Tematy - Kodeks cywilny, Najem i dzierżawa - INFOR.PL

Nawet po 10 latach, gdy już przedawni się zobowiązanie wobec prywatnego pożyczkodawcy, nie można spać spokojnie. Organy podatkowe i sądy uważają bowiem, że z chwilą przedawnienia zobowiązania dłużnik uzyskuje przychód. Musi więc zapłacić podatek, czyli podzielić się z budżetem.

Obowiązek podatkowy z tytułu najmu powstaje na zasadach szczególnych. Decyduje o tym zasadniczo data wystawienia faktury, gdy jest wystawiona terminowo. Opóźnienie w tym zakresie nie przesuwa daty powstania obowiązku podatkowego. Natomiast faktura wystawiona przedwcześnie skutkuje automatycznie koniecznością rozpoznania obowiązku podatkowego. Należy o tym pamiętać, decydując się na ten krok, szczególnie gdy najem nie korzysta ze zwolnienia.

W przypadku umowy o dzieło to zlecający pobiera zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych i przekazuje je do urzędu. Osoba, która pracowała na podstawie umowy o dzieło w danym roku podatkowym, po zakończeniu roku (do końca lutego) powinna otrzymać informację podatkową PIT-11, na podstawie której może się rozliczyć.

Audyt prawny, zwany inaczej due dilligence lub legal due dilligence to proces zmierzający do sprawdzenia stanu prawnego podmiotu, w odniesieniu do którego planowana jest określona inwestycja. Audyt prawny dotyczy więc całego podmiotu (spółki, start-up’u) lub jego przedsiębiorstwa, aktywów, nieruchomości itp. Zwykle od jego wyników uzależnione jest to, czy dojdzie do inwestycji, czy też nie. Temat więc jest ważny i warto pamiętać o 5 podstawowych kwestiach, istotnych dla sprawnego i satysfakcjonującego przeprowadzenia takiego audytu.

16 stycznia 2017 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw, przedłożony przez ministra sprawiedliwości. Projekt zakłada m.in. skrócenie ogólnego terminu przedawnienia roszczeń do 6 lat (obecnie jest 10 lat), czy wprowadzenie nowego sposobu liczenia upływu terminu przedawnienia – bieg terminu przedawnienia ma się kończyć z upływem ostatniego dnia roku kalendarzowego (nie będzie to jednak dotyczyć terminów przedawnienia krótszych niż dwa lata).

Spółka cywilna jest najdogodniejszą formą dla realizowania wspólnych przedsięwzięć gospodarczych o charakterze jednorazowym. Może być także podstawą do prowadzenia przedsiębiorstwa rozumianego jako stała, zorganizowana, prowadzona we wspólnym imieniu i na wspólny rachunek wspólników działalność gospodarcza o charterze zarobkowym. Wykorzystanie spółki cywilnej jest pożądane tam, gdzie potrzebna jest uproszczona struktura organizacyjna umożliwiającą wspólnikom wpływanie na wspólnie podjętą działalność oraz jej kontrolę. Poniżej krótka charakterystyka spółki cywilnej.

Przychody z umowy najmu zawartej w ramach prowadzonej działalności gospodarczej nie mogą być opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym według stawki 8,5 proc. Metoda ta jest bowiem zarezerwowana wyłącznie dla tzw. najmu prywatnego. Czym charakteryzuje się ta forma uzyskiwania przychodów?

Umowa poręczenia została uregulowana w przepisach kodeksu cywilnego. W ramach tej umowy poręczyciel zobowiązuje się względem wierzyciela wykonać zobowiązanie na wypadek gdyby dłużnik zobowiązania nie wykonał. Dzięki zawarciu umowy poręczenia wierzyciel zyskuje dodatkową osobę, która zapewnia, że wypełni zobowiązanie za dłużnika.

W obrocie gospodarczym faktura pro forma traktowana jest często jako propozycja (oferta) zawarcia umowy sprzedaży towaru lub świadczenia usługi. Przy czym pełni ona jedynie rolę informacyjną i nie jest dowodem zawarcia transakcji, ani dokumentem księgowym. Faktura tego rodzaju wystawiana jest w celu uzyskania przedpłaty lub zaliczki od nabywcy.

