy podatkowe będą miały mniej możliwości przerywania i zawieszania biegu terminu przedawnienia, ale jednocześnie pojawi się nowa przesłanka zawieszenia – skarga pauliańska.

28 maja 2019 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy Ordynacja podatkowa (wraz z projektem ustawy Przepisy wprowadzające ustawę Ordynacja podatkowa i ustawę o Rzeczniku Praw Podatnika) – dokumenty przedłożone przez ministra finansów. Nowa Ordynacja podatkowa ma wejść w życie 1 stycznia 2021 r. i zastąpić obecnie obowiązującą ustawę z 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa.

Jak wynika z ogólnej zasady zawartej w Ordynacji podatkowej zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku. Zasada ta skutkuje tym, że po upływie terminu przedawnienia organ podatkowy nie może dochodzić zapłaty podatku.

Wniesienie skargi pauliańskiej będzie powodowało zawieszenie lub wręcz przerwanie biegu terminu przedawnienia poboru podatku. Na takie rozwiązanie zgodził się Stały Komitet Rady Ministrów. Eksperci obawiają się, że skarbówka będzie nadużywać tej możliwości.

Wykonanie decyzji administracyjnej należy rozumieć szeroko – nie tylko jako czynności podejmowane w celu uzyskania stanu o charakterze przymusowym, określonego w orzeczeniu, ale również o charakterze dobrowolnym. To rezultat wydanego przez organ administracji rozstrzygnięcia. Podatnikowi może przynieść korzyść lub wyegzekwować od niego określony obowiązek.

Zgodnie z przepisami Ordynacji podatkowej spadkobiercy podatnika przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy. Dotyczy to również prawa do zwolnienia podatkowego przy sprzedaży nieruchomości.

Podatnicy skarżą się, że organy podatkowe różnie interpretują przepisy dot. objaśnień podatkowych przez co ochrona, jaką miały dawać te objaśnienia podatnikom jest wątpliwa. Minister Finansów wyjaśnia, że objaśnienia podatkowe dają podatnikowi - na zasadzie nieszkodzenia (artykuły 14k-14n Ordynacji podatkowej) - taką samą ochronę jak interpretacja ogólna. Objaśnienia podatkowe chronią podatnika jeżeli podatnik zastosował się do nich w stanie faktycznym określonym w objaśnieniach i w zgodzie z poglądem wyrażonym przez Ministra Finansów.

Do Ordynacji podatkowej z początkiem 2019 roku dodany został nowy rozdział: „Dodatkowe zobowiązanie podatkowe”. Rozdział ten jednak tylko z nazwy brzmi łagodnie, w rzeczywistości jest to dodatkowa „sankcja” podatkowa.

Umowa leasingu może być sklasyfikowana przez Ministerstwo Finansów jako schemat podatkowy, podlegający obowiązkowi zgłoszenia. Takie ryzyko istnieje w przypadku gdy zawierający umowę leasingu przedsiębiorca kieruje się względami podatkowymi i osiągnięciem korzyści podatkowej.

Program Współdziałania to nowa propozycja rozwiązań w projekcie Ordynacji podatkowej. Umowa tego rodzaju, zawierana pomiędzy firmą a organem, ma być oparta na całkowitej transparentności działań podatnika, który informuje organ o wszelkich istotnych i kontrowersyjnych kwestiach, mających wpływ na wysokość płaconych przez niego podatków.

Minister Finansów przygotował projekt rozporządzenia rozszerzającego (już w trakcie 2019 roku) listę deklaracji, informacji i podań w sprawach podatkowych, które mogą być podpisywane danymi autoryzującymi (tzw. inny podpis elektroniczny zapewniający autentyczność deklaracji i podań). W ten sposób będą mogły być podpisywane także informacje w sprawie opłaty paliwowej, opłaty emisyjnej, podania w sprawach dotyczących podatku akcyzowego, deklaracje o wysokości daniny solidarnościowej (DSF-1) oraz zeznania PIT-36S, PIT-36LS i PIT-28S.

