Tematy - Ustawa o rachunkowości, Bilans - INFOR.PL

Każdy przedsiębiorca do prowadzenia działalności potrzebuje materiałów lub towarów i jest zobowiązany do prowadzenia ewidencji takich zakupów. Aby w pełni rozliczyć zakup trzeba otrzymać odpowiednie dokumenty służące rozliczeniu i odpowiednim zaksięgowaniu.

Powstałe w wyniku bilansowej wyceny aktywów i pasywów różnice kursowe są zaliczane bezpośrednio do przychodów (dodatnie różnice) lub kosztów (ujemne różnice) finansowych (art. 30 ust. 4 uor). Należy je ująć w księgach rachunkowych na kontach zespołu 7 przychodów finansowych „Dodatnie różnice kursowe” i kosztów finansowych „Ujemne różnice kursowe” w korespondencji z kontem zespołu 1 lub 2.

Ze zjawiskiem trwałej utraty mamy do czynienia wówczas, gdy istnieje duże prawdopodobieństwo, że kontrolowany przez jednostkę składnik aktywów nie przyniesie w przyszłości w znaczącej części lub w całości przewidywanych korzyści ekonomicznych. Jednostka powinna przynajmniej raz w roku przeprowadzić test na ustalenie, czy konieczne jest objęcie środka trwałego odpisem aktualizującym jego wartość.

W sprawozdaniu finansowym należy wiernie przedstawić stan majątkowy, finansowy i wynik finansowy jednostki. Oprócz tego nie może ono wprowadzać czytelnika w błąd. Ustawodawca daje przy tym możliwość stosowania uproszczenia, jednak jedynie wtedy, gdy nie zniekształci to obrazu jej sytuacji majątkowej i finansowej oraz jej wyniku finansowego.

Wszystkie operacje gospodarcze muszą być udokumentowane w księgach rachunkowych właściwym dowodem źródłowym. Zdarzają się jednak sytuacje, gdy brak jest obcego dokumentu źródłowego, a trzeba zamknąć okres sprawozdawczy. W takim wypadku można zastosować dowód zastępczy.

Grudzień to czas, w którym zwalniamy tempo codziennych spraw, to czas podsumowań, porządków - nie tylko domowych, ale również jest to czas przeprowadzania inwentaryzacji należności w przedsiębiorstwach. Potwierdzając salda możemy wykryć nieprawidłowości i nadużycia w gospodarce finansowej.

Każda jednostka zobligowana jest do wyceny nie rzadziej niż na dzień bilansowy posiadanych aktywów (majątku) oraz pasywów (źródeł finansowania majątku). Ponieważ zdecydowana większość podmiotów określa swój dzień bilansowy jako 31 grudnia, zostało już tylko kilka dni na przypomnienie sobie zasad wyceny składników bilansowych. Dziś podpowiadamy, jak należy wycenić aktywa obrotowe.

Jak prawidłowo wyceniać należności nieściągalne, przedawnione i umorzone w prawie bilansowym i podatkowym?

Zamknięcie ksiąg rachunkowych następuje na dzień kończący dany rok obrotowy. Przed ich zamknięciem jednostka powinna przeprowadzić określone czynności, aby rzetelnie i jasno przedstawić sytuację majątkową i finansową oraz prawidłowo ustalić wynik finansowy.

Małe organizacje pozarządowe nie będą musiały stosować przepisów ustawy o rachunkowości - przewiduje aktualna wersja projektu nowelizacji ustawy o rachunkowości, przygotowanego przez Ministerstwo Finansów. Zakłada on wprowadzenie kolejnych uproszczeń dla tzw. małych jednostek (m.in. możliwość sporządzania skróconego sprawozdania finansowego, zwolnienie - pod pewnymi warunkami - ze sporządzania sprawozdania z działalności, zwolnienie z obowiązku sporządzania zestawienia zmian w kapitale własnym oraz rachunku przepływów pieniężnych).

W przypadku wyrobów gotowych, w zakresie ubytków alkoholu etylowego, możliwe jest przeprowadzanie inwentaryzacji z częstotliwością dwa razy do roku. Inwentaryzacja wyrobów gotowych w okresach pół rocznych jest zgodna z rozporządzeniem MF w sprawie maksymalnych norm dopuszczalnych ubytków i dopuszczalnych norm zużycia wyrobów akcyzowych.

