Prawo Unii Europejskiej

Europejski Trybunał Sprawiedliwości musi odpowiedzieć na dwa pytania podatkowe skierowane przez polskie sądy. Pierwsze dotyczy możliwości obciążania akcyzą właścicieli samochodów sprowadzanych po akcesji Polski do Unii Europejskiej. Drugie - obciążania polskich podatników tzw. sankcją VAT, czyli ustalaniem dodatkowego zobowiązania.

1 lipca 2006 r. weszło w życie rozporządzenie Rady UE nr 1777/2005 z 17 października 2005 r. Wyjątkiem jest art. 13 rozporządzenia, który stosuje się od 1 stycznia 2006 r. Dotyczy on obliczania podstawy opodatkowania, gdy płatność za towary i usługi następuje za pomocą karty kredytowej lub debetowej. Rozporządzenie ma zapewnić prawidłowe i jednakowe stosowanie przepisów VI dyrektywy przez wszystkie państwa zrzeszone w Unii Europejskiej.

Przedsiębiorstwa posiadające siedzibę lub zarząd w Niemczech są opodatkowane od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania. Przedsiębiorcy zagraniczni, czyli np. Polacy prowadzący w Niemczech firmę, są opodatkowani niemieckim podatkiem dochodowym wyłącznie od dochodów uzyskanych z tej działalności.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości zajął się w czerwcu br. sprawą podatku akcyzowego nakładanego na samochody sprowadzane do Polski z innych Państw UE. Polsce zarzucono, iż nałożyła na te samochody niedozwolone opłaty (zakazane jest wprowadzanie podatków i opłat dyskryminujących towary sprowadzane/zakupione z innych krajów UE).

Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej staliśmy się jednym z uczestników rynku wspólnotowego. Dotyczy to także dorobku prawnego. Czy podatnicy mogą wykorzystywać przepisy unijne we własnych sprawach, zwłaszcza że często są one korzystniejsze niż przepisy krajowe?

Wydatki na doradztwo dotyczące zeznań podatkowych mogą odliczyć zarówno osoby podlegające ograniczonemu, jak i nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w danym kraju.

Ustawa o podatku od towarów i usług przewiduje trzy przypadki, w których nie stosuje się przepisów ustawy: transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zakładu (oddziału) samodzielnie sporządzającego bilans; czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy; działalności w zakresie gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach itp.

Opodatkowaniu podatkiem dochodowym na Słowacji podlegają wszystkie dochody słowackich rezydentów. Rezydenci innych krajów podlegają opodatkowaniu na Słowacji tylko od dochodów osiągniętych w tym kraju. Osoby prawne z siedzibą lub miejscem zarządzania na Słowacji uważane są za rezydentów Słowacji. Zgodnie z przepisami słowackimi opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają zagraniczni przedsiębiorcy działający na Słowacji za pośrednictwem stałej placówki (zakładu).

W praktyce podmioty gospodarcze stosują najczęściej metodę wynikową ewidencjonowania otrzymanych przychodów z tytułu dotacji. Jest ona właściwa i powinna być stosowana przez jednostki, w odniesieniu do których przepisy systemowe nie zawierają szczególnych, innych niż zawarte w ustawie o rachunkowości, uregulowań.

Jakie są dwa rodzaje solidarnej odpowiedzialności za VAT? Czy osoba trzecia może być zobowiązana do zapłaty VAT wraz z osobą (podatnikiem) pierwotnie zobowiązaną do jego zapłaty? Jakie jest w tej sprawie stanowisko Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości?

Zasada ogólna stanowi, że wszelki dochód uzyskiwany z majątku nieruchomego - niezależnie czy jest związany z eksploatacją tego majątku czy też z przeniesieniem prawa własności do tego majątku - może podlegać opodatkowaniu w państwie jego położenia. Opodatkowanie dochodów z majątku nieruchomego następuje w oparciu o zasadę priorytetu państwa położenia majątku - czyli tzw. lex rei sita.

Określając czynności opodatkowane podatkiem od towarów i usług w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT), ustawodawca wskazał odpłatną dostawę towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju (Polski). Z powyższego wynika terytorialny charakter VAT, albowiem opodatkowaniu podlegają jedynie te czynności, które mają miejsce świadczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Przedsiębiorstwa zarejestrowane na Litwie są opodatkowane w tym kraju od całości swoich światowych dochodów. Natomiast przedsiębiorcy niebędący litewskimi rezydentami są opodatkowani podatkiem dochodowym wyłącznie od dochodu wygenerowanego na Litwie. Polski przedsiębiorca podlega opodatkowaniu na Litwie podatkiem dochodowym od osób prawnych (dalej: CIT), jeśli prowadzi tam działalność za pośrednictwem stałej placówki (zakładu).