Prawo przewiduje możliwość kontynuacji postępowania upadłościowego wszczętego przed śmiercią dłużnika, jak również wszczęcie takiego postępowania po jego śmierci. Wobec czego wierzyciele powinni mieć świadomość, że ich uprawnienia do dochodzenia swoich należności w postępowaniu upadłościowym nie odchodzą bezpowrotnie wraz ze śmiercią dłużnika.

Najem lokalu, oprócz pobierania czynszu, często wiąże się z odrębnym obciążaniem najemcy kosztami mediów takich jak dostawa wody lub odprowadzanie ścieków. Zasadniczo, z punktu widzenia opodatkowania podatkiem od towarów i usług, takie obciążanie może stanowić odrębne od najmu świadczenie (taki przypadek zakładamy na potrzeby niniejszego artykułu). Uznaje się wtedy, że to wynajmujący (a nie faktyczny dostawca) świadczy usługi mediów na rzecz najemcy (art. 8 ust. 2a ustawy o VAT), co określa się jako odsprzedawanie (refakturowanie) tych świadczeń.

Przedsiębiorcy w ramach swoich działalności coraz częściej decydują się na korzystanie z licencji, a co za tym idzie pojawia się coraz więcej podmiotów, które owe licencje oferują. W jaki sposób, zgodnie z obowiązującymi regulacjami podatkowymi, należy dokonywać rozliczeń usług licencji?

Bezpośrednio do kosztów uzyskania przychodów można zaliczyć wydatki poniesione na remont nieruchomości, jeżeli w istocie wydatki te będą mieć wyłącznie charakter wydatków remontowych. Natomiast wydatki o charakterze ulepszeniowym, a więc wydatki poniesione na adaptację nieruchomości, w celu dostosowania jej do potrzeb prowadzonej działalności gospodarczej, wykraczające poza zakres definicji „remontu”, stanowić będą inwestycję w „obcym środku trwałym”.

W praktyce niejednokrotnie pojawia się problem sposobu zarachowania świadczenia dłużnika na poczet określonego długu. Problem ten pojawia w przypadku istnienia kilku długów dłużnika tego samego rodzaju wobec tego samego wierzyciela, przy równoczesnym braku pełnego ich zaspokajania.

Wybór odpowiedniego sposobu opodatkowania może znacząco wpłynąć na kwotę podatku. Jeśli więc wynajmujący ponosi wysokie koszty związane z wynajmowanym lokalem, istnieje duża szansa, że korzystniej będzie mu wybrać opodatkowanie na zasadach ogólnych. Ryczałt z kolei będzie wyborem bardziej opłacalnym w przypadku niskich kosztów uzyskania przychodu.

Prokura jest pełnomocnictwem handlowym, udzielanym przez przedsiębiorcę, podlegającemu wpisowi do rejestru przedsiębiorców. Prokurentem może natomiast zostać wyłącznie osoba fizyczna, posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych.

Wynajęcie kilkunastu garaży przeznaczonych do sprzedaży nie jest działalnością gospodarczą. Przychody z tego tytułu można opodatkować zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 8,5% w ramach tzw. najmu prywatnego. Taka interpretacja została wymuszona na Dyrektorze Krajowej Informacji Skarbowej przez orzeczenia sądów administracyjnych.

Pewnym standardem w statutach, umowach spółek, jak i w różnego rodzaju umowach inwestycyjnych stały się klauzule ograniczające obrót udziałami/akcjami. Ich celem jest ochrona trwałości inwestycji w spółkę oraz zabezpieczenie się przed wrogim przejęciem. Jednym z najbardziej popularnych rozwiązań jest pierwokup. Nie zawsze jednak zdajemy sobie sprawę z jakich środków prawnych możemy skorzystać przy egzekwowaniu prawa pierwokupu.