Jeżeli w postępowaniu kontrolnym został ustanowiony pełnomocnik, to naczelnik urzędu skarbowego nie może kierować do podatnika zawiadomienia o zawieszeniu biegu terminu przedawnienia. Organy powinny ze sobą współdziałać i nie powinno dochodzić do sytuacji, że jeden nie wie, iż przed drugim podatnik działa za pośrednictwem pełnomocnika - uznał NSA w uchwale.

Na początku tego roku do Ordynacji podatkowej zostały wprowadzone przepisy zakładające obowiązek raportowania schematów podatkowych. Które podmioty są zobowiązane do raportowania? Jakie schematy podatkowe należy zgłaszać? W jaki sposób i w jakich terminach przekazywać raporty?

Nowe przepisy dotyczące raportowania tzw. schematów podatkowych zmienią sposób zarządzania wielu firm o kapitale państwowym i komunalnym (i nie tylko) – twierdzi profesor Witold Modzelewski.

Szacowanie podstawy opodatkowania przez organy podatkowe jest nadzwyczajną i zastępczą formą wymiaru zobowiązań podatkowych. Obowiązek określenia wymiaru opodatkowania w ten sposób ma zastosowanie w ściśle określonych sytuacjach.

Projekt nowej Ordynacji podatkowej, znajdujący się obecnie na etapie opiniowania, określany jest jako innowacyjny. Nie wszystkie jednak propozycje są rewolucyjne. Część z nich jest jedynie drobną korektą obowiązujących przepisów, dotyczy to m.in. czynności sprawdzających.

Autorzy projektu nowej Ordynacji podatkowej chcą wyeliminować władczą postawę fiskusa wobec przedsiębiorców i zastąpić ją różnorodnymi formami współpracy między tymi podmiotami. Jednym z nowych rozwiązań zawartych w projekcie jest umowa o współdziałanie (ang. cooperative compliance).

Od początku 2019 roku księgowi (nawet zatrudnieni etatowo w firmach) oraz dyrektorzy finansowi obowiązani są do donosicielstwa na swoich pracodawców, czyli z mocy prawa stali się etatowymi konfidentami.

„Projekt nowej Ordynacji podatkowej, pomimo zgłaszanych przez Krajową Radę Doradców Podatkowych uwag w toku konsultacji społecznych, wciąż nie przewiduje dostatecznego wzmocnienia instrumentów ochrony podatnika, a zaproponowane w odniesieniu do projektu z 4 lipca zmiany mają w większości charakter techniczny. Propozycje KRDP miały na celu zwiększenie ochrony praw podatników oraz poczucia ich bezpieczeństwa i zaufania w kontaktach z organami podatkowymi” – stwierdza Krajowa Rada Doradców Podatkowych w specjalnie przyjętym stanowisku w tej sprawie.

Polski ustawodawca ustalił, niestety, szerszy zakres raportowania w porównaniu z dyrektywą DAC6. Definicja podlegających zgłaszaniu uzgodnień obejmuje bowiem nie tylko transgraniczne schematy podatkowe, ale również krajowe. Dodatkowo, poszerzony został zakres schematów objętych regulacjami, gdyż w Polsce raportowaniu podlegają także schematy obejmujące podatek VAT .

Nowa Ordynacja podatkowa, której projekt został zaprezentowany w lipcu ubiegłego roku, zakłada wprowadzenie instytucji „zobowiązanego”, przez którą należy rozumieć podatnika, płatnika, inkasenta, osobę trzecią oraz następcę prawnego. Do obowiązków zobowiązanego będzie należało m.in. rzetelne i niewadliwe prowadzenie ksiąg podatkowych oraz ich przechowywanie w sposób gwarantujący dostęp do nich uprawnionym organom.

Przepisy nowej Ordynacji podatkowej mają wyważyć i zachować równowagę pomiędzy organem podatkowym a podatnikiem. Każda nowa i zmieniona instytucja w projekcie Ordynacji spełniać ma takie zadanie – mówi w rozmowie z infor.pl Dominik Kaczmarski, Dyrektor Departamentu Systemu Podatkowego w Ministerstwie Finansów. Ministerstwo Finansów cały czas zakłada, że nowa Ordynacja podatkowa wejdzie w życie w 2020 roku.

