Rachunkowość organizacji non-profit

W wyniku zmian o ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz ustawy o fundacjach, która zacznie obowiązywać od 9 listopada 2015 r., organizacje pożytku publicznego (OPP) będą musiały wyodrębniać w ewidencji księgowej środki pochodzące z 1 proc., w tym wysokość środków wydatkowanych na promocję 1 proc. PIT.

Środków trwałych używa się w każdym rodzaju działalności. Oczywiście największe znaczenie mają one w tych organizacjach, które prowadzą działalność wytwórczą. Kiedy środek trwały całkowicie traci swoją wartość użytkową, powinna zostać przeprowadzona jego likwidacja.

Czy wspólnota mieszkaniowa może wykazywać przychody z zaliczek na poczet kosztów utrzymania nieruchomości wspólnej dopiero w momencie ich otrzymania, a koszty już w momencie ich zaksięgowania?

Organizacja non profit nabyła środek trwały, który miał być wykorzystywany do celów statutowych przez około 10 miesięcy. Po upływie tego czasu środek ten miał zostać sprzedany, w związku z tym podjęto decyzję, że wartość tego środka trwałego (przemysłowa maszyna do szycia) zostanie zaliczona bezpośrednio do kosztów. Po upływie roku okazało się, że maszyna ta nadal będzie użytkowana przez organizację. Jak należy w tej sytuacji postąpić, jeśli chodzi o rozliczenia rachunkowe i podatkowe?

Podstawowym celem wielu organizacji non profit jest pomoc osobom w trudnej sytuacji materialnej – m.in. poprzez przekazywanie im darów rzeczowych pozyskanych przez organizację od darczyńców, sponsorów itp. Prawidłowe przechowywanie, ewidencja oraz przejrzyste zasady wydawania darów poprawiają wizerunek organizacji i uwiarygodniają ją w oczach darczyńców. Może to znacznie ułatwić pozyskiwanie tego typu darowizn.

Zasady księgowania zbycia samochodu w wyniku sprzedaży, likwidacji oraz nieodpłatnego przekazania w ramach działalności organizacji non profit.

Jednostka non profit może być zarówno dostawcą, jak i odbiorcą towarów lub usług. Z zaliczką na dostawę towarów lub usług mamy do czynienia wówczas, gdy zawarta z dostawcą umowa dotycząca dostawy towarów bądź usług posiada klauzulę o dokonaniu wpłaty zaliczki (przedpłaty).

Organizacje pozarządowe coraz częściej kierują swoich pracowników i współpracowników na wyjazdy zagraniczne. Zasady zwrotu kosztów takich podróży powinny zostać określone przez organizację w układzie zbiorowym, regulaminie wynagradzania, albo w umowie o pracę lub w innym dokumencie wewnętrznym. W przeciwnym wypadku obowiązują zasady określone w rozporządzeniu dotyczącym pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej.

Organizacje ubiegające się o dotacje ze środków unijnych muszą pamiętać, że jednym z podstawowych warunków, które muszą spełnić w trakcie realizacji projektu, jest księgowe wyodrębnienie każdej operacji gospodarczej finansowanej dotacją.

W ramach prowadzonej działalności fundacja deleguje pracowników w podróże służbowe poza granice Polski. Fundacja wypłaca pracownikom zaliczki w walucie obcej z rachunku walutowego lub kupuje waluty z rachunku złotowego. W celu rozliczenia kosztów podróży pracownik załącza rachunki potwierdzające poszczególne wydatki. Czy do rozliczania takich zagranicznych podróży służbowych należy stosować kurs średni NBP z dnia poprzedzającego dzień rozliczenia delegacji przez pracownika?

Ubezpieczenie siedziby organizacji pozarządowej to najpowszechniejszy chyba zakres współpracy z instytucjami ubezpieczeniowymi. Koszty tych ubezpieczeń majątkowych są rozliczane w księgach rachunkowych za pośrednictwem czynnych rozliczeń międzyokresowych kosztów. Należy pamiętać, że koszty te również z reguły wymagają rozliczenia w czasie.

Często zdarza się sytuacja, że pracownik dokonuje zakupów służbowych na potrzeby działalności jednostki za swoje własne pieniądze. Następnie po przedłożeniu w księgowości faktur zakupu (wystawionych na organizację) otrzymuje zwrot poniesionych wydatków. Wypisuje się wtedy dokument - Kasa wypłaci (KW) i pracownik kwituje, że otrzymał gotówkę za zrobione zakupy.