Minister Finansów wydał projekt rozporządzenia, które określa nowy wzór zeznania podatkowego PIT-28 oraz wzór załącznika do niego PIT-28/A. Nowe wzory będą miały zastosowanie do uzyskanych dochodów lub poniesionych strat od dnia 1 stycznia 2017 r.

Kary umowne mają na celu zapewnienie, iż postanowienia zawarte w umowie zostaną w sposób prawidłowy wykonane. W praktyce podatkowej istnieją wątpliwości co do tego, czy kara za rozwiązanie umowy może być traktowana jako przychód podatnika. W jaki sposób kwestę tę rozstrzygają przepisy?

W przepisach Ordynacji podatkowej organom skarbowym nadano możliwość ustanowienia na składnikach majątku podatnika hipoteki przymusowej. Kiedy organy skarbowe mogą skorzystać z tej możliwości? Jakie skutki rodzi ona dla podatników?

Umowa o dzieło należy do form zatrudnienia, która jest bardzo często zawierana przez firmy z handlowcami, dziennikarzami, blogerami, grafikami, jak również z innymi osobami wykonującymi tzw. „wolne zawody”. Jak prawidłowo rozliczyć podatek od takiej umowy?

Podatnicy uzyskujący przychody z najmu, mogą zastosować do nich opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych i odprowadzać podatek tylko raz na kwartał. Jakie warunki muszą zostać spełnione, by skorzystać z takiej formy rozliczeń?

Brakuje wzorcowej regulacji prawnej dotyczącej obrotu wirtualnymi przedmiotami. Pewne wytyczne już się wykształciły, jednak nastąpiło to w orzecznictwie sądowym, nie zaś w aktach prawnych. Natomiast organy skarbowe niejednokrotnie nie wiedzą, jakie regulacje powinny znaleźć zastosowanie w przypadku opodatkowania transakcji tego rodzaju przedmiotami.

W poprzednich dwóch częściach artykułu zostało wskazane, że sytuacja spadkobierców zmarłego wspólnika spółki z o.o. w odniesieniu do kwestii nabycia przez nich roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w tej spółce przedstawia się odmiennie w zależności od tego, na jakim etapie procedury przekształcenia spółki z o.o. wspólnik umrze. Niniejsza część artykułu dotyczy sytuacji gdy do śmierci wspólnika dochodzi po upływie terminu do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej.

W pierwszej części artykułu wskazane zostało, że sytuacja spadkobierców zmarłego wspólnika w odniesieniu do kwestii nabycia przez nich roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w spółce z o.o., o którym mowa w art. 565 § 1 k.s.h. przedstawia się odmiennie w zależności od tego, na jakim etapie procedury przekształcenia spółki z o.o. wspólnik umrze. Niniejsza część artykułu dotyczy sytuacji gdy do śmierci wspólnika dochodzi na etapie po podjęciu uchwały o przekształceniu spółki z o.o., ale przed upływem miesięcznego terminu do złożenia oświadczenia o uczestnictwie w spółce przekształconej.

Rząd zamierza wprowadzić możliwość nałożenia przez sąd obowiązku przedstawiania dowodów na swoją niekorzyść w sprawach dotyczących nieuczciwej konkurencji. Takie rozwiązanie zakłada rządowy projekt ustawy wprowadzający istotną zmianę w zakresie zasad postępowania dowodowego.

Osoby, które wynajmują własny dom, mieszkanie, czy nawet domek na drzewie, korzystając przy tym z zagranicznego portalu internetowego jako pośrednika, muszą pamiętać o rozliczeniu tzw. importu usług, a co za tym idzie, składaniu deklaracji VAT-9M.

Minister Rozwoju i Finansów chce zabrać możliwość opodatkowania ryczałtem ewidencjonowanym wg stawki 8,5% przychodów z tzw. najmu prywatnego (poza działalnością gospodarczą) tym podatnikom, których przychody z tego tytułu przekroczyły w poprzednim roku kwotę 100 tys. zł. Zmiana ta miałaby wejść w życie od 1 stycznia 2019 roku. Zatem o możliwości opodatkowania ryczałtem najmu prywatnego w 2019 roku decydowałaby suma przychodów z roku 2018.