Holdingi funkcjonujące na terenie całej Unii Europejskiej muszą skonstruować najbardziej korzystną dla siebie strategię podatkową, uwzględniając specyfikę rozwiązań z poszczególnych państw Unii. Ma to również odniesienie do polskich holdingów, które coraz częściej swoim zasięgiem działalności obejmują całą Unię Europejską.

Polska stawka podatku dochodowego płaconego przez duże firmy ciągle należy do najniższych na świecie. Nasze przedsiębiorstwa mogłyby dodatkowo zyskać na ujednoliceniu w ramach Unii Europejskiej przepisów o podatku dochodowym od osób prawnych (CIT).

Podmioty otrzymujące dotacje z funduszy unijnych działają w bardzo zróżnicowanych formach prawnych oraz na podstawie różnych przepisów systemowych regulujących działalność tych jednostek. W zależności od tych właśnie przepisów podmioty gospodarcze powinny otrzymane przychody z tytułu dotacji ewidencjonować metodą kapitałową lub metodą wynikową.

Większość beneficjentów realizujących projekty współfinansowane z funduszy strukturalnych UE jest zdania, iż najtrudniejszą częścią danego przedsięwzięcia jest etap jego rozliczenia. Pierwsze doświadczenia zdobyte przez poszczególne instytucje, odpowiedzialne za wdrażanie programów operacyjnych współfinansowanych z funduszy pomocowych EU, wydają się potwierdzać tę opinię. Zdobycie dofinansowania nie gwarantuje ostatecznie refundacji poniesionych kosztów.

W większości państw Unii Europejskiej - podobnie jak w Polsce - obowiązuje podatek od nieruchomości lub gruntowy. Tylko w nielicznych krajach UE nie trzeba płacić takich podatków. W niektórych krajach Unii Europejskiej stawki podatku od nieruchomości wynoszą kilka procent wartości nabywanej nieruchomości.

Od 29 czerwca zacznie obowiązywać VIII Dyrektywa Unii Europejskiej w sprawie ustawowych badań rocznych i skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Od tej daty Polska oraz pozostałe 24 kraje Wspólnoty będą miały dwa lata na wprowadzenie przepisów dyrektywy do legislacji krajowych.

Jednolite stosowanie przez państwa Unii Europejskiej przepisów o VAT ma zapewnić nowe rozporządzenie Rady UE. Wejdzie ono w życie 1 lipca 2006 r.

Polska nie wykorzystała tak jak inne nowe kraje Unii Europejskiej wszystkich możliwości, negocjując warunki akcesji. Nie udało nam się wywalczyć zbyt wielu odstępstw od regulacji zawartych w VI dyrektywie. Ośmiu największym nowym krajom UE udało się wynegocjować pewne odstępstwa od wymogów unijnych. Są to przepisy, które gwarantują prawo do uregulowań innych niż przewidzianych w przepisach wspólnotowych.

W połowie lipca Komisja Europejska ma wystąpić do Rady z projektem decyzji pozwalającej Polsce na wprowadzenie obniżonego VAT na niektóre usługi. Jak poinformowała Maria Assimakopoulou, rzecznik Komisji Europejskiej do spraw polityki podatkowej, w połowie lipca Komisja powinna zwrócić się do Rady o objęcie tzw. usług pracochłonnych preferencyjną stawką VAT.

Europejski Trybunał Sprawiedliwości zajął się sprawą zgodności z prawem unijnym opodatkowania akcyzą używanych samochodów przywożonych do Polski z innych państw UE. Na ostateczne orzeczenie musimy jednak zaczekać jeszcze kilka miesięcy.

Spółka europejska (Societas Europaea - dalej SE) pozwala przedsiębiorcom w sposób efektywny planować prowadzenie działalności gospodarczej. Przykładowo, gdy spółka europejska będzie miała siedzibę w Polsce i w trakcie jej funkcjonowania zmienią się zasady opodatkowania dotyczące tej spółki na niekorzyść, spółka będzie mogła przenieść swoją siedzibę do innego państwa, nie ponosząc kosztów związanych np. z likwidacją firmy.

Po wejściu Polski do Unii Europejskiej polscy przedsiębiorcy często współpracują z kontrahentami unijnymi. Po dwóch latach praktycznego stosowania przepisów polscy podatnicy wciąż napotykają problemy podatkowe wynikające z takich transakcji.