Od stycznia 2019 r. zostanie zniesiony limit 100 tys. zł korzyści podatkowej, powyżej którego fiskus może stosować klauzulę przeciw unikaniu opodatkowania. Co to oznacza dla podatników?

Od 1 stycznia 2019 r. w Ordynacji podatkowej zostaną wprowadzone mechanizmy prawne, które mają przeciwdziałać optymalizacjom podatkowym, zapobiegać wyprowadzaniu zysków za granicę i unikaniu opodatkowania.

Występowania przez przedsiębiorcę o przyznanie ulgi w spłacie zobowiązania podatkowego nie jest równoznaczny z ubieganiem się o przyznanie pomocy publicznej. Ustawodawca wyraźnie bowiem wskazuje, że organ podatkowy może udzielić podatnikowi prowadzącemu działalność gospodarczą ulg, które nie stanowią pomocy publicznej.

Już od 2019 roku mają wejść w życie nowe regulacje, które zobowiązują określone podmioty do raportowania schematów podatkowych. Nowe regulacje budzą poważne wątpliwości. Podnosi się, że przekazywanie przez doradcę podatkowego, adwokata czy radcę prawnego informacji o schemacie podatkowym, nawet bez ujawniania tożsamości korzystającego ze schematu, może prowadzić do naruszenia tajemnicy zawodowej.

Wśród zmian proponowanych w projekcie nowej Ordynacji podatkowej z dnia 4 lipca 2018 r. znajduje się m.in. wprowadzenie zasad, zgodnie z którymi niedające się usunąć wątpliwości co do treści przepisów prawa podatkowego oraz stanu faktycznego rozstrzyga się na korzyść zobowiązanego. Czy nowe zasady to rewolucja, czy może jedynie mydlenie podatnikom oczu?

Krajowa Rada Doradców Podatkowych wyraża zdecydowany sprzeciw dotyczący ustawy wprowadzającej obowiązek raportowania schematów podatkowych oraz krytycznie odnosi się do sposobu procedowania ustawy. W ocenie samorządu, przyjęte przez ustawodawcę regulacje mogą istotnie naruszać wiele reguł konstytucyjnych, w tym tajemnicę zawodową doradców podatkowych.

Zmiany w Ordynacji podatkowej, planowane na rok 2019, przewidują obowiązek przekazywania organom podatkowym informacji o schematach podatkowych. Obowiązkiem tym zostaną objęte osoby fizyczne, osoby prawne lub jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, w szczególności doradcy podatkowi, adwokaci, radcy prawni, pracownicy banku lub innej instytucji finansowej doradzającej klientom. Za brak informacji o schematach podatkowych będą groziły wysokie kary finansowe.

9 października 2018 r. w Warszawie odbyła się konferencja „XX lat Ordynacji podatkowej. Czas na nową?”. Podczas tej konferencji debatowano m.in. nad zaproponowanymi w projekcie nowej Ordynacji podatkowej alternatywnymi, niewładczymi (konsensualnymi) metodami załatwiania sporów podatników z administracją podatkową, w tym w szczególności nad umową podatkową i mediacją. Patronem medialnym konferencji był portal infor.pl.

Nowa Ordynacja podatkowa, która zacznie obowiązywać w 2020 r., ma być krokiem milowym w kierunku stworzenia prostego, przejrzystego i przyjaznego systemu podatkowego. Zaproponowane regulacje w dużym stopniu ukierunkowane są na wzmocnienie mechanizmów ochronnych podatnika, poprawę relacji na linii podatnik – urzędnik oraz zwiększenie świadomości na temat obowiązków podatkowych. Czy ta szumnie zapowiadana reformy to rewolucja podatkowa, czy tylko pozorna zmiana?

Projekt nowej Ordynacji podatkowej zawiera katalog zasad ogólnych prawa podatkowego, których nie ma w obowiązującej obecnie ordynacji. W założeniu mają one stanowić ochronę pozycji podatnika w jego kontaktach z administracją podatkową. Na ile będą efektywne te nowe zasady i czy zapewnią odpowiednią ochronę? Nad tym m.in. dyskutowali uczestnicy konferencji „XX lat Ordynacji podatkowej. Czas na nową?”.