Wynajem krótkoterminowy własnych mieszkań za pośrednictwem portali społecznościowych (online) może zostać uznany przez organy podatkowe za działalność gospodarczą. Fiskus bowiem raz dopuszcza stawkę 8,5-proc. typową dla najmu prywatnego, innym razem okazuje się, że trzeba w tym celu zakładać działalność gospodarczą.

W przypadku zbiórki internetowej na leczenie, stosunek prawny pomiędzy podatnikiem (obdarowanym) a osobami trzecimi, które przekazują środki pieniężne za pośrednictwem portalu internetowego, stanowi umowę darowizny. Darczyńcą w tym przypadku jest każda osoba trzecia, przekazująca za pośrednictwem portalu internetowego jakiekolwiek środki pieniężne na rzecz podatnika.

Wysokość odsetek ustawowych za opóźnienie w transakcjach handlowych, od dnia 1 lipca 2017 r. do dnia 31 grudnia 2017 r., wynosi 9,5% w stosunku rocznym.

W przypadku gdy właściciel nieruchomości przyjmie ulepszoną nieruchomość bez zapłaty za dokonane przez najemcę lub dzierżawcę ulepszenia – powstanie u niego przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia należy określać na podstawie cen rynkowych.

Przedstawiamy podsumowanie najważniejszych zmian w polskich przepisach prawnych, które miały miejsce w czerwcu 2017 r. Zmiany dotyczą regulacji z zakresu prawa i postępowania cywilnego, administracyjnego, jak również zmiany dotyczące pracy tymczasowej oraz Krajowego Rejestru Sądowego.

Zgodnie z przepisami ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych niektóre dochody są zwolnione z podatku. Zwolnieniem objęte są m.in. otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw.

Rzecznik Praw Obywatelskich podniósł problem związany z dochodzeniem należności podatkowych na drodze cywilnej na podstawie przepisów dotyczących nienależnego świadczenia (bezpodstawnego wzbogacenia). Jego zdaniem niezasadnie zwróconego podatku fiskus nie powinien odzyskiwać w postępowaniu cywilnym.

W celu rozszerzenia swojej działalności przedsiębiorcy coraz częściej korzystają z usług agentów, upoważniając ich do zawierania umów w ich imieniu lub na ich rzecz w zamian za wynagrodzenie. Dochody pośredników podlegają opodatkowaniu. W jaki sposób dokonać rozliczeń?

Wielu przedsiębiorców wykorzystuje w prowadzonej działalności samochody oraz maszyny na podstawie zawartych umów najmu lub leasingu. W związku z tym mają oni wątpliwości, kiedy mogą odliczać VAT od nabywanych usług oraz w jakiej wysokości przysługuje im to prawo. Zdarza się, że niektórzy z nich wynajmują np. środki transportu również poza granicami Polski. Wtedy pojawia się pytanie, jak rozliczyć fakturę otrzymaną od zagranicznego usługodawcy. Czy trzeba z tego tytułu rozpoznać import usług? Część podatników decyduje się na wynajmowanie należących do nich samochodów swoim pracownikom. Czy w takim przypadku mogą odliczać VAT od eksploatacji tych samochodów? Przedstawiamy odpowiedzi na te i inne pytania zgłoszone w tej tematyce naszej redakcji.

Przychody uzyskiwane z tytułu najmu kilkunastu lokali użytkowych powinny być zaliczane do źródła przychodów – pozarolnicza działalność gospodarcza, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i opodatkowane w sposób przewidziany dla tego źródła przychodów. Istnienie korzystniejszej formy opodatkowania, uzyskiwanych przychodów z najmu nieruchomości, nie może stanowić samoistnej przesłanki likwidacji działalności gospodarczej. Przychody z najmu tych lokali nie mogą być opodatkowane zryczałtowanym podatkiem dochodowym w wysokości 8,5%.