Celem niniejszego artykułu jest przedstawienie wspólnotowych regulacji prawnych dotyczących prowadzenia ewidencji oraz dokumentowanie zakupów i sprzedaży w podatku od wartości dodanej.

Pierwszym krokiem jest zapewnienie, by proces wyboru i realizacji projektów współfinansowanych z dotacji unijnych przebiegał zgodnie z przepisami. W tym celu należy koniecznie zapoznać się zarówno z regulacjami unijnymi, krajowymi, jak i wewnętrznymi firmy.

Wyrokiem z 9 lutego 2006 r., sygn. akt III S.A./Wa 3203/05, Wojewódzki Sąd Administracyjny stwierdził: usługa informatyczna, polegająca na wykonaniu oprogramowania, mieści się w dyspozycji przepisu art. 9 ust. 2 pkt e VI dyrektywy.

Każdy podmiot rozpoczynający działalność na Węgrzech niezależnie od spodziewanych obrotów w pierwszym roku funkcjonowania jest zobowiązany zarejestrować się dla potrzeb VAT w tym kraju. Obowiązek ten powinien zostać spełniony przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej.

Wykorzystanie możliwości sporządzania sprawozdań finansowych zgodnie z MSR/MSSF, jaką daje art. 45 ustawy o rachunkowości, wiąże się z dużym wyzwaniem. Celem artykułu jest przedstawienie, w jakim zakresie przy sporządzaniu po raz pierwszy sprawozdania finansowego zgodnie ze standardami międzynarodowymi ma zastosowanie MSSF nr 1 - "Zastosowanie Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej po raz pierwszy".

Gdy dochodzi do przekształceń spółek, to w niektórych przypadkach zbycie udziałów nawet przed upływem pięciu lat zwolnione jest z podatku kapitałowego - uznał Europejski Trybunał Sprawiedliwości.

Przepisy nakładające solidarną odpowiedzialność za zapłatę podatku, gdy kontrahent podatnika nie odprowadza VAT, są zgodne z przepisami unijnymi. Europejski Trybunał Sprawiedliwości w wyroku C-384/04 z 11 maja 2006 r. odniósł się do istniejących w Wielkiej Brytanii przepisów nakładających na podatnika VAT odpowiedzialność za niezapłacony podatek przez "znikającego podatnika".

Podmioty realizujące projekty w ramach programu Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL często nie wiedzą, czy otrzymana przez nie dotacja stanowi podstawę opodatkowania VAT i czy podatek jest tzw. kosztem kwalifikowanym, który powinien podlegać refundacji.

Na posiedzeniu rady ministrów finansów państw Unii Europejskiej (Ecofin) poruszono m.in. problem dodatkowego opodatkowania firm naftowych, które odnotowują dużo większe zyski z powodu rekordowo wysokich cen ropy naftowej, a także zmiany w VAT. Te ostatnie dotyczyły taniej internetowej telekomunikacji. Ministrowie finansów państw Unii Europejskiej na razie niechętnie odnoszą się do tych propozycji.

Dowodem zmiany sposobu myślenia francuskiej administracji podatkowej w podejściu do relacji z podatnikami jest stworzenie dokumentu zatytułowanego "Karta podatnika". Z jednej strony to jednostronne zobowiązanie tej administracji do działania usługowego wobec podatników, z drugiej zaś to przewodnik dla podatnika po jego prawach i obowiązkach w kontakcie z organami podatkowymi.

W krajach OECD obowiązuje około 270 podatków o charakterze ekologicznym. Ze statystyk OECD wynika, że wprowadzane w poszczególnych państwach podatki o charakterze ekologicznym wpływają na zmniejszenie zanieczyszczenia środowiska naturalnego. - I tak np. po wprowadzeniu w Szwecji bardziej uciążliwego opodatkowania paliw ołowiowych, w ciągu 7 lat benzyny bezołowiowe wyparły z rynku tradycyjne etyliny.

Ostatnio pojawiły się opinie, że Polacy pracujący w Anglii mogą uniknąć płacenia podatku w Polsce. Wystarczy, że złożą we właściwym w Polsce urzędzie skarbowym aktualizację NIP podając jako adres zamieszkania adres na Wyspach. Wtedy urząd skarbowy uzna, że głównym miejscem życia podatników jest Wielka Brytania. Jednak aktualizacja NIP z podaniem adresu zamieszkania w Anglii nie wystarczy, by uniknąć płacenia podatku w Polsce - twierdzi resort finansów.