W zasadach (polityce) rachunkowości mamy zapisane, że środki trwałe powyżej 1500 zł do 3500 zł są wprowadzane do ewidencji środków trwałych i amortyzowane jednorazowo w miesiącu oddania ich do używania. Czy całkowicie zamortyzowane niskocenne środki trwałe należy inwentaryzować drogą spisu z natury?

Zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości istnieje obowiązek inwentaryzowania środków pieniężnych w kasach. Inwentaryzację należy przeprowadzić drogą spisu z natury na dzień bilansowy. W przypadku gdy zgodnie z decyzją kierownika będzie to dzień wolny, spis należy przeprowadzić na koniec ostatniego dnia roboczego lub na początku pierwszego w nowym roku.

Jednostki zainteresowania publicznego, w wyniku zmian w dyrektywie 2013/34/UE, będą zobowiązane do ujawniania w sprawozdaniu z działalności minimum istotnych informacji dotyczących kwestii środowiskowych, pracowniczych i społecznych oraz ujawniania m.in. opisu polityki prowadzonej w danym zakresie, jej rezultatów oraz ryzyk i zarządzania ryzykami w kwestiach niefinansowych. Na dostosowanie ustawy o rachunkowości do nowych przepisów Polska ma czas do 6 grudnia 2016 r.

Metoda inwentaryzacji za pomocą weryfikacji polega na porównaniu danych ksiąg rachunkowych z odpowiednimi dokumentami i weryfikacji wartości tych składników. Stosuje się ją w przypadku składników aktywów i pasywów, których z różnych przyczyn nie można zinwentaryzować metodą spisu z natury lub metodą potwierdzenia salda.

Bilans jest jednym z elementów sprawozdania finansowego. Informacje w nim zawarte mają charakter statyczny, ponieważ dotyczą sytuacji na wybrany dzień (w przeciwieństwie np. do rachunku wyników, w którym o dynamiczności danych świadczy to, że zarówno przychody, jak i koszty są ponoszone w pewnym okresie). Często bilans przyrównuje się do fotografii (obrazu) firmy na dzień jego sporządzenia. Jakie są zasady dotyczące sporządzania bilansu uproszczonego?

Bilans przedsiębiorstwa jest jednym z elementów sprawozdania finansowego. Informacje w nim zawarte mają charakter statyczny, ponieważ dotyczą sytuacji na wybrany dzień (w przeciwieństwie np. do rachunku wyników, w którym o dynamiczności danych świadczy to, że zarówno przychody, jak i koszty są ponoszone w pewnym okresie). Często bilans przyrównuje się do fotografii (obrazu) firmy na dzień jego sporządzenia.

Przepisy ustawy o rachunkowości nakazują przeprowadzenie inwentaryzacji na ostatni dzień każdego roku obrotowego. Od tej reguły są jednak wyjątki. Termin i częstotliwość inwentaryzacji uważa się za dotrzymane m.in., jeżeli inwentaryzację zapasów materiałów, towarów, produktów gotowych i półproduktów znajdujących się w strzeżonych składowiskach i objętych ewidencją ilościowo-wartościową - przeprowadzono raz w ciągu dwóch lat.

Jedną z najpopularniejszych form inwentaryzacji jest spis z natury, niejednokrotnie określany w języku potocznym jako remanent. Jakie składniki majątku mogą być zinwentaryzowane tą drogą? Jakie są zasady przeprowadzenia spisu z natury?

Trwają uzgodnienia międzyresortowe i konsultacje publiczne projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta ma wprowadzić do polskiego prawa zapisy dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2013/34/UE z dnia 26 czerwca 2013 r. w sprawie rocznych sprawozdań finansowych, skonsolidowanych sprawozdań finansowych i powiązanych sprawozdań niektórych rodzajów jednostek, innych niż jednostki mikro.