W dniu 1 czerwca 2017 r. wejdą w życie nowe zasady solidarnej odpowiedzialności inwestora wobec podwykonawców za zapłatę wynagrodzenia oraz zasady zabezpieczania roszczeń w zakresie ustanowienia zakazu zbywania nieruchomości.

W umowach międzynarodowych dotyczących zasad unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Polska, zamieszczana jest najczęściej tak zwana „klauzula nieruchomościowa”. Czym jest klauzula nieruchomościowa oraz co oznacza ona dla podatnika?

Planujący zyski z wynajmu mieszkań i pokoi latem powinni wcześniej wystąpić z wnioskiem o udzielenie interpretacji. Najlepiej jeszcze przed sezonem. Nie jest bowiem obecnie jasne, czy taka działalność może być opodatkowana ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, czy po prostu podatkiem dochodowym (PIT).

Rząd planuje skrócić termin przedawnienia roszczeń niezwiązanych z prowadzeniem działalności gospodarczej oraz niebędących roszczeniami o świadczenia okresowe – z 10 do 6 lat. Również z 10 do 6 lat ma być skrócony termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego oraz stwierdzonych ugodą.

W przypadku zbycia nieruchomości, będącej przedmiotem umowy najmu, nabywca z mocy prawa wstępuje w stosunek najmu. Przeniesienie praw z umowy następuje „automatycznie”, bez konieczności dokonywania dodatkowej czynności prawnej z najemcą, a nawet bez jego zgody.

Umowa leasingu cieszy się coraz większą popularnością zarówno wśród osób fizycznych, jak i przedsiębiorców. Polskie ustawodawstwo przewiduje możliwość zaliczenia towarzyszących jej wydatków do kosztów uzyskania przychodów.

Dokonywanie rozliczeń gotówkowych nadal jest popularne wśród wielu przedsiębiorców. Dotyczy to nie tylko drobnych płatności, które nie są przeprowadzane za pośrednictwem rachunku bankowego, ale także czynszu za wynajem lokalu. Zgodnie z kontrowersyjnym podejściem organów do regulacji obowiązującej od 1 stycznia 2017 roku, w przypadku zawarcia umowy najmu na czas określony - gdy znana jest wysokość czynszu za wszystkie, przewidziane w umowie okresy rozliczeniowe i suma ta przekracza 15.000 zł – płatności powinny być dokonywane za pośrednictwem rachunku bankowego, pod rygorem niemożności zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów.

W przypadku umowy najmu zawartej na czas nieokreślony limit płatności gotówkowych (15 tys. zł) z art. 22 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej odnosi się do ustalonego okresu rozliczeniowego, np. jednego miesiąca. Natomiast, jeżeli chodzi o umowy na czas określony, granica dotyczy wartości całej umowy. Co ma znaczenie, jeżeli przedsiębiorca chce związane z umowami płatności zaliczyć do kosztów uzyskania przychodu.

Biorąc pod uwagę stanowiska sądów i organów podatkowych należy uznać, że zapłata kary umownej będzie podlegać opodatkowaniu VAT jako odpłatnie świadczona usługa tylko w wtedy, gdy istnieje bezpośredni konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący korzyść, nawet potencjalne, z zapłaty kary umownej.

Organy podatkowe zaostrzają stanowisko w zakresie rozliczania zysków z najmu. Właściciele wynajmowanych mieszkań powinni zwrócić uwagę nie na liczbę wynajętych mieszkań, ale na czas wynajmu. Jeśli bowiem mieszkanie wynajmowane jest krótkoterminowo, wynajmujący nie będzie mógł wybrać ryczałtu od przychodów z takiego najmu. Dotyczy to także sytuacji, w których wynajem na krótkie pobyty odbywa się jedynie w okresie wakacyjnym.

Od 1 stycznia 2017 r., w wyniku nowelizacji Kodeksu cywilnego, przedsiębiorcy mają możliwość ustanawiania prokury obejmującej umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej. Prokura taka pozwala zachować u danego przedsiębiorcy zasadę reprezentacji łącznej i realizować ją także przez osoby nie wchodzące w skład organu zarządzającego, tj. przez prokurentów.

