W tych wszystkich sytuacjach, kiedy konkretne świadczenie jest uchwytne, gdy można je przypisać do konkretnego pracownika, gdy pracownik skorzysta z konkretnej usługi pozostawionej do dyspozycji, która jest określona np. poprzez nocleg indywidualny zorganizowany dla pracownika czy przez bilet wstępu na określoną imprezę - można mówić o powstaniu przychodu z nieodpłatnych świadczeń. Jednak w tych przypadkach, kiedy zaproszenie jest skierowane do ogółu pracowników, kiedy nie można zindywidualizować ani tego, ilu pracowników weźmie udział w imprezie, a nawet jeśli stawi się określona liczba, gdy nie można ocenić w jakim zakresie każdy z nich skorzysta z pozostawionych do dyspozycji świadczeń w naturze, nie można mówić o powstawaniu przychodu.
Wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie świadczeń co do zasady stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Cechą szczególną świadczenia nieodpłatnego jest brak wzajemności świadczeń, a więc brak jakiegokolwiek przysporzenia po stronie wykonującej usługę, udzielającej praw, etc. Ponadto, w orzecznictwie przyjmuje się, że pojęcie to powinno rozumieć się szeroko. Jakie zatem konsekwencje niesie za sobą taka definicja świadczenia nieodpłatnego w przypadku usług świadczonych przez członków zarządu na rzecz spółki bez wynagrodzenia?
Firmy często przekazują różnego typu ulotki, foldery, czy katalogi, które mają na celu reklamę lub promocję działań danego podmiotu. Problematyczna, zwłaszcza w kontekście nowelizacji ustawy o VAT, która wejdzie w życie 1 kwietnia 2013 r., jest kwestia zasad opodatkowania nieodpłatnego przekazania tego typu materiałów.
Znane jest już pisemne uzasadnienie uchwały Izby Finansowej NSA z 24 października 2011 r. (sygn. II FPS 7/10), w której stosunkiem głosów 22 do 8 wygrała teza, że pakiety medyczne fundowane pracownikom przez pracodawcę są dla pracowników nieodpłatnym świadczeniem w rozumieniu art. 12 ust. 1 ustawy o PIT.
Uzasadnienie jest bardzo ciekawe, m.in. dlatego, że NSA odniósł się również do kwestii obliczania wartości takiego świadczenia. Ponadto ważne dla podatników argumenty przeciw tezie uchwały znalazły się w zdaniach odrębnych tych sędziów, którzy głosowali przeciw uchwale.
W dniu 26 maja 2011 r. zapadł interesujący wyrok WSA w Poznaniu (sygn. akt I SA/Po 312/11) w sprawie uznania przez organy podatkowe wykrytych w czasie remanentu nadwyżek w magazynie za przychód podatkowy. Jest to wyrok kontrowersyjny, gdyż jest korzystny dla organu podatkowego w sytuacji, gdy wydawałoby się rację ma podatnik. Zdaniem fiskusa nadwyżki te są nieodpłatnym świadczeniem, o których mowa w art. 12 ust. 1 pkt. 2 ustawy o CIT także w sytuacji, gdy nie stanowią świadczenia otrzymanego od innego podmiotu. Dotyczy to np. sytuacji wykrycia błędu pracownika, a nie rzeczywistego odkrycia w magazynie towarów i materiałów otrzymanych nieodpłatnie od dostawców.