Ustawa o rachunkowości nakłada na jednostki obowiązek inwentaryzacji składników majątku na ostatni dzień roku obrotowego. Słowo „inwentaryzacja” wychodzi się od łacińskiego określenia „invenire”, które znaczy tyle, co „znaleźć, odkryć”. Mimo iż w języku potocznym kojarzy się ona z dokonaniem spisu z natury określonych składników na wybranym obszarze, w prawie bilansowym może być przeprowadzona trzema metodami: wspomnianym spisem z natury, drogą potwierdzenia sald oraz porównania danych w księgach rachunkowych z danymi zawartymi w odpowiednich dokumentach źródłowych.

Spis z natury umożliwia dokonanie fizycznego pomiaru ilości składników majątkowych za pomocą ich przeliczenia/zważenia/zmierzenia. Jeśli nie istnieje możliwość przeliczenia/zważenia/zmierzenia składników majątku, bo są one trudno mierzalne czy niedostępne, ponieważ występują w dużych partiach – sypkich (zboże), przestrzennych, czy są przechowywane w zwałach, zbiornikach, zasobnikach (paliwo, węgiel koks), to można ustalić ich ilość opierając się na obliczeniach technicznych za pomocą drogi tzw. szacunku.

Inwentaryzację można przeprowadzić w sposób tradycyjny lub elektroniczny. Pod pojęciem „tradycyjny” można rozumieć przeprowadzenie inwentaryzacji poprzez ręczny spis towarów i materiałów oraz środków trwałych na arkuszach spisowych.

Rozróżnienie pojęć „remont” i „ulepszenie środka trwałego” ma szczególne znaczenie pod względem podatkowym oraz ewidencji księgowej. Nieprawidłowe określenie charakteru poniesionych nakładów może doprowadzić do zaniżenia lub zawyżenia wartości początkowej środka trwałego, a w efekcie zawyżenia lub zaniżenia kosztów.

Obowiązująca od 5 września 2014 r. nowelizacja ustawy o rachunkowości przewiduje możliwość sporządzenia przez jednostki mikro uproszczonego sprawozdania finansowego już za 2014 r. Uproszczenie to dotyczy nie tylko firm kontynuujących działalność ale także tych, które rozpoczęły ją w 2014 r.

Wartości niematerialne i prawne są to prawa majątkowe, które mają przewidywany okres ekonomicznej użyteczności dłuższy niż rok i są przeznaczone do użytkowania na potrzeby własne jednostki. To mogą być patenty, licencje, znaki towarowe, a przede wszystkim programy komputerowe. Niematerialne, czyli nie można ich w żaden sposób policzyć, ani zmierzyć, a więc nie można w przypadku wartości niematerialnych i prawnych przeprowadzać spisu z natury. Jedyną prawidłową i obowiązującą metodą jest metoda weryfikacji salda.

W dniach 26-28 października 2014 r. w Warszawie odbędzie się VII coroczna Konferencja "Akcja Bilans". Przedmiotem Konferencji będą m.in. zasady przygotowywania rocznych sprawozdań finansowych za 2014 rok, zamknięcie roku obrotowego, zagadnienia dotyczące środków trwałych oraz inne praktyczne aspekty rachunkowe i podatkowe związane ze sprawozdaniem finansowym. Konferencję organizuje Akademia Biznesu MDDP.

Obowiązek przeprowadzania inwentaryzacji wynika z art. 26–27 ustawy o rachunkowości. Inwentaryzacja, tj. okresowe ustalanie lub sprawdzanie rzeczywistego stanu aktywów i pasywów, jest elementem rachunkowości jednostki, za którą odpowiedzialność ponosi kierownik jednostki. Odpowiedzialność za spis z natury ponosi osoba, której ta czynność została powierzona, ale tylko w tym zakresie.

W ostatnich latach instytucje unijne podjęły wysiłki w celu uproszczenia zasad dotyczących prowadzenia rachunkowości. Dnia 18 grudnia 2008 r. Parlament Europejski przyjął rezolucję w sprawie wymogów rachunkowości dotyczących małych i średnich przedsiębiorstw, w szczególności mikroprzedsiębiorstw, w której uznał, że dotychczasowe przepisy unijne dotyczące zasad rachunkowości „są często bardzo uciążliwe dla małych i średnich przedsiębiorstw, a w szczególności dla mikroprzedsiębiorstw”. W efekcie kilkuletnich prac w dniu 26 czerwca 2013 r. została przyjęta Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2013/34/UE implementowana w polskim porządku prawnym ustawą z dnia 11 lipca 2014 r. o zmianie ustawy o rachunkowości. Nowe przepisy weszły w życie dnia 5 września 2014 r.