Przy transakcjach łańcuchowych transport towaru może zostać przypisany tylko do jednej z dostaw. Wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości potwierdził zgodność przepisów polskiej ustawy o VAT z przepisami unijnymi. Wydany 6 kwietnia 2006 r. wyrok ETS w sprawie C-245/04 (EMAG Handel Eder OHG) wydaje się potwierdzać prawidłowość wypracowanych przez europejską i polską praktykę rozwiązań w zakresie opodatkowania VAT międzynarodowych transakcji łańcuchowych.

Rozliczając w Polsce dochody uzyskane w Holandii, można odliczyć podatek pobrany przez holenderskiego fiskusa. Mimo to niektórzy podatnicy będą musieli jeszcze dopłacić.

Jeżeli kilku przedsiębiorców dokonuje dostawy tego samego towaru w różnych krajach unijnych w ramach handlu wewnątrzwspólnotowego, to z preferencji VAT może skorzystać tylko jeden z nich. Europejski Trybunał Sprawiedliwości (ETS) stwierdził w wyroku C-245/04, że jeżeli dwie następujące po sobie odpłatne dostawy tych samych towarów między podatnikami VAT stanowią pojedynczą wewnątrzwspólnotową wysyłkę lub pojedynczy wewnątrzwspólnotowy transport, to mogą być one przypisane tylko jednej z tych dwóch dostaw.

Od 1 lipca 2006 r. wchodzi w życie rozporządzenie Rady UE nr 1777/2005 z 17 października 2005 r. (Dz.U. Nr L 288) w celu zapewnienia prawidłowego i bardziej ujednoliconego stosowania przepisów VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG. Oprócz nowych zasad ustalania miejsca świadczenia usług, nowe rozporządzenie określa również nowe zasady ustalania zwolnień, skorzystania z prawa do odliczenia VAT, które zostaną omówione w tym opracowaniu.

Przyszłe zmiany w VAT mają zlikwidować niezgodności z prawem unijnym. Powinny również doprowadzić do skrócenia terminów zwrotu podatku. Intencją ustawodawcy w momencie wprowadzania przepisu ograniczającego prawo do odliczenia w przypadku importu usług z tzw. rajów podatkowych była chęć wyeliminowania przypadków uchylania się od opodatkowania. Przy czym uchylanie, jeżeli występuje, to jedynie w podatku dochodowym.

Niebawem wejdzie w życie VIII dyrektywa UE. Przewiduje istotne zmiany dotyczące badań sprawozdań finansowych i wykonywania zawodu biegłego rewidenta. Polska, jak i inne kraje Unii Europejskiej będzie miała 2 lata na wprowadzenie do swojego prawa wszystkich zaleceń dyrektywy. Celem, jakim kierowała się Komisja Europejska w pracach nad nowelizacją VIII dyrektywy, było przede wszystkim odbudowanie zaufania publicznego do sprawozdawczości finansowej i podniesienie jakości badań.

W ostatnich dniach nabiera rozgłosu sprawa zasad opodatkowania w Polsce dochodów uzyskiwanych w Wielkiej Brytanii przez dziesiątki tysięcy zatrudnionych tam polskich pracowników. Powstaje pytanie, co w tej sprawie można zrobić? Poza renegocjacją polsko-brytyjskiej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania, która jest już w toku, z prawnego punktu widzenia możliwe są też jeszcze dwa inne, dość szybkie rozwiązania tego problemu.

Pracujący w Szwecji nie będą musieli dopłacać do podatku w Polsce. Nowa umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania będzie miała zastosowanie od 2006 roku. Nowa polsko-szwedzka umowa zawiera tzw. metodę wyłączenia z progresją jako metodę unikania podwójnego opodatkowania w przypadku osób mających miejsce zamieszkania lub siedzibę w Polsce.

Rozporządzenie Rady UE nr 1777/2005 z 17 października 2005 r. (Dz.U. Nr L 288) zostało wprowadzone do prawodawstwa Unii Europejskiej (a tym samym Polski) w celu zapewnienia prawidłowego i bardziej ujednoliconego stosowania przepisów VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG. Przepisy rozporządzenia powstały również dlatego, by doprowadzić do lepszego funkcjonowania rynku wewnętrznego.

Choć podatnik ma prawo powoływać się na wyrok Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości, nie oznacza to, że organ podatkowy uwzględni takie orzeczenie w swoim rozstrzygnięciu. Wyroki Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Luksemburgu (dalej ETS) mają ogromne znaczenie dla praktyki stosowania prawa UE, w tym prawa podatkowego. Na co dzień nie zdajemy sobie jednak sprawy z tego, że osiągnięcie rozwiązań w prawie podatkowym, przyjmowanych dziś jako coś naturalnego, w rzeczywistości jest efektem praktyki sądowej ETS.