Projekt nowej Ordynacji podatkowej, która ma zacząć obowiązywać od 2020 r., zakłada szereg istotnych dla podatników zmian. Jedna z propozycji zakłada, że banki będą przekazywały organom podatkowym adresy IP swoich klientów. Problem w tym, że od tego roku w Polsce obowiązuje RODO, a adres IP należy do danych osobowych, które podlegają ochronie.

W nowej Ordynacji podatkowej, która ma wejść w życie od początku 2020 r., zakłada się, że system rozpoznawałby głos dzwoniącego na podatkową infolinię Krajowej Informacji Skarbowej. Fiskus uzyskałby więc możliwość przetwarzania danych biometrycznych podatników.

W projekcie nowej Ordynacji podatkowej, która ma wejść w życie w 2020 r., zaprezentowano sporo zmian dotyczących procedury podatkowej. Wiele propozycji, zdaniem przedsiębiorców z BCC, można ocenić pozytywnie i powinny przyczynić się do szybszego załatwiania spraw w postępowaniach podatkowych i uprościć niektóre niejasne kwestie. Wprowadzono jednak również nowe instytucje, które mogą rodzić wątpliwości i okazać się nieskutecznym rozwiązaniem.

Krajowa Rada Doradców Podatkowych przedstawiła swoją opinię do projektu ustawy – Ordynacja podatkowa oraz do projektu ustawy – Przepisy wprowadzające ustawę – Ordynacja podatkowa. W ocenie Krajowej Rady projektodawca trafnie dostrzegł potrzebę przygotowania nowego kodeksu podatkowego, dostosowanego do zmieniających się zjawisk zachodzących w relacjach organ podatkowy – podatnik. Jednak mimo właściwych założeń przedłożony projekt nie odpowiada aktualnym wyzwaniom i problemom związanym ze stosowaniem obecnych przepisów.

Nowa Ordynacja podatkowa, której wejście w życie zaplanowane jest na 2020 r., ma być prosta, przejrzysta i przyjazna. W celu lepszego dialogu z organami podatkowymi, podatnikom ma służyć instytucja mediacji i umowa podatkowa.

Publikujemy raport przygotowany przez Mariański Group, w którym w sposób chronologiczny, omówione zostały ostrzeżenia oraz komunikaty Ministerstwa Finansów dotyczące stosowania klauzuli generalnej przeciwko unikaniu opodatkowania w odniesieniu do poszczególnych, popularnych schematów optymalizacyjnych. W raporcie znalazła się także jedyna wydana dotąd opinia zabezpieczająca i przypadki odmów wydania takich opinii.

System wydawania interpretacji podatkowych wymaga daleko posuniętych zmian. W obecnym kształcie interpretacje nie gwarantują bowiem podatnikom odpowiedniego zabezpieczenia przed negatywnymi skutkami zmiany albo uchylenia interpretacji – tak wynika z publikacji Związku Przedsiębiorców i Pracodawców wydanej w formule Business Paper.

W sytuacji gdy przedmiotem wniosku o wydanie interpretacji podatkowej będzie szczególnie skomplikowany stan faktyczny (zdarzenie przyszłe), opłata za jego wydanie będzie wynosić 2 tys. zł. Takie rozwiązanie zostało zawarte w projekcie Ordynacji podatkowej i miałoby wejść w życie od 2020 r.

Komisja Kodyfikacyjna Ogólnego Prawa Podatkowego powołana przez Ministra Finansów w 2014 r. zakończyła prace. Efektem prac jest projekt „Nowej Ordynacji Podatkowej” (NOP). Obecnie trwają konsultacje publiczne projektu nowej ustawy podatkowej. Tomasz Szymański, doradca podatkowy z Mariański Group omawia zawarte w tym projekcie ogólne zasady prawa podatkowego oraz zbiór praw i obowiązków zobowiązanego.