Inwentaryzację musi przeprowadzić każda jednostka na dzień bilansowy. Inwentaryzacja jest podstawą wiarygodnej wyceny bilansowej i poprawnego sprawozdania finansowego. Dlatego czynności inwentaryzacyjne należy przeprowadzić rzetelnie i z należytą starannością.

Nakłady, jakie są ponoszone na ogłoszenie sprawozdania finansowego powinny być ujęte w tym roku, w którym zostały poniesione i zaliczone do kosztów działalności operacyjnej. Co jednak w sytuacji, gdy sprawozdanie zostało złożone do Krajowego Rejestru Sądowego, a wpłaty do spółki trafiły później.

W związku z obowiązkiem przeprowadzenia inwentaryzacji na ostatni dzień roku obrotowego niejednokrotnie powstają różnice inwentaryzacyjne, czyli różnice pomiędzy stanem faktycznym i zapisem w księgach rachunkowych. W jaki sposób należy prawidłowo rozliczyć powstałe podczas inwentaryzacji różnice?

Nota księgowa (inaczej obciążeniowa, uznaniowa lub obciążeniowo-uznaniowa) jest dokumentem rozliczeniowym jednostki. Stosuje się ją przy dokumentowaniu transakcji, które nie podlegają przepisom ustawy o podatku VAT. Dodatkowo transakcje dokumentowane notą obciążeniową nie mogą dotyczyć sprzedaży czy świadczenia usług przez podatników, potwierdzanych w postaci rachunku wystawianego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej.

5 września 2014 r. wchodzi w życie nowelizacja ustawy o rachunkowości, która wprowadza nową kategorię podmiotów. Są to mikropodmioty, które mogą stosować uproszczoną sprawozdawczość finansową i dzięki temu zmniejszać swoje obciążenia administracyjne, zarówno kosztowe, jak i czasowe.

Każda jednostka sporządzająca sprawozdanie finansowe może je poddać badaniu przez biegłego rewidenta. Niektóre podmioty są do tego zobligowane z mocy ustawy o rachunkowości. Niepoddanie badaniu sprawozdania finansowego przez biegłego rewidenta podlega grzywnie albo karze ograniczenia wolności.

Dokonana w lipcu 2014 r. nowelizacja ustawy o rachunkowości przynosi znaczne uproszczenia w sprawozdawczości jednostek mikro. Uproszczenia obejmują nie tylko możliwość sporządzenia znacznie skróconego sprawozdania finansowego, ale również zakaz stosowania wyceny aktywów i pasywów według wartości godziwej oraz skorygowanej ceny nabycia. Nowe przepisy będą miały zastosowanie do sprawozdań finansowych już za 2014 r.

Ustawa o rachunkowości w art. 9 wskazuje, że księgi rachunkowe należy prowadzić w języku polskim i w walucie polskiej. Przedsiębiorcy mogą jednak, zgodnie z uregulowaniami obowiązującymi w obrocie gospodarczym, dokonywać rozliczeń w walutach obcych, a także otwierać rachunki w walutach wymienialnych. Waluty obce należy jednak wycenić, a powstałe różnice kursowe ująć odpowiednio dla celów bilansowych.

W jednostkach gospodarczych zdarza się, że przychody bądź koszty powstają w innym okresie niż ten, którego dotyczą. Aby zachować zasadę współmierności przychodów i kosztów należy rozliczyć koszty i przychody działalności w tych okresach sprawozdawczych, których dotyczą.

