Podatnicy dokonujący sprzedaży dla osób fizycznych (tzw. konsumentów) co do zasady ewidencjonują tę sprzedaż dla celów podatkowych za pomocą kas fiskalnych. Nierzadko jednak zdarzają się sytuacje, w których zakupu w takich jednostkach dokonują przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą. Dla nich właściwym dokumentem zakupu jest faktura. W takim przypadku w praktyce ostatnich 26 lat niezmiennie panowała zasada, zgodnie z którą można było łatwo wymienić paragon na fakturę. Co najważniejsze, nie powodowało to dla sprzedawców zdublowania sprzedaży. Od 1 stycznia 2020 r. podatnicy posługujący się NIP, dokonując zakupów w placówkach detalicznych, są zmuszeni przekazywać informację o żądaniu wystawienia im faktury, zanim zostanie wydrukowany paragon fiskalny, a w przypadku niektórych kas - zanim zacznie się ewidencjonowanie transakcji.
Na przełomie 2019 i 2020 roku w około 5 tys. drukarek fiskalnych Delio nie można było ustawić poprawnej daty, co uniemożliwiało fiskalizację transakcji. Klientów odsyłano do zakupów przez internet, zaś przedsiębiorców do serwisu producenta. Kasy zwożono z całej Polski do punktów serwisowych, gdzie poprawiano wadliwe oprogramowanie. Media zalały informacje o wyłączonych biznesach, potem zaczął już działać PR i skupiono się na tym, że sprawę da się szybo załatwić („Polacy nic się nie stało”). Nie tak szybko panowie…
W 2020 roku Ministerstwo Finansów będzie kontynuować działania w celu ograniczania luki podatkowej w VAT, czemu sprzyjać będą m.in. tzw. wirtualne kasy fiskalne on-line, czy e-paragony. Wiceminister finansów Jan Sarnowski zapowiedział też podanie w przyszłym roku szczegółów „nowego otwarcia w podatku VAT” - chodzi o koncepcję tzw. SLIM VAT - simple, local and modern, czyli prostego, lokalnego i nowoczesnego podatku. MF oszacuje też w 2020 roku luki podatkowe w CIT i akcyzie.
Pomimo faktu, że kasy fiskalne używane przez podatnika nie posiadają możliwości technicznych zmiany oznaczenia literowego stawek VAT (matrycy VAT), mogą być stosowane do prowadzenia ewidencji sprzedaży, pod warunkiem, że nadal zapewniają prawidłowość dokonywanych rozliczeń. Podatnik może używać dotychczasowej kasy nie dłużej jednak, niż do momentu powstania ewentualnego obowiązku w zakresie prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy on-line.
Od 1 stycznia 2020 r., gdy sprzedaż została zaewidencjonowana na kasie rejestrującej, sprzedawca będzie mógł wystawić fakturę z NIP kupującego tylko wtedy, gdy NIP ten był podany na paragonie. Do końca roku pozostało niewiele czasu, aby przygotować się do zmian. Należy przeszkolić pracowników, aby odmawiali wystawiania faktur z NIP nabywcy, gdy nie było go na paragonie. Natomiast dokonując zakupów, pracownicy muszą pamiętać o informowaniu sprzedawcy przed rozpoczęciem ewidencjonowania, że potrzebują faktury z NIP (jeśli dokonują zakupów jako podatnicy). Naruszenie tych zasad będzie zagrożone surowymi sankcjami.
W wyroku z z 29 sierpnia 2019 r., sygn. akt I FSK 734/17 Naczelny Sąd Administracyjny uznał, że w przepisach dot. wystawiania paragonów fiskalnych chodzi jedynie o to, żeby dowód zakupu został wydrukowany w momencie sprzedaży. Wystarczy, że wystawiający udostępni go klientowi, czyli da możliwość jego odbioru.
Ustawodawca wprowadza koleją istotną dla podatników zmianę, już od 1 września 2019 r. paragon fiskalny, do którego przedsiębiorca będzie chciał uzyskać fakturę, musi zawierać NIP. Poza tym na lata 2019/2020 planowana jest obniżka stawki PIT z 18 do 17 proc., obowiązkowy split payment, nowy JPK_VAT, indywidualny rachunek podatkowy, matryca stawek VAT czy zerowy PIT dla młodych.