Składnikami majątku jednostek non profit są często grunty, prawa wieczystego użytkowania gruntów, budowle i budynki (w tym lokale użytkowe lub mieszkalne) oraz prawa do lokali spółdzielczych. Aktywa te mogą być pozyskiwane, między innymi, w drodze: darowizny, nieodpłatnego otrzymania, zakupu, przyjęcia w leasing, budowy czy ulepszenia, i być wykorzystywane na potrzeby prowadzonej działalności statutowej lub na wynajem (traktowane jako źródło przychodów). W zależności od charakteru, przeznaczenia i okresu użytkowania różna będzie ich kwalifikacja i wycena w księgach rachunkowych organizacji.

Prowadzenie działalności statutowej i ewentualnie gospodarczej przez jednostkę non profit wymaga dysponowania stosownym lokalem. Najczęściej są to pomieszczenia wynajmowane przez organizację. Efektem zawarcia umowy najmu lokalu jest powstanie różnorakich operacji gospodarczych, które - z uwagi na ich istotność - muszą być ujęte w księgach rachunkowych.

Odsetki i prowizje zapłacone przez jednostkę non profit od zaciągniętych kredytów i pożyczek są zaliczane do kosztów finansowych albo wchodzą w skład ceny nabycia rzeczowych aktywów trwałych i obrotowych, wartości niematerialnych i prawnych lub kosztu wytworzenia produktów.

Leasing stał się równie popularną metodą finansowania środków trwałych nabywanych przez jednostki, jak kredyt. Zawarcie umowy leasingu powoduje określone konsekwencje dla księgowości jednostki. W odpowiedzi na Państwa pytania przedstawiamy rozwiązania ewidencyjne i podatkowe umowy leasingu operacyjnego i finansowego.

Pracodawcy zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy i którzy nie osiągają odpowiedniego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, zobowiązani są do złożenia deklaracji miesięcznej i rocznej oraz dokonania wpłaty na Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).

Opisujemy ewidencję kosztów działalności jednostek non-profit - w uproszczonym wariancie rodzajowym i kalkulacyjnym oraz w rozwiniętym rachunku kosztów.

W 2007 r. otrzymaliśmy dotację z gminy na realizację projektu, który kończył się 31 grudnia 2007 r. Wydano tylko część tej dotacji i rozliczono projekt, w związku z tym do zwrotu podlegała kwota 2000 zł. Czy mogę pomniejszyć pod datą 31 grudnia 2007 r. przychody o te 2000 zł i zaksięgować je na konto 840 „Przychody przyszłych okresów”, a w 2008 r. - kiedy je oddam do gminy - zaksięguję 840/130? Można było zaksięgować to w inny sposób - w 2007 r. przyjąć do przychodów całą otrzymaną dotację, z czego powstanie wynik finansowy większy, niż gdybym postąpiła jak wyżej - a w 2008 r., przy zwrocie tych środków, pomniejszyłabym fundusz. Proszę o interpretację.

23 stycznia 2008 r. została uchwalona ustawa o zmianie ustawy o rachunkowości. Od tego roku zastosowanie będą miały tylko niektóre przepisy nowelizacji - najważniejsze zmiany będą dotyczyły roku 2009. Jednak już w tym roku wchodzi w życie kilka regulacji, na które organizacje powinny zwrócić szczególną uwagę.

Zatrudniając pracowników lub współpracując na podstawie umów cywilnoprawnych, organizacja powinna pamiętać o obowiązkach związanych z rozliczeniem rocznym tych osób. Będąc płatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych, organizacja w określonych sytuacjach będzie miała obowiązek dokonać rocznego obliczenia podatku lub sporządzić informację o dochodach.

Każda jednostka non profit, prowadząc działalność statutową (lub jednocześnie działalność statutową i gospodarczą), ponosi koszty, wydatki i nakłady konieczne do realizacji jej celów. Nie każdy wydatek jest kosztem, ale właściwie każdy koszt wiąże się z wydatkiem (niekoniecznie w tym samym czasie co powstanie kosztu). Z kolei nakłady to wydatkowane w procesie produkcji kapitały przeznaczone na zakup niezbędnych środków i przedmiotów (infrastruktura, surowce, materiały, narzędzia, energia, robocizna).

Między dniem bilansowym a datą zatwierdzenia sprawozdania finansowego w jednostce non profit następują różne zdarzenia, które mogą mieć istotny wpływ na realność danych w nim ujętych. Takie zdarzenia określa się mianem zdarzeń po dacie bilansu, zdarzeń po dniu bilansowym albo zdarzeń późniejszych. Na pytanie, jak należy postępować ze zdarzeniami po dacie bilansu, odpowiada art. 54 ustawy o rachunkowości oraz MSR 10 „Zdarzenia następujące po dniu bilansowym”.

Ustalenie i odpowiednie rozliczenie wyniku finansowego budzi wiele wątpliwości, w szczególności w jednostkach non profit prowadzących działalność gospodarczą.

Fundacja prowadząca dom opieki społecznej otrzymuje darowizny artykułów żywnościowych. Jak należy ująć w księgach rachunkowych takie darowizny?