Inwentaryzacja majątku jest wymogiem polskiego prawa bilansowego. Jednocześnie jest sposobem kontroli wewnętrznej, która weryfikuje stan ilościowy i wartość mienia. Spis w jednostce gospodarczej powinien być przeprowadzany przynajmniej raz na cztery lata w odniesieniu do środków trwałych takich jak nieruchomości, maszyny i urządzenia oraz inne środki trwałe znajdujące się na terenie strzeżonym. W przypadku pozostałych środków trwałych inwentaryzacja powinna być przeprowadzana pod koniec każdego roku obrotowego. Inwentaryzacji dokonuje się za pomocą spisu z natury oraz weryfikacji danych w dokumentacji.

W pasywach bilansu można znaleźć kategorię Rezerwy. Są to te zobowiązania, co do których termin wymagalności lub kwota zapłaty nie są pewne. Można natomiast określić prawdopodobieństwo zdarzeń, na które tworzy się rezerwy oraz wiarygodnie oszacować kwotę zobowiązania. Rezerwy ustala się w związku z przejściowymi różnicami między wykazywaną w księgach rachunkowych wartością aktywów i pasywów a ich wartością podatkową oraz stratą podatkową możliwą do odliczenia w przyszłości.

Zgodnie z art. 35 ustawy o rachunkowości nabyte lub powstałe aktywa finansowe oraz inne inwestycje należy ująć w księgach rachunkowych na dzień ich nabycia albo powstania, według ceny nabycia albo ceny zakupu. Ustawodawca nałożył także obowiązek dokonywania odpisów aktualizujących, które wyrażają trwałą utratę wartości inwestycji. Odpisy muszą być dokonywane nie później niż na dzień bilansowy. Wynika to z faktu, że wartość środka ustalona na dzień przyjęcia do ksiąg rachunkowych staje się wartością historyczną, nie zawsze zgodną z wartością realną.

Inwentaryzacja to ogół czynności, które mają na celu ustalenie lub weryfikację obecnego stanu aktywów i pasywów. Uwzględniając różnorodność posiadanego majątku, niezbędne jest zastosowanie wielorakich sposobów inwentaryzacji, co przyczynia się do tego, iż proces jest zazwyczaj złożony i pracochłonny.

Każda jednostka ma obowiązek stosować przyjęte przez siebie zasady rachunkowości, które rzetelnie i jasno przedstawiają sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. W tym celu przedsiębiorstwa powinny przestrzegać ogólnych zasad rachunkowości.

Inwentaryzacja jest ważnym narzędziem kontroli oraz przeciwdziałania nieprawidłowościom w przedsiębiorstwie, stanowi także niezwykle istotny element rachunkowości jednostki. Celem inwentaryzacji jest ustalenie faktycznych stanów aktywów i pasywów, odpowiednie skorygowanie danych ewidencyjnych o powstałe różnice, tak aby dane te były zgodne ze stanem faktycznym, rozliczenie osób odpowiedzialnych materialnie za powierzony majątek oraz ocena stanu i przydatności posiadanych zasobów.

Sprawozdanie finansowe sporządza się na dzień zamknięcia ksiąg rachunkowych oraz na inny dzień bilansowy, stosując odpowiednio zasady wyceny aktywów i pasywów oraz ustalania wyniku finansowego.

Niezwykle istotnym elementem wpływającym na prawidłowe sporządzenie sprawozdania finansowego jest odpowiednia wycena aktywów. Jednostki mogą wyceniać: materiały i towary – w cenach zakupu, produkty w toku produkcji – w wysokości bezpośrednich kosztów wytworzenia lub tylko materiałów bezpośrednich bądź nie wyceniać ich w ogóle – jeżeli nie zniekształca to stanu aktywów oraz wyniku finansowego jednostki. Dodatkowo należy pamiętać, że aktywa wycenia się nie rzadziej niż na dzień bilansowy.

Inwentaryzacja jest istotną czynnością w obszarze odpowiedzialności pracownika za powierzone mienie. Pozwala ustalić rzeczywiste niedobory i daje możliwość egzekwowania ich od pracowników.

Istotą dokumentów księgowych jest pisemne utrwalenie zdarzeń zachodzących w procesach gospodarczych firmy, które są przedmiotem ewidencji księgowej. Od poprawności ich sporządzenia zależy wiarygodność informacji przekazanych do działu księgowego.