Spośród 14 spraw, które wpłynęły do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości z nowych państw Unii, trzy przesłano z Polski. ETS wypowie się m.in. na temat zgodności z prawem unijnym polskiej akcyzy na samochody. Od momentu przystąpienia do Unii Europejskiej Polsce przysługuje prawo wnoszenia skarg do Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości (ETS). Trybunał bada zgodność z prawem aktów wspólnotowych. Zapewnia również jednolitą wykładnię prawa wspólnotowego.

Utworzenie wspólnego rynku i swobodny obrót na terenie Unii Europejskiej towarów, osób, usług i kapitału, obok licznych wynikających z tego korzyści, stwarza także sprzyjające warunki rozwoju zjawisk negatywnych, takich jak uchylanie się od opodatkowania i unikanie płacenia podatków. W związku z tym zrodziła się potrzeba zakrojonej na szeroką skalę współpracy między państwami członkowskimi UE, dotyczącej gromadzenia i wymiany informacji o sytuacjach podlegających opodatkowaniu, w celu prawidłowego wymiaru podatków.

Kupując towary na terenie państw Wspólnoty, nabywca otrzymuje od kontrahenta fakturę z kwotami wyrażonymi w walucie obcej. Należy je ująć w księgach rachunkowych na dzień wystawienia faktury w wysokości średniego kursu ogłaszanego przez NBP w tym dniu. Regulacje dotyczące wewnątrzwspólnotowego nabycia zawiera ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. nr 54, poz. 535 z późn. zm.). Określa ona dokładnie, kiedy następuje tego rodzaju dostawa oraz między jakimi podmiotami (art. 9, 11).

Sąd czeka na odpowiedź

Rozporządzenie Rady UE - zmiany w VAT

Jak opodatkować spółkę w Niemczech

Jak napisać wniosek o zwrot akcyzy zapłaconej od samochodów sprowadzanych z innych krajów UE - wzór

Czy prawo wspólnotowe jest źródłem nowych możliwości dla podatników

Każdy może odliczyć wydatki poniesione na doradztwo podatkowe

Niezgodność z Szóstą Dyrektywą

Opodatkowanie na Słowacji zależne od rezydencji

Jak ewidencjonować przychody z funduszy unijnych - metoda wynikowa

Solidarna odpowiedzialność za VAT

Opodatkowanie dochodów z majątku nieruchomego

Opodatkowanie transportu towarów do państw trzecich

Jakie podatki zapłaci spółka na Litwie

Porównanie zasad opodatkowania holdingów w państwach Unii Europejskiej

Polski CIT jednym z najniższych na świecie

Jak ewidencjonować przychody z funduszy unijnych - metoda kapitałowa

Rozliczanie projektów współfinansowanych z funduszy strukturalnych UE

Nie wszędzie płaci się podatek katastralny

Audytor pod nadzorem

Od 1 lipca nowe przepisy

Preferencje podatkowe w krajach unijnych

Dla pracochłonnych usług niższy VAT

Polska akcyza w Trybunale

Spółka europejska - miejsce opodatkowania

Jakie problemy powstają w transakcjach z unijnymi kontrahentami

Ewidencja oraz dokumentowanie zakupów i sprzedaży w podatku od wartości dodanej

Jak przygotować się do ewidencjonowania oraz rozliczania środków pochodzących z poakcesyjnych dotacji unijnych - część I

Kto rozlicza usługi oprogramowania świadczone na rzecz kontrahenta z Unii

Obowiązki rejestracyjne na Węgrzech

Jak sporządzić sprawozdanie finansowe według MSSF po raz pierwszy

Zbycie udziałów jest zwolnione z podatku

Za brak zapłaty odpowie podatnik

Czy od unijnej pomocy należy się podatek

W unijnych podatkach na razie bez zmian

Francuska karta podatnika - deklaracja przyjaznej administracji podatkowej

Środowisko można chronić za pomocą podatków

Aktualizacja NIP nie wystarczy

Polskie przepisy zgodne z unijną dyrektywą

Dochody uzyskane w Holandii

Preferencja dla jednego podatnika

Przepisy wykonawcze do VI Dyrektywy Rady 77/388/EWG

Szansa na szybszy zwrot VAT

Nadzór dla audytora

Opodatkowanie dochodów brytyjskich - grzechem przeszłości

Zarabiający w Szwecji nie dopłacą do podatku

Nowe zasady opodatkowania usług - przepisy wykonawcze do VI dyrektywy

Jak wyroki ETS wpływają na życie polskich podatników

Trzy polskie sprawy przed ETS

Wzajemna współpraca w zakresie podatków między państwami UE

Jak rozliczyć wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów