W przypadku planowanego podziału spółki kapitałowej dokonywanego przez przeniesienie części przedsiębiorstwa stanowiącej zorganizowany zespół składników majątkowych, materialnych i niematerialnych oraz zobowiązań – zorganizowaną część przedsiębiorstwa (ZCP) w trybie art. 529 § 1 k.s.h., ważnym zagadnieniem wpływającym na prawidłowość przebiegu podziału będzie określenie miejsca rozliczenia sprzedaży opodatkowanej – podatku należnego, realizowanej przez spółkę dzieloną w trakcie dokonywania podziału. Duże znaczenie posiada to, czy podatek należny od danej sprzedaży realizowanej przez ZCP rozliczany jest jeszcze przez spółkę dzieloną, czy też przez spółkę przejmującą.
Podatnicy, którzy sprzedają np. mieszkanie przed upływem pięciu lat od momentu jego nabycia, powinni co do zasady zapłacić podatek dochodowy od osób fizycznych (dalej: PIT) od tej transakcji. Jednak dochód ze zbycia nieruchomości w określonych przypadkach może korzystać ze zwolnienia. Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o PIT dzieje się tak, jeżeli dochód ten zostanie w okresie dwóch lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło zbycie, wydatkowany na własne cele mieszkaniowe podatnika. Cały problem polega na tym, co mieści się pod pojęciem „własne cele mieszkaniowe”. Ustawa o PIT nie precyzuje tego pojęcia. Dodatkowo sprawę komplikują rozbieżne orzecznictwo i podatkowe interpretacje. Potrzebna jest jednolita wykładnia.
Właściciel nieruchomości (domu, mieszkania lub działki) może zapłacić PIT, nawet gdy przekaże je za darmo jako zachowek, albo gdy zlicytuje je komornik. Trzeba być czujnym także przy dziale spadku oraz zamianie lokali, bo w takiej sytuacji łatwo przeoczyć, że nie doszło jeszcze do upływu pięciu lat od nabycia. Wskazują na to zarówno interpretacje izb skarbowych, jak i wyroki sądów.
Zgodnie z generalną zasadą, wyrażoną w art. 19a ust. 1 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy w podatku VAT powstaje z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. W przypadku jednak usług, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 3 lit. a ustawy o VAT, tj. usług budowlanych i budowlano-montażowych, obowiązek podatkowy należy rozpoznać z chwilą wystawienia faktury.
W wyniku zmian w VAT, obowiązujących od 1 stycznia 2014 r., nie ma szczególnego momentu powstania obowiązku podatkowego przy eksporcie towarów. Powstaje więc, co do zasady, z chwilą dokonania dostawy towarów, tj. z chwilą przeniesienia na nabywcę prawa do rozporządzania towarem jak właściciel i nie ma tu znaczenia moment wystawienia faktury.
Przepisy podatkowe określają, że okres 5 lat, po którym można sprzedać mieszkanie bez podatku, liczy się od chwili jego nabycia. W związku z tym, z podatkowego punktu widzenia, nie ma znaczenia, że w tym czasie doszło do zmiany formy własności tego mieszkania - ze spółdzielczego własnościowego na odrębną własność.
Dopiero w momencie, kiedy spółka otrzyma wpłaty dokonywane przez nabywców lokali na otwarty rachunek powierniczy, a więc z chwilą przeniesienia środków pieniężnych zgromadzonych przez bank z otwartego rachunku powierniczego na rachunek bankowy spółki, powstanie obowiązek podatkowy, zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy o VAT usług, tj. z chwilą otrzymania przez spółkę tych środków, pod warunkiem, że wcześniej nie dojdzie do wydania lokalu.