Kodeks cywilny, Najem i dzierżawa

Przedawnienie zobowiązania powoduje powstanie przychodu

Wystawianie faktur za najem

Umowa o dzieło – rozliczenie PIT

O czym należy pamiętać przy audycie prawnym?

Ogólny termin przedawnienia roszczeń będzie skrócony z 10 do 6 lat

Spółka cywilna – zastosowanie, treść umowy, majątek, przekształcenie, rozwiązanie

Kiedy najem prywatny a kiedy działalność gospodarcza

Umowa poręczenia jako sposób zabezpieczenia wierzytelności

Czy faktura pro forma może pełnić rolę oferty handlowej?

Postępowanie upadłościowe a śmierć dłużnika

Faktura i obowiązek podatkowy w VAT w przypadku refakturowania mediów przez wynajmującego lokal

Jak rozliczać usługi licencji?

Koszty podatkowe a wydatki z tytułu adaptacji i remontu wynajmowanej nieruchomości

Jak zarachować wpłaty dokonywane na poczet długu?

Jak opodatkować dochody z najmu?

Jakie są zasady udzielania prokury?

Opodatkowanie przychodów z najmu – korzystna interpretacja dla wynajmujących

Jak zabezpieczyć prawo pierwokupu akcji lub udziałów?

Nowy wzór deklaracji PIT-28

Kara za rozwiązanie umowy jako przychód podatnika

Skutki podatkowe ustanowienia hipoteki przymusowej

Jak rozliczyć podatek od zawartej umowy o dzieło?

Zasady stosowania kwartalnego rozliczenia ryczałtu do przychodów z najmu

Obrót wirtualnymi przedmiotami – kwestie prawne i podatkowe

Nabycie przez spadkobierców roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w sp. z o.o. w trakcie przekształcenia – część III

Nabycie przez spadkobierców roszczenia o wypłatę ekwiwalentu za udział w sp. z o.o. w trakcie przekształcenia – część II

Obowiązek przedstawiania dowodów w sprawach o nieuczciwą konkurencję

Zagraniczny pośrednik przy najmie – rozliczenie VAT

Od 2019 roku ryczałt 8,5% od najmu prywatnego tylko do 100 tys. zł rocznie

Jak opodatkować krótkoterminowy najem online? Czy trzeba zakładać firmę?

Jak opodatkować zbiórkę pieniężną organizowaną przez internet?

Odsetki ustawowe za opóźnienie w transakcjach handlowych

Nieodpłatne pozostawienie ulepszenia na nieruchomości – skutki dla wynajmującego (wydzierżawiającego)

Podsumowanie zmian w prawie w czerwcu 2017 r.

Czy renta odszkodowawcza jest zwolniona z PIT

Dochodzenie należności podatkowych na drodze cywilnej (instytucji nienależnego świadczenia)

Jak opodatkować wynagrodzenie agenta?

Rozliczanie VAT od najmu i leasingu samochodów lub maszyn - pytania i odpowiedzi

Czy po likwidacji działalności można opodatkować przychody z najmu ryczałtem ewidencjonowanym?

Ważne zmiany w prawie dla inwestorów od 1 czerwca 2017 r.

Klauzula nieruchomościowa w umowach o unikaniu podwójnego opodatkowania

Wakacyjny najem krótkoterminowy – ryczałt, czy PIT?

Skrócenie terminów przedawnienia roszczeń - nowelizacja Kodeksu cywilnego

Skutki zmiany właściciela rzeczy najętej

Umowa leasingu – co można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów?

Umowa najmu na czas określony przeważnie wykluczy płatność gotówką

Płatności gotówkowe przy najmie a koszty podatkowe

Kiedy zapłata kary umownej będzie podlegać opodatkowaniu VAT

Wynajem krótkoterminowy może pozbawić prawa do ryczałtu

Przedsiębiorcy mogą ustanawiać prokurę łączną niewłaściwą