Jak podają media cytując urzędników resortu finansów, pod koniec sierpnia 2016 r. wpłynęło ponad 6 tys. elektronicznych informacji na temat ewidencji prowadzonej dla potrzeb VAT. Wszystkie podmioty sektora publicznego oraz szkoły wyższe i jednostki badawcze, które, zgodnie z interpretacją tegoż resortu, też są jakoby dużymi podatnikami (choć są na ten temat inne poglądy prawne), zwolniono z tego obowiązku, bo nie były w stanie mu podołać: nie miały pieniędzy aby dać zarobić firmom informatycznym. Ponoć jest ich około 3 tysięcy, czyli jedna trzecia ogółu. Nikt nie może zrozumieć panującego tu bałaganu, który przy pomocy wątpliwych poglądów narzuca podatnikom obowiązki, a potem z nich zwalnia.
Od 1 lipca 2016 r. obowiązek przekazywania dokumentów w formacie JPK, zarówno w przypadku kontroli, jak i w zakresie ewidencji VAT, dotyczy dużych firm. Mikro, mali i średni przedsiębiorcy, w rozumieniu ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, w okresie od dnia 1 lipca 2016 r. do dnia 30 czerwca 2018 r. dane w formacie JPK przy kontroli będą przekazywać fakultatywnie, a od lipca 2018 r. - obowiązkowo.Od 1 stycznia 2017 r. dane z ewidencji VAT w strukturze JPK przesyłać muszą i mali i średni przedsiębiorcy. Mikroprzedsiębiorcy objęci zostaną tym obowiązkiem od początku 2018 roku.
Wiemy, że pierwszy termin przekazania ministrowi finansów elektronicznej informacji zawierającej ewidencję prowadzoną na podstawie art. 109 ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, skończył się totalnym blamażem resortu, który w ostatniej chwili musiał faktycznie zwolnić z tego obowiązku cały sektor publiczny. Pozostali „duzi” podatnicy, którzy są objęci tym obowiązkiem, albo nie podołali temu zadaniu, albo wykonali je wadliwie. Część podatników składa „czynny żal” z tego tytułu zastanawiając się tylko, komu ma go złożyć: naczelnikowi urzędu skarbowego czy ministrowi finansów. Dlaczego tak się dzieje?
Do 25 sierpnia 2016 roku przedsiębiorstwa, które zatrudniają przynajmniej 250 osób lub też spełniają kryteria wartościowe dla dużych firm muszą przesłać obligatoryjnie do urzędów skarbowych Jednolity Plik Kontrolny zawierający ewidencję sprzedaży i zakupu VAT. Dodatkowo firmy muszą być przygotowane na przedstawienie struktur obejmujących księgi rachunkowe, magazyny, faktury VAT, podatkową księgę przychodów i rozchodów oraz ewidencję ryczałtową na żądanie organów podatkowych. Obowiązek sporządzania struktur JPK „Wyciąg bankowy", chociaż teoretycznie wciąż spoczywa na podatniku, w praktyce został już przerzucony na banki.
Dane zawarte w Jednolitym Pliku Kontrolnym (JPK), w pliku .xml, są nieczytelne dla księgowych i prawników, którzy mogliby ocenić ich poprawność. Ustawodawca nie zadbał natomiast o stworzenie narzędzia, które umożliwiałoby dokonanie automatycznej samokontroli JPK. Jak więc wychwycić przypadkowe lub systematyczne błędy, zanim zrobią to urzędnicy?
Instytuty CIMA (Chartered Institute of Management Accountants) i AICPA (American Institute of Certified Public Accountants) podjęły decyzję o zawiązaniu bliższej współpracy. W skutek porozumienia powstanie nowe stowarzyszenie – najbardziej wpływowa, globalna organizacja zawodowa, reprezentująca 600 000 obecnych oraz przyszłych profesjonalistów z branży księgowości oraz rachunkowości zarządczej. Jej członkowie zyskają unikalną możliwość rozwoju kariery w USA, Afryce, Azji oraz Europie, dzięki połączeniu sił w zakresie rozpoznawalności obu marek.
Z uwagi na ilość i różnorodność działań, które na co dzień realizują przedsiębiorstwa, pliki JPK mogą zawierać ogromną ilość danych, powiązanych z fakturami, zapisami w rejestrach zakupu i sprzedaży VAT, dokumentami magazynowymi, wyciągami bankowymi czy zapisami księgowymi. Jak zatem przygotować i skutecznie dostarczyć organom podatkowym pliki JPK?
20 czerwca 2016 r. minister finansów wydał interpretację ogólną, w której stwierdził, że do podmiotów, prowadzących księgi rachunkowe przy użyciu programów komputerowych, które nie posiadają statusu przedsiębiorcy (chodzi tu m.in. o jednostki samorządu terytorialnego, fundacje, stowarzyszenia), należy odpowiednio zastosować okresy przejściowe do wdrożenia Jednolitego Pliku Kontrolnego, jakie zostały przewidziane dla mikro-, małych i średnich przedsiębiorców.
Zawód księgowego jest to zawód, który wymaga cały czas podwyższania kwalifikacji. Tym bardziej, że postępująca cyfryzacja usług księgowych będzie miała coraz większy wpływ na pracę księgowych. Nie oznacza to wcale, jak niektórzy wieszczą, że w związku z cyfryzacją, pracy dla księgowych będzie mniej, ale na pewno praca księgowych będzie jakościowo inna. Niezbędne w związku z tym, poza księgowymi, staną się dodatkowe kwalifikacje.
Jednolity Plik Kontrolny, który przedsiębiorcy (na początku ci najwięksi) muszą wdrożyć już od 1 lipca 2016 r., to kolejna już odsłona walki Ministerstwa Finansów o uszczelnienie polskiego systemu podatkowego. Zautomatyzuje wiele procesów związanych z kontrolą ksiąg podatkowych, oczyści rynek z firm stosujących nieuczciwe praktyki i - w założeniu - przyniesie fiskusowi wielomilionowe oszczędności. Niestety, dużym firmom na przygotowanie się do wymogów ustawodawcy, zostało bardzo mało czasu, a opieszałość - może drogo kosztować.
Zgodnie z ustawą z dnia 10 września 2015 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw, przedsiębiorcy, którzy prowadzą księgi podatkowe przy użyciu programów komputerowych, zobowiązani będą do dostarczania Jednolitego Pliku Kontrolnego (JPK). Znane są już daty, od kiedy nowe przepisy będą obowiązywać, wciąż jednak brakuje przepisów wykonawczych, które w jasny sposób określą, jak przedsiębiorcy będą przesyłać dokumenty do organów podatkowych, aby zapewnione były wymogi bezpieczeństwa danych.