Do 30 czerwca 2014 r. jednostki samorządu terytorialnego zobowiązane są przekazać do właściwych regionalnych izb obrachunkowych (RIO) skonsolidowane bilanse za rok 2013 r. w formie pisemnej i w formie dokumentu elektronicznego.

Likwidacja certyfikatu księgowego już niedługo stanie się faktem. Sejm uchwalił ustawę o ułatwieniu dostępu do wykonywania niektórych zawodów regulowanych, czyli tzw. drugą ustawę deregulacyjną, która zmniejsza lub likwiduje ograniczenia w dostępie do 91 profesji: 82 technicznych i 9 finansowych. Deregulacja zmienia ustawę o rachunkowości w zakresie usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych, uchyla w szczególności cały zestaw przepisów dotyczących certyfikatu księgowego, tj. art. 76b-76g ustawy o rachunkowości.

Ustawa o rachunkowości, Bilans

Rozliczenie zakupu w księgach rachunkowych

Ewidencja księgowa różnic kursowych

Utrata wartości środków trwałych

Ustalenie wysokość progu istotności

Księgowy dowód zastępczy

Inwentaryzacja należności elementem procesu zarządzania wierzytelnościami

Wycena bilansowa aktywów obrotowych

Należności nieściągalne, przedawnione i umorzone w bilansie

Zamknięcie roku 2014 r. – rozwiązanie najczęstszych problemów

Małe organizacje pozarządowe wyłączone spod ustawy o rachunkowości

Możliwość przeprowadzania inwentaryzacji dwa razy do roku

Jak inwentaryzować niskocenne środki trwałe

Inwentaryzacja gotówki w kasie na dzień bilansowy

Obowiązek raportowania informacji niefinansowych przez duże jednostki

Zasady przeprowadzania inwentaryzacji metodą weryfikacji

Czym jest bilans i o jakich zasadach należy pamiętać podczas jego sporządzania? Część 2. Bilans uproszczony

Czym jest bilans i o jakich zasadach należy pamiętać podczas jego sporządzania? Część 1.

Inwentaryzacja przeprowadzana raz w ciągu dwóch lat

Spis z natury jako jedna z form inwentaryzacji

Zmiany w ustawie o rachunkowości - uproszczenia dla małych firm

Zasady dotyczące przeprowadzania inwentaryzacji drogą potwierdzenia sald

Spis z natury składników trudno mierzalnych i niedostępnych

Dokumenty tradycyjne a elektroniczne podczas procesu inwentaryzacji

Remont czy ulepszenie środka trwałego – różnice podatkowe i ewidencja księgowa

Jednostki mikro mogą skorzystać z uproszczeń w sprawozdawczości już za 2014 r.

Sposób inwentaryzacji wartości niematerialnych i prawnych

VII coroczna konferencja "Akcja Bilans"

Inwentaryzacja za 2014 rok - czynności przygotowawcze

Ułatwienia w sporządzaniu sprawozdań finansowych dla jednostek mikro

Jak się przygotować do inwentaryzacji

Wydatki za złożenie sprawozdania finansowego

Jak ująć w księgach rachunkowych i rozliczyć podatkowo różnice inwentaryzacyjne

Nota obciążeniowa jako dokument księgowy

Zmiany w ustawie o rachunkowości - uproszczone sprawozdania finansowe mikropodmiotów

Jak prawidłowo dokonać wyboru biegłego rewidenta

Ustawa o rachunkowości – nowelizacja w 2014 r. i jej skutki

Różnice kursowe w ujęciu bilansowym

Rozliczenia międzyokresowe kosztów i przychodów

Jak efektywnie przeprowadzać spis przy wielu zespołach spisowych?

Rezerwy w księgach rachunkowych

Odpisy aktualizujące wartość należności

Dokumentacja przy inwentaryzacji

Główne zasady w rachunkowości

Zasady przeprowadzania inwentaryzacji

Elementy składowe sprawozdania finansowego

Zasady wyceny aktywów

Inwentaryzacja a odpowiedzialność materialna pracowników

Dokumenty w księgowości

Termin przekazania skonsolidowanego bilansu do RIO

Likwidacja certyfikatu księgowego - zmiany w ustawie o rachunkowości