Raportowanie schematów podatkowych - MF odpowiada na pytania

Likwidacja spółki z długami - przykład schematu podatkowego

Raportowanie schematów podatkowych a tajemnica zawodowa

Raportowanie schematów podatkowych - sankcje

Kolejne zmiany w MDR od 2020 roku

Jak korzystać z instytucji wstrzymania wykonania decyzji ostatecznej

Niejasności w prawie muszą być rozstrzygane na korzyść podatnika

Czy tylko kwalifikowany korzystający ma obowiązek złożyć MDR-3?

Kiedy można uchylić lub zmienić ostateczną decyzję podatkową

Przedawnienie w nowej Ordynacji podatkowej - terminy, przerwanie i zawieszenie biegu terminu przedawnienia

Nowa Ordynacja podatkowa od 2021 roku - rząd przyjął projekt

Po upływie terminu przedawnienia nie można dochodzić zapłaty podatku

Skarga pauliańska z zawieszeniem biegu terminu przedawnienia poboru podatku

Wykonanie decyzji administracyjnej

Prawo do zwolnienia podatkowego przysługuje także spadkobiercy

Objaśnienia podatkowe – jaką ochronę dają podatnikom

Dodatkowe zobowiązanie podatkowe

Umowy leasingu – czy każdy leasing stanowi schemat podatkowy?

Nowa Ordynacja podatkowa - Program Współdziałania

Podpis elektroniczny w podatkach 2019 - formularze podatkowe i podania

Zawieszenie biegu przedawnienia zobowiązania podatkowego - zawiadomienie pełnomocnika

Raportowanie schematów podatkowych - podmioty zobowiązane i zakres raportowania

Raportowanie schematów podatkowych w Polsce – wpływ na zarządzanie w firmach

Określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania

Nowa Ordynacja podatkowa - czynności sprawdzające

Nowa Ordynacja podatkowa - umowa o współdziałanie

Nowe obowiązki denuncjacyjne księgowych i dyrektorów finansowych w zakresie podatków

Stanowisko doradców podatkowych w sprawie projektu ustawy – Ordynacja podatkowa z dnia 21 grudnia 2018 r.

Raportowanie schematów podatkowych (MDR) – bardziej rygorystyczne w Polsce

Nowa Ordynacja podatkowa - prawa i obowiązki zobowiązanego

Nowa Ordynacja podatkowa – celem równowaga między organem podatkowym a podatnikiem

Klauzula przeciw unikaniu opodatkowania - nie będzie limitu 100 tys. zł

Ordynacja podatkowa 2019 - przeciwdziałanie optymalizacjom podatkowym

Ulga w spłacie zobowiązania podatkowego to nie pomoc publiczna

Raportowanie schematów podatkowych [tajemnica zawodowa]

Rozstrzyganie wątpliwości na korzyść podatnika w nowej Ordynacji podatkowej

Obowiązek przekazywania informacji o schematach podatkowych - stanowisko doradców podatkowych

Informowanie o schematach podatkowych od 2019 r.

Umowa podatkowa i mediacja w nowej Ordynacji podatkowej

Ordynacja podatkowa 2020 – wzmocnienie mechanizmów ochronnych podatnika

Ochrona praw podatnika w nowej Ordynacji podatkowej

Ordynacja podatkowa 2020 – banki będą przekazywać adresy IP podatników

Ordynacja podatkowa 2020 - wykorzystanie danych biometrycznych podatnika

Nowa Ordynacja podatkowa 2020 – z punktu widzenia przedsiębiorcy

Projekt Ordynacji podatkowej w ocenie samorządu doradców podatkowych

Ordynacja podatkowa 2020 - mediacja i umowa podatkowa

Niedozwolone optymalizacje podatkowe, czyli które transakcje są na czarnej liście MF (raport Mariański Group)

Interpretacje podatkowe nie gwarantują odpowiedniego zabezpieczenia

Ordynacja podatkowa 2020 - wyższa opłata za wydanie interpretacji podatkowej

Nowa Ordynacja podatkowa - zasady ogólne, prawa i obowiązki zobowiązanego